Nɔ Ðɔ “Xó Ðagbe E Na Dó Alɔ Mɛ” lɛ É

1-3. (a) Nùnina tɛ Jehovah ka na mǐ? Nɛ̌ è ka sixu zán nyì dò gbɔn? (b) Bo na dó sixu hɛn mǐɖée ɖò wanyiyi Mawu tɔn mɛ ɔ, nɛ̌ mǐ ka ɖó na zán ɖɛ̌ mǐtɔn gbɔn?

ENYI a na nùnina ɖé mɛvívɛ́ towe ɖé, bonu é tuùn bo zán dó yacó mɛ ɔ, nɛ̌ é ka na cí nú we? Mǐ ni ɖɔ ɖɔ a na ɛ zokɛkɛ ɖé, bɔ a wá sè gbè ɖokpo ɖɔ é kun gbagba-gugu tɔn, kaka bo tlɛ gblewu mɛ ɖevo lɛ. É na vɛ́ nú we à cé?

² Jehovah wɛ nɔ na nǔwukpikpé xóɖiɖɔ tɔn mɛ, ɖó gɔ̌n tɔn wɛ “nùnina ɖagbeɖagbe bǐ, kpo nùnamɛ e nǔ vɔ ɖ’ewu ɔ bǐ kpo” gosin. (Jaki 1:17) Nùnina enɛ e wu gbɛtɔ́ lɛ dó gbɔn vo nú kanlin lɛ é zɔ́n bɔ mǐ kpéwú bo nɔ ɖɔ linlin mǐtɔn lɛ kpo lee nǔ nɔ cí nú mǐ lɛ é kpo nú mɛ ɖevo lɛ. É ɖò mɔ̌ có, ɖi zokɛkɛ ɖé ɖɔhun ɔ, è hɛn ɔ è na zán nùnina enɛ e nyí xóɖiɖɔ é nyì dò. Enyi mǐ zán ɖɛ̌ mǐtɔn dó yacó mɛ bonu é hɛn wuvɛ̌ kpo akpɔ̀ kpo wá nú mɛ ɖevo lɛ ɔ, kpɔ́n lee é na vɛ́ nú Jehovah sɔ é!

³ Bo na dó sixu hɛn mǐɖée ɖò wanyiyi Mawu tɔn mɛ ɔ, mǐ ɖó na zán ɖɛ̌ mǐtɔn lee Nùnamɛtɔ́ ɔ jló gbɔn é. Jehovah kɔ́n sɛ̀ sín xó alɔkpa e nɔ hun xomɛ n’i é jí. Xó tɔn Biblu ɔ ɖɔ: “Xó nyanya ɖebǔ ma nɔ tɔ́n sín nu mitɔn mɛ ó. Xó ɖagbe e na dó alɔ mɛ nǔgbomɛ hwenu é, xó e na wà ɖagbe nú mɛ e ɖò tó ɖó mi wɛ lɛ kɛɖɛ wɛ na nɔ tɔ́n sín nu mitɔn mɛ.” (Efɛzinu lɛ 4:29) Mi nú mǐ ni ɖɔ xó dó nǔ e wu mǐ ɖó na ɖò acéjí dó xó e nɔ tɔ́n sín nu mǐtɔn mɛ lɛ é wu é, xógbe ɖěɖee mǐ ɖó na nyì alɔ na lɛ é, kpo lee mǐ sixu bló gbɔn bɔ “xó ɖagbe e na dó alɔ mɛ” lɛ é na nɔ tɔ́n sín nu mǐtɔn mɛ é kpo.

NǓ E WU MǏ ÐÓ NA ÐÒ ACÉJÍ DÓ XÓ MǏTƆN LƐ WU É

4, 5. Nɛ̌ nùnywɛxó Biblu tɔn ɖé lɛ ka xlɛ́ hlɔnhlɔn e xó ɖó é gbɔn?

⁴ Hwɛjijɔ taji e wu mǐ ɖó na ɖò acéjí dó xó e mǐ nɔ ɖɔ lɛ é wu é ɖokpo wɛ nyí ɖɔ xógbe lɛ ɖó hlɔnhlɔn. Nùnywɛxó 15:4 ɖɔ: “Xó e nɔ dó wusyɛn lanmɛ nú mɛ ɔ, atín ɖé wɛ é nyí bo nɔ na gbɛ̀ mɛ; alǎnnú ɖɔ nú mɛ ka nɔ kú wǔ nú mɛ.”a Lee sìn nɔ na hlɔnhlɔn atín e jɛ sìn dò é ɖé gbɔn é ɔ, mɔ̌ ɖokpo ɔ wɛ xó e fá é sixu dó wusyɛn lanmɛ nú mɛ ɖěɖee ɖò sise wɛ lɛ é. Ðò alɔ ɖevo mɛ ɔ, xógbe syɛnsyɛn lɛ didó sixu ɖè mɛ ɖevo lɛ kpò. Nugbǒ ɔ, xógbe e nɔ tɔ́n sín nu mǐtɔn mɛ lɛ é ɖó hlɔnhlɔn bo sixu hɛn nǔ gblé alǒ bló nǔ ɖó.​—Nùnywɛxó 18:21.

