Aguisíní
1. Ag cur An Bhablóin Mhór in aithne
Cén chaoi a bhfuil a fhios againn go seasann “An Bhablóin Mhór” do na reiligiúin bhréagacha go léir? (Apacailipsis 17:5) Féach ar na fíricí seo:
Tá sí gníomhach ar fud an domhain. Deirtear go bhfuil An Bhablóin Mhór ina suí ar ‘phobail agus sluaite.’ Tá “údarás aici ar ríthe an domhain.”—Apacailipsis 17:15, 18.
Ní fhéadfadh sé gur cumhacht pholaitiúil nó tráchtála atá i gceist léi. Tabharfaidh “ríthe an domhain” agus na ‘ceannaitheoirí’ na cosa leo nuair a scriosfar í.—Apacailipsis 18:9, 15.
Insíonn sí bréaga faoi Dhia. Tugtar striapach uirthi mar go mbíonn sí ag cothú caidrimh le rialtais ar mhaith léi féin. (Apacailipsis 17:1, 2) Cuireann sí daoine as gach náisiún amú. Agus tá go leor fola ar a cuid lámha.—Apacailipsis 18:23, 24.
2. Cén uair a thiocfadh an Meisias?
Thuar an Bíobla go mbeadh sé 69 seachtain sula dtiocfadh an Meisias.—Léigh Dainéil 9:25.
Cén uair a thosaigh na 69 seachtain? Sa mbliain 455 RCR nuair a shroich Nihimiá Iarúsailéim “chun í a atógáil.”—Dainéil 9:25; Nihimiá 2:1, 5-8.
Cén fhad a sheas na 69 seachtain? I roinnt de thairngreachtaí an Bhíobla, is ionann lá agus bliain. (Uimhreacha 14:34; Eizicéil 4:6) Ciallaíonn sé seo gur ionann gach seachtain agus seacht mbliana, agus ina iomláine gur ionann 69 seachtain agus 483 bliain (69 seachtain x 7 lá).
Cén uair a chríochnaigh na 69 seachtain? Má chomhaireann muid 483 bliain ó 455 RCR, tagann muid go dtí an bhliain 29 CR.a Ba í seo an bhliain ar baisteadh Íosa agus ar ainmnigh Dia é mar an Meisias!—Lúcás 3:1, 2, 21, 22.
3. Gnáthaimh Leighis a Bhaineann Úsáid as Fuil
Tá gnáthaimh leighis éagsúla ann a úsáideann fuil an othair féin. Mar shampla—duine ag deonú a chuid fola nó a cheadaíonn a chuid fola féin a stóráil roimh obráid—ní ghlacann Críostaithe leis seo.—Deotranaimí 15:23.
Tá gnáthaimh leighis eile ann a d’fhéadfadh a bheith inghlactha ag Críostaithe. San áireamh anseo tá tástáil fola, tanú fola, haema-scagdhealú, nó úsáid innill a thógann áit an chroí agus na scamhóga le linn obráide. Caithfidh gach Críostaí a chinneadh féin a dhéanamh maidir le húsáid a chuid fola le linn aon ghnáthaimh leighis, teist, nó teiripe. D’fhéadfadh sé nach é an chaoi chéanna a chuirfeadh gach dochtúir na gnáthaimh leighis seo i gcrích. Mar sin, sula nglacann Críostaí le haon ghnáthamh leighis, teist, nó teiripe, ní mór dó fáil amach céard go díreach a dhéanfar lena chuid fola. Déan machnamh ar na ceisteanna seo a leanas:
Céard faoi má chuirtear mo chuid fola ar mhalairt treo taobh amuigh de mo chorp agus bac a bheith curtha ar shruth na fola ar feadh tamaill? An mbeidh mé sásta de réir mo choinsias go bhfuil an fhuil seo fós mar pháirt díom agus nach gá é a dhoirteadh amach “ar an talamh”?—Deotranaimí 12:23, 24.
Céard faoi má bhaintear fuil asam le linn ghnáthamh leighis, má dhéantar athruithe uirthi, agus í a chur ar ais i (nó air) mo cholainn arís? An gcuirfeadh sé seo as do mo choinsias, nó an nglacfainn leis an ghnáthamh leighis seo?
4. Idirscaradh
Ní mholann Briathar Dé idirscaradh agus léiríonn sé nach dtugann idirscaradh an ceart do cheachtar den bheirt pósadh arís. (1 Corantaigh 7:10, 11) Ach tá cásanna áirithe ann ina bhféadfadh Críostaithe idirscaradh a fháil.
Níl riar a gcáis á chur ar fáil: Diúltaíonn fear céile in aon turas riar a gcáis a chur ar fáil dá chlann.—1 Tiomóid 5:8.
Drochíde: Ag tabhairt an oiread sin drochíde do dhuine go n-airíonn sé go bhfuil a shláinte nó a bheatha i mbaol.—Galataigh 5:19-21.
Caidreamh duine le hIehova á chur i mbaol: Ní féidir le duine Iehova a adhradh mar gheall ar an gcaoi a gcaitheann a gcéile pósta leis nó léi.—Gníomhartha 5:29.
5. Féilte agus Ceiliúradh
Ní ghlacann Críostaithe páirt i bhféilte nach bhfuil sásúil d’Iehova. Caithfidh gach Críostaí a intinn féin a dhéanamh suas maidir le ceiliúradh na bhféilte seo agus dul de réir a gcoinsias atá oilte ag an mBíobla. Smaoinigh ar roinnt samplaí.
Guíonn duine Nollaig Shona ort. D’fhéadfá “go raibh maith agat” a rá. Má tá an duine ag iarraidh tuilleadh eolais, d’fhéadfá an chúis nach gceiliúrann tú an Nollaig a mhíniú.
