Vuna e Vinakati Kina na iVoli

1-2. Na ituvaki cava meda vakabulai kina? Na vuna? (Roma 7:​22-24) (Raica tale ga na iyaloyalo.)

RAITAYALOYALOTAKA na ituvaki qo. E kasura e dua na vale qai tao tu kina e dua na tagane. E bula tiko, ia e sega ni rawa ni lako mai tuba. E vinakati ga me kaci se kere veivuke me rawa ni vakabulai.

² E va sara ga qori na keda ituvaki. Ena sala cava? Ni talaidredre o Atama vua na Dauveibuli, e sa valavala ca. Toso na gauna, e vakadewa na ivalavala ca vei ira na luvena. Qori na vuna e valavala ca kina na kawatamata. Eda vaka sara ga na tagane e tao tu ena vale kasura ya. E vinakati gona e dua me vakabulai keda. E vakamacalataka vinaka na yapositolo o Paula na keda ituvaki ivalavala ca ena nona ivola vei ira e Roma. (Wilika Roma 7:​22-24.) E vakamamasu me vakabulai “mai na yago e vakavuna tiko na [nona] mate.” E vakataotaki Paula na ivalavala ca e sucu kaya mai, ni vakavuna nona mate. (Roma 6:23) Eda tu tale ga ena ituvaki qori. E vinakati meda vakabulai!

3. E vakabulai keda vakacava na ivoli?

³ E dua tale na ka vinaka e tukuna o Paula. Ni taroga oti: “O cei ena vakabulai au mai na yago e vakavuna tiko na noqu mate?” E kaya: “Me vakavinavinakataki na Kalou ena vuku i Jisu Karisito na noda Turaga!” (Roma 7:25) E tukuna tiko o Paula na isoro ni veivolia i Jisu. Ena vakabulai keda na ivoli (1) ni vosoti noda ivalavala ca, (2) nida sereki mai na noda ivalavala ca, (3) eda veiyaloni tale ga kei na Dauveibuli. Nida veivosakitaka tiko qori, eda na lomani Jiova vakalevu, “na Kalou o koya na vu ni noda inuinui.” (Roma 15:13) Eda na vakavinavinakataki Jisu tale ga vakalevu, ni “vukuna [ga] eda sereki kina ena ivoli.”​—Kolo. 1:14.

NA IVOLI E VOSOTI KINA NODA IVALAVALA CA

4-5. Na cava e vinakati kina na ivoli? (Dauvunau 7:20)

⁴ E vinakati na ivoli me vosoti kina noda ivalavala ca. Eda dau cala kece ena ka eda tukuna se cakava. (Wilika Dauvunau 7:20.) Eso na cala e bibi. Kena ivakaraitaki, ena Lawa e soli vei Mosese, ena vakamatei o koya e veibutakoci se laba. (Vunau 20:10; Tiko 35:​30, 31) Ia e levu tale na cala e sega ni bibi sara va qori, era se valavala ca tiko ga. Kena ivakaraitaki, e vola na daunisame o Tevita: “Au na taqomaka noqu ilakolako meu kua kina ni valavala ca ena yamequ.” (Same 39:1) Kena ibalebale, eso mada ga na ka eda tukuna e cala.​—Jeme. 3:2.

⁵ Vakasamataka e dua na ka o se qai tukuna se cakava oti ga. Vakacava o tukuna eso na ka o qai veivutunitaka? O cakava eso na ka o rarawataka? E macala ni kena isau ruarua na io. E kaya na iVolatabu: “Ke da kaya: ‘E sega noda ivalavala ca,’ eda sa vakacalai keda tiko ga, e sega vei keda na dina.”​—1 Joni 1:8.

6-7. Na yavu cava e vosota kina o Jiova noda ivalavala ca? (Raica tale ga na iyaloyalo.)