⁵ Nùnywɛxó ɖevo tinmɛ hlɔnhlɔn e xó ɖó é gbɛɖe gbɛɖe bo ɖɔ: “Mɛ e nɔ ɖɔ xó dín ɔ, xó tɔn nɔ gblewu mɛ hwǐ ɖɔhun.” (Nùnywɛxó 12:18) Xó ɖɔ dín alǒ xó e è ma lin tamɛ kpɔ́n cobo ɖɔ blewun ǎ é sixu dó akpɔ̀ syɛnsyɛn nú mɛ, lobo sixu lɛ́ zɔ́n bɔ hǎ gblé. Mɛɖé ka ko ɖɔ xó ɖé nú we b’ɛ xò ayi towe zlɛ hwǐ wɛ è sɔ́ we ɖɔhun kpɔ́n à? Alɔ ɖevo mɛ ɔ, nùnywɛxó ɖokpo ɔ lɛ́ ɖɔ: “Mɛ e ka ɖó nùnywɛ ɔ, xó tɔn nɔ gbɔ azɔn.” Enyi mɛ e nɔ ɖè nùnywɛ e gosin Mawu gɔ́n é xlɛ́ é ɖé nɔ lin tamɛ kpɔ́n cobo nɔ ɖɔ xó ɔ, xó tɔn lɛ sixu xò hwìhwɛ́ ayi e ko gbado é ɖé, bo sixu lɛ́ zɔ́n bɔ è lɛ́ víví hǎ. A ka ko mɔ hlɔnhlɔn e xógbe xomɛnyínyɔ́ tɔn lɛ ɖó bo nɔ gbɔ azɔn é ɖò ninɔmɛ ɖé mɛ kpɔ́n bo flín à? (Xà Nùnywɛxó 16:24.) Ðó mǐ tuùn ɖɔ xó ɖó hlɔnhlɔn wutu ɔ, mǐ ɖó na tɛnkpɔn bɔ ɖěɖee nɔ tɔ́n sín nu mǐdɛɛ lɛ tɔn mɛ é na nɔ gbɔ azɔn nú mɛ ɖevo lɛ, ye ɖó na nɔ hɛn nǔ gblé dó ye wu ǎ.

6. Aniwu é ka vɛwǔ tawun bonu mǐ na dó gan ɖɛ̌ mǐtɔn bǐ mlɛ́mlɛ́?

⁶ Enyi mǐ na bo jɛ tagba gbɔn ɖebǔ ɔ, mǐ sixu dó gan ɖɛ̌ mǐtɔn bǐ mlɛ́mlɛ́ ǎ. Enɛ wu ɔ, hwɛjijɔ wegɔ e wu mǐ ɖó na ɖò acéjí dó xó mǐtɔn lɛ wu é ɖíe: Nylado kpo hwɛhuhu gbaza mǐtɔn kpo nɔ sísɛ́ mǐ bonu mǐ na zán ɖɛ̌ mǐtɔn nyì dò. Ayi mǐtɔn mɛ wɛ xó e nɔ tɔ́n sín nu mǐtɔn mɛ lɛ é nɔ gosin, lobɔ “gbɛtɔ́ k[a] ɖó ayi nyanya.” (Bǐbɛ̌mɛ 8:21; Luki 6:45) É sín mɔ̌ wu ɔ, gan didó ɖɛ̌ mǐtɔn nɔ vɛwǔ tawun. (Xà Jaki 3:2-4.) Nugbǒ wɛ ɖɔ mǐ sixu dó gan ɖɛ̌ mǐtɔn bǐ mlɛ́mlɛ́ ǎ, amɔ̌, mǐ hɛn ɔ mǐ na nɔ ɖò gǎn dó wɛ bɔ lee mǐ nɔ zán gbɔn é na nɔ ɖò te kpɔ́n wɛ. Ði lee tɔlintɔ́ e ɖò tintɛnkpɔn wɛ bo na lin tɔ̀ kpannukɔn aslɔkɛ́ lɛ é ɖó na ɖò gǎn dó wɛ gbɔn é ɔ, mɔ̌ wɛ mǐ lɔ ɖó na ɖò hun xò xá nǔ ɖěɖee nɔ sísɛ́ mǐ bonu mǐ na zán ɖɛ̌ mǐtɔn nyì dò lɛ é wɛ é nɛ.

7, 8. Bǎ tɛ mɛ wɛ mǐ ka na ɖó gbè xó mǐtɔn lɛ tɔn nú Jehovah ɖó?

