WĚMASƐXWETƐN ƐNTƐNƐ́TI JÍ TƆN Watchtower tɔn
WĚMASƐXWETƐN ƐNTƐNƐ́TI JÍ TƆN
Watchtower tɔn
Fɔngbe
Á
  • Á
  • á
  • Ǎ
  • ǎ
  • É
  • é
  • È
  • è
  • Ě
  • ě
  • Ɛ́
  • ɛ́
  • Ɛ̌
  • ɛ̌
  • Ó
  • ó
  • Ǒ
  • ǒ
  • Ú
  • ú
  • Ǔ
  • ǔ
  • Í
  • í
  • Ǐ
  • ǐ
  • Ɔ́
  • ɔ́
  • Ɔ̌
  • ɔ̌
  • BIBLU
  • WĚMA LƐ́
  • KPLÉ LƐ́
  • lv wěmata 15 wěx. 171-182
  • Ðu Azɔ̌ E A Jɛ Tagba Bo Wà ɔ Sín Gbɛ̀

Video ɖě ko ɖo nǔ e a sɔ́ é jí ǎ.

Ma sin xomɛ ó, nǔɖé jɛ do ɖo nǔ e ba wɛ a ɖe é mɛ.

  • Ðu Azɔ̌ E A Jɛ Tagba Bo Wà ɔ Sín Gbɛ̀
  • Mi Hɛn Miɖée Ðò Wanyiyi Mawu Tɔn Mɛ
  • Xótala lɛ́
  • Xóta mɔ̌hun ɖěvo lɛ́
  • AZƆ̌WATƆ́ ÐAXÓ HUGǍN Ɔ KPO AZƆ̌GÁN Ɔ KPO
  • LEE MǏ NA ÐU AZƆ̌ E MǏ NƆ JƐ TAGBA BO NƆ WÀ Ɔ SÍN GBƐ̀ GBƆN É
  • ZǍN NÙNYWƐ DÓ BA AZƆ̌ E A NA WÀ É
  • SƆ́ AGBAZAZƆ́ KPO GBIGBƆ SÍN NǓ LƐ KPO ÐÓ TƐN YETƆN YETƆN MƐ
  • KÀN ÐIÐÓ DÓ AZƆ̌ WU ÐÒ SINSƐNZƆ́ Ɔ MƐ
  • Ðu Azɔ̌ Towe Sín Gbɛ̀
    Lee A Na Hɛn Hwiɖée Ðò Wanyiyi Mawu Tɔn Mɛ Gbɔn É
  • Ðu Azɔ̌ E A Nɔ Jɛ Tagba Bo Nɔ Wà ɔ Sín Gbɛ̀
    Gbɛzán Klisanwun Tɔn kpo Sinsɛnzɔ́ Mǐtɔn kpo—Kplé Sín Azɔ̌wema (2016)
  • Azɔ̌wiwa Ðó Kpɔ́ Xá Mawu Nɔ Zɔ́n Bɔ È Nɔ Ðó Awǎjijɛ
    Atɔxwɛ Ee Ðò Axɔsuɖuto Jehovah Tɔn Jla Wɛ É (Nùkplɔnkplɔn Tɔn)—2016
Mi Hɛn Miɖée Ðò Wanyiyi Mawu Tɔn Mɛ
lv wěmata 15 wěx. 171-182

WEMATA 15

Ðu Azɔ̌ E A Jɛ Tagba Bo Wà ɔ Sín Gbɛ̀

‘Mɛ bǐ ɖó na ɖu azɔ̌ e ye jɛ tagba bo wà ɔ sín gbɛ̀.’​—NÙNYWƐTƆ́XÓ 3:13.

1-3. (a) Etɛ mɛ gègě ka nɔ lin dó azɔ̌ yetɔn lɛ wu? (b) Etɛ Biblu ka ɖɔ dó azɔ̌ wu? Nùkanbyɔ tɛ lɛ jí mǐ ka na lin tamɛ dó?

AZƆ̌ sɔ́ nyí awǎjijɛnú nú mɛ gègě ɖò gbɛ̀ ɔ mɛ égbé ǎ. Azɔ̌ e è ma yí wǎn na ǎ ɔ wiwa nú ganxixo gègě nɔ zɔ́n bɔ azɔ̌mɛ yiyi ayihɔngbe ayihɔngbe ɔ nɔ cí ɖě nú mɛ gègě. Etɛ ka sixu sísɛ́ mɛ e nǔ nɔ cí mɔ̌ na lɛ é bɔ ye na ɖu azɔ̌ e ye nɔ wà ɔ sín gbɛ̀?

2 Biblu dó wusyɛn lanmɛ nú mǐ ɖɔ mǐ ni nɔ ɖó linlin ɖagbe dó azɔ̌ syɛnsyɛn wiwa wu. É ɖɔ ɖɔ azɔ̌ kpo lè tɔn lɛ kpo nyí nùnina ɖé. Salomɔ́ɔ wlan ɖɔ: “Enyi mɛɖé nɔ ɖu nǔ, bo nɔ nu ahan, bo ɖu azɔ̌ e é jɛ tagba bo wà ɔ sín gbɛ̀ hǔn, Mawu wɛ na ɛ.” (Nùnywɛtɔ́xó 3:13) Jehovah yí wǎn nú mǐ bɔ nǔ mǐtɔn nɔ lɛ́ ɖu ayi mɛ n’i hwebǐnu; é jló ɖɔ mǐ ni mɔ vivǐ ɖò azɔ̌ e mǐ nɔ wà é mɛ bo ɖu lè tagba e mǐ nɔ jɛ é tɔn. Enyi mǐ na hɛn mǐɖée ɖò wanyiyi Mawu tɔn mɛ ɔ, mǐ ɖó na ɖó linlin ɖokpo ɔ kpo é kpo lobo na wà nǔ sɔgbe xá nugbodòdó tɔn e kúnkplá azɔ̌ lɛ é.​—Xà Nùnywɛtɔ́xó 2:24; 5:17.

