Wase Ruasagavulu

Sega ni Lekaleka na Liga i Jiova

Aisea 59:1-21

1. Na cava e yaco tiko e Juta? Na cava era vaqaqa e levu?

A KAYA na matanitu o Juta ni veiyalayalati kei Jiova. Ia, e vakilai levu na nona leqa. E kunekunei dredre kina na lewadodonu, e vakilai levu na basulawa kei na veivakalolomataki, e sega ni yaco na veisau e namaki. Oqo e dua na leqa bibi. E levu era vaqaqa se na cakava kina e dua na ka o Jiova se sega. Oya sara ga na ka e yaco tiko ena gauna i Aisea. Ia a sega ni vola na veika kece oqo o Aisea me ivolatukutuku ga ni ivakarau ni bula ena gauna oya. E vola tale ga me ivakasala vakaparofisai vei ira kece era kaya nira qarava na Kalou ia era beca na nona lawa. E veivakayaloqaqataki tale ga na parofisai ena Aisea wase 59 vei ira kece na saga tiko mera qaravi Jiova ena gauna dredre oqo.

Yawaka na Kalou Dina

2, 3. Na cava e sega ni taqomaki Juta kina o Jiova?

² Vakasamataka mada mera sa vukitani na tamata era veiyalayalati kei Jiova! Era vakanadakuya na nodra Dauveibuli, era cata nona veitaqomaki. Oya sara ga na vu ni nodra rarawa. E rawa beka mera beitaki Jiova nira sotava na bula dredre? E tukuna vei ira o Aisea: “Raica, sa sega ni lekaleka na liga i Jiova, me dredre kina ni ia na veivakabulai, ka sa sega ni bibi na daligana, me dredre kina ni rogoca: ia na nomudou caka cala ga sa tawasei kemudou tani mai vua na nomudou Kalou, ka sa nomudoui valavala ca sa tabonaka kina na matana maivei kemudou, me sega ni rogoca.”​—Aisea 59:1, 2.

³ E tukuni sara ga vakadodonu qai dina tale ga na vosa oqori. E se Kalou dauveivakabulai tiko ga o Jiova. Ni “daurogoca na masu,” e rogoca na nodra masu na nona dauveiqaravi yalodina. (Same 65:2) Ia e sega ga ni vakalougatataki ira na daucaka ca. E bale sara ga vei ira na lewenivanua na nodra sa yawaki Jiova. Sa baleti ira ga na nona tabonaka na matana o Jiova vei ira.

4. Na cava e beitaki kina o Juta?

⁴ Sa bau ca dina na veika e cakava o Juta. E cavuta na parofisai i Aisea e so na ka e beitaki kina: “Sa dukadukali na ligamudou e na dra, kei nai qaqalo ni ligamudou e na caka cala; a tebenigusumudou sa vosa lasu; ka sa cavuta na ka ca na yamemudou.” (Aisea 59:3) Era dau lasu ra qai vosataka na veika tawadodonu na lewenivanua. Kena tukuni ni “dukadukali na ligamudou e na dra” e vakaraitaka ni so vei ira era laba. Oqo e beci sara ga kina na Kalou baleta ni sega wale ga ni vakatabuya na nona Lawa na laba ia e kaya tale ga me kua ni dua e ‘cata na wekana e lomana’! (Vunau ni Soro 19:17) Nodra valavala ca vakaveitalia na lewe i Juta kei na vanua era tini kina e dodonu me uqeti keda meda lewa vinaka na ka eda vakasamataka kei na yagoda ivalavala ca. Ke sega, ena rawa meda cakava e so na itovo vakasisila eda na yawaka kina na Kalou.​—Roma 12:9; Kalatia 5:15; Jemesa 1:14, 15.