⁷ Hwɛjijɔ atɔngɔ e wu mǐ ɖó na ɖò acéjí dó xó mǐtɔn lɛ wu é wɛ nyí ɖɔ mǐ na ɖó gbè xó mǐtɔn lɛ tɔn nú Jehovah. Lee mǐ nɔ zán ɖɛ̌ mǐtɔn gbɔn é cá kàn tawun xá vɛ̌ e mǐ vɛ́ kpo nɔzo mǐtɔn lɛ kpo é, kpodo nukún e Jehovah nɔ dó kpɔ́n mǐ é kpo. Jaki 1:26 ɖɔ: “Enyi mɛɖé mɔ ɖɔ emi nyí sinsɛnnɔ, bo ma ka nɔ hɛn nu tɔn ǎ ɔ, éɖée blɛ́ wɛ é ɖè; sinsɛn tɔn nyí nùɖewánu ǎ.”b Ði lee mǐ ko mɔ gbɔn ɖò wemata e wá yì é mɛ é ɔ, xó e nɔ tɔ́n sín nu mǐtɔn mɛ lɛ é cá kàn tawun xá sinsɛn-biblo mǐtɔn. Enyi mǐ ma nɔ dó gan ɖɛ̌ mǐtɔn ǎ, bo nɔ ɖɔ xó e na gblewu mɛ alǒ d’azɔn mɛ lɛ é ɔ, Klisanwun sín azɔ̌ ɖěɖee mǐ nɔ wà lɛ é na nyí nùɖewánu ɖò Mawu nukúnmɛ ǎ. É byɔ ɖɔ è ni lin tamɛ kpɔ́n à cé?​—Jaki 3:8-10.

⁸ É ɖò gaàn ɖɔ mǐ ɖó hwɛjijɔ gègě bo ɖó na ɖò acéjí bo na zán nùnina xóɖiɖɔ tɔn e Mawu na mǐ é nyì dò ǎ. Cobonu mǐ na ba dò nú xó ɖěɖee nyɔ́ bo sixu wà ɖagbe nú mɛ lɛ é ɔ, mi nú mǐ ni tó ɖɔ xó dó xó ɖěɖee ma ɖó na tɔ́n sín Klisanwun nugbǒ ɖé sín nu mɛ ǎ lɛ é jí.

XÓ E NƆ HƐN NǓ GBLÉ LƐ É

9, 10. (a) Xógbe alɔkpa tɛ lɛ ka nɔ tɔ́n ɖò xóɖiɖɔ mɛ lɛ tɔn mɛ ayihɔngbe ayihɔngbe ɖò gbɛ̀ égbé tɔn mɛ? (b) Aniwu mǐ ka ɖó na hɔn nú xó gblégblé lɛ? (Kpɔ́n tinmɛ e ɖò dò é lɔ.)

⁹ Xó gblégblé. Nudómɛ, zunɖemɛwu, kpo xó gblégblé alɔkpa ɖevo lɛ kpo nɔ tɔ́n ɖò xóɖiɖɔ mɛ lɛ tɔn mɛ ayihɔngbe ayihɔngbe ɖò gbɛ̀ égbé tɔn mɛ. Mɛ gègě nɔ zán acagbe lɛ dó tɛɖɛ̌ xó yetɔn lɛ jí alǒ hwenu e ye ba xógbe e ye na zán lɛ é kpò é. Hwɛhwɛ ɔ, manahɛnvlɛtɔ́ lɛ nɔ zán wunhinhɔnxó ɖěɖee kúnkplá nùblibliwiwa lɛ é dó dó nùkiko nú mɛ lɛ. É ɖò mɔ̌ có, xó gblégblé nyí nùkiko sín xó ɖebǔ ǎ. Xwè 2 000 mɔ̌ ɖíe ɔ, Mawu sɔ́ d’ayi mɛ nú mɛsɛ́dó Pɔlu b’ɛ kplɔ́n agun Kolosi tɔn ɖɔ “xó gblégblé” ɖé ni ma nɔ tɔ́n sín nu yetɔn mɛ ó. (Kolosinu lɛ 3:8) Pɔlu ɖɔ nú Efɛzinu lɛ ɖɔ “xó kwijikwiji” lɛ ɖò nǔ ɖěɖee ‘sín xó è ma ɖó na sè vɔ́vɔ́’ ɖò Klisanwun nugbǒ lɛ tɛntin ǎ é mɛ.​—Efɛzinu lɛ 5:3, 4.

¹⁰ Xó gblégblé lɛ nɔ sìn xomɛ nú Jehovah. É nɔ lɛ́ sìn xomɛ nú mɛ ɖěɖee yí wǎn nú Jehovah lɛ é. Nugbǒ ɔ, wǎn e mǐ yí nú Jehovah é nɔ sísɛ́ mǐ bɔ mǐ nɔ hɔn nú xó gblégblé lɛ. Hwenu e Pɔlu ɖò “nǔ nyanya e gbɛtɔ́ nɔ wà lɛ” alǒ azɔ̌ agbaza tɔn lɛ slɛ́ wɛ é ɔ, é slɛ́ “nǔ kwijikwiji wiwa” lɔ d’emɛ; xó blíblí lɛ lɔ ɖò nǔ mɔhun lɛ mɛ. (Galatinu lɛ 5:19-21) Nǔ mɔhun lɛ nyí ayihundanú ɖebǔ ǎ. Enyi mɛɖé tíìn bo nɔ zán xógbe ɖěɖee nɔ dó gesí nùblibliwiwa lɛ, winnyanú lɛ, kpo nǔ gblégblé lɛ kpo é alǒ xógbe ɖěɖee nɔ sɔ́ nǔ enɛ lɛ sù é, nú è dɔn ayi tɔn wá jí azɔn mɔkpan bonu mɛ ɔ gbɛ́ kɔ lɛ́ sín gudo jɛn wɛ ɔ, è sixu ɖè é sín agun ɔ mɛ.c

