Ka Mo Cakava Mo Vorata Kina na Gagadre Ca

1. Na cava eda valuta kece tiko na tamata ivalavala ca?

VAKACAVA bau dua na gauna e kaukaua sara ga kina nomu gagadre mo cakava e dua na ka e cata o Jiova? Ke dina qori, kua ni nanuma ni duatani sara na ka o vakatovolei kina mai vei ira na kena vo. E kaya na iVolatabu: “E sega ni dua na veivakatovolei e yacovi kemuni me duatani mai na kena era dau sotava na kena vo.” (1 Kor. 10:13) Kena ibalebale, sega ni o iko ga o valuta tiko na gagadre ca. Levu tale era sasaga tiko mera valuta, ia ena veivuke ga i Jiova, o na rawa ni valuta.

2. Na mataqali gagadre vakacava era rairai valuta tiko eso na lotu vaKarisito kei na vuli iVolatabu? (Raica tale ga na iyaloyalo.)

² E kaya tale ga na iVolatabu: “E vakatovolei e dua ni bacani koya qai siwati koya na nona gagadre ca.” (Jeme. 1:14) Na ka e siwati kina e dua ena rawa ni duidui vua e dua tale. Kena ivakaraitaki, era na rairai temaki eso na yalewa lotu vaKarisito mera cakava na ivalavala dukadukali kei na so na tagane, se so na tagane lotu vaKarisito mera cakava na ivalavala dukadukali kei na so na yalewa; eso tale era na rairai temaki mera veiyacovi vakatagane se vakayalewa. Era na rairai temaki o ira sa muduka nodra sara iyaloyalo vakasisila mera sarava tale. Era na temaki tale ga va qori e levu era sa muduka nodra vakayagataka na waigaga ni veivakamatenitaki se na gunu vakasivia. Qori e vica na gagadre ca era saga tiko eso na lotu vaKarisito kei na vuli iVolatabu mera valuta. Eso na gauna, eda na vakila sara ga na ka e sotava na yapositolo o Paula, e vola: “Niu via cakava na ka e dodonu, e tiko ga vei au na ca.”​—Roma 7:21.

3. Na cava ena yaco ke o saga tiko e veigauna mo valuta e dua na gagadre ca?

³ Ke o saga tiko e veigauna mo valuta e dua na gagadre ca, o na rairai nanuma ni o na sega ni vorata rawa, vaka ga sa sega nomu kaukaua mo valuta rawa. O na rairai nanuma tale ga ni o sega ni vosoti rawa, vaka ga sa sega ni vakadonui iko o Jiova ena vuku ni nomu gagadre ca. Mo nuidei ni sega ni dina na rai ruarua qori! Eda na kila na vuna ena rua na taro ena saumi ena ulutaga qo: (1) E vu mai vei na rai ruarua qori? (2) O na valuta vakacava na gagadre ca?

KA E VINAKATA “NA VUNICA” MEDA NANUMA

4. (a) Na cava e vinakata kina o Setani meda nanuma nida na sega ni vorata rawa na veitemaki? (b) Eda na vakadeitaka vakacava ni rawa nida vorata na veitemaki?

⁴ Nida temaki, e vinakata o Setani meda nanuma nida na sega ni vorata rawa. E vakamatatataka qori o Jisu ni vakavulici ira nona imuri mera masulaka: “Ni kua ni vakatara me keimami rawai ena veitemaki, ia moni vakabulai keimami mai vua na vunica.” (Maciu 6:13) E kaya tiko o Setani nida na sega ni talairawarawa vei Jiova ke da temaki. (Jope 2:​4, 5) Cava e va kina qori nona rai? A bacani o koya ena nona gagadre ca qai sega ni vinakata me yalodina tiko vei Jiova. E nanuma gona nida na vakataki koya, ya ni na totolo ga noda biuti Jiova nida temaki. E nanuma mada ga o Setani ni rawa ni rawai ena veitemaki na Luve ni Kalou uasivi! (Maciu 4:​8, 9) Ia vakasamataka qo: Vakacava eda na sega dina ni vorata rawa na noda gagadre? Sega vakadua! Eda duavata kei na ka e vola na yapositolo o Paula: “Au rawata na ka kece ena vuku i koya e vakaukauataki au.”​—Fpai. 4:13.