5. E vakacava na levu ni nona tawayalodina o Juta?

⁵ E tarai ira kece na lewe ni matanitu na revurevu ni ivalavala ca. E kaya na parofisai: “Sa sega e dua e tagica na veilewai e na yalododonu, ka sa sega e dua sa vakadinadina e na yalodina: era sa vakararavi e nai lawaki, ka ra vosa lasu; era sa kunekunetaka na ca, ka ra vakasucuma na caka cala.” (Aisea 59:4) Sa sega ni bau dua e vosa dina, era vosa lasu kece. E dredre mada ga ni kunei ena mataveilewai e dua e nuitaki se yalodina. E vakanadakui Jiova o Juta ni nuitaki ira ga na veimatanitu era tovata kaya, qai nuitaki ira tale ga na matakau. E vaka ga e vakararavi “e nai lawaki,” se ina ka wale. (Aisea 40:17, 23; 41:29) E levu wale ga na ka era veivosakitaka, ia era tawayaga kece. Era tini vakaca na veika e lalawataki.

6. E ucui Juta vakacava o lotu ni Veivanua Vakarisito?

⁶ Na veika tawadodonu kei na itovo voravora a caka tiko e Juta e vakatakarakarataka na veika e yaco tale tiko ga ena lotu ni Veivanua Vakarisito. (Raica na “Ucui Jerusalemi o Lotu ni Veivanua Vakarisito ena Vukitani,” ena taqana e 294.) Sa yaco oti e rua na ivalu era vala kina na veivanua era vakatokai ira mera lotu Vakarisito. Me yacova mai oqo e sega ni tarova rawa o lotu ni Veivanua Vakarisito na nodra laba kawa kei na veivakamatei vakamatatamata na lewena. (2 Timoci 3:5) Dina ga ni tukuna o Jisu vei ira na nona imuri mera nuitaka na Matanitu ni Kalou, e vakanuinui tu o lotu ni Veivanua Vakarisito ena iyaragi ni ivalu kei ira na nona itokani vakapolitiki. (Maciu 6:10) E levu ga na kabani era daubuli iyaragi era tiko ena Veivanua Vakarisito! Io, ni vakanuinui ina nodra sasaga na tamata o lotu ni Veivanua Vakarisito me wali kina na leqa e vuravura, sa vakararavi sara tiko ga “e nai lawaki,” se ina ka wale.

Tauci ni Vua ni iValavala Ca

7. Na cava e tini ca kina na veika e lalawataka o Juta?

⁷ Na qaravi matakau kei na veilasutaki ena sega ni kauta mai na bula veiyaloni. Nira qaravi matakau ra qai veilasutaki na Jiu talaidredre, era sotava sara na veika rarawa. Eda wilika kina: “Na yaloka ni gata daukata era sa saulaka, ka ra sa talia na viritalawalawa; ko koya sa kania na kedra yaloka ena mate, ia na ka sa butuvoro sa saulaki mai me gata loa.” (Aisea 59:5) E tawayaga kece na nodra sasaga na Juta. E tini ca ga na veika ca e vakasamataka, me vaka ga ni dau vakatuburi ga na gata ni saulaki na yaloka ni gata. Era na rarawa ga kina na lewe ni matanitu taucoko.

8. E kilai vakacava ni cala na rai i Juta?

⁸ E so na lewe i Juta era vakayacora na itovo kaukaua mera taqomaki ira kina, ia e tawayaga ga. E sega ni rawa ni sosomitaka na vakararavi vei Jiova kei na veicakacaka vinaka na itovo kaukaua, me vaka ga na kena sega ni rawa me itataqomaki me vaka na isulu na viritalawalawa. A kaya o Aisea: “A nodra viritalawalawa ena sega ni yaco mei sulu, a ra na sega ni tutuvitaka na ka era sa cakava; a nodra cakacaka na cakacaka ca, ka sa tu ga e na ligadra nai valavala kaukauwa: a yavadra sa ciciva na ka ca, ka ra sa kusarawa me ra vakadavea na dra sa sega ni cala; a nodra vakanananu na vakanananu ca; na rusa kei na rarawa sa tu e na nodra sala.” (Aisea 59:6, 7) E cala na rai i Juta. E vakaraitaka ni sega ni vakalou na nona rai ni saga me walia na nona leqa ena nona vakayacora na itovo kaukaua. E sega ni bau kauaitaka ni levu vei ira e vakaleqa oqo era tawacala qai so era dauveiqaravi dina ni Kalou.

