Sinsɛn kpó ahwan e fun wɛ è ɖe ɖo Ukraine é kpó: Étɛ́ Biblu ka ɖɔ?

Xó ɖé lɛ́ ɖíe bo ɖe akpá e xwé sinsɛngán nukúnɖéjí ɖé lɛ́ ɖe ɖo ahwan e fun wɛ è ɖe ɖo Ukraine é mɛ é xlɛ́:

• “Sinsɛngán Orthodoxe Russie tɔn tɔn Kirill ɖɔ xó ɖě bɔ é sɔ́ ta ahwan e Russie tɔ́n Ukraine é ǎ. . . . Sinsɛn tɔn ɖo adingbanxó lɛ́ fúnfún kpé dó Ukraine wú wɛ. Poutine zán adingbanxó énɛ́ lɛ́ bá dó ba hwɛjijɔ nú ahwan ɔ.”—EUobserver, 7 mars 2022.

• “Sinsɛngán Kirill . . . nyi gbehwan syɛ́nsyɛ́n ɖé sɛ́dó, dó yí hwɛ nú ahwan e to tɔn tɔ́n Ukraine é, bo tínmɛ ɖɔ ahwan ɔ ná zɔ́n bɔ è ná liza xá hwɛhuhu.”—AP News, 8 mars 2022.

• “Sinsɛngán Épiphane I Kiev tɔn, éé nyí nukɔntɔ́ sinsɛn Orthodoxe Ukraine tɔn tɔn é xo ɖɛ dó mɛ tɔn lɛ́ jí tɛnígbe dó byɔ́ nyɔ̌ná dó yě jí nú yě ná yi ‘fun ahwan xá Russie-nu e tɔ́n ahwan yě lɛ́ é’ . . . [É] lɛ́ ɖɔ ɖɔ sɔ́ja Russie tɔn lɛ́ huhu kún nyí hwɛhuhu ó.”—Jerusalem Post, 16 mars 2022.

• “Mǐ [kplékplé sinsɛn kpó gbɛ̌ta sinsɛn tɔn kpó e ɖo Ukraine é tɔn (UCCRO)] ɖo gǔdo nú ahwankpá Ukraine tɔn kpó mɛ e ɖo hun jɛ dó mǐ jí wɛ lɛ́ é bǐ kpó, bo byɔ́ nyɔ̌ná dó yě jí nú kan e xo wɛ yě ɖe bá dó nya xɛ ɖo Ukraine jí sín ahwantɔ́nmɛtɔ́ ɔ sí lɛ́ é, lobo lɛ́ ɖo ɖɛ xo dó ta yětɔn mɛ wɛ.”— Xó e UCCROa ɖɔ é, 24 février 2022.

Étɛ́ a ka lin? Sinsɛn e ɖɔ ɖɔ émí ɖo Jezu xwedó wɛ lɛ́ é ka ɖó ná dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mɛ e ɖo sinsɛn ɔ mɛ lɛ́ é ɖɔ yě ní yi ahwan a? Étɛ́ Biblu ka ɖɔ?

Alɔ e sinsɛn ko ɖó ɖo ahwan mɛ ɖo hwenuxó mɛ é

Hwenuxó xlɛ́ ɖɔ sinsɛn nɔ yí gbe nú ahwan hwɛhwɛ, nɔ ba hwɛjijɔ nú ahwan alǒ tlɛ nɔ flɔ́ zo dó glɔ̌ nú ahwan, bo ka nɔ ɖɔ ɖɔ émí ɖo fífá kan xo wɛ. Sín xwe mɔ̌kpán ɖíe ɔ, Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn lɛ́ nɔ ɖe yɛmɛnúwiwa sinsɛn tɔn mɔ̌hun gba. Kpɔ́n kpɔ́ndéwú tɔn ɖé lɛ́ ɖo wěma mǐtɔn lɛ́ mɛ:

• “Les croisades : une ‘ illusion tragique’” xlɛ́ lěe sinsɛn Katolíka Hlɔ̌ma tɔn tɔn zɔ́n bɔ è hu gbɛtɔ́ vantankánnyá ɖo Mawu kpó Klísu kpó nyíkɔ mɛ gbɔn é.

