Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • es22 bf. 67-77
  • July

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • July
  • Ŋmalɛi Lɛ Amli Ni Wɔɔkwɛ Daa—2022
  • Saneyitsei Bibii
  • Sohaa, July 1
  • Hɔɔ, July 2
  • Hɔgbaa, July 3
  • Ju, July 4
  • Jufɔ, July 5
  • Shɔ, July 6
  • Soo, July 7
  • Sohaa, July 8
  • Hɔɔ, July 9
  • Hɔgbaa, July 10
  • Ju, July 11
  • Jufɔ, July 12
  • Shɔ, July 13
  • Soo, July 14
  • Sohaa, July 15
  • Hɔɔ, July 16
  • Hɔgbaa, July 17
  • Ju, July 18
  • Jufɔ, July 19
  • Shɔ, July 20
  • Soo, July 21
  • Sohaa, July 22
  • Hɔɔ, July 23
  • Hɔgbaa, July 24
  • Ju, July 25
  • Jufɔ, July 26
  • Shɔ, July 27
  • Soo, July 28
  • Sohaa, July 29
  • Hɔɔ, July 30
  • Hɔgbaa, July 31
Ŋmalɛi Lɛ Amli Ni Wɔɔkwɛ Daa—2022
es22 bf. 67-77

July

Sohaa, July 1

Akɛ hegbɛ fɛɛ ehã mi yɛ ŋwɛi kɛ shikpɔŋ lɛ nɔ.​—Mat. 28:18.

Kɛ́ wɔkɛ Yesu ebɔɔɔ naanyo lɛ, Yehowa hãŋ wɔsɔlemɔi hetoo, ejaakɛ Yesu nɔ Yehowa tsɔɔ ehãa wɔsɔlemɔi hetoo. Enɛ hewɔ kɛ́ wɔmiisɔle lɛ, wɔkɛ wiemɔ ni ji, “yɛ Yesu gbɛ́i mli” lɛ tsuɔ nii lɛ. Shi mɛni nakai wiemɔ lɛ tsɔɔ? Yesu kɛɛ ebɔfoi lɛ akɛ: “Nɔ fɛɛ nɔ ni nyɛbaabi yɛ migbɛ́i mli lɛ, no mafee.” (Yoh. 14:13) Yehowa ni boɔ wɔsɔlemɔi lɛ toi ni ehãa hetoo, shi ehã Yesu hegbɛ akɛ etsu nɔ ni lɛ, Yehowa lɛ, ekpɛ eyiŋ akɛ ebaatsu yɛ wɔsɔlemɔi lɛ ahe lɛ ehã wɔ. No hewɔ lɛ, dani Nyɔŋmɔ baahã wɔsɔlemɔi hetoo lɛ, ekwɛɔ kɛji wɔkɛ ŋaa ni Yesu wo lɛ etsu nii lo. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, Yesu wie akɛ: “Kɛ́ nyɛkɛ mɛi atɔmɔi ke amɛ lɛ, nyɛŋwɛi Tsɛ lɛ hu kɛbaake nyɛ; shi kɛ́ nyɛkɛ mɛi atɔmɔi ekeee amɛ lɛ, nyɛ-Tsɛ lɛ hu kɛ nyɛtɔmɔi ekeŋ nyɛ.” (Mat. 6:14, 15) Ani oona nɔ hewɔ ni ehe miihia waa ni wɔna mɛi mɔbɔ tamɔ bɔ ni Yehowa kɛ Yesu naa wɔ mɔbɔ lɛ? w20.04 22 kk. 6

Hɔɔ, July 2

Wɔmiijaje sane kpakpa lɛ wɔmiitsɔɔ nyɛ, koni nyɛje nibii ni sɛɛnamɔ bɛ he nɛɛ ahe kɛba Nyɔŋmɔ hiɛkãalɔ lɛ ŋɔɔ.​—Bɔf. 14:15.

Bɔfo Paulo nyɛ ena nibii ni mɛi ni eshiɛɔ ehãa lɛ nyaa he, ni edamɔ no nɔ etsake eshiɛmɔ wiemɔ lɛ hiɛ koni amɛnya he. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, mɛi ni Paulo kɛwie yɛ Listra lɛ leee nɔ ko nɔ ko yɛ Ŋmalɛ lɛ mli, loo kɛ́ amɛle po lɛ, fioo ko pɛ. No hewɔ lɛ, Paulo kɛ amɛ susu nibii ni amɛle momo lɛ ahe. Ewie bɔ ni bei komɛi lɛ shikpɔŋ lɛ baa nii waa, kɛ nibii ni hãa wɔnyɛɔ wɔhiɔ wala mli ni wɔnáa miishɛɛ lɛ ahe. Ekɛ wiemɔi kɛ nɔkwɛmɔnii ni ewaaa akɛ mɛi ni boɔ lɛ toi lɛ baanu shishi oya lɛ tsu nii. Kwɛmɔ akɛ obaana nɔ ni mɛi ni yɔɔ oshikpɔŋkuku lɛ mli lɛ nyaa he lo, ni okpa osane lɛ hiɛ bɔ ni amɛbaanya he. Shi dani obaashɛ mɔ ko ŋɔɔ loo obaashɛ eshinaa naa po lɛ, te obaafee tɛŋŋ ole nɔ ni enyaa he? Esa akɛ okɛ ohiɛ afɔ̃ shi. Mɛni mɔ lɛ feɔ? Ani eehu? Eekane nii? Eesaa tsɔne? Kɛ́ ebaahi lɛ, okɛ lɛ agba nɔ ni efeɔ lɛ he sane. (Yoh. 4:7) Bei komɛi lɛ, atade ni mɔ ko wo lɛ po baanyɛ ahã ole nibii komɛi yɛ ehe, tamɔ maŋ nɔ ni ejɛ, nitsumɔ ni etsuɔ, loo bɔɔlutswaa kuu ni esumɔɔ waa. w20.04 11 kk. 11-12

Hɔgbaa, July 3

[Nyɛshɛrɛa] nibii ni hãa nyɛyeɔ nyɛtsui lɛ fɛɛ [nyɛshwiea Nyɔŋmɔ nɔ], ejaakɛ ejwɛŋɔ nyɛhe.​—1 Pet. 5:7.