3 Ðò wemata elɔ mɛ ɔ, mǐ na ba dò nú nùkanbyɔ ɛnɛ: Nɛ̌ mǐ ka sixu ɖu azɔ̌ e mǐ nɔ jɛ tagba bo nɔ wà ɔ sín gbɛ̀ gbɔn? Azɔ̌ alɔkpa tɛ lɛ Klisanwun nugbǒ lɛ ma ka ɖó na wà ǎ? Nɛ̌ mǐ ka sixu sɔ́ agbazazɔ́ kpo gbigbɔ sín nǔ lɛ kpo ɖó tɛn yetɔn yetɔn mɛ gbɔn? Azɔ̌ tɛ ka ɖò taji hugǎn bɔ mǐ sixu bló? Amɔ̌, jɛ nukɔn hwɛ̌ ɔ, mi nú mǐ ni lin tamɛ kpɔ́n dó Jehovah Mawu kpo Jezu Klisu kpo e nyí azɔ̌watɔ́ ɖaxó hugǎn wɛkɛ ɔ tɔn lɛ é sín kpɔ́ndéwú wu.

AZƆ̌WATƆ́ ÐAXÓ HUGǍN Ɔ KPO AZƆ̌GÁN Ɔ KPO

4, 5. Nɛ̌ Biblu ka xlɛ́ ɖɔ Jehovah nyí azɔ̌watɔ́ e azɔ̌ tɔn nɔ na sínsɛ́n é gbɔn?

4 Jehovah wɛ nyí Azɔ̌watɔ́ Ðaxó Hugǎn ɔ. Bǐbɛ̌mɛ 1:1 ɖɔ: “Ðò bǐbɛ̌mɛ ɔ . . . Mawu ɖó wɛkɛ ɔ.” Hwenu e Mawu fó nùɖíɖózɔ́ tɔn e kúnkplá ayikúngban ɔ é ɔ, é ɖɔ ɖɔ “nǔ ɖagbe wɛ ye nyí tawun.” (Bǐbɛ̌mɛ 1:31) Ðò xógbe ɖevo mɛ ɔ, xomɛ hun i tawun dó azɔ̌ e é wà ɖò ayikúngban ɔ jí é bǐ wu. É ɖò gaàn ɖɔ, Jehovah “Mawu awǎjijɛnɔ ɔ” sín xomɛ hun tawun ɖɔ é nyí azɔ̌watɔ́ e azɔ̌ tɔn nɔ na sínsɛ́n é.​—1 Timɔtée 1:11, NW.

5 Mawu mǐtɔn azɔ̌syɛnsyɛnwatɔ́ ɔ ɖó azɔ̌wiwa te gbeɖé ǎ. Jehovah ɖó ayikúngban ɔ kpo nǔ e ɖ’eji lɛ é kpo b’ɛ ɖó xwè mɔkpan gudo é ɔ, Jezu ɖɔ: “Tɔ́ ce ɖò azɔ̌ wà wɛ tɛgbɛ.” (Jaan 5:17) Azɔ̌ tɛ wà wɛ Tɔ́ ɔ ka ɖè? É ɖò gaàn ɖɔ, é ɖò jixwé dɔ̌n cobɔ alɔnu tɔn ka ján ɖò ali xixlɛ́ gbɛtɔ́ lɛ kpo nukúnkpikpe ye wu kpo mɛ. É ko sɔnǔ nú “nùɖíɖó yɔyɔ̌” ɖé, é wɛ nyí Klisanwun yí ami dó ɖè ɖěɖee sixu wá ɖu axɔsu kpo Jezu kpo ɖò jixwé lɛ é. (2 Kɔlɛntinu lɛ 5:17) É ɖò azɔ̌ wà wɛ bonu linlin tɔn nú gbɛtɔ́ lɛ na dó jɛnu, é wɛ nyí ɖɔ mɛ e yí wǎn n’i lɛ é na ɖu lè gbɛ̀ mavɔmavɔ tɔn ɖò gbɛ̀ yɔyɔ̌ ɖé mɛ. (Hlɔmanu lɛ 6:23) Nǔ e tɔ́n sín azɔ̌ enɛ mɛ é na ko hun xomɛ nú Jehovah tawun. Gbɛtɔ́ livi mɔkpan ko yí wɛn Axɔsuɖuto ɔ tɔn; Mawu dɔn ye bɔ ye huzu gbɛzinzan yetɔn bo na dó sixu hɛn yeɖée ɖò wanyiyi tɔn mɛ.​—Jaan 6:44.

6, 7. Etɛ lɛ ka xlɛ́ ɖɔ Jezu nyí azɔ̌syɛnsyɛnwatɔ́ ɖé?

6 È tuùn Jezu ɖi azɔ̌syɛnsyɛnwatɔ́ dìn é ɔ, é ko lín. Cobonu é na wá ayikúngban jí ɔ, é wà devizɔ́ ɖi “azɔ̌gán” Mawu tɔn bɔ é ɖó “nǔ e ɖò jinukúnsin lɛ kpodo ee ɖò ayikúngban jí lɛ bǐ kpan” gbɔn jǐ tɔn. (Nùnywɛxó 8:22-31; Kolosinu lɛ 1:15-17) Hwenu e Jezu ɖò ayikúngban jí é ɔ, é ɖó azɔ̌syɛnsyɛnwiwa te ǎ. Hwenu e é ɖò vǔ é ɔ, é kplɔ́n xɔgbigbázɔ́, bo huzu “atínkpatɔ́.”a (Maki 6:3) Hlɔnhlɔnzɔ́ wɛ azɔ̌ enɛ nyí bo nɔ byɔ azɔ̌ tuùntuùn vovo lɛ, ɖó macinu e nɔ zɛ atín lɛ é, fí e è nɔ sà atín ɖè lɛ é kpo azɔwanú e nɔ zán kuláan lɛ é kpo ɖebǔ ko tíìn hwenɛnu ǎ. Lin tamɛ kpɔ́n kpɛɖé! Jezu ɖò atín e é na zán é sín kàn xò wɛ, vlafo é ɖò atín lɛ sɛ́n zindɛ́ wɛ bo ɖò ye bɛ́ sɔyi fí ɖebǔ e w’azɔ̌ ɖè wɛ é ɖè é wɛ. Lɛ̌vɔ lin tamɛ kpɔ́n dó lee é na ko nɔ lɛ́ gbá xɔ lɛ gbɔn é wu. É ɖò atín lɛ kpa wɛ bo ɖò xɔ lɛ sín sɔ́ kɛ́ wɛ, ɖò hɔn lɛ bló wɛ bo tlɛ ɖò nǔ e xwlɛ nɔ bló é ɖevo lɛ bló wɛ. É ɖò gaàn ɖɔ Jezu ɖesunɔ mɔ awǎjijɛ e azɔ̌syɛnsyɛnwiwa ganji nɔ na mɛ é.

