Na Duavata Vakarisito e Vakalagilagi Kina na Kalou

‘Gumatua ni maroroya na duavata e vakavuna na yalo tabu.’​—EFESO 4:3.

1. Era vakalagilagia vakacava na Kalou na lotu vaKarisito mai Efeso ena imatai ni senitiuri?

NA NODRA duavata na ivavakoso vaKarisito e Efeso ena gauna makawa, e vakalagilagi ga kina na Kalou dina o Jiova. Ena vanua ni veivoli vutuniyau qo, era tiko kina eso na mataveitacini vaKarisito era vutuniyau nira taukena e levu na bobula. E tiko tale ga eso na lotu vaKarisito era bobula ra qai dravudravua. (Efeso 6:​5, 9) Eso era Jiu, era kila na dina donuya na nona vunau tiko me tolu na vula na yapositolo o Paula ena nodra valenilotu. Eso tale era dau sokaloutaki Atemisi e liu, ra qai daucakaisausau. (Caka. 19:​8, 19, 26) Macala gona ni lotu vaKarisito dina e vakaduavatataki ira e levu na tamata e duidui na nodra isususu. E kila o Paula ni kena duavata na ivavakoso, e vakalagilagi ga kina o Jiova. E vola kina na yapositolo: “Ena vuku ni ivavakoso . . . me vakalagilagi mada ga o koya.”​—Efeso 3:21.

2. Na cava e vakaleqa na nodra duavata na lotu vaKarisito e Efeso?

² Ia e leqataki na nodra duavata, ni qo e vakalougatataki tiko kina na ivavakoso e Efeso. A vakasalataki ira kina na qase ni ivavakoso o Paula: “Eso sara mada ga vei kemuni era na vakatanitaka na ivakavuvuli dina mera vakacalai ira kina na tisaipeli mera muri ira.” (Caka. 20:30) Eso tale ga vei ira na mataveitacini era se sega ni biuta laivi sara na yalo ni veisei a veivakasalataki kina o Paula nira “kilai kina na luve ni talaidredre.”​—Efeso 2:2; 4:22.

Na iVola e Vakabibitaka na Duavata

3, 4. E vakabibitaki vakacava ena ivola i Paula na duavata vei ira e Efeso?

³ A kila o Paula ke ra via veiyaloni tiko ga na lotu vaKarisito, e dodonu mera sasaga yadudua me rawati na duavata. A uqeti Paula kina na Kalou me vola e dua na ivola vei ira e Efeso e kena usutu sara ga na duavata. Me kena ivakaraitaki, a vola o Paula na ka e baleta na inaki ni Kalou “me kumuna vata tale na ka kece vei Karisito.” (Efeso 1:10) A vakatauvatani ira tale ga na lotu vaKarisito ina duidui vatu e tiko ena dua na vale. “E veisemati vinaka kina na vale taucoko qai tubu tiko me dua na valenisoro tabu i Jiova.” (Efeso 2:​20, 21) Kuria qo, a vakabibitaka o Paula na nodra duavata na Jiu kei na lotu vaKarisito era sega ni Jiu, e tukuna tale ga vei ira na mataveitacini ni a buli ira kece na Kalou. E vakatokai Jiova me “Tamada, o koya e vakayacani ira na vuvale kece e lomalagi kei vuravura.”​—Efeso 3:​5, 6, 14, 15.

⁴ Nida dikeva tiko na wase 4 ni Efeso, eda na raica kina na vuna ena vinakati kina na gugumatua ena duavata, na sala ena vukei keda kina o Jiova meda duavata kei na itovo ena vukei keda meda duavata tiko ga. Vakacava mo wilika kece na wase qo me yaga kina vakalevu vei iko na ka e vulici?