⁶ Na ivoli, e yavu ni nona vosota o Jiova noda ivalavala ca. (Efeso 1:7) Ia sega ni kena ibalebale qori ni raibaleta o Jiova noda cala, me sega ni dua tu na ka vua. E cata o Jiova na ivalavala ca. (Aisea 59:2) Ena vuku ni nona lewadodonu, e vakarautaka kina e dua na yavu ni veivosoti.

⁷ E tukuni ena Lawa mera cabora na Isireli na isoro manumanu me vosoti nodra ivalavala ca. (Vunau 4:​27-31; 17:11) Na isoro qori e dusia na isoro uasivi ena cabora o Jisu, kei na kena yaga. Na isoro sara ga i Jisu e yavu ni nona vosota o Jiova noda ivalavala ca. E kila vinaka o Paula na yaga ni nona mate vakaisoro o Jisu, me vaka e vola vei ira na lotu vaKarisito e Korinica. Ni vola oti na itovo ca era dau cakava tu e liu, e tukuna vei ira: “Oni sa vakasavasavataki, oni vakatabui, oni vakadonui ena yaca ni Turaga o Jisu Karisito kei na yalo tabu ni noda Kalou.”​—1 Kor. 6:​9-11.

8. Na cava mo vakasamataka tiko ni o vakavakarau ena iVakananumi?

⁸ Ni o vakavakarau tiko ena iVakananumi ni yabaki qo, mo vakasamataka na yaga ni nona vosoti iko o Jiova. Kena ivakaraitaki, ena vuku ni ivoli, ena sega ni ora na lomamu ena nomu cala makawa o sa veivutunitaka. Vakacava ke dredre mo ciqoma ni o sa vosoti? De dua o na veinanuyaka, ‘Au kila ni sa vosoti au o Jiova, ia e dredre meu ciqoma.’ Ke va qori nomu rai, nanuma tiko qo: O Jiova e veivosoti, e solia vei Luvena na veivakadonui me turaganilewa. O Jiova e sega ni solia vei iko se dua tale na itavi me vakatulewataka o cei me vosoti. E kaya na iVolatabu: “Ke da lako tiko ena rarama me vaka ni tiko o [Jiova] ena rarama, . . . e vakasavasavataki keda mai na noda ivalavala ca kece na dra i Jisu, na Luvena.” (1 Joni 1:​6, 7) Eda vakabauta qori me vaka ga na vo ni ivakavuvuli vakaivolatabu. Ena vuku ni ivoli, e rawa ni vosoti keda kina o Jiova, e tukuni tale ga ena nona Vosa ni “tu vakarau [me] veivosoti.”​—Same 86:5.

NA IVOLI E SEREKI KEDA

9. Na cava na ibalebale ni ivalavala ca? (Same 51:5 kei na ivakamacala e ra)

⁹ Ena iVolatabu na vosa “ivalavala ca,” e sega ni ka ca ga eda cakava, na ituvaki tale ga eda sucu kaya mai. (Wilika Same 51:5 kei na ivakamacala e ra.) Na ituvaki qori e sega wale ga ni vakavuna noda cakacala, e vakavuna tale ga noda tauvimate, qase, kei na mate. Qori na vuna era tauvimate kina na gone era se qai sucu, era mate sara nira sega mada ga ni cakava e dua na cala. Qori tale ga na vuna era rarawa kina na tamata vinaka kei na tamata ca ra qai mate. Era sucu ivalavala ca na kawa kece i Atama.

10. E vakaleqai rau vakacava o Atama kei Ivi na ivalavala ca?

¹⁰ Vakasamataka na sala e vakaleqai rau kina o Atama kei Ivi na ivalavala ca. E ca sara ga na lomadrau. Ni rau talaidredre, e sauti rau sara ga na ca ni nodrau beca na lawa ni Kalou e ‘volai tu e lomadrau.’ (Roma 2:15) Rau tekivu vakila na veisau, e sega ni veisau vinaka. Rau nanuma kina me rau ubia na yagodrau, rau vunitaki rau tale ga me vaka na daubasulawa me kua ni raici rau na Dauveibuli. (Vkte. 3:​7, 8) Qo na imatai ni gauna rau vakila kina o Atama kei Ivi na ora ni lomadrau, rau nuiqawaqawa, rere, rarawa, rau madua tale ga. Rau na vakila tu qori me yacova na mate.​—Vkte. 3:​16-19.

