Na Cecere i Jiova e Sega ni Kilai Rawa
“Sa levu ko Jiova, a sa dodonu me vakavinavinakataki vakalevu; ia sa sega ni kilai rawa na kena levu.”—SAME 145:3.
1, 2. A mataqali tamata vakacava o Tevita, qai raici koya vakacava ni vakatauvatani kei na Kalou?
E DUA vei ira na turaga kilai levu duadua o koya e vola na Same 145. Ni se cauravou, a sota kei na dua na tuwawa e vakaiyaragi qai vakamatea. Ni tui dauvala na daunisame oqo, a vakarusa e levu na kena meca. Na yacana o Tevita, e ikarua ni tui e Isireli makawa. Dina ni sa mate o Tevita, se bula tu ga na kena itukutuku. Sa rauta me levu na tamata me yacova mai nikua era kila e so na ka me baleti koya.
2 E dina ni levu na ka a cakava rawa o Tevita, a sega ga ni dokadokai koya. A lagata me baleti Jiova: “Ni’u sa vakananuma na nomuni lomalagi, na cakacaka ni qaqalo ni ligamuni, na vula kei na kalokalo ko ni sa lesia; a cava na tamata mo ni nanumi koya kina? Kei na luve ni tamata, mo ni dautalevi koya kina?” (Same 8:3, 4) A sega ni nanuma o Tevita ni cecere duadua, ia a tukuni Jiova ga ni vu ni nona vakabulai mai na ligadra na kena meca, qai kaya me baleta na Kalou: “O sa solia talega vei au nai sasabai ko sa vakabulai au kina: a sa vakalevutaki au na nomu yalomalua.” (2 Samuela 22:1, 2, 36) Na yalomalua i Jiova e laurai ena nona dau vosoti ira na tamata ivalavala ca, e vakavinavinakataka gona o Tevita na nona yalololoma.
‘Au na Vakacaucautaka na Kalou na Tui’
3. (a) O cei a nanuma o Tevita ni Tui dina kei Isireli? (b) E loma i Tevita me vakacaucautaki Jiova vakacava?
3 E dina ni tui digitaki ni Kalou o Tevita, a raici Jiova ga me Tui dina kei Isireli. A kaya: “Sa nomuni na matanitu, kemuni Jiova, ia ko ni sa cecere cake me ulu ni ka kecega.” (1 Veigauna 29:11) A doka dina o Tevita na itutu ni Kalou me iLiuliu! A lagata: “Au na vakacaucautaki kemuni, na noqu Kalou, na Tui; ia ena sega ni mudu na noqu vakavinavinaka ki na yacamuni. E na veisiga kecega ka’u na vakavinavinaka vei kemuni; ia ena sega ni mudu na noqu seretaka na yacamuni.” (Same 145:1, 2) E vu sara ga mai loma i Tevita me vakacaucautaki Jiova ena veisiga me tawamudu.
4. Na veibeitaki vakailasu cava e vakavotuya na Same 145?
4 Na Same 145 e saumi vinaka kina nona veibeitaki o Setani ni o Jiova e Kalou kocokoco qai sega ni solia na galala vei ira na nona ibulibuli. (Vakatekivu 3:1-5) Na same tale ga oqo e vakavotuya nona lasulasu o Setani ena nona kaya ni o ira era qarava na Kalou era cakava oya ena veika ga mera rawata mai vua, sega ni nodra lomani koya. (Jope 1:9-11; 2:4, 5) Me vakataki Tevita, o ira na lotu Vakarisito dina nikua era sa veivuke tiko ena saumi ni nona veibeitaki vakailasu na Tevoro. Era vakamareqeta nodra inuinui ni bula tawamudu ena veiliutaki ni Matanitu ni Kalou nira via vakacaucautaki Jiova me tawamudu. Vica na milioni sa ra tekivu vakayacora oqo nira vakabauta na isoro ni veivoli i Jisu kei na nodra qaravi Jiova mai lomadra nira nona dausokalou yalayala papitaiso.—Roma 5:8; 1 Joni 5:3.
5, 6. Na cava e so na sala me vakacaucautaki kina o Jiova?
5 Vakasamataka mada na sala e so e rawa nida vakacaucautaki Jiova kina nida nona tamata. E rawa nida cakava oqo ena noda masu ke uqeti keda e dua na ka mai na nona Vosa, na iVolatabu. E rawa nida vakavinavinaka ni uqeti keda nona ivakarau ni veitaratara na Kalou kei ira nona tamata se nida kurabuitaka e so na tiki ni nona ibulibuli vakasakiti. Eda vakacaucautaka tale ga na Kalou o Jiova nida veivosakitaka nona inaki kei ira noda itokani ena vakabauta ena soqoni vakarisito, se ena noda veitalanoa ga. Macala ni “cakacaka vinaka” kece ga e vakayacori ena vuku ni Matanitu ni Kalou e vakacaucautaki kina o Jiova.—Maciu 5:16, VV.