9. Na cava era na sega ni rawata kina na veivakacegui na iliuliu ni lotu ni Veivanua Vakarisito?

⁹ Eda lai nanuma na vakadavedra nei lotu ni Veivanua Vakarisito nida wilika na vosa uqeti vakalou oqo. Ena tarogi koya dina o Jiova me baleta na veika e cakava e beci kina na lotu Vakarisito! Me vakataki ira na Jiu ena gauna i Aisea, e veve tale ga na sala e muria tiko o lotu ni Veivanua Vakarisito baleta nira kaya na kena iliuliu ni o koya ga oya na sala vinaka me muri. Era tukuna meda saga na bula vakacegu se veisaututaki, ia era cakava tiko ga na veika tawadodonu. E veivakaisini dina! Era na sega ni rawata na vakacegu na iliuliu ni lotu ni Veivanua Vakarisito baleta nira se muria tiko ga na ivakarau oya. Me vaka ga e kaya na parofisai: “A sala ni veivakacegui era sa sega ni kila; ka sa sega na ka dodonu e na nodrai lakolako: era sa vakavevetaka na nodra sala; ko koya sa muria sa na lecava na veivakacegui.”​—Aisea 59:8.

Vakayayamo ena Butobuto Vakayalo

10. Na vakatutusa cava e cakava o Aisea ena vukudra na lewe i Juta?

¹⁰ Ena sega ni vakalougatataka o Jiova na sala cala qai ca e muria tiko o Juta. (Same 11:5) Ni vosa ena vukudra na lewe ni matanitu taucoko, e vakatusa o Aisea na cala e cakava o Juta: “Sa yawa . . . vei keda na veilewai, ka sa sega ni vauci keda na veivakadonui: eda sa vakanananu ki na rarama, ka raica, sa butobuto; ki na serau ni siga, ia eda sa lako tu e na butobuto loaloa. Eda sa vakayayamo voli ki na bai me vakataki ira na mataboko, ka me vakataki ira sa sega na matadra eda sa vakayayamo ga: eda sa tarabe e na siga levu me vaka e na bogi; ka me vakataki ira na mate, e na bogi loaloa. Eda sa kudrukudru me vaka na pera koi keda kece, ka vaka na ruve eda sa tagi tiko.” (Aisea 59:9-11a) Era sega ni vakayagataka na Jiu na Vosa ni Kalou me cinava na yavadra se me vakararamataka na nodra sala. (Same 119:105) Oqo e vakavuna me butobuto na nodra sala. Era vakayayamo voli ena siga levu me vaka ga ni bogi. Era vakataki ira na sa mate. Nira via vakacegui, era kudru voli me vaka e dua na pera se bea e via kana se mavoa. E so na lewe i Juta era tagi voli me vaka na ruve.

11. Na cava e tawayaga kina na nona nuitaka o Juta na lewa dodonu kei na nona vakabulai?

¹¹ E kila vinaka o Aisea ni nona talaidredre vua na Kalou o Juta e vu ni nona leqa. E kaya kina: “Eda sa vakanananu ki na veilewai, ka sa sega; ki na veivakabulai, ka sa yawa vei keda. Ni sa levu cake e matamuni na neimami talaidredre, ia na neimami valavala ca sa tukuni keimami: ni sa tiko kei keimami na neimami talaidredre, ia na neimami caka cala, keimami sa kila ga: keimami sa talaidredre ka lasu vei Jiova, ka sa lesu tani me vakanadakui koya na neimami Kalou; ka sa vosataka na veivakasaurarataki kei na vuki, ka sa vakananuma ka cavuta mai na vu ni yalo i keimami na vosa lasu.” (Aisea 59:11b-13) E sega ni vosoti na nodra ivalavala ca na lewe i Juta nira sega ni veivutuni. Era sega ni lewai vakadodonu baleta nira sa biuti Jiova. Era tawayalodina sara ga, ra qai vakasaurarataki ira tale ga na wekadra. Era tautauvata sara ga kei lotu ni Veivanua Vakarisito edaidai! Era sega wale ga ni vakanadakuya na lewa dodonu, ia era vakacacani ira tale ga na iVakadinadina yalodina i Jiova era saga tiko mera cakava na loma ni Kalou.