Nyɛmimɛi komɛi yɛ ni amɛmiiye jwɛŋmɔŋ hela ni hãa amɛnuɔ he akɛ nɔ fɛɛ nɔ ni amɛfeɔ lɛ, mɔ ko miikwɛ amɛ. Enɛ hewɔ lɛ, amɛhe ejɔɔɔ amɛ kwraa loo amɛtsui fãa po kɛ́ amɛyɛ mɛi ateŋ loo amɛtee henaabuamɔi ashishi. Kɛ̃lɛ, amɛmiaa amɛhiɛ amɛyaa asafoŋ kpeei, kpeei bibii, kɛ kpeei wuji. Ewa kɛhã amɛteŋ mɛi pii akɛ amɛkɛ mɛi ni amɛleee lɛ baawie, shi amɛyaa shiɛmɔ ni amɛkɛ mɛi gbaa sane. Kɛ́ nakai eji yɛ ogbɛfaŋ lɛ, kaashe gbeyei. Nyɛmimɛi pii hu kɛ naagbai ni tamɔ onɔ lɛ miikpe. Kaahã ohiɛ kpa nɔ akɛ, Yehowa mii shɛɔ otsui muu fɛɛ mli ni ojɛɔ osɔmɔɔ lɛ lɛ he. Yehowa miijɔɔ bo ni eeye eebua bo, ni no hewɔ onyɛɔ oyaa nɔ osɔmɔɔ lɛ lɛ. (Fip. 4:6, 7) Kɛ́ gbɔlɛ eta ohe, obɛ gbɔmɔtsoŋ hewalɛ, loo ooye hela ko ni hãa mɔ haoɔ loo mɔ tsui fãa waa, ni fɛɛ sɛɛ lɛ, okã he oosɔmɔ Yehowa lɛ, ná nɔmimaa akɛ, oofee nɔ ni sa Yehowa hiɛ. Wɔ mɛi ni wɔdaa wala he foi lɛ ateŋ mɛi pii bɛ gbɔmɔtsoŋ hewalɛ kpakpa, ni kɛ̃lɛ, wɔmiida foi lɛ lolo. (2 Kor. 4:16) Wɔle akɛ, Yehowa baaye abua wɔ fɛɛ ni wɔya nɔ wɔda foi lɛ kɛyashi wɔbaagbe naa! w20.04 31 kk. 20-21

Ju, July 4

Esui ni anaaa lɛ, . . . atsɔɔ nibii ni efee lɛ anɔ ayɔseɔ.—Rom. 1:20.

Kɛ́ wɔsusu bɔ ni Nyɔŋmɔ bɔ shikpɔŋ lɛ ehã lɛ he lɛ, wɔnaa faŋŋ akɛ, ehiɛ kã shi waa. (Heb. 3:4) Yɛ shibɔlemɔ ŋulamii fɛɛ ni bɔleɔ hulu lɛ ateŋ lɛ, esoro shikpɔŋ lɛ kwraa, ejaakɛ shikpɔŋ lɛ pɛ yɔɔ nibii fɛɛ ni he hiaa adesai koni amɛya nɔ amɛhi wala mli. Kɛ́ tsũ ko ma ŋa kpataa ko ni etse ehe banee nɔ, ni kɔɔyɔɔ nyɛɛɛ abote mli, ni mɛi ni yɔɔ mli lɛ nyɛɛɛ amɛje kpo amɛyahé niyenii, amɛya faaŋ, loo amɛyatsi jwɛi amɛshwie lɛ, mɛni baaba amɛnɔ? Amɛ fɛɛ amɛbaagboi, ejaakɛ tsũ lɛ nyɛŋ afee kɔɔyɔɔ, niyenii, kɛ nu ehã amɛ. Shikpɔŋ lɛ tamɔ tsũ nɛɛ, ni kɛ̃lɛ, esoro lɛ kwraa, ejaakɛ shikpɔŋ lɛ diɛŋtsɛ nyɛɔ efeɔ kɔɔyɔɔ ehãa bɔɔ nii akpekpe toi akpei abɔ ni yɔɔ nɔ lɛ, ni ehãa wɔnáa niyenii kɛ nu hu be fɛɛ be. Agbɛnɛ hu, eyɛ mli akɛ, jwɛi ni wɔfeɔ lɛ fɛɛ yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ moŋ, shi shikpɔŋ lɛ yɛ fɛo lolo ni anyɛɔ ahiɔ nɔ. Mɛni hewɔ? Ejaakɛ bɔ ni Yehowa bɔ shikpɔŋ lɛ ehã lɛ hewɔ lɛ, kɛ́ wɔkɛ nibii ni yɔɔ nɔ lɛ eko tsu nii wɔgbe naa lɛ, bɔɔ nii krokomɛi náa he sɛɛ loo etsɔɔ ehee ni wɔkɛtsuɔ nii ekoŋŋ. w20.05 20 kk. 3-4

Jufɔ, July 5

Nyɛgboiŋ kɔkɔɔkɔ.​—1 Mo. 3:4.