5. Eda kila vakacava ni nuidei o Jiova ni rawa nida vorata na gagadre ca?

⁵ E duatani sara o Jiova, e nuidei nida na rawa ni vorata na gagadre ca. Eda kila vakacava qori? Sa tukuna oti tu nira na bula ena veivakararawataki levu e dua na isoqosoqo levu era yalodina tiko ga vua. Vakasamataka mada na kena ibalebale. Ni sega ni lasu rawa o Jiova, e kaya nira na bula ena vuravura vou e dua na iwiliwili levu, sega ni iwiliwili lailai. O ira qori era “savata na nodra isulu balavu ra qai vakavulavulataka ena dra ni Lami.” (Vkta. 7:​9, 13, 14) Eda kila sara ga e keri ni nuidei o Jiova ni rawa nida vorata na gagadre ca.

6-7. Na cava e vinakata kina o Setani meda nanuma ni na sega ni vosoti keda rawa o Jiova nida saga meda vorata na veitemaki?

⁶ E sega wale ga ni vinakata o Setani meda nanuma nida na sega ni vorata rawa na gagadre ca. E vinakata tale ga meda nanuma ni na sega ni vosoti keda rawa o Jiova, ena sega ni vakadonui keda ena vuku ni noda gagadre ca. Cava e va tale kina qori nona rai? O koya ga ena sega ni vosoti koya o Jiova, ena vakarusai vakadua. (Vkte. 3:15; Vkta. 20:10) E vinakata tale ga o Setani meda nanuma ni na sega ni vosoti keda rawa o Jiova, vakabibi ni tiko noda inuinui ni bula tawamudu e sega ni soli vua. Ia eda sega ni vakataki koya. E vakadeitaka na iVolatabu ni vinakata o Jiova me vukei keda, me vakabulai keda tale ga. E “sega ni vinakata me rusa e dua, e vinakata ga [meda] veivutuni kece.”​—2 Pita 3:9.

⁷ Ke da nanuma mada ga nida na sega ni vorata rawa na gagadre ca, se da nanuma ni sega ni vosoti keda rawa o Jiova, sa tiko vei keda na rai nei Setani me baleti keda. Noda kila qori eda na rawa ni tudei kina meda vorati koya.​—1 Pita 5:​8, 9.

KA E VINAKATA NA YAGODA IVALAVALA CA MEDA NANUMA

8. Na cava tale e okati ena ivalavala ca? (Same 51:5) (Raica tale ga na “iVakamacala ni Vosa.”)

⁸ E tiko e dua tale na ka e vakavuna meda nanuma nida na sega ni vorata rawa noda gagadre ca, se da nanuma ni na sega ni vosoti keda rawa o Jiova. Na cava ya? Na noda ivalavala ca rau vakadewa mai na imatai ni noda itubutubu.a​—Jope 14:4; wilika Same 51:5.

9-10. (a) Na cava e cakava na ivalavala ca vei Atama kei Ivi? (Raica tale ga na iyaloyalo.) (b) Cava tale ga e cakava vei keda nikua na ivalavala ca?

⁹ Vakasamataka mada na ka e cakava na ivalavala ca vei rau o Atama kei Ivi. Ni rau sa talaidredre vei Jiova, rau vunitaki rau, rau saga tale ga me rau ubia na yagodrau. E tukuna na Insight on the Scriptures: “Na ivalavala ca e vakavuna me ora na lomadrau, rau nuiqawaqawa, rau yalolailai, rau madua tale ga.” Na va na ituvaki qori e vaka ga e va na rumu ni dua na vale rau lokataki tu kina. Rawa ni rau lako mai na dua na rumu ina dua tale, ia rau na sega ni curu rawa i tuba. Rau na sega ni drovaka rawa na kedrau ituvaki ivalavala ca.

¹⁰ Ia e sega ni va sara qori na keda ituvaki. Na vuna? Na ivoli ena vakasavasavataka noda ivalavala ca kei na noda lewaeloma, a sega ni yaga vei rau na imatai ni noda itubutubu (1 Kor. 6:11) Ia eda se kawa ivalavala ca tiko ga. Ena tiko gona na gauna ena ora na lomada, eda nuiqawaqawa, eda yalolailai, eda madua tale ga. E tukuna na iVolatabu ni se kaukaua tiko ga na ivalavala ca vua na kawatamata. E cakava tale ga qori “vei ira sara mada ga era a sega ni valavala ca me vaka na ivalavala ca i Atama.” (Roma 5:14) Meda kua gona ni ulubaletaka noda kawa ivalavala ca meda nanuma kina nida na sega ni vorata rawa na gagadre ca, se nanuma ni na sega ni vosoti keda rawa o Jiova. Meda vorata na rai cala qori. Eda na cakava vakacava?