Tauca na Nona Lewa o Jiova

12. Na cava era cakava o ira e dodonu mera lewa vakadodonu e Juta?

¹² E vaka e sa sega ni kune e Juta na lewa dodonu, na ivalavala dodonu, kei na dina. “Sa vakasukai kimuri na lewa dodonu, ka sa tu vakayawa nai valavala dodonu; ni sa bale sobu na dina e na saqata ni koro, a sa sega ni curu rawa na ka dodonu.” (Aisea 59:14) E dau tu na rara ena daku ni matamata ni koro era dau bosea kina na qase na kisi vakalawa e so. (Ruci 4:1, 2, 11) A namaki vei ira na qase oqori mera qara na lewa dodonu, ra vakatulewa dodonu, mera kua ni ciqoma na veivaqumi. (Vakarua 16:18-20) Ia era nanumi ira ga ena gauna era vakatulewa kina. E sega ni yaco ga e kea, era saga tale ga mera rawai ira na via muria tiko na sala e dodonu. Eda wilika: “Sa yali na dina, ia ko koya sa lako tani mai na ca sa qai koveraki.”​—Aisea 59:15a.

13. Na cava ena cakava o Jiova nira sega ni cakava vinaka na nodra itavi na dauvakatulewa e Juta?

¹³ Era guilecava o ira na sega ni dau tukuna vakadodonu na veika e cala ni sega ni mataboko, se lecava na veika e yaco na Kalou. E vola o Aisea: “Sa raica ko Jiova, ka sa ca vua, ni sa sega na lewa dodonu. A sa raica ko koya ni sa sega e dua na tamata, ka sa kurabui sara ni sa sega e dua na dauveisorovi; sa qai vakayacora vua na veivakabulai e na ligana dina; ia na nona yalododonu, sa tokoni koya.” (Aisea 59:15b, 16) Nira sega ni dau cakava vinaka na nodra itavi na dauvakatulewa oya, ena curu takoso mai o Jiova. Ena vakatauca na lewa e kaukaua qai dodonu.

14. (a) Na cava e nodra itovo ni rai e levu na tamata nikua? (b) E vakarautaki koya vakacava o Jiova?

¹⁴ E vaka kina na ka e yaco tiko ena noda gauna. E levu vei ira na bula tu ena gauna oqo “sa yali na nodra kila na madua, ka ra soli ira ki na i valavala vakasisila.” (Efeso 4:19, VV) E levu era sega ni vakabauta ni na tarova o Jiova na veika ca e yaco tiko e vuravura. Ia e vakaraitaka na parofisai i Aisea ni raica matua o Jiova na veika e cakava tiko na tamata. E dau vakatulewataka na ka me caka, ia ena qai vakatauca na nona lewa ena kena gauna dodonu. E dodonu beka na vakatulewa oqori? E vakaraitaka o Aisea ni vaka kina. E vola me baleta na matanitu o Juta: “Sa sulumaka ko koya [o Jiova] nai valavala dodonu me vaka nai sasabai, a sa vakaisala e nai sala ni veivakabulai; ka sa vakaisulutaki koya e nai sulu ni veisausaumi, ka sa tutuvitaki koya e na lomakatakata.” (Aisea 59:17) Na parofisai oqo e vakaraitaki Jiova me vaka e dua na sotia e vakarautaki koya ina ivalu. E bibi vua na nona inaki. Ena sega ni vakatara e dua na ka me vakaseva na nona inaki. E kila deivaki ni sega ni vakamelei rawa na nona ivalavala dodonu. E “lomakatakata” se doudou me vakatauca nona lewa dodonu. Ena sega ni vakabekataki ni na dodonu vakaoti na nona vakatulewa.

15. (a) Na cava era na cakava na lotu Vakarisito dina ni sa tatara na cudru i Jiova? (b) Na cava e rawa ni kainaki me baleta na cudru i Jiova?