11, 12. (a) Hwetɛnu xó ɖɔ dó mɛ ɖevo lɛ wu ka nɔ huzu mɛnuɖiɖɔ? (b) Aniwu Jehovah sɛntɔ́ lɛ ka ɖó na nyì alɔ nú jidómɛ sín xó lɛ?

¹¹ Mɛnuɖiɖɔ, jidómɛ. Gbɛtɔ́ lɛ nɔ ba na ɖɔ xó dó mɛ ɖevo lɛ kpo gbɛzán yetɔn kpo wu. Xó ɖɔ dó mɛ ɖevo lɛ wu ka nyla hwebǐnu wɛ à? Eǒ, enyi xóɖɔɖókpɔ́ ɔ hwenu ɔ, mǐ ma ɖɔ nyanya mɛ lɛ tɔn ǎ bo ka má wɛn e sixu hɛn mɛ lidǒ alǒ d’alɔ mɛ lɛ é nɛ, ɖi mɛ e bló baptɛm tlolo é alǒ mɛ e ɖó hudo wusyɛn dó lanmɛ nú mɛ tɔn é sín xóɖiɖɔ. Ganjininɔ Klisanwun xwè kanweko nukɔntɔn ɔ tɔn lɛ tɔn nɔ ɖu ayi mɛ nú yeɖée tawun, bɔ ye nɔ ɖɔ nùɖitɔ́ hàtɔ́ yetɔn lɛ sín xó ɖagbe. (Efɛzinu lɛ 6:21, 22; Kolosinu lɛ 4:8, 9) Amɔ̌, enyi adingbanxó lɛ alǒ nǔ e nyí kpáxó lɛ é jɛ tíntɔ́n jí ɖò xóɖɔɖókpɔ́ ɔ hwenu hǔn, xóɖɔɖókpɔ́ enɛ huzu mɛnuɖiɖɔ nɛ. Ee tlɛ lɛ́ nyla hú bǐ é wɛ nyí ɖɔ, é sixu zɔ́n bɔ è dó jì mɛ, jidómɛ ka nɔ hɛn nǔ gblé hwebǐnu. Jidómɛ ɔ, “nǔ e mɛɖé ma tuùn dò tɔn ǎ bɔ è ɖiɖa agban tɔn ɛ é wɛ . . . b’ɛ nɔ hɛn nyikɔ ɖagbe mɛ ɔ tɔn gblé bo nɔ kɔn cí d’ewu.” Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Falizyɛn lɛ dó jì Jezu bo na mɔ tɛn dó kɔn masin dó wǔ tɔn. (Matie 9:32-34; 12:22-24) Jidómɛ nɔ dɔn tagba wá hwɛhwɛ.​—Nùnywɛxó 26:20.

¹² Jehovah nɔ sɔ́ nukún ɖagbe dó kpɔ́n mɛ ɖěɖee nɔ zán nùnina xóɖiɖɔ tɔn dó kɔn masin dó mɛ ɖevo lɛ wu alǒ dó klán mɛ ɖevo lɛ é ǎ. É gbɛ́ wǎn nú “hun dɔn kpé ɖò nɔví nɔví tɛntin.” (Nùnywɛxó 6:16-19) Xókwin Glɛkigbe tɔn e è lilɛ dó “jidómɛtɔ́” é wɛ nyí di·aʹbo·los, bo lɛ́ nyí tɛnmɛ-nyikɔ ɖé nú Satáan. É wɛ nyí “Awovi,” jidómawutɔ́ ɔ. (Nǔɖexlɛ́mɛ 12:9, 10) É ɖò wɛn ɖɔ mǐ jló na nyì alɔ nú xóɖiɖɔ e na zɔ́n bɔ mǐ na huzu awovi gbɛ́tɔ́ é. È nɔ yí gbè nú jidómɛ sín xó ɖěɖee nɔ flɔ́ zo dó glɔ́ nú azɔ̌ agbaza tɔn lɛ é ɖò agun ɔ mɛ ǎ, ɖi “zalixámɛ” kpo “nǔmɛkínkɛ́n” kpo. (Galatinu lɛ 5:19-21) Enɛ wu ɔ, cobonu a na vɔ́ nǔ e a sè dó mɛɖé wu é ɖɔ hǔn, kanbyɔ hwiɖée ɖɔ: ‘Nugbǒ jɛn ka wɛ à? É ka nyɔ́ ɖɔ ma vɔ́ xó elɔ ɖɔ à? É ka ɖò dandan ɖɔ ma fúnfún xó elɔ kpé à?’​—Xà 1 Tɛsalonikinu lɛ 4:11.