6 E so na ivakaraitaki ni cakacaka vinaka vaka oqo nikua e okati kina na tara ni nodra valenisoqoni na tamata i Jiova ena vanua dravudravua. Levu na cakacaka oqo e vakayacori ena nodra dodoliga vakailavo na tacida vakabauta ena so tale na vanua, kei na nodra lomasoli e so na lotu Vakarisito mera lako ena vanua e tara kina na Kingdom Hall. Ia na cakacaka vinaka duadua oya nona vakacaucautaki o Jiova ena vunautaki ni itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou. (Maciu 24:14) Me vaka e kaya na rua na tikina ena same oqo, a vakacaucautaka o Tevita nona veiliutaki na Kalou qai qoroya nona cecere. (Same 145:11, 12) E vaka tale beka ga oya nomu vakacaucautaka na ivakarau ni nona veiliutaki vakayalololoma na Kalou? O dau wasea vakawasoma beka vei ira tale e so na veika me baleta na nona Matanitu?
iVakaraitaki ni Nona Cecere na Kalou
7. Na cava na vuna levu me vakacaucautaki kina o Jiova?
7 E cavuti ena Same 145:3 na vuna levu meda vakacaucautaki Jiova kina. A lagata o Tevita: “Sa levu ko Jiova, a sa dodonu me vakavinavinakataki vakalevu; ia sa sega ni kilai rawa na kena levu.” E sega ni vakaiyalayala na cecere i Jiova. E sega ni rawa ni kilai, vakatauvatani, se katuma rawa na tamata. Ia ena yaga vei keda oqo nida dikeva e so na ivakaraitaki ni cecere sega ni kilai rawa i Jiova.
8. Na cava e vakatakila na lomalagi me baleta na cecere kei na kaukaua i Jiova?
8 Tovolea mo vakasamataka na gauna o biuta mai kina na serau ni cina ni taoni, o lai tu ena dua na vanua galala qai dagava na lomalagi ena bogi. O sega beka ni kurabui ena levu ni kalokalo o raica? E sega beka ni uqeti iko mo vakacaucautaka na cecere i Jiova ena nona bulia na veika kece oya? Ia na veika o raica e tiki lailai sara ni kalokalo ena isoso kalokalo (galaxy) e wili tiko kina na noda vuravura. Kena ikuri, e nanumi ni sivia e duanadrau na bilioni na isoso kalokalo, e tolu ga e rawa ni raici ni sega ni vakayagataki na vakadodorairai. O koya gona, na kalokalo kei na isoso kalokalo era sega ni wiliki rawa era tawana tu na lomalagi e vakatakila na nona kaukaua o Jiova kei na nona cecere e sega ni kilai rawa.—Aisea 40:26.
9, 10. (a) Na basoga cava ni cecere i Jiova e laurai ena veika e vauci Jisu Karisito? (b) E dodonu me tara vakacava noda vakabauta na vakaturi i Jisu?
9 Dikeva tale mada e so na basoga ni cecere i Jiova—na veika e vauci Jisu Karisito. E laurai na cecere ni Kalou ena nona buli Luvena qai vakayagataki koya ena vica vata na bilioni na yabaki me nona “matai daucakacaka.” (Vosa Vakaibalebale 8:22-31) Sa qai laurai na cecere ni loloma i Jiova ena nona soli Luvena duabau ga a vakatubura me isoro ni veivoli ni kawatamata. (Maciu 20:28; Joni 3:16; 1 Joni 2:1, 2) Qai kuria ni sega ni katuma rawa na tamata na nona vakarautaka o Jiova vei Jisu na yago e uasivi qai tawamate rawa ni sa vakaturi koya.—1 Pita 3:18.