¹⁵ Ena so na vanua nikua, era dau saga na meca mera tarova na nodra cakacaka na dauveiqaravi i Jiova nira veikauyaka na itukutuku lasu e baleti ira. Era sega ni tu vakasuka na lotu Vakarisito dina mera tukuna na veika dina, ia era sega ni dau sauma na veika ca e caka vei ira. (Roma 12:19) Ena gauna mada ga ena tauca kina o Jiova na nona lewa me vakarusai lotu ni Veivanua Vakarisito, era na sega ni vakaitavi kina na nona tamata e vuravura. Era kila ni na qai cudruvaka se veisausaumi ga o Jiova ena kena gauna dodonu. E vakadeitaka vei keda na parofisai: “Me vaka na nodra cakacaka, ena sauma vakakina ko koya; na cudru vei ira na nona meca, nai sau dodonu vei ira sa cati koya; ki na veiyanuyanu ena ia na veisausaumi.” (Aisea 59:18) Me vaka ena gauna i Aisea, ena dodonu na lewa i Jiova, era na sega ni drovaka rawa na cudru ni Kalou. Ena tatara sara yani “ki na veiyanuyanu,” se vanua yawa. Ena sega ni dua e rui tu vakayawa me sega kina ni tarai koya na cudru i Jiova.

16. O cei ena vakabulai ena gauna ni cudru i Jiova? Na cava era vulica nira vakabulai?

¹⁶ Ena vinaka na lewa e tauca o Jiova vei ira na saga mera yalododonu. E parofisaitaka o Aisea nira na vakabulai o ira oqori mai na iyalayala kei vuravura e dua ki na iyalayala kei vuravura ka dua, se ena veiyasa i vuravura kece. Era na qai dokai Jiova vakalevu ga ni sa taqomaki ira o koya. (Malakai 1:11) Eda wilika kina: “Era na rerevaka na yaca i Jiova o ira mai na idromudromu ni siga, kei ira mai na icadracadra ni siga na nona lagilagi: ni na lako mai o koya me vaka na waluvu, ni tosoya tiko mai na yalo i Jiova.” (Aisea 59:19, NW) Na yalo i Jiova ena vaka e dua na draki ca e kauta mai na waluvu rerevaki e kuitaka na veika e tu e matana. Ena vakarusa na veika kece e vakasugusugu ena kena vakayacori na lomana, ni yalo tabu e kaukaua cake sara mai na kaukaua ni tamata. Kena ibalebale era na yali vakadua na tamata kei na veimatanitu ni vakayagataka o Jiova na yalona tabu me veivakarusai.

Era Vakalougatataki, Ra Nuidei na Veivutuni

17. O cei ena lako mai me iVakabula i Saioni? E vakabulai Saioni ena gauna cava?

¹⁷ E vakaraitaka na Lawa e soli vei Mosese ni kevaka e dua e volitaki koya me bobula ena rawa ni voli koya lesu e dua na wekana ena vaka e nona ivakabula. Sa vakamacalataki oti ena ivola i Aisea ni o Jiova e nodra iVakabula na tamata era veivutuni. (Aisea 48:17) Oqo e baci vakamacalataki tale me nodra iVakabula na tamata era veivutuni. E vola vaka oqo o Aisea na vosa ni yalayala i Jiova: “Ia ena lako mai ki Saioni nai Vakabula, io vei ira na Jekope era sa saumaki mai na talaidredre, sa kaya ko Jiova.” (Aisea 59:20) A vakayacori na vosa ni yalayala oqori ena 537 B.S.K. Ia ena vakayacori tale. A lavetaka na veivosa oqo na yapositolo o Paula mai na vakadewa na Septuagint qai vakayagataka vei ira na lotu Vakarisito. E vola: “Ena lako mai Saioni ko koya nai Vakabula, Ka na kauta tani nai valavala ca mai vei ira na Jekope; Ia sa noqu veiyalayalati oqo vei ira, Ni’u sa kauta tani na nodrai valavala ca.” (Roma 11:26, 27) Io, na vakayacori ni parofisai i Aisea oqo e dusia tale ga na noda gauna kei na gauna e se bera mai. E yaco vakacava oqo?