Nɔ ni Satan wie nɛɛ tamɔ nɔ ni eekɛɛ Hawa akɛ, “Yehowa lɛ, amalelɔ ji lɛ.” Nɛkɛ esubaŋ nɛɛ hewɔ ebaná gbɛ́i Abonsam, ni shishi ji, heguɔgbelɔ lɛ. Satan laka Hawa kwraa ni ehe lɛ eye. (1 Tim. 2:14) Ehe lɛ eye fe Yehowa, ni enɛ hã ekpɛ yiŋ gbonyo. Egbo Yehowa nɔ toi, ni ebɔi aduawa ni Nyɔŋmɔ egu lɛ eyeli lɛ yeli. Sɛɛ mli lɛ, ehã Adam eko. (1 Mo. 3:6) Eji bo ji Hawa kulɛ, mɛni obaakɛɛ Satan? Ekolɛ obaakɛɛ lɛ nɔ ko tamɔ nɛkɛ: “Jee minɔ! Namɔ ji bo ni obaawie nibii gbohii yɛ Yehowa he? Mileee bo po; Yehowa mile. Nibii fɛɛ ni mi kɛ Adam yɔɔ lɛ, lɛ ekɛhã wɔ. Lɛ ji mi-Tsɛ, misumɔɔ lɛ, ni miheɔ lɛ miyeɔ.” Eji Hawa wie nɔ ko tamɔ nɛkɛ kulɛ, kwɛ bɔ ni Yehowa mii baashɛ ehe ehã! Ebaana akɛ ebiyoo lɛ sumɔɔ lɛ ni eyeɔ lɛ anɔkwa. (Abɛi 27:11) Shi Hawa kɛ enifeemɔ tsɔɔ akɛ esumɔɔɔ Yehowa, ni nakai nɔŋŋ Adam hu fee. Ni akɛni amɛsumɔɔɔ amɛ-Tsɛ Yehowa hewɔ lɛ, be ni Satan gbe ehe guɔ lɛ, amɛfãaa ehe. w20.06 4 kk. 10-11

Shɔ, July 6

Yei ni jajeɔ sane kpakpa lɛ tamɔ asraafoi babaoo.​—Lala 68:11.

Wɔnyɛmimɛi yei lɛ tsuɔ nibii pii yɛ Yehowa sɔɔmɔ lɛ mli, ni amɛsa yijiemɔ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, amɛteŋ mɛi komɛi mamɔɔ tsũi kɛhã Yehowa sɔɔmɔ, ni amɛkuraa hu. Amɛteŋ mɛi komɛi yeɔ amɛbuaa kui ni wieɔ wiemɔ kroko, ni mɛi komɛi hu miisɔmɔ yɛ Betel. Dani soro mɛi ni yeɔ amɛbuaa yɛ hei ni oshãra eba yɛ, mɛi ni yeɔ amɛbuaa ni atsɔɔ asafo lɛ woji ashishi, kɛ mɛi ni miisɔmɔ akɛ gbɛgbalɔi kɛ maŋsɛɛ sɔɔlɔi. Agbɛnɛ hu, amɛteŋ mɛi ni ebote gbalashihilɛ mli lɛ yeɔ amɛbuaa amɛwumɛi koni amɛwumɛi lɛ anyɛ atsu sɔ̃i ni tsiitsii ni jwere amɛnɔ yɛ asafo lɛ mli lɛ ahe nii. Nyɛmimɛi hii nɛɛ ji “nikeenii,” ni amɛfeɔ nibii pii kɛyeɔ amɛbuaa mɛi. (Efe. 4:8) Shi eji amɛŋamɛi lɛ yeee amɛbuaaa amɛ kulɛ, amɛnyɛŋ amɛtsu amɛsɔ̃i lɛ ahe nii jogbaŋŋ. Asafoŋ onukpai ni hiɛ kã shi lɛ le akɛ, nyɛmimɛi yei ni kɛ amɛhe ehã yɛ Yehowa sɔɔmɔ lɛ mli lɛ ayi fa “tamɔ asraafoi babaoo,” ni amɛteŋ mɛi pii ji shiɛlɔi ni he esa waa. Agbɛnɛ hu, asafoŋ onukpai lɛ le akɛ, kɛ́ nyɛmimɛi yei ni baa lɛ kɛ naagbai kpe lɛ, nyɛmimɛi yei anɔkwafoi ni edara yɛ mumɔŋ lɛ nyɛɔ amɛyeɔ amɛbuaa amɛ waa. (Tito 2:3-5) Esa akɛ wɔhiɛ asɔ wɔnyɛmimɛi yei nɛɛ waa, aloo jeee nakai? w20.09 23 kk. 13-14

Soo, July 7

Mi-Tsɛ ni yɔɔ ŋwɛi lɛ sumɔɔɔ akɛ bibii nɛɛ ateŋ mɔ kome po hiɛ kpãtãa.—Mat. 18:14.

Yehowa hiɛ kpaaa mɛi ni esɔmɔ lɛ be ko ni eho shi amrɔ nɛɛ lɛ amɛkɛ esɔɔmɔ lɛ ekpasa shi fioo lɛ anɔ. Ehiɛ kpaaa nɔ ni amɛtsu yɛ esɔɔmɔ lɛ mli lɛ hu nɔ. (Heb. 6:10) Gbalɔ Yesaia kɛ nɔkwɛmɔnɔ fɛfɛo ko tsɔɔ bɔ ni Yehowa webii lɛ asane kã etsui nɔ hã. Ewie akɛ: “Ebaakwɛ etooku lɛ tamɔ tookwɛlɔ. Ekɛ enine baabua gwantɛŋbii lɛ anaa, ni ebaahiɛ amɛ yɛ etsitsi nɔ.” (Yes. 40:11) Te Yehowa, Tookwɛlɔ Kpeteŋkpele lɛ, nuɔ he ehãa tɛŋŋ kɛ́ egwantɛŋi lɛ ateŋ ekome kpalaŋ kɛje tooku lɛ he? Sane ko ni Yesu kɛ ekaselɔi lɛ gba lɛ hãa sanebimɔ nɛɛ hetoo. Ebi amɛ akɛ: “Te nyɛsusuɔ tɛŋŋ? Kɛ́ mɔ ko yɛ gwantɛŋi 100 ni amɛteŋ ekome du gbɛ lɛ, ani eshiŋ 99 lɛ yɛ gɔji lɛ anɔ ni eya eyatao nɔ ni edu gbɛ lɛ? Ni kɛ́ ena lɛ lɛ, lɛɛlɛŋ, miikɛɛ nyɛ akɛ, emii shɛɔ ehe yɛ no he fe 99 ni eduko gbɛ lɛ.”​—Mat. 18:12, 13. w20.06 19-20 kk. 8-9