7 Jezu nyí azɔ̌syɛnsyɛnwatɔ́ nukúnɖeji ɖé ɖò sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ. É hɛn alɔnu tɔn ján ɖesu ɖò azɔ̌ taji tawun enɛ mɛ nú xwè atɔn adaɖé. Ðó é jló na mɔ mɛ gègě wutu ɔ, é hɛn hwenu tɔn gú ǎ, é nɔ fɔ́n ayitéhɔnnu bo nɔ jɛ azɔ̌ jí lobo nɔ ɖ’ewu kaka bɔ zǎn nɔ sɛyi. (Luki 21:37, 38; Jaan 3:2) É nɔ “ɖò toxo ɖaxó lɛ kpodo gletoxo lɛ kpan mɛ gbɔn wɛ, bo nɔ ɖò axɔsuɖuɖu Mawu tɔn ɔ sín Wɛnɖagbe jla wɛ.” (Luki 8:1) Jezu ɖi zɔnlin nú kilomɛtlu kanweko mɔkpan gbɔn ali afúntúntúnnɔ lɛ jí bo nɔ jla wɛnɖagbe ɔ mɛ lɛ.

8, 9. Nɛ̌ Jezu ka ɖu azɔ̌ e é jɛ tagba bo wà ɔ sín gbɛ̀ gbɔn?

8 Jezu ka ɖu azɔ̌ e é jɛ tagba bo wà ɖò sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ é sín gbɛ̀ à? Ɛɛn! É dó nǔkún nugbǒ Axɔsuɖuto ɔ tɔn tɔn lɛ, kaka bɔ jinukún lɛ ko mya gò, bo ko sù yiya cobɔ é yì. Azɔ̌ Mawu tɔn wiwa nɔ na hlɔnhlɔn Jezu kaka bɔ éɖesunɔ jló bo sɔ́ xovɛ tɔn sá wǔ bo dó sixu fó azɔ̌ ɔ. (Jaan 4:31-38) Hwenu e é fó sinsɛnzɔ́ tɔn ɖò ayikúngban jí é ɔ, é ɖɔ nú Tɔ́ tɔn ɖɔ: “Un wà azɔ̌ e a zɔ́n mì ɔ, un bló yì fó, bo dó sɔ́ we sù ɖò ayikúngban jí.” (Jaan 17:4) Lin tamɛ kpɔ́n dó lee xomɛ na ko hun i sɔ hwenu e é ɖò xò enɛ lɛ ɖɔ wɛ é jí.

9 É ɖò gaàn ɖɔ Jehovah kpo Jezu kpo wɛ nyí mɛ nukɔntɔn e ɖu azɔ̌ e ye jɛ tagba bo wà ɔ sín gbɛ̀ é. Wanyiyi e mǐ ɖó nú Jehovah é nɔ sísɛ́ mǐ bɔ mǐ nɔ “wà nǔ é ɖɔhun.” (Efɛzinu lɛ 5:1) Wǎn e mǐ yí nú Jezu ɔ nɔ zɔ́n bɔ mǐ nɔ “zé afɔ dó afɔdo tɔn lɛ mɛ.” (1 Piyɛ́ɛ 2:21) Mi nú mǐ ni ba dò nú lee mǐ lɔ sixu ɖu azɔ̌ mǐtɔn sín gbɛ̀ gbɔn é lo.

LEE MǏ NA ÐU AZƆ̌ E MǏ NƆ JƐ TAGBA BO NƆ WÀ Ɔ SÍN GBƐ̀ GBƆN É

Nugbodòdó Biblu tɔn lɛ xwixwedó sixu d’alɔ we bɔ a na ɖu azɔ̌ e a nɔ jɛ tagba bo nɔ wà ɔ sín gbɛ̀

10, 11. Etɛ ka sixu d’alɔ mǐ bɔ mǐ na ɖó linlin e sɔgbe é dó azɔ̌ mǐtɔn wu?

10 Agbazazɔ́ ɖó tɛn tɔn ɖò gbɛzinzan Klisanwun nugbǒ lɛ tɔn mɛ. Mǐ nɔ ba ɖɔ agbazazɔ́ mǐtɔn ni nɔ hɛn awǎjijɛ wá nú mǐ bo nɔ lɛ́ hɛn vivo wá nú mǐ ɖó bǎ ɖé mɛ, amɔ̌, enyi agbazazɔ́ e mǐ ma yí wǎn na é wɛ mǐ nɔ wà ɔ, enɛ sixu vɛwǔ tawun. Nɛ̌ mǐ ka sixu ɖu azɔ̌ e mǐ nɔ jɛ tagba bo nɔ wà ɔ sín gbɛ̀ ɖò ninɔmɛ mɔhun lɛ mɛ gbɔn?