13, 14. (a) Nɛ̌ mɛzunzun ka sixu wà nǔ dó mɛ ɖevo lɛ wu gbɔn? (b) Etɛ ka nyí nùyáɖɔnúmɛ? Aniwu nùyáɖɔnúmɛtɔ́ ɖé ka ɖò nǔ wà dó éɖée wu wɛ?

¹³ Mɛzunzun. Lee mǐ ko ɖɔ gbɔn wá yì é ɔ, xógbe mǐtɔn lɛ ɖó hlɔnhlɔn bo sixu gblewu mɛ. Ðó mǐ nyí hwɛhutɔ́ wutu ɔ, mǐ nɔ ɖɔ xó ɖé lɛ hweɖelɛnu bɔ é nɔ wá vɛ́ nú mǐ. É ɖò mɔ̌ có, Biblu gb’akpá xó hǔnmɛ ɖěɖee è ma na sè ɖò Klisanwun ɖé sín xwégbe alǒ ɖò agun ɔ mɛ ǎ é tɔn nú mǐ. Pɔlu ɖɔ nú Klisanwun lɛ ɖɔ: “Mi jó akpɔmimɔ dó; mi jó aɖi ɖiɖó dó, bo jó xomɛsin dó; mi jó jlɛɖiɖɔ dó, bo jó mɛnuɖiɖɔ [‘mɛzunzun,’ NW] dó.” (Efɛzinu lɛ 4:31) Xógbe mɛzunzun tɔn lɛ, ɖi nyǐ baɖabaɖa sà ylɔ mɛ kpo xómɔɖɔdómɛwu syɛnsyɛn hwebǐnu kpo sixu ɖè mɛ ɖevo lɛ kpò, bɔ ye sixu lɛ́ mɔ ɖɔ emi kún nyí nùɖewánu ó. Xógbe mɔhun lɛ nɔ yawu hɛn nǔ gblé dó vǐ kpɛví lɛ wu tawun.​—Kolosinu lɛ 3:21.

¹⁴ Biblu zán xógbe syɛnsyɛn lɛ dó gbɛ́ nùyáɖɔnúmɛ. Xógbe mɛzunzun tɔn, alǒ mɛɖekpo tɔn lɛ didó dó hu tɛ́ nú mɛ ɖevo lɛ wɛ nyí nùyáɖɔnúmɛ. Enyi mɛɖé sɔ́ xógbe mɔhun lɛ zinzan dó ɖó aca ɔ, nǔ wà dó éɖée wu wɛ é ɖè, ɖó nùyáɖɔnúmɛtɔ́ e è dɔn ayi tɔn wá jí azɔn mɔkpan bɔ é ma huzu ǎ é ɔ, è sixu ɖè é sín agun ɔ mɛ. É sixu lɛ́ xò gbɛ̀ yɔyɔ̌ ɔ kpò, afi nú é huzu jijɔ ɔ nɛ. (1 Kɔlɛntinu lɛ 5:11-13; 6:9, 10) Enɛ wu ɔ, enyi xó e ma nyɔ́ ǎ lɛ é, adingbanxó lɛ, alǒ xógbe-vɛ́sin lɛ nɔ tɔ́n sín nu mǐtɔn mɛ ɔ, mǐ sixu hɛn mǐɖée ɖò wanyiyi Mawu tɔn mɛ gbeɖé ǎ. Nǔ wɛ xógbe mɔhun lɛ nɔ hɛn gblé.

“Xó Ðagbe E Na Dó Alɔ Mɛ” lɛ É

15. Xó alɔkpa tɛ lɛ ka nyí “xó ɖagbe e na dó alɔ mɛ” é?

¹⁵ Nɛ̌ mǐ ka sixu zán nùnina xóɖiɖɔ tɔn mǐtɔn lee Nùnamɛtɔ́ ɔ jló gbɔn é gbɔn? Flín ɖɔ Xó Mawu Tɔn byɔ mǐ ɖɔ mǐ ni nɔ ɖɔ “xó ɖagbe e na dó alɔ mɛ” lɛ é. (Efɛzinu lɛ 4:29) Enyi mǐ zán xógbe ɖěɖee nɔ d’alɔ mɛ ɖevo lɛ é, nɔ dó wusyɛn lanmɛ nú ye é kpo ɖěɖee nɔ hɛn ye lidǒ lɛ é kpo ɔ, xomɛ nɔ hun Jehovah. É nɔ byɔ ɖɔ è ni lin tamɛ kpɔ́n ganji cobo na kpéwú bo zán xógbe mɔhun lɛ. Biblu slɛ́ sɛ́n tawun tawun ɖěɖee mǐ ɖó na xwedó ɖò ali enɛ nu lɛ é ǎ; mɔ̌ jɛn é ma ka lɛ́ slɛ́ “xógbe e sɔgbe” lɛ é ǎ é nɛ. (Titu 2:8) Bo na dó sixu ɖɔ “xó ɖagbe e na dó alɔ mɛ” lɛ é ɔ, mǐ ɖó na hɛn nǔ klewun klewun atɔn elɔ lɛ ayi mɛ, bɔ ye ka nyí nǔ taji: Xó ɔ ka sɔgbe à? É ka nyí nugbǒ à? É ka víví sìn à? Mi nú mǐ ni hɛn nǔ enɛ lɛ ayi mɛ bo na ba dò nú xó ɖěɖee nɔ dó alɔ mɛ lɛ é sín kpɔ́ndéwú ɖé lɛ.​—Kpɔ́n gbàví “Xógbe Ce lɛ ka Nɔ Dó Alɔ Mɛ À?”