Sohaa, July 8

Kɛ́ mɔ ko miitao etsɔ nɔkwɛlɔ lɛ, eetao nitsumɔ kpakpa.—1 Tim. 3:1.

Wɔbuɔ nɔ fɛɛ nɔ ni wɔnyɛɔ wɔtsuɔ yɛ Yehowa sɔɔmɔ lɛ mli lɛ akɛ eji hegbɛ kpele. (Lala 27:4; 84:10) Kɛ́ nyɛmi nuu ko miitao etsu babaoo yɛ Yehowa sɔɔmɔ lɛ mli lɛ, ehi waa. Shi kɛ́ ahã lɛ sɔɔmɔ hegbɛ ko yɛ asafo lɛ mli lɛ, esa akɛ ekwɛ jogbaŋŋ ni ekabu ehe tsɔ fe bɔ ni sa akɛ ebuɔ ehe. (Luka 17:7-10) Moŋ lɛ, esa akɛ eba ehe shi ni esɔmɔ mɛi krokomɛi. (2 Kor. 12:15) Biblia lɛ gbaa wɔ mɛi komɛi ni na amɛhe tsɔ lɛ ahe sane kɛ bɔ ni amɛnaagbee yafee. Amɛteŋ mɔ kome ji Diotrefe. Nuu henɔwolɔ nɛɛ shwe akɛ ená klɛŋklɛŋ gbɛhe yɛ asafo lɛ mli. (3 Yoh. 9) Mɔ kroko hu ni wó ehe nɔ ji Uzia. Ewó nitsumɔ ko ni Yehowa kɛwoko edɛŋ lɛ efɔ̃ enɔ. (2 Kro. 26:16-21) Absalom hu shwe akɛ etsɔ maŋtsɛ. No hewɔ lɛ, ekwa efee tamɔ nɔ ni esumɔɔ maŋbii lɛ asane koni amɛbafi esɛɛ. (2 Sam. 15:2-6) Mɛi nɛɛ ahe saji ni yɔɔ Biblia lɛ mli lɛ hãa wɔnaa faŋŋ akɛ, Yehowa miihi mɛi ni taoɔ anunyam amɛhãa amɛ diɛŋtsɛ amɛhe. (Abɛi 25:27) Kɛ́ mɛi ni tamɔ nakai lɛ kwɛɛɛ ni amɛbaatsake lɛ, amɛgbeŋ naa ekpakpa.​—Abɛi 16:18. w20.07 4 kk. 7-8

Hɔɔ, July 9

Mɔ fɛɛ mɔ baatere lɛ diɛŋtsɛ ejatsu.​—Gal. 6:5.

Nyɛmimɛi komɛi kɛ amɛbii efã kɛtee maŋ kroko nɔ koni amɛyaba abo loo amɛyatao nitsumɔ. Ekolɛ enɛ hewɔ lɛ, bianɛ lɛ skul ni gbekɛbii lɛ yaa lɛ, maŋ hee lɛ nɔ wiemɔ lɛ awieɔ yɛ jɛmɛ. Ekolɛ ehe ebahia ni fɔlɔi lɛ hu akase maŋ hee lɛ nɔ wiemɔ lɛ koni amɛnyɛ amɛná nitsumɔ amɛtsu. Yɛ shihilɛ ni tamɔ nɛkɛ mli lɛ, mɛɛ asafo mli esa akɛ amɛya? Kɛ́ asafo ni wieɔ amɛmaŋ wiemɔ lɛ yɛ he ni amɛtee lɛ, ani esa akɛ amɛkɛ nakai asafo lɛ abɔ? Aloo esa akɛ amɛkɛ asafo ko ni wieɔ maŋ hee lɛ nɔ wiemɔ lɛ abɔ? Weku yitso lɛ ni baatsɔɔ asafo ni esa akɛ eweku lɛ kɛsɔmɔ. Akɛni mɔ ko mɔ ko etsɔŋ lɛ nɔ ni efee yɛ sane nɛɛ mli hewɔ lɛ, esa akɛ esusu nɔ ni baahi ahã eweku lɛ he ni efee. Esaaa akɛ mɔ ko mɔ ko wieɔ eshiɔ weku yitso lɛ yɛ yiŋ ni ebaakpɛ yɛ sane nɛɛ he lɛ hewɔ. Moŋ lɛ, esa akɛ wɔhere eweku lɛ atuu, ni wɔhã amɛna akɛ, wɔsumɔɔ amɛ.​—Rom. 15:7. w20.08 30 kk. 17-18

Hɔgbaa, July 10

Nyɔŋmɔ hala je lɛ mli nibii ni he waaa lɛ.​—1 Kor. 1:27.