Na Vuna e Vinakati Kina na Gumatua ena Duavata

5. Na cava era veiqaravi rawa kina ena duavata na agilosi ni Kalou, ia na cava ena via dredre kina meda duavata?

⁵ A vakamasuti ira na tacina vakayalo e Efeso o Paula mera ‘gumatua ni maroroya na duavata e vakavuna na yalo tabu.’ (Efeso 4:3) Meda rawa ni kila vinaka na vuna e vinakati kina na gumatua ena tikina qo, vakasamataki ira mada na agilosi ni Kalou. E sega ni tautauvata taucoko sara e rua na ka bula e vuravura, koya gona e rawa ni tukuni ni duidui na veivakalougatataki e solia yadudua o Jiova vei ira na milioni na nona agilosi. (Tani. 7:10) Ia era duavata ena nodra qaravi Jiova baleta nira vakarorogo kece vua ra qai cakava na ka e vinakata. (Wilika Same 103:​20, 21.) E duidui na nodra itovo na agilosi yalodina. E duidui tale ga na noda itovo, ia e tiko tale ga na noda dui malumalumu. Qo e rawa ni vakadredretaka na duavata.

6. Na itovo cava soti ena vukei keda meda cakacaka vata kina kei ira na tacida e duidui na nodra malumalumu?

⁶ E sega ni dau rawarawa na noda cakacaka vata na tamata ivalavala ca. Me kena ivakaraitaki, kaya mada ke dua na tacida tagane e dau bera, e qaravi Jiova tiko kei na dua e sega ni dau bera, ia e dau cudrucudru totolo. Erau na dui nanuma ni sega ni vinaka na nona itovo o koya ka dua, ia erau na rairai guilecava ruarua tiko na nodrau dui malumalumu. Ena rawa vakacava me rau veiqaravi ena veiyaloni e rua na tacida qo? Dikeva mada na sala ena vukei rau kina na veitovo e veivakasalataki tarava kina o Paula. Vakasamataka tale ga na sala ena rawati tiko ga kina na duavata ena noda bucina na veitovo qo. E vola o Paula: “Au vakamasuti kemuni . . . me kilikili nomuni itovo . . . ya moni dau yalomalumalumu, ni yalomalua, ni vosota vakadede, me laurai tale ga na nomuni loloma ena nomuni yalorawarawa. Ni gumatua moni maroroya na duavata e vakavuna na yalo tabu, moni veiyaloni tale ga.”​—Efeso 4:​1-3.

7. Na cava e bibi kina meda gumatuataka na duavata kei ira na tacida lotu vaKarisito era sega ni uasivi?

⁷ E bibi meda vulica meda qarava na Kalou ena duavata kei ira tale eso era sega ni uasivi, baleta ni dua ga na yago ni dausokalou dina. “E dua ga na yago, e dua tale ga na yalo tabu me vaka ni dua ga na inuinui oni kacivi kina; e dua na Turaga, e dua na vakabauta, e dua na papitaiso; e dua na Kalou na Tamada kece.” (Efeso 4:​4-6) Na veidusimaki ni yalo tabu i Jiova kei na nona veivakalougatataki, e laurai ena isoqosoqo e vakayagataka tiko, da qai lewena na mataveitacini kece. Ke dua mada ga ena noda ivavakoso e vakacudrui keda, i vei tale na vanua meda gole kina? E sega tale ni dua na vanua eda rawa ni rogoca kina na vosa ni bula tawamudu.​—Joni 6:68.

Era Uqeta na Duavata “na iSolisoli Tamata”