18. Na gauna cava e tauyavutaka kina o Jiova na “Isireli ni Kalou”? E tauyavutaka vakacava?

¹⁸ Ena imatai ni senitiuri, e dua na iwase lailai sara ni matanitu o Isireli era vakabauti Jisu me Mesaia. (Roma 9:27; 11:5) Ena siga ni Penitiko ni 33 S.K., a sovaraka kina o Jiova na yalona tabu vei ira na rauta na 120 na tamata vakabauta oqori qai cakava kei ira e dua na veiyalayalati vou e kena dauveisorovaki o Jisu Karisito. (Jeremaia 31:31-33; Iperiu 9:15, NW) Ena siga oya e tauyavutaki kina na “Isireli ni Kalou,” na matanitu vou e sega ni vakatau na lewena ena nodra kawa vakayago mai vei Eparama ia e baleta ga ni digitaki ira na yalo tabu ni Kalou. (Kalatia 6:16) Me tekivu vei Konilio, era sa mai lewe tale ga ni matanitu vou oqo na kai Matanitu Tani era sega ni cilivi. (Cakacaka 10:24-48; Vakatakila 5:9, 10) Sa tekivu okati ira na Kalou o Jiova mera luvena vakayalo, mera itaukei vata kei Jisu.​—Roma 8:16, 17.

19. Na cava e veiyalayalatitaka o Jiova kei ira na Isireli ni Kalou?

¹⁹ Oqo sa qai veiyalayalati tale o Jiova kei ira na Isireli ni Kalou. E kaya: “Ia koi au, sa vakaoqo na noqu veiyalayalati kei ira, sa kaya ko Jiova; Na yaloqu, o koya sa tu vei iko, kei na noqu vosa ka’u sa tauca ki na gusumu, ena sega ni lako tani e na gusumu, se na gusudra na nomu kawa, se na gusudra na kawa ni nomu kawa, mai na gauna oqo ka sega ni mudu, sa kaya ko Jiova.” (Aisea 59:21) Eda sega ni kila se a vakayacori vei Aisea na parofisai oqo se sega, ia e macala ni a vakayacori vei Jisu, ni yalataki vua “ena qai kunea na nona kawa.” (Aisea 53:10) A cavuta o Jisu na vosa e vulica vei Jiova, e sobuti koya tale ga na yalo i Jiova. (Joni 1:18; 7:16) E veiganiti me sobuti ira tale ga na taci Jisu, o ira na lewe ni Isireli ni Kalou, na yalo tabu i Jiova ra qai vunautaka na veika era vulica mai vei tamadra vakalomalagi. E ‘vakavulici ira kece o Jiova.’ (Aisea 54:13; Luke 12:12; Cakacaka 2:38) Ni vakayagataki Jisu se o Aisea, o koya e vakatakarakarataki Jisu, sa yalataka o Jiova ni na sega tale ni sosomitaki ira, ena vakayagataki ira ga mera nona ivakadinadina me tawamudu. (Aisea 43:10) Ia, o cei na “kawa” ena tauca tale ga na yaga ni veiyalayalati?

20. E vakayacori vakacava na vosa ni yalayala i Jiova vei Eparama ena imatai ni senitiuri?

²⁰ Ena dua na gauna makawa a yalataka kina o Jiova vei Eparama: “Ena kalougata talega na veimatanitu kecega e vuravura e na nomu kawa.” (Vakatekivu 22:18) E veiganiti gona ni iwase lailai ni Isireli vakayago era vakabauta na Mesaia era qai lako ina veimatanitu mera lai vunautaka na itukutuku vinaka me baleti Karisito. Me tekivu vei Konilio, era qai ‘vakalougatataki’ e levu na kai Matanitu Tani sega ni cilivi ena vuku i Jisu, na Kawa i Eparama. Era okati mera Isireli ni Kalou ra qai tiki tale ga ni kawa i Eparama. Era lewe ni “matanitu yalosavasava” i Jiova, e nodra itavi mera ‘vakaraitaka na nona vinaka sara o koya a kacivi ira mai na butobuto ina nona rarama e veivakurabuitaki.’​—1 Pita 2:9; Kalatia 3:7-9, 14, 26-29.