Kɛ́ wɔmiisumɔ ni Yehowa adro wɔ hewalɛ lɛ, no lɛ, esaaa akɛ wɔnuɔ he kɔkɔɔkɔ akɛ wɔgbɔmɔtsoŋ hewalɛ, skul abɔ ni wɔtee, he ni wɔjɛ, loo shika abɔ ni wɔyɔɔ lɛ ni hãa Yehowa naa wɔ akɛ wɔhe yɛ sɛɛnamɔ. Yehowa lɛ, jeee nomɛi kwraa ekwɛɔ. Anɔkwa, Yehowa webii pii yɛ ni ‘yɛ heloo gbɛfaŋ lɛ, amɛjeee hiɛshikalɔi, mɛi ni he wa, loo abladei.’ (1 Kor. 1:26) No hewɔ lɛ, kɛ́ obɛ hewalɛ, oskulyaa faaa, ohiafo ji bo, loo mɛi ebuuu bo yɛ he ni ojɛ lɛ hewɔ lɛ, kaahã egba onaa. Moŋ lɛ, yaa nɔ osɔmɔ Yehowa, ni ohã ehi ojwɛŋmɔ mli be fɛɛ be akɛ, kɛ́ mɔ ko bɛ nibii ni mɛi naa lɛ akɛ amɛhe yɛ sɛɛnamɔ yɛ je nɛɛ mli lɛ, no moŋ yeɔ ebuaa lɛ ni enaa Yehowa nine jogbaŋŋ yɛ eshihilɛ mli. No hewɔ lɛ, ani osheɔ gbeyei kɛ́ mɛi wie amɛshi bo yɛ ohemɔkɛyeli lɛ hewɔ? Belɛ, sɔlemɔ okpa Yehowa fai ni edro bo ekãa koni onyɛ ofã ohemɔkɛyeli lɛ he. (Efe. 6:19, 20) Ani hela ko ni ehiii tsamɔ kɛ bo miiwuwua shi? Belɛ, kpa Yehowa fai ni ewaje bo koni onyɛ otsu nɔ fɛɛ nɔ ni ohewalɛ baaŋmɛ bo gbɛ ni otsu yɛ esɔɔmɔ lɛ mli. Yehowa baabo bo toi, ni be fɛɛ be ni obaana enine yɛ oshihilɛ mli lɛ, ohemɔkɛyeli lɛ mli baawa, ni onuŋ he akɛ ohe bɛ sɛɛnamɔ. w20.07 17 kk. 9

Ju, July 11

Nyɛtaoa Maŋtsɛyeli lɛ . . . klɛŋklɛŋ.​—Mat. 6:33.

Abraham kɛ nibii shã afɔle koni enyɛ esa Nyɔŋmɔ hiɛ, ni ja wɔ hu wɔfee nakai dani wɔbaanyɛ wɔkɛɛ akɛ Maŋtsɛyeli lɛ ji nɔ ni he hiaa wɔ fe fɛɛ yɛ shihilɛ mli. (Mar. 10:28-30; Heb. 11:8-10) Hã ehi ojwɛŋmɔ mli akɛ bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, okɛ naagbai baakpe. Mɛi ni sɔmɔɔ Yehowa amɛwala gbii abɔ fɛɛ lɛ po kɛ naagbai kpeɔ. (Yak. 1:2; 1 Pet. 5:9) Amrɔ nɛɛ ji be ni ehe miihia waa ni wɔkɛ wɔjwɛŋmɔ ama nibii ni Yehowa ewo shi akɛ ebaafee ehã wɔ wɔsɛɛ lɛ anɔ, ejaakɛ nibii ni yaa nɔ yɛ je lɛ mli ŋmɛnɛ lɛ hãa wɔnaa faŋŋ akɛ, wɔyɛ jeŋ fɔŋ nɛɛ naagbee gbii lɛ anaagbee gbii lɛ amli. Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ baahã wɔná jɔɔmɔi pii. Jɔɔmɔi nɛɛ eko ji akɛ, abaatee wɔwekumɛi kɛ wɔnanemɛi ni egboi lɛ ashi. Nakai beiaŋ lɛ, Yehowa baajwere Abraham yɛ ehemɔkɛyeli kɛ etsuishitoo lɛ hewɔ; ebaatee lɛ kɛ eweku lɛ shi kɛba shikpɔŋ lɛ nɔ. Ŋwanejee ko bɛ he akɛ, obaasumɔ ni ona Abraham kɛ eweku lɛ, aloo jeee nakai? Kɛ́ ojɛ otsuiŋ okɛ nibii shã afɔle yɛ Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ hewɔ, ofi shi shiŋŋ yɛ naagbai ni okɛkpeɔ lɛ fɛɛ sɛɛ, ni oto otsui shi omɛ Yehowa, tamɔ bɔ ni Abraham fee lɛ, obaaná hegbɛ ohere amɛ atuu, ni okɛ amɛ fɛɛ baahi shikpɔŋ lɛ nɔ!​—Mika 7:7. w20.08 5-6 kk. 13-14; 7 kk. 17

Jufɔ, July 12

Ye anɔkwa kɛyashi gbele mli po, ni mahã bo wala akekere lɛ.—Kpo. 2:10.