10 Na nona vakaturi o Jisu e vauci kina e levu na basoga veivakadrukai ni cecere ni Kalou e sega ni kilai rawa. Sega ni vakatitiqataki ni a vakalesuya tale ena vakasama i Jisu na Kalou na veika me baleta na buli ni veika e rairai kei na veika e sega ni rairai. (Kolosa 1:15, 16) E okati e ke na kabula vakayalo tale e so, na lomalagi, na vuravura, kei na veika bula kece e dela i vuravura. Me ikuri ni nona vakalesuya na kilaka i Luvena me baleta na itukutuku ni lomalagi kei na vuravura ni se bula tu mai lomalagi, a vakalesuya tale ga vua o Jiova na veika a sotava ena nona mai bula vakatamata uasivi. Io, e laurai na cecere e sega ni kilai rawa i Jiova ena nona vakaturi o Jisu. Na veika levu tale ga e cakava oya e ivakadei nira na vakaturi dina e so tale, e dodonu tale ga me vaqaqacotaka noda vakabauta ni Kalou ena vakabulai ira tale e vica vata na milioni sa ra mate e se nanumi ira vinaka tu.—Joni 5:28, 29; Cakacaka 17:31.
Cakacaka Kaukaua Qai Veivakurabuitaki
11. Na cakacaka levu cava i Jiova a tekivutaki ena Penitiko 33 S.K.?
11 Me tekivu mai na vakaturi i Jisu, sa cakava o Jiova e levu tale na cakacaka lelevu qai veivakurabuitaki. (Same 40:5) Ena Penitiko 33 S.K., a tauyavutaka kina o Jiova e dua na matanitu vou, “na Isireli ni Kalou,” era lewena na tisaipeli i Jisu era lumuti ena yalo tabu. (Kalatia 6:16) Ena sala vakatubuqoroqoro, a tubu kina na matanitu vakayalo vou oqo ena gauna oya. Dina ni basika na vukitani ni ratou sa mate na yapositolo i Jisu qai tekivu tale ga kina na Lotu ni Veivanua Vakarisito, a tomana tiko ga o Jiova ni cakava na veika veivakurabuitaki me vakayacori kina nona inaki.
12. E ivakadinadina ni cava na kena vakadewataki na iVolatabu ena vosa e so e vakayagataki vakalevu?
12 Me kena ivakaraitaki, e maroroi vinaka tu na ivola kece ni iVolatabu qai vakadewataki ena vosa e so e vakayagataki vakalevu nikua. E vakadewataki na iVolatabu ena gauna dredre vaka kina ena nodra veivakarerei na mata i Setani mera veivakamatei. Ni salavata kei na inaki ni Kalou cecere o Jiova, e vakadewataki rawa kina na iVolatabu ena sivia na 2,000 na vosa!
13. Me tekivu mai na 1914, sa laurai vakacava na cecere i Jiova ena veika e vauca na nona inaki me baleta na nona Matanitu?
13 E laurai tale ga na cecere i Jiova ena inaki ni nona Matanitu. Kena ivakaraitaki, ena 1914, a lumuti Luvena o Jisu Karisito, me Tui vakalomalagi. Sega ni dede, sa kolotaki Setani kei ira nona timoni o Jisu mai lomalagi mera mai toka ga e vuravura, era na waraka kina nodra biu ena qara e sega ni vakabotona. (Vakatakila 12:9-12; 20:1-3) Me tekivu mai na gauna oya, sa ra tusaqati vakalevu na imuri lumuti i Jisu. Ia, e taqomaki ira o Jiova ena gauna oqo ni sa tiko tawarairai o Karisito.—Maciu 24:3, NW; Vakatakila 12:17.
14. Na cakacaka veivakurabuitaki cava a vakayacora o Jiova ena 1919, kei na cava e vakayacori rawa kina?
14 Ena 1919, a vakayacora tale kina o Jiova e dua na cakacaka veivakurabuitaki e vakaraitaka na nona cecere. Era vakabulabulataki tale kina na imuri lumuti i Jisu sa ra voleka sara tu ga ni mate vakayalo. (Vakatakila 11:3-11) Me tekivu mai na yabaki oya, era sega ni cegu na lumuti ni vunautaka na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou sa tauyavutaki oti mai lomalagi. Era kumuni tale e so na lumuti mera vakacavara na iwiliwili ni 144,000. (Vakatakila 14:1-3) Ena vukudra nona imuri lumuti o Karisito, a tauyavutaka kina o Jiova na yavu ni “vuravura vou,” e dua na ilawalawa tamata yalododonu. (Vakatakila 21:1) Ia era na tiko dei vakacava na lewe ni “vuravura vou,” nira sa na lako kece i lomalagi na lumuti yalodina?