11 Nɔ tɛnkpɔn bo nɔ ɖó linlin e sɔgbe é. Mǐ sixu ɖyɔ ninɔmɛ e mɛ mǐ ɖè é hwebǐnu ǎ, amɔ̌, mǐ hɛn ɔ mǐ na ɖyɔ linlin mǐtɔn. Tamɛ linlin dó nǔ e Mawu nɔ lin dó azɔ̌ wu é jí sixu d’alɔ mǐ bɔ mǐ na tɛnkpɔn bo ɖó linlin e sɔgbe é dó azɔ̌ wu. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, enyi tatɔ́ xwédo tɔn ɖé wɛ a nyí ɔ, flín ɖɔ azɔ̌ e a nɔ wà é nɔ d’alɔ we bɔ a nɔ kpéwú bo nɔ kpé nukún dó xwédo towe sín hudo agbaza tɔn lɛ wu, enyi azɔ̌ ɔ na bo ma tlɛ hwɛ́n nùɖé ǎ ɔ nɛ. Enɛ wu ɔ, nukúnkpikpe dó mɛvívɛ́ towe lɛ wu xɔ akwɛ ɖò Mawu nukúnmɛ. Xó tɔn ɖɔ ɖɔ mɛ e ma nɔ kpé nukún dó mɛ tɔn lɛ wu ǎ é “nyla hú nùmaɖitɔ́.” (1 Timɔtée 5:8) Enyi a tuùn ɖɔ agbazazɔ́ towe nɔ zɔ́n bɔ a nɔ wà azɔ̌ e Mawu sɔ́ d’alɔ mɛ nú we é ɔ, é na d’alɔ we bɔ a na ɖókan d’ewu bo na lɛ́ ɖó awǎjijɛ e azɔ̌watɔ́gbɛ́ towe lɛ ma ɖó ǎ é ɖó bǎ ɖé mɛ.

12. Enyi mǐ nɔ ɖókan dó azɔ̌ wu bo nɔ ɖɔ nugbǒ ɖ’ékɔn ɔ, ali tɛ lɛ nu é ka nɔ hɛn lè wá ɖè?

12 Nɔ ɖókan dó azɔ̌ wu bo nɔ ɖɔ nugbǒ. Kàn ɖiɖó dó azɔ̌ wu kpo azɔ̌wiwa ganji kpo sixu hɛn nyɔna lɛ wá. Hwɛhwɛ ɔ, mɛ e nɔ ɖókan dó azɔ̌ wu bo nɔ lɛ́ wà ganji lɛ é nɔ xɔ akwɛ tawun nú gǎn yetɔn lɛ. (Nùnywɛxó 12:24; 22:29) Ðó Klisanwun nugbǒ lɛ wɛ mǐ nyí wutu ɔ, mǐ ɖó na nɔ ɖɔ nugbǒ ɖò azɔ̌ mǐtɔn mɛ, enɛ byɔ ɖɔ mǐ kún ɖó na fin akwɛ, azɔwanú, alǒ hwenu gǎn mǐtɔn tɔn ó. (Efɛzinu lɛ 4:28) Lee mǐ mɔ gbɔn ɖò wemata e wá yì é mɛ é ɔ, nugbǒɖiɖɔ ɖó lè. Enyi azɔ̌watɔ́ ɖé nɔ ɖɔ nugbǒ bonu è tuùn ɔ, è nɔ ɖeji dó wǔ tɔn. Nú gǎn mǐtɔn ɖó ayi wu ɖɔ mǐ nɔ ɖókan dó azɔ̌ wu kpo é gbɔ kpo ɔ, mǐ sixu ɖó awǎjijɛ, ɖó “ayixa mǐtɔn mɛ́” bɔ mǐ ka lɛ́ ɖò Mawu e mǐ yí wǎn na é sín xomɛ hɛn hun wɛ.​—Eblée lɛ 13:18; Kolosinu lɛ 3:22-24.

13. Lè tɛ lɛ walɔ ɖagbe ɖiɖó ɖò azɔ̌mɛ ka sixu hɛn wá?

13 Tuùn ɖɔ walɔ towe sixu kpa susu nú Mawu. Enyi mǐ nɔ xwedó nugbodòdó Klisanwun tɔn lɛ ɖò fí e mǐ nɔ wà azɔ̌ ɖè é ɔ, mɛ ɖevo lɛ na ɖ’ayi wu dandan. Lè tɛ lɛ enɛ ka nɔ hɛn wá? Ye sixu gbɔn enɛ kɔli bo “ɖó sísí nú nùkplɔnmɛ e ɖɔ xó dó Mawu Mɛhwlɛngantɔ́ mǐtɔn wu ɔ.” (Titu 2:9, 10) Nugbǒ ɔ, walɔ ɖagbe mǐtɔn sixu zɔ́n bɔ lee mǐ nɔ sɛ̀n Mawu gbɔn é na jɛji nú mɛ ɖevo lɛ, bo na lɛ́ dɔn ye hugǎn. Enyi azɔ̌gbɛ́ ɖé jɛ jlǒ ɖexlɛ́ nú nugbǒ ɔ jí ɖó walɔ ɖagbe e a nɔ ɖó ɖò azɔ̌mɛ é wutu ɔ, kpɔ́n lee é na cí nú we é! Nǔ elɔ wɛ ka lɛ́ ɖò taji hugǎn: Enyi a tuùn ɖɔ walɔ ɖagbe towe nɔ kpa susu nú Jehovah bo nɔ hɛn xomɛ tɔn hun ɔ, ajɔ ɖebǔ sɔ́ hú mɔ̌ ǎ.​—Xà Nùnywɛxó 27:11; 1 Piyɛ́ɛ 2:12.

ZǍN NÙNYWƐ DÓ BA AZƆ̌ E A NA WÀ É

14-16. Enyi mǐ ɖò azɔ̌ e mǐ na wà é ba wɛ ɔ, nùkanbyɔ taji tɛ lɛ jí mǐ ka ɖó na lin nǔ kpɔ́n dó?

14 Biblu na alixlɛ́mɛ lɛ bǐ hlɛ́nhlɛ́n dó agbazazɔ́ alɔkpa e è na wà alǒ gbɔ lɛ é jí ǎ. Enɛ ko xlɛ́ ɖɔ mǐ gbò azɔ̌ ɖebǔ ɔ mǐ na yí gbè na bo wà ǎ. Biblu sixu d’alɔ mǐ bɔ mǐ na ba azɔ̌ e na na sínsɛ́n bo jɛxa Klisanwun bo na lɛ́ hɛn xomɛ hun Mawu é, lobo na nyì alɔ nú ee ma na hɛn xomɛ tɔn hun ǎ é. (Nùnywɛxó 2:6) Enyi mǐ ɖò azɔ̌ e mǐ na wà é ba wɛ ɔ, nùkanbyɔ taji wè tíìn bɔ mǐ na lin tamɛ d’eji.