Wɔle akɛ, kɛ́ mɛi ni Satan ená amɛnɔ hewalɛ lɛ gbe wɔ po lɛ, Yehowa baatee wɔ shi. Wɔheɔ wɔyeɔ kɛ wɔtsui fɛɛ akɛ, nɔ ko nɔ ko bɛ ni amɛbaanyɛ amɛfee kɛtse wɔ kɛje Yehowa he. (Rom. 8:35-39) Yehowa hiɛ kã shi waa akɛ ehã wɔ gbohiiashitee he hiɛnɔkamɔ lɛ! Hiɛnɔkamɔ nɛɛ hewɔ lɛ, kɛ́ Satan kɛ ewebii lɛ wo wɔhe gbeyei akɛ amɛbaagbe wɔ po lɛ, wɔsheee gbeyei. Moŋ lɛ, wɔfeɔ ekãa ni wɔyeɔ Yehowa anɔkwa be fɛɛ be. Kɛ́ Yehowa henyɛlɔi kɛɛ bo akɛ amɛbaagbe bo lɛ, ani okɛ ohiɛ baafɔ̃ enɔ akɛ ebaatee bo shi? Mɛni baahã ona kɛji okɛ ohiɛ baafɔ̃ enɔ lɛɛlɛŋ kɛ́ eba lɛ nakai? Naa sanebimɔi komɛi ni baanyɛ aye abua bo ni ona: Ani yiŋ ni okpɛɔ yɛ nibii bibii amli daa gbi lɛ tsɔɔ akɛ okɛ ohiɛ fɔ̃ɔ Yehowa nɔ? (Luka 16:10) Ani bɔ ni okɛ obe kɛ oshika tsuɔ nii ohãa lɛ hãa anaa faŋŋ akɛ, oheɔ shi ni Yehowa ewo akɛ kɛ́ otao Maŋtsɛyeli lɛ klɛŋklɛŋ lɛ, ebaadro bo nibii fɛɛ ni he hiaa bo lɛ oyeɔ? (Mat. 6:31-33) Kɛ́ onyɛ ohã sanebimɔi nɛɛ hetoo akɛ hɛɛ lɛ, obaanyɛ odamɔ kaa fɛɛ kaa ni baaba onɔ lɛ naa.​—Abɛi 3:5, 6. w20.08 17-18 kk. 15-16

Shɔ, July 13

Bɔɔ mɔdɛŋ fɛɛ ni ooonyɛ ni okɛ ohe ahã Nyɔŋmɔ akɛ mɔ ni Nyɔŋmɔ náa ehe miishɛɛ, nitsulɔ ni hiɛ gbooo yɛ nɔ ko ni etsu he, ni hiɛɔ anɔkwale lɛ wiemɔ lɛ mli pɛpɛɛpɛ.​—2 Tim. 2:15.

Esa akɛ wɔ wɔle bɔ ni akɛ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ tsuɔ nii ahãa jogbaŋŋ. Yɛ wɔsafoŋ kpeei lɛ ashishi lɛ, atsɔɔ wɔ nibii komɛi ni baaye abua wɔ ni wɔkɛ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ atsu nii jogbaŋŋ. Shi kɛ́ wɔmiitao wɔnyɛ wɔtsɔɔ mɛi nii kɛjɛ Biblia lɛ mli ni amɛhe amɛye ni amɛna akɛ ehe yɛ sɛɛnamɔ lɛ, no lɛ esa akɛ wɔ diɛŋtsɛ lɛ wɔto be ni wɔkase Biblia lɛ be fɛɛ be. Esa akɛ wɔkɛ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ atswa wɔhe wɔma shi yɛ hemɔkɛyeli lɛ mli. Mɛni enɛ baabi ni wɔfee? Ebaabi ni wɔkane Biblia lɛ. Shi jeee no pɛ, esa akɛ wɔjwɛŋ nɔ ni wɔkaneɔ lɛ nɔ, ni agbɛnɛ hu, wɔkɛ asafo lɛ woji lɛ atao mli koni wɔnu shishi jogbaŋŋ ni wɔle bɔ ni wɔbaafee wɔgbála mli. (1 Tim. 4:13-15) Kɛ́ wɔfee nakai lɛ, wɔbaanyɛ wɔjɛ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ mli wɔtsɔɔ mɛi nii jogbaŋŋ. Kɛ́ akɛɛ wɔtsɔɔ nii jogbaŋŋ lɛ, etsɔɔ akɛ be ni wɔkane ŋmalɛ ko wɔhã mɔ ko lɛ, esa akɛ wɔye wɔbua lɛ ni enu shishi ni ele bɔ ni ebaafee ekɛtsu nii. Kɛ́ wɔto gbɛjianɔ ni wɔkase Biblia lɛ be fɛɛ be lɛ, no baaye abua wɔ ni wɔnyɛ wɔjɛ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ mli wɔtsɔɔ mɛi nii jogbaŋŋ.​—2 Tim. 3:16, 17. w20.09 28 kk. 12

Soo, July 14

Nyɛsusua [Yesu] . . . he, koni ekatɔ nyɛ ni nyɛnijiaŋ je wui.​—Heb. 12:3.

Kɛ́ wɔjwɛŋ nibii abɔ ni Yehowa feɔ kɛyeɔ ebuaa wɔ lɛ ahe lɛ, ebaanyɛ eye ebua wɔ ni wɔjwɛŋmɔ ahi shiɛmɔ nitsumɔ lɛ nɔ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, edro wɔ nibii pii ni baanyɛ ahã wɔhemɔkɛyeli lɛ mli awa. Ekomɛi ji woji, vidioi, lalai, kɛ nibii ni atswaa aboɔ toi. Agbɛnɛ hu, edro wɔ nibii kpakpai pii yɛ wɔwɛbsaiti lɛ, ni ji jw.org lɛ nɔ. Ani ole akɛ ayɛ nibii yɛ wiemɔi fe 1,000 mli yɛ jw.org lɛ nɔ? (Mat. 24:45-47) Nɔ kroko ni baaye abua wɔ ni wɔjwɛŋmɔ ahi shiɛmɔ nitsumɔ lɛ nɔ ji, ni wɔbaakase Yesu. Ehãaa nɔ ko nɔ ko agbala ejwɛŋmɔ kɛje anɔkwale lɛ he odase ni ebaaye lɛ nɔ. (Yoh. 18:37) Be ko lɛ, Satan kɛɛ ekɛ “jeŋ maŋtsɛyelii lɛ fɛɛ kɛ amɛnunyam lɛ” baahã lɛ. Be kroko hu lɛ, mɛi komɛi ka akɛ amɛbaawó lɛ maŋtsɛ. Shi Yesu hãaa nibii nɛɛ awo enajiaŋ. (Mat. 4:8, 9; Yoh. 6:15) Ehãaa shikasuɔmɔ atsɔ lɛ tsɔne, ni eyɛ mli akɛ mɛi te shi amɛwo lɛ waa moŋ, shi ehãaa no aje enijiaŋ wui. (Luka 9:58; Yoh. 8:59) Kɛ́ wɔkɛ naagbai ni baanyɛ aka wɔhemɔkɛyeli lɛ kpe lɛ, esa akɛ wɔkai ŋaa ni bɔfo Paulo wo yɛ ŋmɛnɛ ŋmalɛ lɛ mli lɛ. w20.09 9-10 kk. 6-7