8. Na cava e vakayagataka o Karisito me vukei keda meda vorata rawa kina na ka e vakavuna na veitawasei?

⁸ A vakayagataka o Paula e dua na ka era dau cakava vakalevu na sotia ena gauna makawa, me vakaraitaka na sala e vakarautaka mai kina o Jisu “na isolisoli tamata” mera veivuke ena kena vakaduavatataki na ivavakoso. E rawa vua e dua na sotia e qaqa mai na ivalu, me kauta e vale e dua e vesuka me nona bobula, me rawa ni lai vukei watina ena cakacaka ni vale. (Same 68:​1, 12, 18) O Jisu tale ga ena nona qaqa i vuravura, a rawata kina e levu na bobula yalorawarawa. (Wilika Efeso 4:​7, 8.) E vakayagataki ira vakacava na bobula vakaivakatakarakara oya? “E solia eso mera yapositolo, eso mera parofita, eso mera vunautaka na itukutuku vinaka, eso mera ivakatawa mera qasenivuli tale ga, mera vakadodonutaki kina na yalosavasava, me qaravi kina na ivavakoso, me buli cake kina na yagoi Karisito, me rawa nida duavata kece ena vakabauta.”​—Efeso 4:​11-13.

9. (a) Na sala cava era veivuke kina “na isolisoli tamata” meda duavata tiko ga kina? (b) Na cava mera vakaitavi kece kina na lewe ni ivavakoso ena duavata?

⁹ Nira ivakatawa dauloloma o ira “na isolisoli tamata” qo, era na dau veivuke me rawati tiko ga kina na duavata. Me kena ivakaraitaki, ke raica e dua na qase ni ivavakoso ni rua na tacida erau dau “veiqati,” e rawa ni uqeta na duavata na qase ni ivavakoso ena nona vakasalataki rau lo ni ‘vakadodonutaki rau ena yalomalua.’ (Kala. 5:26–6:1) Nira qasenivuli o ira “na isolisoli tamata” qo, era na vukei keda meda taravaka me dei noda vakabauta, qo e yavutaki ena ivakavuvuli vakaivolatabu. Koya gona, era uqeta na duavata ra qai vukei keda meda dua na lotu vaKarisito matua. E vola kina qo o Paula “meda kua kina ni vagonegonea tiko, ya meda kuitaki voli ena biau se veikauyaki ena cagi kece ni ivakavuvuli, ena ilawaki ni tamata, kei na nodra ivadi qaseqase mera veivakacalai kina.” (Efeso 4:​13, 14) Na lotu vaKarisito kece e dodonu mera vakaitavi ena rawati ni duavata vakamataveitacini, me vaka ga na nodra cakacaka vata na yagoda mera veivuke ena kena vakarautaki na veika e gadrevi.​—Wilika Efeso 4:​15, 16.

Tokara na iTovo Vou

10. E rawa ni vakaleqa vakacava na duavata na ivalavala vakasisila?

¹⁰ Mai na ika va ni wase ni ivola i Paula vei ira e Efeso, o raica ni kena bulataki na loloma e ivakadei ni kena rawati na duavata, me vaka ga nida dua na lotu vaKarisito matua? E mani vakaraitaka tarava se cava soti e okati ena loloma. Me kena ivakaraitaki, ni bulataki na loloma, ena sega ni vakayacori kina na veidauci kei na ivalavala vakasisila. A uqeti ira kina na tacina vakayalo o Paula mera kua ni ‘vakaitovotaki ira ena nodra itovo na lewe ni veimatanitu.’ O ira qo era “sa sega tale ni qai kila na madua” ra qai “soli ira kina ina veimataqali ivalavala vakasisila.” (Efeso 4:​17-19) Na vuravura tawakilikili eda bula tiko kina qo e vakaleqa na noda duavata. Era dau veiwalitaka na veidauci na tamata, era lagata na kena sere, era sarava me ka ni veivakamarautaki, ra qai vakaitovotaka e matanalevu se ra cakava lo. Na wede mada ga, qo na itovo e okati tiko kina na nona soli ivukivuki e dua me vaka e vinakata e dua, ia e sega ni nona inaki na vakawati, qo e rawa sara ga ni vakayawaki Jiova kina kei na ivavakoso. Na vuna? Baleta e vakarawarawataka na kena lai vakayacori na veidauci. Na nona veibutakoci tale ga e dua e vakawati ena vuku ni wede, e rawa ni tawasei ira kina na gone kei na nodra itubutubu kei koya tale ga na isa yalodina vei watina. E vakavuna dina qo na veitawasei! Sa rauta me vola kina o Paula: “E duatani na ka oni vulica vei Karisito”!​—Efeso 4:​20, 21.