15 Azɔ̌ elɔ wiwa ka na byɔ ɖɔ ma wà nǔ e Biblu gbɛ́ é wɛ à? Xó Mawu Tɔn gbɛ́ ajojija, adingban ɖiɖó, kpo bocyɔ kpikpa kpo ganna ganna. (Tíntɔ́n 20:4; Mɛsɛ́dó 15:29; Efɛzinu lɛ 4:28; Nǔɖexlɛ́mɛ 21:8) Mǐ ɖó na gbɛ́ azɔ̌ ɖebǔ e na byɔ ɖɔ mǐ ni wà nǔ mɔhun lɛ é. Wanyiyi e mǐ ɖó nú Jehovah é na zɔ́n bɔ mǐ na yí gbè nú azɔ̌ e na byɔ ɖɔ mǐ ni gbà sɛ́n Mawu tɔn lɛ é gbeɖé ǎ.​—Xà 1 Jaan 5:3.

16 Azɔ̌ elɔ wiwa ka na zɔ́n bɔ un na ɖó nu ɖò nùwalɔ e ma sɔgbe ǎ é mɛ alǒ sɔ́ sù wɛ à? Kpɔ́ndéwú ɖé ɖíe: Xɔgbigbázɔ́ nyí azɔ̌ ɖé bo nyla ǎ. Amɔ̌, enyi è xwlé sinsɛnxɔ ɖé gbigbá Klisanwun ɖé ɔ ka ló? Nugbǒ wɛ ɖɔ azɔ̌ tɔn na byɔ ɖɔ é ni ɖ’alɔ ɖò sinsɛn nùvú mɛ tlɔlɔ ǎ. Loɔ, alɔɖiɖo ɖò sinsɛnxɔ ɖé gbigbá mɛ ka na nɔ gudo nú adingban-núkplɔnmɛ à cé? (Nǔɖexlɛ́mɛ 18:4) Ðó mǐ yí wǎn nú Jehovah wutu ɔ, mǐ nɔ jló na ɖó nu ɖò nǔ e Biblu gbɛ́ lɛ é mɛ ǎ.

17. (a) Nǔ tɛ lɛ mǐ ka sixu dá kpɔ́n hwenu e mǐ ɖò azɔ̌ ba wɛ é? (Kpɔ́n gbàví “Un ka Ðó Na Yí Gbè Nú Azɔ̌ Ɔ Wɛ À?”) (b) Nɛ̌ ayixa mǐtɔn ka sixu d’alɔ mǐ bɔ mǐ na site dó nǔ e na hɛn xomɛ hun Mawu lɛ é jí gbɔn?

17 Enyi mǐ gbéjé xósin e è na nú nùkanbyɔ taji wè e ɖò akpáxwé 15 kpo 16 kpo mɛ é kpɔ́n ganji ɔ, mǐ sixu mɔ sìn nú nǔ tobutobu e è nɔ kanbyɔ dó azɔ̌ biba wu lɛ é. Gɔ́ nú enɛ ɔ, nǔ ɖevo lɛ lɛ́ tíìn bɔ mǐ ɖó na dá kpɔ́n hwenu e mǐ ɖò azɔ̌ ba wɛ é.b Mǐ sixu ɖó nukún ɖɔ deví gbejinɔtɔ́ ɔ ni na sɛ́n e na ɖɔ nǔ dó ninɔmɛ e sixu wá fɔ́n lɛ é bǐ jí é ǎ. É byɔ ɖɔ mǐ ni zán nùnywɛ ɖò ninɔmɛ mɔhun lɛ mɛ. Lee mǐ mɔ gbɔn ɖò Wemata 2gɔ́ ɔ mɛ é ɔ, mǐ ɖó na kplɔ́n ayixa mǐtɔn gbɔn lee mǐ na zán Xó Mawu Tɔn ɖò gbɛzinzan ayihɔngbe ayihɔngbe tɔn mǐtɔn mɛ é kplɔnkplɔn gblamɛ. Ðó mǐ ko “tuùn nǔ ɖagbe ɖò nǔ nyanya mɛ, gbɔn nǔwiwa [mǐ]tɔn lɛ gblamɛ” wutu ɔ, ayixa mǐtɔn hɛn ɔ é na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na site dó nǔ e na hun xomɛ nú Mawu lɛ é jí, bɔ mǐ na lɛ́ hɛn mǐɖée ɖò wanyiyi tɔn mɛ.​—Eblée lɛ 5:14.

UN KA ÐÓ NA YÍ GBÈ NÚ AZƆ̌ Ɔ WƐ À?

Nugbodòdó: “Mi bló [nǔ] bǐ, bo dó sɔ́ Mawu sù.”​—1 Kɔlɛntinu lɛ 10:31.

Kàn nǔ elɔ lɛ byɔ hwiɖée

  • Azɔ̌ ɔ wiwa ka na byɔ ɖɔ ma wà nǔ e Xó Mawu Tɔn gbɛ́ tlɔlɔ lɛ é wɛ à?​—Tíntɔ́n 20:13-15.

  • Azɔ̌ ɔ wiwa ka na zɔ́n bɔ un na ɖó nu ɖò nùwalɔ e ma sɔgbe ǎ é mɛ wɛ à?​—Nǔɖexlɛ́mɛ 18:4.

  • Azɔ̌ e mɛ bǐ na ɖu lè tɔn b’ɛ ma ka jɛ agɔ dó Biblu ǎ é ɖé kpowun wɛ à?​—Mɛsɛ́dó 14:16, 17.

  • Etɛ azɔ̌ ɔ wiwa ka na wà dó mɛ ɖevo lɛ wu? É na d’akpà ayixa yetɔn wɛ à?​—Hlɔmanu lɛ 14:19-22.