Sohaa, July 15

Nyɛkasea mi, tamɔ bɔ ni mi hu mikaseɔ Kristo lɛ.​—1 Kor. 11:1.

Eŋɔɔ wɔnaa waa akɛ wɔyɛ nyɛmimɛi yei pii ni tsuɔ nii waa yɛ asafo lɛ mli! Amɛhãa saji ahetoo ni amɛfeɔ asaimɛnt yɛ asafoŋ kpeei ashishi, ni amɛshiɛɔ kɛ ekãa hu. Amɛteŋ mɛi komɛi yeɔ amɛbuaa kɛkuraa Maŋtsɛyeli Asa lɛ nɔ, ni amɛkɛ amɛnifeemɔ tsɔɔ akɛ, amɛnyɛmimɛi lɛ asane kã amɛtsui nɔ. Shi amɛkɛ naagbai kpeɔ. Amɛteŋ mɛi komɛi miikwɛ amɛfɔlɔi ni egbɔlɔ, amɛteŋ mɛi komɛi awekumɛi miite shi miiwo amɛ, ni amɛteŋ mɛi komɛi hu yɛ ni amɛ kome amɛkwɛɔ amɛbii lɛ, ni no hewɔ lɛ esa akɛ amɛtsu nii waa. Mɛni hewɔ esa akɛ wɔhiɛ ahi wɔnyɛmimɛi yei lɛ anɔ ni wɔye wɔbua amɛ? Nɔ hewɔ lɛ ji akɛ, yɛ je lɛ mli lɛ, bei pii lɛ mɛi ebuuu yei tamɔ bɔ ni esa akɛ amɛbu amɛ. Agbɛnɛ hu, Biblia lɛ woɔ wɔ hewalɛ ni wɔye wɔbua amɛ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, bɔfo Paulo kɛɛ nyɛmimɛi ni yɔɔ Roma asafo lɛ mli lɛ akɛ, amɛhere Foibe atuu ni ‘amɛye amɛbua lɛ kɛ nɔ fɛɛ nɔ ni he baahia lɛ.’ (Rom. 16:1, 2) Be ni Paulo ebatsɔko Kristofonyo lɛ, eeenyɛ efee akɛ ebuuu yei. Shi be ni ebatsɔ Kristofonyo lɛ, ekase Yesu ni ebu yei ni ekɛ amɛ ye yɛ mlihilɛ mli. w20.09 20 kk. 1-2

Hɔɔ, July 16

Nyɛyafea mɛi . . . , kaselɔi . . . , nyɛtsɔa amɛ ni amɛye nii fɛɛ ni mifã nyɛ lɛ nɔ.​—Mat. 28:19, 20.

Wɔbaanyɛ wɔye wɔbua Biblia mli nikaselɔ ko koni egba mɛi krokomɛi nibii ni ekaseɔ lɛ. Ekolɛ wɔbaanyɛ wɔbi lɛ saji ni nyiɛ sɛɛ nɛɛ: “Kɛjɛ be ni okɛ nibii ni okaseɔ yɛ Biblia lɛ mli lɛ bɔi nitsumɔ nɛɛ, mɛɛ tsakemɔi ona yɛ oshihilɛ mli? Kɛ́ okwɛ lɛ, ani mɛi krokomɛi baaná nibii ni okaseɔ yɛ Biblia lɛ mli lɛ ahe sɛɛ? Mɛni obaanyɛ ofee kɛye obua amɛ?” (Abɛi 3:27; Mat. 9:37, 38) Yesu kɛɛ wɔtsɔɔ mɛi ‘ni amɛye nibii fɛɛ ni efã wɔ lɛ anɔ.’ Ekã shi faŋŋ akɛ, famɔi enyɔ ni he hiaa fe fɛɛ, ni ji, famɔ akɛ wɔsumɔ Nyɔŋmɔ kɛ famɔ akɛ wɔsumɔ wɔnyɛmi gbɔmɔ lɛ, fata famɔi ni esa akɛ wɔtsɔɔ mɛi ni amɛye nɔ lɛ ahe, ni famɔi enyɔ lɛ fɛɛ kɛ shiɛmɔ kɛ kaselɔfeemɔ nitsumɔ lɛ yɛ tsakpãa. (Mat. 22:37-39) Nɔ hewɔ ni wɔkɛɔ nakai ji akɛ, kɛ́ mɔ ko basumɔ Nyɔŋmɔ kɛ enyɛmi gbɔmɔ lɛ, no baatsirɛ lɛ ni eshiɛ. Ekolɛ, wɔ-Biblia mli nikaselɔi komɛi baashashao shi akɛ amɛbaatsu shiɛmɔ nitsumɔ lɛ yɛ gbeyeishemɔ hewɔ, ni esaaa akɛ enɛ feɔ wɔ naakpɛɛ. Wɔbaanyɛ wɔwo Biblia mli nikaselɔi ni tamɔ nɛkɛ lɛ hewalɛ, ni wɔhã amɛle akɛ Yehowa baaye ebua amɛ fiofio koni amɛkashe gbɔmɔ gbeyei.​—Lala 18:1-3; Abɛi 29:25. w20.11 3 kk. 6-8

Hɔgbaa, July 17

Wɔkpako sɔlemɔ kɛ nyɛ hãmɔ.​—Kol. 1:9.