Tugann do chéile pósta, nach bhfuil sa bhfírinne, cuireadh chuig béile duit in éineacht le gaolta le linn féile na Nollag. Má cheadaíonn do choinsias duit a dhul ann, d’fhéadfá a rá le do chéile pósta roimh ré nach mbeidh tú ag tógáil páirt in aon ghnásanna págánta ag an mbéile.
Tugann d’fhostóir bónas duit le linn saoire na Nollag. An gá duit an bónas a dhiúltú? B’fhéidir nach gá. An bhfuil d’fhostóir ag tabhairt an bhónais duit mar pháirt den cheiliúradh, nó an bhfuil sé ag iarraidh a bhuíochas a chur in iúl duit as an obair chrua atá á dhéanamh agat?
Tugann duine bronntanas duit le linn saoire na Nollag. D’fhéadfadh sé a rá: “Tá a fhios agam nach gceiliúrann tú an Nollaig, ach ba mhaith liom é seo a thabhairt duit.” B’fhéidir gur ag iarraidh a bheith cineálta leat atá an duine seo. Ar an lámh eile de, b’fhéidir go bhfuil sé ag iarraidh do chreideamh a thástáil nó go bhfuil sé ag cur brú ort an Nollaig a cheiliúradh. Tar éis machnamh a dhéanamh ar seo, is fút féin atá sé cinneadh a dhéanamh an nglacfaidh tú leis an mbronntanas nó nach nglacfaidh. Tá muid ag iarraidh coinsias glan a bheith againn agus a bheith dílis d’Iehova i ngach cinneadh a dhéanann muid—Gníomhartha 23:1.
6. Galair Thógálacha
De bhrí go bhfuil grá againn do dhaoine, bíonn muid an-chúramach gan galair thógálacha a scaipeadh. Tá sé seo fíor bíodh muid ag fulaingt ó ghalar tógálach nó go gceapann muid go bhfuil muid inár n-iompróirí ag galar éigin. Déanann muid amhlaidh mar go n-ordaíonn an Bíobla: “Gráigh do chomharsa mar thú féin.”—Rómhánaigh 13:8-10.
Céard a chiallaíonn sé a bheith umhal don ordú seo? Níor cheart do dhuine a bhfuil galar tógálach air a bheith ró-ghar do dhuine eile, fiú más ag léiriú geana atá sé mar shampla ag tabhairt barróga. Ba cheart go dtuigfeadh sé mura dtugann duine cuireadh dó chuig a theach gur ar mhaithe lena theaghlach a chosaint atá an té sin agus gan a bheith curtha amach faoi. Sula bhfaigheann sé baiste, ba chóir dó comhordaitheoir choiste na seanóirí a chur ar an n-eolas faoin ngalar chun go ndéanfadh siad na socruithe cuí chun na daoine eile atá ag fáil baiste a chosaint. Sula dtosaíonn duine ag cúirtéireacht, ba chóir go mbeadh duine sásta tástáil fola a dhéanamh má tá aon bhaol ann go bhféadfadh galar tógálach a bheith air. Má dhéanann tú amhlaidh, léiríonn tú nach bhfuil tú “ag cuimhneamh ar do leas féin amháin ach ar leas na gcomharsan chomh maith.”—Filipigh 2:4.
7. Cúrsaí Gnó agus Dlí
Is féidir linn go leor fadhbanna a sheachaint trí chomhaontú airgeadais a chur i scríbhinn—fiú más le Críostaí eile atá an socrú seo. (Irimia 32:9-12) Ach fós féin, tarlaíonn míthuiscintí anois agus arís faoi airgead agus faoi chúrsaí eile. Ba chóir na míthuiscintí seo a shocrú go sciobtha, go síochánta, agus go príobháideach.
Ach cén chaoi ar chóir dúinn cásanna tromchúiseacha ar nós caimiléireacht nó clúmhilleadh a shocrú? (Léigh Matha 18:15-17.) Seo trí chéim ar mhol Íosa dúinn a leanúint:
Déan iarracht an cás a shocrú eadraibh féin.—Féach véarsa 15.
Mura n-oibríonn sé seo, iarr ar dhuine nó beirt de na deartháireacha aibí sa bpobal Críostaí dul in éineacht leat.—Féach véarsa 16.
Mura bhfuil an fhadhb socruithe go fóill, ansin ba cheart duit labhairt leis na seanóirí.—Féach véarsa 17.
I bhformhór na gcásanna, níor cheart dúinn a dhul chun cúirte lenár ndeartháireacha mar d’fhéadfadh sé go dtarraingeodh sé seo droch-cháil ar Iehova agus ar an bpobal Críostaí. (1 Corantaigh 6:1-8) Ach, tá cásanna áirithe ann a mbfhéidir go mbeadh gá dul chun cúirte: imeachtaí colscartha, coimeád leanaí, íocaíochta ailiúnais, éilimh árachais, cásanna a bhaineann le bancbhriseadh, nó uachtanna probháide. Níl Críostaí a thugann na cásanna seo chun cúirte go síochánta, ag dul in aghaidh comhairle an Bhíobla.
Má tá coir thromchúiseach i gceist—ar nós éigniú, mí-úsáid páistí, ionsaí, mórghoid, nó dúnmharú—níl Críostaí a théann go dtí na húdaráis sna cásanna seo ag dul in aghaidh comhairle an Bhíobla.
a Tá 454 bliain ón mbliain 455 RCR go dtí 1 RCR. Bliain amháin atá idir 1 RCR agus 1 CR (níl aon náid bliana i gceist). Mar sin tá 28 bliain ón mbliain 1 CR go dtí 29 CR. Sin 483 bliain ina iomláine.