  • Enyi un yí gbè nú azɔ̌ e na byɔ ɖɔ ma jó xwédo ce dó bo yì tò ɖevo mɛ é ɔ, etɛ é ka sixu wà dó xwédo ce wu ɖò wanyiyi kpo gbigbɔ kpo sín akpáxwé?​—Efɛzinu lɛ 5:28–6:4.

SƆ́ AGBAZAZƆ́ KPO GBIGBƆ SÍN NǓ LƐ KPO ÐÓ TƐN YETƆN YETƆN MƐ

18. Etɛwu nǔ e nɔ hun xomɛ nú Jehovah é wiwa ma ka nɔ fá ǎ?

18 Ðó mǐ ɖò “azǎn gudogudo tɔn lɛ” mɛ bɔ “hwenu vɛwǔ lɛ . . . tíìn” wutu ɔ, nǔ e nɔ hun xomɛ nú Jehovah é wiwa nɔ fá hwebǐnu ǎ. (2 Timɔtée 3:1) È na mɔ azɔ̌ bo na lɛ́ tɛnkpɔn bɔ é na gblé dó mɛ ǎ nɔ nyí jɛ bonu è nɔ kán ǎ. Ðó mǐ nyí Klisanwun nugbǒ lɛ wutu ɔ, mǐ tuùn ɖɔ kàn ɖiɖó dó azɔ̌ wu bo kpé nukún dó xwédo mǐtɔn wu nyí nǔ taji. Amɔ̌, nú mǐ ma ɖò acéjí ǎ ɔ, kɔ e è nɔ gbidi nú mǐ ɖò azɔ̌mɛ é alǒ linlin agbaza sín nǔ lɛ nyinya tɔn e ɖò gbɛ̀ ɔ mɛ é sixu dó afɔgblɛ̌gblɛ̌ afɔ mɛ nú mǐ ɖò gbigbɔ sín nǔ lɛ kɔn. (1 Timɔtée 6:9, 10) Mi nú mǐ ni ɖɔ xó dó lee mǐ sixu ɖó linlin e ɖò jlɛ̌ jí é, bo mɔ dò nú “nǔ e nyí nùjɔnǔ hugǎn lɛ é” gbɔn é jí.​—Filipunu lɛ 1:10, NW.

19. Etɛwu é ka jɛxa ɖɔ mǐ ni ɖeji bǐ mlɛ́mlɛ́ dó Jehovah wu? Etɛ jiɖe mɔhun ka na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na nyì alɔ na?

19 Ðeji dó Jehovah wu bǐ mlɛ́mlɛ́. (Xà Nùnywɛxó 3:5, 6.) É jɛxa ɖɔ mǐ ni ɖeji mɔhun dó wutu tɔn, ɖó é nɔ kpé nukún dó mǐ wu. (1 Piyɛ́ɛ 5:7) É tuùn hudo mǐtɔn lɛ hú mǐɖesunɔ, lobɔ dò yetɔn súsú ka na gló é gbeɖé ǎ. (Ðɛhan 37:25) Enɛ wu ɔ, é na nyɔ́ ɖɔ mǐ ni setónú nú xó tɔn elɔ: “Mi ma jó miɖée dó nú wanyiyi nú akwɛ ɖu ɖò mi jí ó; nǔ e ɖò mi sí ɔ ni kpé mi, ɖó Mawu ɖɔ: ‘Un na jó we dó gbeɖé ǎ; un na ɖè alɔ sín kàn towe mɛ gbeɖé ǎ.’” (Eblée lɛ 13:5) Mɛ e ɖò sinsɛnzɔ́ hwebǐnu tɔn mɛ é gègě sixu ɖekúnnu ɖɔ Mawu ɖó nǔwukpikpé bo nɔ sú dandannú gbɛmɛ tɔn lɛ sín dò. Enyi mǐ ɖeji bǐ mlɛ́mlɛ́ ɖɔ Jehovah na kpé nukún dó mǐ wu ɔ, mǐ na lɔn nú ado na hú mǐ zɛ xwé wu dó nukúnkpikpe dó xwédo mǐtɔn wu wu ǎ. (Matie 6:25-32) Mǐ na lɔn nú agbazazɔ́ na zɔ́n bɔ mǐ na dovɛ̌ nú nǔ gbigbɔ tɔn lɛ ǎ, ɖi wɛnɖagbe ɔ jijla kpo kplé lɛ yiyi kpo.​—Matie 24:14; Eblée lɛ 10:24, 25.

20. Etɛ ka nyí tinmɛ nukún hinhɛn ɖó ganji tɔn? Nɛ̌ a ka sixu wà enɛ gbɔn?

20 Hɛn nukún towe ɖó ganji. (Xà Matie 6:22, 23.) Nukún hinhɛn ɖó ganji sín tinmɛ wɛ nyí gbɛ̀ e ma gɛ́dɛ́ ǎ é zinzan. Klisanwun ɖé nɔ sɔ́ ayi ɖó nǔ ɖokpo géé jí, é wɛ nyí jlǒ Mawu tɔn wiwa. Enyi nukún mǐtɔn ɖò ganji ɔ, mǐ na kanwezun ɖò azɔ̌ e kpé kwɛ é kpo akwɛnɔgbɛ́ biba ba zán kpo gudo ǎ. Mǐ ka na lɛ́ jó mǐɖée dó nú wezun kínkán magbokɔ ɖò nǔ agbaza tɔn gudogudo tɔn lɛ kpo ɖěɖee nyɔ́ hugǎn bɔ ajɔ̌jlatɔ́ lɛ nɔ ɖɔ ye wɛ mǐ ɖó na ɖó cobo na ɖó awǎjijɛ é kpo gudo ǎ. Nɛ̌ a ka sixu hɛn nukún towe ɖó ganji gbɔn? Nyì alɔ nú axɔ e ma ɖò dandan ǎ lɛ é ɖuɖu. Ma dó nǔɖokan ɖěɖee nɔ ɖu hwenu zɛ xwé wu bo nɔ lɛ́ byɔ ɖɔ a ni sɔ́ ayi ɖó ye jí zɛ xwé wu é sín agban ó. Setónú nú wěɖexámɛ Biblu tɔn e ɖɔ ɖɔ a “mɔ nǔ bo ɖu, bo mɔ avɔ bo dó” ɔ, é ɖó na kpé we é. (1 Timɔtée 6:8) Tɛnkpɔn bonu gbɛzinzan towe ni bɔkun lee é sixu nyɔ́ bló gbɔn é.