11. E vakaleqai keda vakacava na ivalavala ca?

¹¹ E vakaleqai keda tale ga na ivalavala ca me vakataki rau o Atama kei Ivi. Qori na vuna eda rarawa kina, eda nuiqawaqawa tale ga. Ke vacava sara noda sasaga me vinaka na keda ituvaki, ena tiko ga na leqa. Na vuna? E kaya na iVolatabu nida sa “vakamalumalumutaki tu [meda] tawayaga.” (Roma 8:20) E dina qori vei keda yadua kei na vo ni kawatamata. Kena ivakaraitaki, vakasamataka mada nodra sasaga na tamata mera maroroya na veikabula, mera vakaotia na basulawa, na dravudravua, kei na ivalu. Ke ra cakava mada ga eso na veiveisau, ena sega ni wali rawa na leqa. Ia ena vakabulai keda vakacava na ivoli?

12. Na inuinui cava e rawati ena ivoli?

¹² Ena vuku ni ivoli, e rawa kina noda inuinui, ya mera ‘sereki na kabuli mai na nodra bobula tu ina ca.’ (Roma 8:21) Kena ibalebale eda sa na uasivi ena vuravura vou, eda na sega tale ni tauvimate se lomabibi, sega tale ni ora na lomada, nuiqawaqawa, rere, rarawa se madua. Kena ikuri, eda sa na qarava vinaka na vuravura, eda na veiyaloni tale ga ni sa noda tui o koya e voli keda “na Turaga ni Sautu,” o Jisu Karisito.​—Aisea 9:​6, 7.

13. Na cava tale mo vakasamataka ni o vakavakarau tiko ena iVakananumi?

¹³ Vakasamataka nomu bula ni sa na sega na ivalavala ca. Ni o yadra ena veimataka, o na marau tu ga, o na sega ni lomaleqataka na cava mo dou kania kei ira na wekamu, na tauvimate se mate. Ena gauna mada ga qo, ena vakacegui iko na nomu “taura dei na inuinui . . . e ikelekele ni noda bula, e dei qai kaukaua.” (Iper. 6:​18, 19) Me vaka na ikelekele e taura dei tu na waqa, na nomu inuinui tale ga ena vakadeitaka nomu vakabauta, o na vosota rawa kina na veika dredre ena gauna qo. Io, mo nuidei ni o Jiova ena “vakaicovitaki ira tale ga era vakasaqarai koya ena yalogu.” (Iper. 11:6) Na vakacegu o vakila ena gauna qo kei na inuinui se bera mai, e rawa ga ena ivoli.

NA IVOLI EDA VEIYALONI KINA KEI JIOVA

14. E vakaleqa vakacava noda veiwekani kei na Dauveibuli na ivalavala ca? Na vuna?

¹⁴ Tekivu mai na gauna rau valavala ca kina o Atama kei Ivi, eda sa yawaka na Kalou. E kaya mada ga na iVolatabu nida veimecaki kei na Dauveibuli. (Roma 8:​7, 8; Kolo. 1:21) Na vuna? E uasivi na ivakatagedegede i Jiova, e sega ni vakadonuya na ivalavala ca. E kaya na iVolatabu me baleti Jiova: “Sa rui savasava na matamuni moni raica na ka ca, oni sega ni vosota na ivakarau ca.” (Apak. 1:13) Na ivalavala ca gona e tawasei keda vua na Kalou. Eda na veivolekati tale kei Jiova ke semati na ilati qori meda veiyaloni tale kei koya. E cakava qori na ivoli.