16, 17. (a) Etɛwu mǐ ka ɖó na kpa mɛ ɖevo lɛ? (b) Ali tɛ lɛ ka hun nú mǐ bɔ mǐ na kpa mɛ ɖevo lɛ ɖò agun mɛ? ɖò xwédo mɛ?

¹⁶ Mɛkpikpa kpo ayi bǐ kpo. Jehovah kpo Jezu kpo bǐ wɛ tuùn ɖɔ xógbe mɛkpikpa tɔn lɛ kpo nùsumɛnukúnmɛ tɔn lɛ kpo didó nyí nǔ taji. (Matie 3:17; 25:19-23; Jaan 1:47) Ði Klisanwun lɛ ɔ, mǐ lɔ ɖó na kpa mɛ ɖevo lɛ kpo ayi bǐ kpo. Etɛwu? “È ɖɔ xó nú é jɛ gan ɔ, é nɔ nyɔ́ tawun!” wɛ Nùnywɛxó 15:23 ɖɔ. Kanbyɔ hwiɖée ɖɔ: ‘Nú è kpa mì kpo ayi bǐ kpo ɔ, nɛ̌ é ka nɔ cí nú mì? É nɔ zɔ́n bɔ xomɛ nɔ hun mì bo nɔ lɛ́ dó wusyɛn lanmɛ nú mì wɛ à?’ Nugbǒ ɔ, mɛkpikpa kpo ayi bǐ kpo nɔ zɔ́n bɔ è nɔ mɔ ɖɔ mɛɖé ɖò ayi ɖó mɛ wu wɛ, ɖò ya ké nú mɛ wɛ, bo nɔ lɛ́ xlɛ́ ɖɔ gǎn e dó wɛ è ɖè é xɔ akwɛ tawun. Ganjɛwu mɔhun nɔ zɔ́n bɔ è nɔ ɖeji, é nɔ lɛ́ dó wusyɛn lanmɛ nú mɛ bɔ è na wà nǔ kpo kanɖodonǔwu kpo hú mɔ̌ hweɖevonu. Ðó è kpa we ɔ, é nɔ víví nú we wutu ɔ, é na nyɔ́ ɖɔ hwi lɔ ni nɔ kpa mɛ ɖevo lɛ à cé?​—Xà Matie 7:12.

¹⁷ Tɛnkpɔn bo nɔ ɖ’ayi nǔ ɖagbe e ɖò mɛ ɖevo lɛ mɛ é wu, enɛ gudo hǔn, nɔ kpa ye. Ðò agun mɛ ɔ, a sixu sè xóɖiɖɔ ɖagbeɖagbe ɖé, ɖó ayi mɛ winnyawinnya ɖé wu b’ɛ ɖò nukɔn yì wɛ ɖò gbigbɔ lixo, abǐ a sixu ɖó ayi mɛxo xweɖotananɔ ɖé wu bɔ wuvɛ̌ mɛxoxwe tɔn lɛ ɖò ya dó n’i wɛ có, é ka nɔ yì kplé lɛ ɖò gbesisɔmɛ. Enyi è dó xógbe mɛkpikpa tɔn ɖé nú mɛ mɔhun lɛ kpo ayi bǐ kpo ɔ, é sixu byɔ ayi mɛ nú ye bo lɛ́ dó wusyɛn lanmɛ nú ye ɖò gbigbɔ lixo. Ðò xwédo mɛ ɔ, asú kpo asì kpo lɛ ɖó hudo xógbe mɛkpikpa kpo nùsumɛnukúnmɛ kpo tɔn lɛ tɔn, bo ɖó na nɔ dó nú yeɖée kpo ayi bǐ kpo. (Nùnywɛxó 31:10, 28) Ðò taji ɔ, enyi vǐ lɛ mɔ ɖɔ mɛjitɔ́ yetɔn lɛ nɔ ɖó ayi ye wu bo nɔ lɛ́ mɔ ɖɔ emi xɔ akwɛ nú ye ɔ, é nɔ sù nukún yetɔn mɛ tawun. Vǐ ɖé kpikpa kpo xógbe nùsumɛnukúnmɛ tɔn lɛ didó n’i kpo cí lee hwesivɔ kpo sìn kpo ɖè nú atín ɖé é ɖɔhun. Mɛjitɔ́ lɛ emi, mi nɔ ba hwenu bo nɔ kpa vǐ mitɔn lɛ nú jijɔ ɖagbe ɖěɖee ye ɖó lɛ é kpo gǎn e dó wɛ ye ɖè lɛ é kpo. Mɛkpikpa mɔhun sixu dó wusyɛn lanmɛ nú vǐ mitɔn lɛ bo lɛ́ na ye jiɖe lobo na sísɛ́ ye bɔ ye na lɛ́ ɖókan dó nǔɖagbewiwa wu d’eji.