15. Na cakacaka cava sa ra liutaka tiko na lotu Vakarisito lumuti, kei na cava sa laurai kina?
15 Ena 1935, na ilavelave ni 1 Okosita kei na 15 Okosita ni ivola oqo e tabaki kina na ulutaga me baleti ira “nai soqosoqo levu” e tukuni ena Vakatakila wase 7. Era gumatua sara na lotu Vakarisito lumuti ena nodra qarai kei na nodra kumuni na nodra itokani dausokalou mai na veivanua, veimataqali, veimatanitu, kei na duivosavosa. O ira “nai soqosoqo levu oqo” era na bula ena “veivakararawataki levu” sa voleka sara, era nuitaka mera bula tawamudu ena Parataisi mera lewe kina ni “vuravura vou.” (Vakatakila 7:9-14) Ena vuku gona ni cakacaka vakavunau kei na veivakatisaipelitaki era liutaka tiko na lotu Vakarisito lumuti, sa ra nuitaka kina e sivia e ononamilioni mera bula tawamudu ena vuravura parataisi. O cei me vakalagilagi ena tubu e rawati, dina ga ni levu na veivakacacani mai vei Setani kei na vuravura ca oqo? (1 Joni 5:19) O Jiova duadua ga e rawa ni vakayacora oqo ena yalona tabu.—Aisea 60:22; Sakaraia 4:6.
Na Lagilagi i Jiova kei na Kena iRogorogo Vakaturaga
16. Na cava e sega ni rawa ni raica kina na tamata na ‘lagilagi ni kena irogorogo o Jiova’?
16 Se mani vakacava na “cakacaka sa veivakurabuitaki” kei na “cakacaka kaukauwa” i Jiova, era na sega ni guilecavi rawa. A vola o Tevita: “Ena seretaka na nomuni cakacaka na veitabatamata era sa veitaravi, ka tukuna na nomuni cakacaka kaukauwa. Au na cavuta voli na lagilagi ni kemuni rogorogo vakaturaga levu, kei na nomuni cakacaka sa veivakurabuitaki. Ia era na vosataka na kena kaukauwa na nomuni cakacaka rerevaki: ia ka’u na tukuna voli talega na nomuni levu.” (Same 145:4-6) Ia, ena kila vakacava o Tevita na lagilagi i Jiova, me vaka ni “Yalo na Kalou” qai sega ni dua na tamata se raici koya?—Joni 1:18; 4:24.
17, 18. E rawa vakacava vei Tevita me kila na ‘lagilagi ni kena irogorogo o Jiova’?
17 E dina ni sega ni raica na Kalou o Tevita, ia a tiko na sala e rawa ni kila kina na irogorogo i Jiova. Me kena ivakaraitaki, e rawa ni wilika ena iVolatabu na itukutuku ni cakacaka kaukaua ni Kalou, me vaka na vakarusai ni vuravura ca ena waluvu. E rairai kila tale ga o Tevita nodra vakamaduataki na kalou lasu ni Ijipita ni sereki ira na Isireli na Kalou ena nodra vesu tu mai Ijipita. Na veika vaka oqo e vakadinadinataka na kena irogorogo o Jiova kei na nona cecere.
18 A sega wale ga ni kila o Tevita na irogorogo ni Kalou ena nona wilika na iVolatabu ia ena nona dau vakananuma tale ga. Kena ivakaraitaki, a rairai dau vakananuma na veika a yaco ni solia o Jiova na Lawa vei ira na Isireli. A rogo kina na kurukuru, tibi na liva, laurai na o loaloa vavaku, qai tagi na davui rogolevu. E yavala qai kubou na ulunivanua o Saineai. Nira soqoni tu na Isireli ena ruku ni ulunivanua, era bau rogoca sara mada ga “na vunau e tini” mai na bukawaqa kei na kubou, ni vosa vei ira o Jiova ena vuku ni dua na agilosi. (Vakarua 4:32-36; 5:22-24; 10:4; Lako Yani 19:16-20; Cakacaka 7:38, 53) Oqo e so na ivakadinadina ni lagilagi i Jiova! O ira era lomana na Vosa ni Kalou era vakasamataka na veika oqo era na uqeti mera ‘vakalagilagia na kena irogorogo o Jiova.’ Ia, nikua, sa tu vei keda na iVolatabu taucoko, era tu kina na raivotu lagilagi e so e vakadrukai keda me baleta na cecere i Jiova.—Isikeli 1:26-28; Taniela 7:9, 10; Vakatakila, wase 4.
19. Na cava ena vakalevutaka noda kila na irogorogo i Jiova?
19 E dua tale na sala e rawa kina vei Tevita me kila na irogorogo ni Kalou oya ena nona vulica vagumatua na lawa a soli vei ira na Isireli. (Vakarua 17:18-20; Same 19:7-11) Na nona talairawarawa ina lawa i Jiova na matanitu o Isireli e vakaduiduitaki koya mai vei ira na veimatanitu tale e so. (Vakarua 4:6-8) Me vaka a vakadinata o Tevita, o keda tale ga e rawa nida kila na irogorogo i Jiova ke da wilika wasoma na iVolatabu, vakasamataka vakatitobu, da qai vulica vagumatua.