15. Na cava e marautaka kina o Jiova na ivoli? Cava e rawati kina?

¹⁵ E tukuni ena iVolatabu ni o Jisu e “isoro ni noda ivalavala ca meda veiyaloni kina kei na Kalou.” (1 Joni 2:2) Na vosa vaKirisi e vakadewataki me ‘isoro ni veiyaloni,’ e rawa ni dusia “na ka e vakamarautaka e dua.” E marautaka vakacava o Jiova na ivoli? Meda kua ni nanuma ni marautaka o Jiova na mate i Luvena. Ia e marautaka ga na ivoli ni rawati tale kina nona ivakatagedegede dodonu. Qori na yavu eda veiyaloni tale kina kei na Kalou. (Roma 3:​23-26) E “vakatokai” ira kina na qaravi koya tu ena yalodina ni bera ni mate o Jisu mera yalododonu. (Vkte. 15:​1, 6, vmr.) E rawa vakacava? Ena vuku ni ivoli. E vakadeitaka sara ga o Jiova ni na sauma o Jisu na ivoli. (Aisea 46:10) Na kena yaga? Eda veiyaloni tale kina na Kalou.

16. Na cava tale mo vakasamataka ni o vakavakarau tiko ena iVakananumi? (Raica tale ga na iyaloyalo.)

¹⁶ Vakasamataka na vinaka ni nomu bula ni drau veiyaloni kei Jiova. Kena ivakaraitaki: me vaka e vakavulica o Jisu, de dua o na tukuna vei Jiova ‘Tamaqu.’ (Maciu 6:9) So tale na gauna o na rairai tukuna ni noqu ‘iTokani’ o Jiova. Nida cavuta ‘Tamaqu’ se ‘iTokani,’ e bibi me salavata kei na veidokai kei na yalomalumalumu. Na vuna? Nida ivalavala ca, eda na sega tu ga ni volekati Jiova ena noda sasaga ga. Ena vuku ga ni ivoli eda veitokani kina kei Jiova. Ena vuku i Jisu, e rawa ni “vakaduavatataki tale” vei Jiova “na ka kece tale eso ni vakarautaka na veiyaloni ena dra e vakadavea [o Jisu] ena kaunirarawa.” (Kolo. 1:​19, 20) Qori na vuna eda veivolekati kina kei Jiova ena gauna qo, nida sega mada ga ni uasivi.

LAURAI NA YALOLOLOMA I JIOVA ENA IVOLI

17. E laurai vakacava ena ivoli na yalololoma i Jiova? (Efeso 2:​4, 5)

¹⁷ E laurai ena ivoli na ‘levu ni nona yalololoma’ o Jiova. E “vakabulai keda . . . nida mate tu ena noda cala.” (Wilika Efeso 2:​4, 5.) Era kere veivuke “na yalomalumalumu” nira kila nira se tao tu ena ivalavala ca era sucu kaya mai qai vinakati mera vakabulai. (Caka. 13:48) E rogoca o Jiova nodra kere veivuke ni kacivaki na itukutuku vinaka, mera mai kilai koya kei na Luvena o Jisu. (Joni 17:3) E cala sara ga o Setani ke nanuma ni vakaleqa na inaki ni Kalou nodrau valavala ca o Atama kei Ivi.

18. Na cava na inaki levu ni ivoli?

¹⁸ Nida vakasamataka tiko na yaga ni ivoli vei keda, meda kua ni guilecava na inaki levu e vakarautaka kina o Jiova. Qori me vakalasui kina na vakalelewa nei Setani ena were o Iteni. (Vkte. 3:​1-5, 15) Ena vuku ni ivoli, e vakarokorokotaka o Jiova na yacana, ni vakalasui kina na veibeitaki kece nei Setani. E vakabulai keda tale ga mai na ivalavala ca kei na mate, me vakaraitaka ni Kalou dauloloma. Ena nona loloma soli wale tale ga, e vinakata o Jiova meda vakaitavi na tamata ivalavala ca ena nona vakalasui o Setani. (Vkai. 27:11) O na vakaraitaka vakacava nomu vakavinavinakataka na ivoli? Ena saumi qori ena ulutaga tarava.