• “L’Église catholique en Afrique” ná lěe sinsɛn ma kpé wú bo gbo kpo nyi ali jí nú akɔhwan lɛ́ ǎ, káká jɛ mɛhutɛ́ jí gbɔn é sín kpɔ́ndéwú ɖé.

• Xóta “La religion est-elle responsable ?,” “Le rôle de la religion dans les guerres” kpó “La religion prend parti” kpó tínmɛ lěe sinsɛngán Katolíka tɔn lɛ́, Orthodoxe tɔn lɛ́, kpó Protestant tɔn lɛ́ kpó nɔ gǔdo nú akpáxwé we e ɖo ahwan fun xá yěɖée wɛ lɛ́ é bǐ ɖo ahwan gěgé hwenu gbɔn é.

Sinsɛn klisánwun tɔn lɛ́ ka ɖó ná nɔ gǔdo nú ahwan a?

Nǔ e Jezu kplɔ́n mɛ é: “A ɖó ná yí wǎn nú nɔzo towe hwiɖésúnɔ ɖɔhun.” (Matíe 22:39) “Mi ní kpo ɖo wǎn yí nú kɛntɔ́ mitɔn lɛ́ wɛ.”—Matíe 5:44-47.

Nǔ e Jezu ɖɔ é: “Axɔ́súɖuto ce nyí gbɛ élɔ́ tɔn ǎ. Ényí Axɔ́súɖuto ce ko nyí gbɛ élɔ́ tɔn wɛ ɔ, ahwanvú ce lɛ́ ná ko fun ahwan bónú è ma jó mì . . . ó.” (Jaan 18:36, nwt) “Mɛ e sɔ́ hwǐ dó mɛ jí lɛ́ é bǐ wɛ ná kú hwǐ kú.”—Matíe 26:47-52.

Lin tamɛ dó nǔ élɔ́ jí: Ényí klisánwun lɛ́ ma ɖó ná fun ahwan dó nya xɛ ɖo Jezu jí vɔ́vɔ́ ǎ ɔ, é ɖó ná lɛ́ sín hwɛjijɔ ɖěvo ɖěbǔ wú bɔ yě ná fɔ ahwanlyánnú kplá a? Xa xóta “Peut-on concilier guerre et christianisme ?” bá mɔ lěe klisánwun nukɔntɔn lɛ́ xwedó kpɔ́ndéwú Jezu tɔn kpó nǔkplɔ́nmɛ tɔn lɛ́ kpó, kpó gbejíninɔ kpó gbɔn é.

Étɛ́ ka ná jɛ dó sinsɛn ɖěɖěe nɔ flɔ́ zo dó glɔ̌ nú ahwan lɛ́ é wú?

Biblu kplɔ́n mɛ ɖɔ Mawu kún nɔ yí gbe nú sinsɛn ɖěɖěe nɔ ɖɔ ɖɔ émí sɔ́ Jezu sín afɔ ɖó te, bo ma ka nɔ xwedó nǔkplɔ́nmɛ tɔn lɛ́ ǎ é ó.—Matíe 7:21-23; Titu 1:16.

• Wěma Nǔɖexlɛ́mɛ tɔn xlɛ́ ɖɔ Mawu sɔ́ “mɛ e è hu ɖo ayǐkúngban jí lɛ́ bǐ” sín kú kplá kɔ nú sinsɛn mɔ̌hun lɛ́. (Nǔɖexlɛ́mɛ 18:21, 24) Nú a ná tuun nǔ e wú wɛ é hǔn, xa xóta “Étɛ́ ka nyí Babilɔ́nu ɖaxó ɔ?”

• Jezu ɖɔ ɖɔ è ná sú kún dó nú sinsɛn ɖěɖěe Mawu ma yí gbe ná ǎ lɛ́ é bǐ, ɖó nǔ nyanya e yě wa lɛ́ é wú, lěe atín nyanya e nɔ ná sínsɛ́n nyanya é ɔ, “è nɔ sɛ́n bo nɔ sɔ́ nyi myɔ mɛ” gbɔn é ɖɔhun. (Matíe 7:15-20) Xa xóta “La fin de la fausse religion est proche !” bá dó ɖó mɔjɛmɛ d’é jí.

Fí e è ɖe fɔtóo lɛ́ sín é, sín amyɔxwé yi ɖisíxwé: Photo by Sefa Karacan/Anadolu Agency/Getty Images; Maxym Marusenko/NurPhoto via Getty Images