21. Etɛwu mǐ ka ɖó na tuùn nǔ e nyí nǔ taji lɛ é? Etɛ ka ɖó na mya nukún nú mǐ hugǎn ɖò gbɛzán mǐtɔn mɛ?

21 Nya nǔ gbigbɔ tɔn lɛ gbé, bo tɛnkpɔn bo wlí. Ðó hwenu e mǐ ɖó é nɔ sukpɔ́ ǎ wutu ɔ, mǐ ɖó na tuùn nǔ e nyí nǔ taji lɛ é. É ma nyí mɔ̌ ǎ ɔ, nǔ e ma hwɛ́n nùɖé ǎ lɛ é sixu ɖu hwenu xɔ akwɛ mǐtɔn lɛ bo na cyɔn yɛ nùjɔnǔ hugǎn lɛ jí. Etɛ ka ɖó na nɔ tɛn nukɔntɔn mɛ ɖò gbɛzán mǐtɔn mɛ? Ðò gbɛ̀ ɔ mɛ ɔ, mɛ gègě nɔ sɔ́ wemaxɔmɛ ɖaxó ɖaxó lɛ yiyi bo na dó sixu wá mɔ azɔ̌ e kpé kwɛ é ɖó tɛn nukɔntɔn ɔ mɛ. É ɖò mɔ̌ có, Jezu ɖɔ nú ahwanvu tɔn lɛ ɖɔ “axɔsuɖuɖu Mawu tɔn . . . ni nɔ mya nukún nú [ye] jɛ nukɔn.” (Matie 6:33) Ðó mǐ nyí Klisanwun nugbǒ lɛ wutu ɔ, Axɔsuɖuto Mawu Tɔn nɔ mya nukún nú mǐ jɛ nukɔn ɖò gbɛzán mǐtɔn mɛ. Nǔ e jí mǐ nɔ site dó lɛ é, nǔ e gbé mǐ nɔ nya lɛ é, kpo azɔ̌ e wezun mǐ nɔ kán lɛ é kpo ɖó na xlɛ́ ɖɔ nǔ Axɔsuɖuto ɔ tɔn lɛ kpo jlǒ Mawu tɔn kpo nyí nùjɔnǔ hugǎn nú mǐ hú nǔ agbaza tɔn lɛ.

“NǓ E JÍ UN SITE DÓ É ZƆ́N BƆ UN ÐÓ AWǍJIJƐ KPO VIVO KPO ÐÒ GBƐ̀ CE MƐ”

“Un nɔ w’azɔ̌ tawun ɖò azɔ̌mɛ, b’ɛ sín enɛ wu bɔ ali hun nú mì bɔ un yì wemaxɔmɛ ɖò wemaxɔmɛ gbɛtɔ́ kpaà tɔn nukúnɖeji ɖé ɖò New York. Wěɖexámɛtɔ́ azɔ̌ ce mɛ tɔn lɛ gbidi kɔ nú mì ɖɔ ma na nyikɔ ɖò kplɔnyiji-alavɔ xwé nukúnɖeji gègě. Ye mɛ ɖé lɛ yí gbè nú mì, bɔ ali tlɛ lɛ́ hun nú mì bɔ un na yì kplɔ́n wema vɔ̌nu ɖò kplɔnyiji-alavɔ xwé nukúnɖeji hugǎn États-Unis tɔn lɛ ɖokpo. É ɖò mɔ̌ có, un gbɛ́, ɖó hwɛjijɔ wè wu. Un mɔ sɛ́dó nukɔn ɖɔ enyi un yì cí zɔ nú mɛ ce lɛ bo nɔ kplɔnyiji-alavɔ xwé ɔ, walɔ ɖagbe ce sixu xò akpà, bɔ un ka lɛ́ jló ɖesu bo na nyí gbexosin-alijitɔ́.

“Un ɖò gbexosin-alijitɔ́ hwebǐnu tɔn sín azɔ̌ wu dìn é ɔ, xwè tɔn ko hú 20. Un ko hɛn alɔnu ce ján ɖò akpáxwé sinsɛnzɔ́ ɔ tɔn lɛ gègě mɛ, ɖi sinsɛnzɔ́wiwa ɖò fí e hudo sukpɔ́ ɖè é, Kpléxɔ Axɔsuɖuto ɔ Tɔn gbigbá, kpo gudo ninɔ nú azɔ̌ alɔdómɛ tɔn ɖò fí e adlà j’ayǐ ɖè lɛ é kpo. Gudo mɛ dìn ɔ, xomɛ hun mì ɖɔ un ɖò alɔ gɔ́ wɛ ɖò kánɖó e nɔ dó gbè ɖevo é ɖé mɛ ɖò New York.

“Enyi un kpɔ́n gudo bo mɔ nǔ e un ko wà ɖò sinsɛnzɔ́ hwebǐnu tɔn mɛ é ɔ, un nɔ mɔ ɖɔ Jehovah dó nú mì tawun. Nǔ e jí un site dó é zɔ́n bɔ un ɖó awǎjijɛ kpo vivo kpo ɖò gbɛ̀ ce mɛ. Un na sɔ́ nǔ ɖebǔ dó ɖyɔ nǔ e un ko mɔ kpɔ́n lɛ é kpo xɔ́ntɔn e un ko zun lɛ é kpo na ǎ.”​—Zenaida.