11. Na veisau cava e veivakauqeti kina na iVolatabu meda cakava na lotu vaKarisito?

¹¹ E vakabibitaka o Paula meda biuta laivi na vakasama e veivakaleqai da qai bucina na itovo e rawa nida bula veiyaloni kina. E tukuna: “Dodonu moni biuta tani na tamata makawa ni salavata kei na nomuni itovo makawa e sa vakaleqai tu ena nomuni gagadre ca [na veitovo makawa]; moni qai vakavoui ena igu e lewa na nomuni vakasama, ni dodonu moni tokara na tamata vou e buli me salavata kei na loma ni Kalou e vauci kina na yalodina kei na yalododonu.” (Efeso 4:​22-24) E rawa vakacava meda ‘vakavoui ena igu e lewa na noda vakasama’? Ke da vakananuma vakatitobu ena vakavinavinaka na ka eda vulica ena Vosa ni Kalou kei na nodra ivakaraitaki vinaka na lotu vaKarisito matua, qo ena vakavuna meda sasaga vagumatua meda tokara na itovo vou “e buli me salavata kei na loma ni Kalou.”

Bucina na Sala Vovou ni Veivosaki

12. Ena rawati vakacava na duavata ena noda dau vosa dina, na cava e dredre kina vei ira eso mera dau dina?

¹² E ka bibi mera dau vosa dina na lewe ni dua na vuvale se dua na ivavakoso. Na veivosaki e dina, e sega ni vunivuni, qai tau ena yalovinaka, era na veivolekati kina na tamata. (Joni 15:15) Vakacava ke dua e lasutaka na tacina? Na gauna ena qai kila kina o tacina na lasu, ena luluqa na nodrau veinuitaki. O na kila kina na vuna e vola kina o Paula: “Ni tukuna ga na ka dina vua na kainona, nida lewe ni dua ga na yago.” (Efeso 4:25) Ni dua e dau lasu, a rairai tekivu cakava qo ena gauna e se gone kina, ena via dredre toka vua me dau tukuna na ka dina. Ia o Jiova ena marautaka na nona sasaga me veisau, ena qai vukei koya kina.

13. Na cava e okati ena kena biu laivi na vosavakacaca?

¹³ E vakavulici keda o Jiova meda uqeta na veidokai kei na duavata ena loma ni ivavakoso kei na lomanivuvale, qo ena noda dau qarauna na itautau ni noda vosa. “Me kua ni lako mai gusumuni e dua na vosa vakasisila . . . Me kau tani vei kemuni na yaloca, na cudrucudru, na yalokatakata, na karakara, na vosavakacaca kei na ka ca kece va ya.” (Efeso 4:​29, 31) E dua na sala meda kua ni vosavakacaca kina, oya na noda bucina na itovo ni rai e veidokai vei ira tale eso. Me kena ivakaraitaki, na tagane e dau vosa vakaukaua vei watina e dodonu me saga me veisautaka na nona itovo ni rai vua, vakabibi ni vulica ni o Jiova e dau dokai ira na yalewa. E lumuta mada ga na Kalou eso na yalewa ena yalo tabu, solia kina vei ira na inuinui mera veiliutaki vakatui kei Karisito. (Kala. 3:28; 1 Pita 3:7) Qo e tautauvata tale ga kei na dua na yalewa e dau nona ivakarau me karalaki watina, e dodonu me veisau ena nona vulica ni o Jisu e dau lewai koya vakamatau ena gauna e vakacudrui kina.​—1 Pita 2:​21-23.