11. Na cava meda cakava ke da nanuma ni sega ni rawa nida vorata na gagadre ca? Na vuna? (Roma 6:12)

¹¹ Na gauna eda nanuma kina ni sega ni rawa nida vorata na gagadre ca, e vaka ga e vosa tiko vei keda na ivalavala ca ena gauna qori, ia meda kua sara ni rogoca. Na vuna? E vakavulica na iVolatabu meda kua ni vakalaiva na ivalavala ca me “veiliutaki [tiko] vaka na tui” e yagoda. (Wilika Roma 6:12.) Kena ibalebale, e rawa nida vakatulewataka meda kua ni vakaceguya noda gagadre ca. (Kala. 5:16) E nuidei o Jiova ni rawa nida vorata na veitemaki, ya na vuna e tukuna kina meda vorata. (Vkru. 30:​11-14; Roma 6:6; 1 Ces. 4:3) Kena ibalebale, e rawa nida valuta na gagadre ca.

12. Na cava meda cakava ke da nanuma ni na sega ni vosoti keda rawa o Jiova ena vuku ni noda gagadre ca? Na vuna?

¹² Ke da nanuma tale ga ni na sega ni rawa ni vosoti keda o Jiova ena vuku ni noda gagadre ca, e vaka ga e “vosa tiko” vei keda na ivalavala ca ena gauna qori, ia meda kua vakadua ni rogoca. Na vuna? E vakavulica na iVolatabu ni o Jiova e kila vinaka na keda ituvaki ivalavala ca. (Same 103:​13, 14) E “kila tale ga na ka kece” me baleti keda, wili kina na ka e cakava na ivalavala ca meda lai caka ca kina. (1 Joni 3:​19, 20) Ia ke da vorata tiko ga na gagadre ca qai kua ni cakava, eda na savasava tiko ga ena mata i Jiova. Eda vakadeitaka vakacava qori?

13-14. Vakacava sa na sega ni vakadonui keda o Jiova ke tiko vei keda na gagadre ca? Vakamacalataka.

¹³ E tukuna na iVolatabu na duidui ni noda cakava na ka ca (e rawa nida lewa) kei na gagadre ni noda via cakava na ka ca (rawa ni basika ena so na gauna). Kena ivakaraitaki, eso na lotu vaKarisito e Korinica ena imatai ni senitiuri era dau veimoceri vakatagane se vakayalewa. E vola o Paula: “Eso sara ga vei kemuni oni a va tu ya.” Kena ibalebale qori ni na basika tale vei ira na gagadre mera veimoceri vakatagane se vakayalewa? Io, e rawa, ni sa vakawakana tu na gagadre qori. Ia o ira na lotu vaKarisito era lewai ira vinaka ra qai sega ni cakava na gagadre ni lomadra, e vakadonui ira o Jiova. E raica nira sa “vakasavasavataki.” (1 Kor. 6:​9-11) O rawa tale ga ni va qori.

¹⁴ Se gagadre cava ga o valuta tiko, o rawa ni vorata. Ke basika tale mai na gagadre qori, o rawa ni lewai iko vinaka qai kua ni “cakava na ka e vinakata na [yagomu] kei na [nomu] vakanananu.” (Efeso 2:3) O na cakava vakacava qori mo valuta tiko ga kina na gagadre ca?

KA MO CAKAVA

15. Mo rawa ni vorata na gagadre ca, cava e bibi kina mo kila ni tiko nomu malumalumu?

¹⁵ Mo rawa ni vorata na gagadre ca, e bibi mo kila ni tiko nomu malumalumu. Qarauna mo kua ni dabui iko ena nomu “nanuma cala.” (Jeme. 1:22) De dua o na ulubaletaka mo tukuna: ‘Eso tale era dau gunu vakalevu, vakalailai o yau,’ se o beitaka eso tale: ‘Ke domoni au vakalevu o watiqu, au na sega ni via sarava na iyaloyalo vakasisila.’ Ke o soli ulubale tu ga va qori, o na rawai vakarawarawa ena veitemaki. Mo kua gona ni soli ulubale mo cakava kina na ka ca, ena nomu vakasama mada ga. O na tamusuka na ka o kaburaka.​—Kala. 6:7.