18, 19. Aniwu mǐ ka ɖó na wà nǔ e wu mǐ kpé é bǐ bo na na akɔnkpinkpan nùɖitɔ́ hàtɔ́ mǐtɔn lɛ bo dó gbɔ nú ye? Nɛ̌ mǐ ka sixu wà mɔ̌ gbɔn?

¹⁸ Akɔnkpinkpan nina mɛ kpo gbɔdónúmɛ kpo. “Mɛ e sɔ́ yeɖée hwe lɛ” kpo “mɛ e nǔ cikɔ na lɛ” kpo sín nǔ nɔ ɖu ayi mɛ nú Jehovah tawun. (Ezayíi 57:15) Xó tɔn byɔ mǐ ɖɔ mǐ ni nɔ “na akɔnkpinkpan m[ǐ]ɖée” bo nɔ lɛ́ “na akɔnkpinkpan mɛ e ma nɔ gbà wǔ dó mɛ mɛ ǎ lɛ [alǒ, ‘dó gbɔ nú mɛ e awakanmɛ gbɔjɔ na lɛ é,’ NW].” (1 Tɛsalonikinu lɛ 5:11, 14) Mǐ sixu ganjɛwu ɖɔ Mawu nɔ tuùn akɔnkpinkpan e mǐ nɔ na nùɖitɔ́ hàtɔ́ mǐtɔn e wǔ kú lɛ é kpo gbɔ e mǐ nɔ dó nú ye lɛ é kpo, bɔ é nɔ lɛ́ sù nukún tɔn mɛ.

¹⁹ Etɛ a ka sixu ɖɔ bo dó dó alɔ Klisanwun hàtɔ́ e awakanmɛ kú é alǒ ee flú bǐ é ɖé? Ma lin ɖɔ emi ɖó na ɖeɖɛ wuvɛ̌ ɔ ó. Ðò ninɔmɛ gègě mɛ ɔ, xó klewun ɖé lɛ ɖiɖɔ nɔ d’alɔ tawun. Nǎ jiɖe mɛ e awakanmɛ kú é ɖɔ nǔ tɔn nɔ ɖu ayi mɛ nú emi. Byɔ ɛ ɖɔ emi na xoɖɛ kpo é kpo; a sixu dó kɛnklɛn nú Jehovah ɖɔ é ni d’alɔ ɛ nú é ni tuùn ɖɔ mɛ ɖevo lɛ kpo Jehovah kpo yí wǎn n’i tawun. (Jaki 5:14, 15) Lɛ̌vɔ na ɛ jiɖe ɖɔ è ɖó hudo tɔn bɔ é lɛ́ xɔ akwɛ ɖò agun ɔ mɛ. (1 Kɔlɛntinu lɛ 12:12-26) Xà wemafɔ Biblu tɔn e nɔ dó wusyɛn lanmɛ nú mɛ é ɖé kpo é kpo bo ɖexlɛ́ ɛ ɖɔ nǔ éɖesunɔ mɛtún ɔ tɔn nɔ ɖu ayi mɛ nú Jehovah tawun. (Ðɛhan 34:19; Matie 10:29-31) Hwenu e kpé é zinzan dó má “xó ɖagbe” ɖé xá mɛ e sín kanmɛ gbɔjɔ é ɖé gɔ́ nú xóɖiɖɔ n’i kpo ayi bǐ kpo na d’alɔ ɛ b’ɛ na mɔ ɖɔ è yí wǎn nú emi bɔ emi lɛ́ xɔ akwɛ.​—Xà Nùnywɛxó 12:25.

20, 21. Etɛ lɛ ka nɔ zɔ́n bɔ wěɖexámɛ ɖé nɔ nyí wěɖexámɛ ɖagbe?