14. Na cava e rerevaki kina na cudru?

¹⁴ Na vosavakacaca e via tautauvata kei na cudru e sega ni lewai rawa. Qo tale ga e rawa ni tawasei ira era dau duavata tu. Na cudru e vaka na bukawaqa. E dau rawarawa sara na kena sega ni lewai vakamatau qai dau veivakaleqai. (Vkai. 29:22) Ke donu mada ga na ka e cudruvaka e dua, me lewa vinaka ga na nona cudru de vakaleqa na veiwekani vinaka e sa tiko rawa. E dodonu mera saga na lotu vaKarisito mera dauveivosoti, mera kua ni dau katona na ca qai kua ni veitalanoataka tale na ka a yaco. (Same 37:8; 103:​8, 9; Vkai. 17:9) E vakasalataki ira mai Efeso o Paula: “Ni o cudru, mo kua ga ni valavala ca; me kua ni dromu na matanisiga o se cudru tiko ga, kua tale ga ni solia e dua na galala vua na Tevoro.” (Efeso 4:​26, 27) Ni sega ni lewai vakamatau na cudru, ena saga na Tevoro na veitawasei qai rawa sara ga ni yaco kina na duiyaloyalo ena ivavakoso.

15. Na cava e rawa ni yaco ke da taura na ka e sega ni noda?

¹⁵ Na noda doka na ka e taukena e dua, ena rawati kina na duavata. Eda wilika: “Me muduka nona butako o koya e butako tiko.” (Efeso 4:28) Na veinuitaki e dua na ka e vakilai vei ira na nona tamata o Jiova. Ke dua na lotu vaKarisito e vakaleqa na veinuitaki, qo na nona taura na ka e sega ni nona, e sa vakaleqa o koya na vinaka ni duavata oya.

E Vakaduavatataki Keda na Noda Lomana na Kalou

16. Eda vakayagataka vakacava na vosa ni veivakayaloqaqataki me kaukaua kina na noda duavata?

¹⁶ E rawati na duavata ena ivavakoso vaKarisito ena noda lomana na Kalou, nida na lomani ira tale ga kina eso. Na noda vakavinavinakataka na nona yalovinaka o Jiova, ena uqeti keda meda saga kina vagumatua meda muria na ivakasala qo: “[Tukuna] na vosa ga e vinaka qai veivakayaloqaqataki ena kena gauna, me vinaka vei ira na rogoca. . . . Moni veilomani, ni veinanumi, ni yalorawarawa moni veivosoti me vaka na nodrau yalorawarawa na Karisito kei na Kalou me rau vosoti kemuni.” (Efeso 4:​29, 32) O Jiova e dau yalovinaka ni vosoti keda na tamata ivalavala ca. Koya gona, sega beka ni dodonu meda dau vosoti ira tale eso ena gauna eda raica kina na nodra malumalumu?

17. Na cava meda saga kina vagumatua na duavata?

¹⁷ Na nodra duavata na tamata ni Kalou e vakalagilagi ga kina o Jiova. E uqeti keda ena levu na sala na yalona tabu me rawati kina na duavata. Eda na sega ni via saqata na veidusimaki ni yalo tabu. E vola o Paula: “Ni kua . . . ni vakararawataka na yalo tabu ni Kalou.” (Efeso 4:30) E iyau talei na duavata, e yaga gona na kena taqomaki. Qo e vakamarautaki ira na vakaitovotaka qai vakalagilagi kina o Jiova. “O koya gona, moni vakatotomuria na Kalou ni oni luvena lomani, moni veilomani tale ga.”​—Efeso 5:​1, 2.

O na Sauma Vakacava?

• Na itovo ni rai cava soti ena uqeta na duavata vei keda na lotu vaKarisito?

• E rawa ni uqeta vakacava na duavata ena ivavakoso na noda itovo?

• E rawa vakacava ni veivuke na ka eda dau tukuna ena noda cakacaka vata?

[iYaloyalo ena tabana e 17]

Era duavata o ira e duidui na nodra isususu

[iYaloyalo ena tabana e 18]

O kila na leqa e kauta mai na wede?