16. O na vakadeitaka vakacava mo cakava na ka dodonu?

¹⁶ E sega ni vinakati ga mo kila ni tiko nomu malumalumu, e bibi tale ga mo vakadeitaka mo kua ni rawai. (1 Kor. 9:​26, 27; 1 Ces. 4:4; 1 Pita 1:​15, 16) Vakasamataka na ka o temaki rawarawa kina kei na gauna cava. De dua e tiko e dua na mataqali veitemaki se dua na gauna ena loma ni siga o na rawa ni temaki kina. Kena ivakaraitaki, vakacava o na rawarawa ni temaki ni o oca se ni sa bogilevu? Vakasamataka rawa na ka o na temaki kina, qai vakatovotovotaka ena nomu vakasama na ka mo cakava. Na gauna vinaka duadua mo cakava kina qori ni se bera ni o temaki.​—Vkai. 22:3.

17. Na cava eda vulica ena ivakaraitaki nei Josefa? (Vakatekivu 39:​7-9) (Raica tale ga na iyaloyalo.)

¹⁷ Raica mada na ka e cakava o Josefa ni saga o wati Potifa me temaki koya. E totolo ga nona vakasega qai sega ni lomalomarua. (Wilika Vakatekivu 39:​7-9.) Na cava eda vulica kina? Ni bera ni temaki Josefa o wati Potifa, sa kila rawa tu ni cala ke taura na watina e dua tale na tagane. O rawa tale ga ni vakadeitaka mo cakava na ka dodonu ni bera ni o temaki ena dua na ka. Na gauna o temaki kina, ena rawarawa mo cakava na ka o sa vakatulewataka rawa tu.

“DIKEVI [IKO] TIKO GA”

18. Na cava tale mo cakava mo vorata kina na gagadre ca? (2 Korinica 13:5)

¹⁸ Mo rawa ni vorata na gagadre ca, ena vinakati mo “dikevi [iko] tiko ga,” qori nomu dikevi iko wasoma mo kila se o sa vakacava tiko. (Wilika 2 Korinica 13:5.) Me tiko na gauna mo dikeva kina nomu rai kei na ka o cakava, oti cakava sara na veiveisau. Kena ivakaraitaki, ke o sa vorata rawa na veitemaki, mo taroga: ‘E vakacava na balavu ni gauna meu qai vakasega kina?’ Ke o liaca ni berabera, kua ni yalolailai. Ia vakasamataka eso na ka mo cakava mo rawa ni dei kina ena dua tale na gauna. Mo taroga: ‘Au rawa ni valuta totolo na vakanananu ca? E vakadredretaka noqu vorata na veitemaki na ka au sarava, wilika, se rogoca? Dau totolo noqu rai tani niu raica na itaba veivagarogaroi? E matata vei au na vuna e vinaka duadua ga kina na ivakatagedegede i Jiova ke vinakati mada ga meu lewai au vinaka?’​—Same 101:3.

19. Ena rawa ni vakadredretaka vakacava mo valuta na gagadre ca eso na vakatulewa lalai lialia?

¹⁹ Mo kua tale ga ni soli ulubale. E kaya na iVolatabu: “E dau veivakaisini duadua ga na loma ni tamata qai rerevaki.” (Jere. 17:9) E kaya o Jisu ni veivakaisini ni lomada ena vakasucuma na “vakanananu ca.” (Maciu 15:19) Kena ivakaraitaki, o koya sa muduka na sara iyaloyalo vakasisila ena rairai nanuma ena so na gauna ni “sega ni ca” me raica eso na itaba veivagarogaroi baleta nira sega ni luvaiwale tu o ira na laurai kina. Se rawa ni kaya: ‘E sega ni ca keu dau vakanananu ca, ia meu kua ga ni cakava.’ Ke dua e va qori nona rai, na veivakaisini ni lomana e sa ‘lalawataka tiko na sala me vakaceguya kina na gagadre ni yagona.’ (Roma 13:14) O na taqomaki vakacava? Mo qarauna sara na vakatulewa lalai lialia, ena rawa ni tini ena vakatulewa lelevu lialia me vaka nomu cakava na ka ca.b Mo cata na rai se “vakanananu ca,” o na rawa ni vakaiulubale kina mo caka ca.

20. Na inuinui cava eda vakanamata kina? O cei e vukei keda tiko nikua?

²⁰ Me vaka eda sa vulica mai, eda na vorata rawa na veitemaki ena veivuke duadua ga nei Jiova. Eda vakavinavinakataka tale ga nona yalololoma e vakarautaka kina na inuinui ni bula tawamudu ena vuravura vou. Eda na qaravi Jiova ena marau ni sa savasava na lomada kei na noda vakasama! Ena gauna mada ga qo, meda nuidei ni rawa nida vorata na gagadre ca, ena vosoti keda tale ga o Jiova. Eda na valuta rawa na gagadre ca ni vakalougatataka o Jiova na noda sasaga!