²⁰ Wěɖexámɛ ɖagbe. Ðó mǐ nyí gbɛtɔ́ hwɛhutɔ́ wutu ɔ, mǐ bǐ wɛ nɔ ɖó hudo wěɖexámɛ tɔn sín hweɖenu jɛ hweɖenu. Biblu dó wusyɛn lanmɛ nú mǐ ɖɔ: “Nɔ ɖótó kplɔ́n [alǒ, ‘wěɖexámɛ,’ NW]; è kplɔ́n nǔ we hǔn nɔ sè; enɛ ɔ, a na huzu nùnywɛtɔ́.” (Nùnywɛxó 19:20) Mɛxo agun tɔn lɛ kɛɖɛ wɛ na nɔ ɖè wě xá mɛ ǎ. Mɛjitɔ́ lɛ nɔ ɖè wě xá vǐ yetɔn lɛ. (Efɛzinu lɛ 6:4) Nɔví nyɔnu e ko zin lɛ é sixu ɖè wě xá ɖyɔvǐ lɛ. (Titu 2:3-5) Wǎn yí nú mɛ ɖevo lɛ nɔ sísɛ́ mǐ bɔ mǐ nɔ jló na ɖè wě e ma na hɛn nǔ gblé dó ye wu ǎ lɛ é xá ye. Etɛ ka sixu d’alɔ mǐ bɔ mǐ na kpéwú? Lin tamɛ kpɔ́n dó nǔ atɔn elɔ lɛ e nɔ zɔ́n bɔ wěɖexámɛ ɖé nɔ nyí wěɖexámɛ ɖagbe é jí: Nǔwiwa wěɖexámɛtɔ́ ɔ tɔn kpo nǔ e sísɛ́ ɛ é kpo, nǔ e jí wěɖexámɛ ɔ jinjɔn é, kpo lee è ɖè wě ɔ xá mɛ ɔ gbɔn é kpo.

²¹ Wěɖexámɛ ɖé na nyí ɖagbe ɔ, wěɖexámɛtɔ́ ɔ wu wɛ é nɔ sín. Kanbyɔ hwiɖée ɖɔ: ‘Hwetɛnu wěɖexámɛ ɖé yíyí ka nɔ bɔwǔ nú mì?’ Enyi a mɔ ɖɔ nǔ emitɔn nɔ ɖu ayi mɛ nú mɛ e ɖò wě ɔ ɖè xá we wɛ é, b’ɛ ma ka ɖò xó ɖɔ wɛ kpo xomɛsin kpo ǎ, lobɔ é ma ka lɛ́ nyí xomɛ wɛ é hɛn we dó wutu wɛ ǎ ɔ, wěɖexámɛ ɔ yíyí nɔ bɔwǔ. Enɛ wu ɔ, hwenu e a na ɖò wě ɖè xá mɛ ɖevo lɛ wɛ é ɔ, é na nyɔ́ ɖɔ nǔwiwa towe kpo nǔ e sísɛ́ we é kpo ni nyí nǔ ɖokpo ɔ à cé? Wěɖexámɛ e nɔ w’azɔ̌ é nɔ lɛ́ junjɔn Xó Mawu Tɔn jí. (2 Timɔtée 3:16) Wě ɖebǔ e mǐ na ɖè xá mɛ é ɖó na nɔ junjɔn Biblu jí; mǐ sixu xà akpáxwé tɔn ɖé tlɔlɔ, alǒ nɔ ma xà. Enɛ wu ɔ, mɛxo lɛ ɖó na ɖò acéjí bo na nɔ zín mɛ ɖevo lɛ jí ɖɔ ye ni xwedó linlin emitɔn lɛ ǎ; ye ka ɖó na nɔ lɛ́ sló kɔ nú akpáxwé Biblu tɔn lɛ bonu ye na sɔgbe xá linlin yeɖesunɔ tɔn ɖé lɛ ǎ. Enyi è ɖè wě xá mɛ lee é jɛ gbɔn é ɔ, é nɔ lɛ́ w’azɔ̌ tawun. Wě e è ɖè xá mɛɖé kpo xomɛnyínyɔ́ kpo e yíyí nɔ bɔwǔ bo nɔ lɛ́ sɔ́ mɛ ɔ sù.​—Kolosinu lɛ 4:6.

22. Nɛ̌ a ka kudeji bo na zán nùnina xóɖiɖɔ tɔn ɔ gbɔn?

²² É ɖò wɛn ɖɔ nùnina xɔ akwɛ ɖé wɛ xóɖiɖɔ nyí bo gosin Mawu gɔ́n. Wanyiyi e mǐ ɖó nú Jehovah é ɖó na sísɛ́ mǐ bɔ mǐ na zán nùnina enɛ nyì dò ǎ. Mi nú mǐ ni hɛn dó ayi mɛ ɖɔ xó e mǐ nɔ ɖɔ nú mɛ ɖevo lɛ é ɖó hlɔnhlɔn bo sixu dó alɔ ye alǒ hɛn nǔ gblé dó ye wu. Enɛ wu ɔ, mi nú mǐ ni dó gǎn bo zán nùnina enɛ lee Nùnamɛtɔ́ ɔ jló gbɔn é, é wɛ nyí ɖɔ bo na dó “dó alɔ mɛ.” Mɔ̌ mɛ ɔ, xó mǐtɔn lɛ na nɔ dó wusyɛn lanmɛ nú mɛ ɖěɖee lɛlɛ̌ dó mǐ lɛ é bo fá kɔ nú ye, lobo na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na hɛn mǐɖée ɖò wanyiyi Mawu tɔn mɛ.