Nona iTovo na Kalou e Vakatakila Nona Cecere!
20, 21. (a) Na itovo cava soti e vakatakilai kina na cecere i Jiova ena Same 145:7-9? (b) E tarai ira vakacava kece era lomana na Kalou na nona itovo e cavuti e ke?
20 Me vaka eda sa raica mai, na imatai ni ono na tikina ni Same 145 e tukuna vei keda na vuna vinaka meda vakacaucautaki Jiova kina ena veika e vauca na nona cecere e sega ni kilai rawa. Na tikina e 7 ina 9 sa qai vakatakila na cecere ni Kalou ni tukuna na nona itovo. A lagata o Tevita: “Era na daucavuta tikoga na ka me nanumi kina na nomuni yalololoma levu, ka seretaka na nomuni cakacaka dodonu. Sa daulomasoli ko Jiova, ka yalololoma; sa dauberabera ni cudru, a sa levu na nona loloma. Sa yalovinaka ko Jiova vei ira na tamata kecega: ka sa yacova na nona cakacaka kecega na nona yalololoma.”
21 E vakatakila e ke o Tevita na nona yalololoma kei na nona cakacaka dodonu o Jiova—na itovo a taroga o Setani na Tevoro. Vei ira kece era lomana na Kalou ra qai muria nona veiliutaki, e tarai ira vakacava na itovo oqo? E vakamarautaki ira nona dausokalou, ra qai vakacaucautaki koya tiko ga kina. Kena ikuri, ni yalololoma i Jiova e vagolei vei ira na “tamata kecega.” Sega ni vakabekataki ni veika oqo ena vukei ira tale e levu mera veivutuni ra qai sokaloutaki koya na Kalou dina ni se vo na gauna.—Cakacaka 14:15-17.
22. E dau vakacava na itovo i Jiova vei ira nona tamata?
22 A kila tale ga o Tevita na nona itovo na Kalou ena vosa sara ga a cavuta o Jiova oya ni “sa lako tu e matana [o Mosese] ko Jiova, ka kacivaka, Ko Jiova, ko Jiova na Kalou, sa yalololoma ka daulomasoli, sa vosovoso vakadede, ka levu na nona yalovinaka kei na dina.” (Lako Yani 34:6) Sa rauta me kaya kina o Tevita: “Sa daulomasoli ko Jiova, ka yalololoma; sa dauberabera ni cudru, a sa levu na nona loloma.” E dina ni cecere i Jiova e sega ni kilai rawa, ia e dokai ira ga nona tamata ni lomani ira. E dau yalololoma tale ga, ni tu vakarau me vosoti ira era ivalavala ca ena yavu ni isoro ni veivoli i Jisu. E dau berabera tale ga ni cudru o Jiova, ni solia na gauna vei ira na nona tamata mera valuta kina na malumalumu e rawa ni tarova nodra bula ena vuravura vou ni yalododonu.—2 Pita 3:9, 13, 14.
23. Na itovo vakasakiti cava eda na veivosakitaka ena ulutaga e tarava?
23 A vakalagilagia tale ga o Tevita na nona loloma dina na Kalou. Na vo ni Same 145 e dusia se dau vakaraitaka vakacava o Jiova nona itovo oqo kei na veika era cakava nona tamata ena nona loloma. Na tikina oqo ena qai veivosakitaki ena ulutaga e tarava.
O na Sauma Vakacava?
• Na sala cava soti e rawa ni vakacaucautaki kina o Jiova “e na veisiga kecega”?
• Na ivakaraitaki cava e dusia ni cecere i Jiova e sega ni kilai rawa?
• Eda na kila vakacava na lagilagi ni kena irogorogo o Jiova?
[iYaloyalo ena tabana e 10]
Na isoso kalokalo e lomalagi e vakadinadinataka na cecere i Jiova
[iYaloyalo ena tabana e 10]
Courtesy of Anglo-Australian Observatory, photograph by David Malin
[iYaloyalo ena tabana e 12]
E vakaraitaki vakacava na cecere i Jiova ena veika e vauci Jisu Karisito?
[iYaloyalo ena tabana e 13]
Era vakadinadinataka na Isireli na lagilagi ni kena irogorogo o Jiova nira taura na Lawa ena ulunivanua o Saineai