21. (a) Na “kawa” cava e vakatubura na Isireli ni Kalou ena gauna oqo? (b) Era vakacegui vakacava na “kawa” oqo ena vuku ni veiyalayalati e cakava o Jiova kei ira na Isireli ni Kalou?

²¹ E rairai sa cava ena gauna oqo na kedra iwiliwili na lewe ni Isireli ni Kalou. Ia era se vakalougatataki tiko ga vakalevu na veimatanitu. E yaco vakacava oqo? E tiko tale ga na nodra “kawa” na Isireli ni Kalou, oqo o ira na tisaipeli i Jisu e nodra inuinui na bula tawamudu ena vuravura parataisi. (Same 37:11, 29) O Jiova e vakavulici ira tale ga na “kawa” oqo ena nona sala. (Aisea 2:2-4) Dina ga nira sega ni papitaisotaki ena yalo tabu ra qai sega ni okati ena veiyalayalati vou, ia e vakaukauataki ira ga na yalo tabu i Jiova mera vorata na nona via vakaleqai ira o Setani ena nodra cakacaka vakavunau. (Aisea 40:28-​31) Sa vica na milioni na kedra iwiliwili, era tubu tiko ga nira vakatubura tale tiko ga na nodra kawa. Na veiyalayalati e cakava o Jiova kei ira na lumuti e rawa kina vei ira na “kawa” oqo mera nuitaka ni na vakayagataki ira tiko ga o Jiova mera nona italai me tawamudu.​—Vakatakila 21:3, 4, 7.

22. Na cava meda nuitaki Jiova tiko ga kina? Na cava e uqeti keda kina?

²² Me kaukaua tiko mada ga na noda vakabauti Jiova. E rawa vua qai vinakata tale ga me vakabulai keda o koya! Ena sega vakadua ni lekaleka na ligana; ena dau vakabulai ira na nona tamata yalodina. O ira na vakabauti koya era na tukuna tiko ga na nona vosa vinaka ena “gauna oqo ka sega ni mudu.”

[Kato ena tabana e 294]

Ucui Jerusalemi ena Vukitani o Lotu ni Veivanua Vakarisito

O Jerusalemi, na nodra koro turaga na tamata digitaki ni Kalou ena gauna eliu, e vakatakarakarataka na isoqosoqo vakalomalagi ni Kalou era lewena na veika bula vakayalo, vaka tale ga kina na ilawalawa lotu Vakarisito lumuti era vakaturi i lomalagi mera wati Karisito. (Kalatia 4:25, 26; Vakatakila 21:2) Dau wasoma na nodra sega ni yalodina vei Jiova na lewe i Jerusalemi, e dau vakatokai kina na koro oya me yalewa dautagane se dauveibutakoci. (Isikeli 16:3, 15, 30-42) Ni a vaka tu oya o Jerusalemi, e ucui koya vinaka o lotu ni Veivanua Vakarisito.

A kaya o Jisu ni o Jerusalemi e dau ‘vakamatei ira na parofita, ka vakaviriki ira e na vatu ko ira era a talai yani vua.’ (Luke 13:34, VV; Maciu 16:21) Me vakataki Jerusalemi tawayalodina, e kaya o lotu ni Veivanua Vakarisito ni qarava tiko na Kalou dina ia e sega ni muria tiko na nona sala dodonu. Me vaka ga nona tauca o Jiova na lewa dodonu vei Jerusalemi ena vuku ni nona vukitani, eda nuitaka ni na dodonu tale ga vaka kina na lewa e tauca vei lotu ni Veivanua Vakarisito.

[iYaloyalo ena tabana e 296]

Me qara na lewadodonu, vakatulewa dodonu, qai kua ni ciqoma na veivaqumi o koya e vakatulewa

[iYaloyalo ena tabana e 298]

Me vaka na wai ni waluvu, na cudru i Jiova ena vakarusa na veika kece e vakasugusugu ena kena vakayacori na lomana

[iYaloyalo ena tabana e 302]

E veiyalayalatitaka o Jiova nira na nona ivakadinadina tiko ga na nona tamata