KÀN ÐIÐÓ DÓ AZƆ̌ WU ÐÒ SINSƐNZƆ́ Ɔ MƐ

Enyi wɛnɖagbe ɔ jijla ɖò tɛn nukɔnt ɔn mɛ nú mǐ ɔ, wǎn e mǐ yí nú Jehovah é xlɛ́ wɛ mǐ ɖè nɛ

22, 23. (a) Azɔ̌ tɛ ka nyí azɔ̌ taji nú Klisanwun nugbǒ lɛ? Nɛ̌ mǐ ka sixu xlɛ́ ɖɔ azɔ̌ enɛ ɖò taji nú mǐ gbɔn? (Kpɔ́n gbàví Nǔ E Jí Un Site Dó É Zɔ́n bɔ Un Ðó Awǎjijɛ kpo Vivo Kpo Ðò Gbɛ̀ Ce Mɛ.”) (b) Etɛ jí a ka kán ɖó ɖò agbazazɔ́ kɔli?

22 Ðó mǐ tuùn ɖɔ mǐ ko sɛyi tawun ɖò azǎn gudogudo tɔn lɛ mɛ wutu ɔ, mǐ nɔ sɔ́ ayi mǐtɔn bǐ ɖó azɔ̌ e nyí azɔ̌ taji hugǎn nú Klisanwun nugbǒ lɛ é jí, é wɛ nyí wɛnɖagbejijla kpo nùkpinkplɔn mɛ lɛ bonu ye ni huzu ahwanvu Jezu tɔn kpo. (Matie 24:14; 28:19, 20) Ði Jezu e zé kpɔ́ndéwú ɖ’ayǐ nú mǐ é ɖɔhun ɔ, mǐ jló na hɛn alɔnu mǐtɔn ján tawun ɖò azɔ̌ enɛ e nɔ hwlɛn gbɛ̀ gán é mɛ. Nɛ̌ mǐ ka sixu xlɛ́ ɖɔ azɔ̌ enɛ ɖò taji nú mǐ gbɔn? Mɛ e ɖò togun Mawu tɔn mɛ lɛ é gègě sɔ́ yeɖée jó nú wɛnɖagbejijlazɔ́ enɛ kpo ayi bǐ kpo bo nyí wɛnjlatɔ́. Mɛɖé lɛ vɔ́ tuto yetɔn lɛ bló bo nyí gbexosin-alijitɔ́ alǒ mɛsɛ́dó. Ðó mɛjitɔ́ gègě tuùn ɖɔ nǔ gbigbɔ tɔn lɛ gbé nyinya nyí nǔ taji wutu ɔ, ye dó wusyɛn lanmɛ nú vǐ yetɔn lɛ ɖɔ ye ni dó afɔ nú sinsɛnzɔ́ hwebǐnu tɔn. Wɛnjlatɔ́ Axɔsuɖuto ɔ tɔn kanɖodonǔwutɔ́ lɛ ka nɔ ɖu tagba e ye nɔ jɛ ɖò sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ é sín gbɛ̀ à? Ganji, ye nɔ ɖu gbɛ̀ tɔn! Jehovah sinsɛn kpo lindɔ̌n mɛtɔn bǐ kpo wɛ nɔ zɔ́n bɔ è nɔ mɔ awǎjijɛ, vivo, kpo nyɔna maxamaxa lɛ kpo ɖò gbɛmɛ.​—Xà Nùnywɛxó 10:22.

23 Gègě mǐtɔn ɖó na zán ganxixo gègě ɖò agbazazɔ́ mɛ bo na mɔ tɛn dó kpé nukún dó hudo agbaza tɔn xwédo mǐtɔn tɔn wu. Flín ɖɔ Jehovah jló ɖɔ a ni ɖu azɔ̌ e a nɔ jɛ tagba bo nɔ wà ɔ sín gbɛ̀. Enyi mǐ tɛnkpɔn bonu linlin mǐtɔn kpo nǔwiwa mǐtɔn lɛ kpo sɔgbe xá linlin kpo nugbodòdó Jehovah tɔn lɛ kpo ɔ, azɔ̌ mǐtɔn sixu na awǎjijɛ mǐ. É ɖò mɔ̌ có, mi nú mǐ ni kanɖeji bo ma lɔn gbeɖé bonu agbazazɔ́ fɛ́ ayi mǐtɔn sín azɔ̌ mǐtɔn taji e nyí wɛnɖagbe Axɔsuɖuto ɔ tɔn jijla é wu ó. Enyi mǐ sɔ́ azɔ̌ enɛ ɖó tɛn nukɔntɔn mɛ ɖò gbɛzán mǐtɔn mɛ ɔ, wanyiyi e mǐ ɖó nú Jehovah é ɖexlɛ́ wɛ mǐ ɖè nɛ, bɔ mɔ̌ mɛ ɔ, mǐ na hɛn mǐɖée ɖò wanyiyi tɔn mɛ.

a Xógbe Glɛkigbe tɔn e è lilɛ dó “atínkpatɔ́” é nɔ dó gesí “mɛ e nɔ sɔ́ atín dó w’azɔ̌ na é, é sixu nyí mɛ e nɔ sɔ́ dó gbá xɔ na alǒ dó bló nǔzinzan xɔ mɛ tɔn e atín nɔ bló lɛ é na é alǒ mɛ e nɔ bló nǔ ɖevo ɖebǔ e atín nɔ bló é é.”

b Nú a na mɔ nǔ ɖevo e jí è na lin nǔ kpɔ́n dó ɖò azɔ̌ biba hwenu lɛ é hǔn, kpɔ́n Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn 15 avril 1999, wexwɛ 28-30 kpo Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn [Flansegbe] 15 octobre 1982, wexwɛ 26 kpo.

    Fon Publications | (2008-2025)
    Sú kɔ́ntu towe
    Hun kɔ́ntu towe
    • Fɔngbe
    • Sɛ́ dó mɛɖé
    • Nǔjlómɛ lɛ́
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Sɛ́n e ɖɔ nǔ dó zǐnzán tɔn nu lɛ́ é
    • Sɛ́n nǔ e kan mɛɖésúnɔ lɛ́ é tɔn lɛ́
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Hun kɔ́ntu towe
    Sɛ́ dó mɛɖé