Be ni osaa ohe koni okɛ mɔ ko ayakase nii lɛ, sɔlemɔ ohã Yehowa ni otsĩ nikaselɔ lɛ kɛ ehiamɔ nii lɛ atã otsɔɔ lɛ. Kpa lɛ fai ni eye ebua bo ni onyɛ ojɛ Biblia lɛ mli otsɔɔ lɛ nii bɔ ni ebaanu shishi jogbaŋŋ ni ekɛtsu nii. Hã ehi ojwɛŋmɔ mli akɛ, oti ni ma ohiɛ ji, ni oye obua nikaselɔ lɛ ni eya ehiɛ koni abaptisi lɛ. Agbɛnɛ hu, esa akɛ nikaselɔ lɛ kɛ Yehowa agba sane. Enɛ baabi ni ebo Yehowa toi, ni agbɛnɛ hu, ekɛ lɛ awie. Kɛ́ ekane Biblia lɛ daa lɛ, no baatsɔɔ akɛ eebo Yehowa toi. (Yos. 1:8; Lala 1:1-3) Ebaanyɛ ekɛ Yehowa awie daa, no ji, esɔle daa. No hewɔ lɛ, kɛ́ nyɛyaakase nii lɛ, jɛɛ otsuiŋ osɔle kɛje shishi, ni kɛ́ nyɛgbe naa hu, feemɔ nakai nɔŋŋ, ni kɛ́ oosɔle lɛ, tsĩi nikaselɔ lɛ tã. Kɛ́ nikaselɔ lɛ nu ni oosɔle nɛkɛ lɛ, no baaye abua lɛ ni ejɛ etsuiŋ esɔle ehã Yehowa Nyɔŋmɔ, ni efee nakai kɛtsɔ Yesu Kristo gbɛ́i mli. (Mat. 6:9; Yoh. 15:16) Kɛ́ o-Biblia mli nikaselɔ lɛ nyɛɔ ekaneɔ Biblia lɛ daa (eboɔ Yehowa toi), ni esɔleɔ daa (ekɛ Yehowa wieɔ) lɛ, wekukpaa ni yɔɔ ekɛ lɛ teŋ lɛ mli baawa waa!​—Yak. 4:8. w20.10 8 kk. 8; 9 kk. 10-11

Ju, July 18

Nyɛhiɛa ekomefeemɔ ni nyɛtsɔ mumɔ lɛ nɔ nyɛná lɛ mli, yɛ toiŋjɔlɛ ni tamɔ kpãa ni fiɔ nyɛ efeɔ nyɛ ekome lɛ mli.—Efe. 4:3.

Bɔ ni ato blema Kristofoi lɛ ahe gbɛjianɔ jogbaŋŋ koni toiŋjɔlɛ ahi amɛteŋ lɛ, nakai nɔŋŋ wɔnaa ŋmɛnɛ yɛ Yehowa asafo lɛ mli. (Bɔf. 16:4, 5) Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, kɛ́ otee asafo kroko mli, yɛ maŋ kroko nɔ po ni ayaakase Buu-Mɔɔ lɛ, ehe ehiaaa ni mɔ ko tsɔɔ bo bɔ ni nikasemɔ lɛ baaya lɛ ahã kɛ nikasemɔ pɔtɛɛ ni abaakase, ejaakɛ ole momo! Mɛni ekoŋŋ baanyɛ ahã wɔfee ekome nɛkɛ, kɛ́ jeee Nyɔŋmɔ mumɔ lɛ ni? (Zef. 3:9) Mɛni obaanyɛ ofee? Bi ohe akɛ: ‘Ani mifeɔ nibii ni baahã ekomefeemɔ kɛ toiŋjɔlɛ ahi asafo lɛ mli? Ani miboɔ mɛi ni nyiɛ hiɛ lɛ toi? Kɛ́ atu sɔ̃i awo midɛŋ yɛ Kristofoi asafo lɛ mli lɛ, ani miitsu amɛhe nii jogbaŋŋ bɔ ni mɛi baanyɛ amɛkɛ amɛhiɛ afɔ̃ minɔ? Ani miyeɔ mibe nɔ, miyeɔ mibuaa mɛi, ni miyɛ he miishɛɛ akɛ masɔmɔ mɛi?’ (Yak. 3:17) Kɛ́ ona akɛ tsakemɔi komɛi yɛ ni esa akɛ ofee lɛ, sɔlemɔ obi Yehowa ni ekɛ mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ aye abua bo. Kɛ́ ohã mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ kudɔ bo lɛ, ebaasa ojeŋba kɛ bɔ ni ofeɔ onii ohãa lɛ he, ni no baahã onyɛmimɛi lɛ asumɔ bo waa ni amɛhiɛ asɔ bo. w20.10 23 kk. 12-13

Jufɔ, July 19

Nyɛtsɔmɔa mɛi ni kɛ wiemɔ lɛ tsuɔ nii, ni jeee enulɔi kɛkɛ.—Yak. 1:22.

Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ tamɔ ashwishwɛ. (Yak. 1:23-25) Wɔteŋ mɛi pii kwɛɔ ashwishwɛ mli dani wɔshiɔ shĩa. Enɛ yeɔ ebuaa wɔ ni wɔnaa kɛji nɔ ko yɛ wɔhe ni esa akɛ wɔjaje, koni wɔkɛkaje kpo. Nakai nɔŋŋ kɛ́ wɔkane Biblia lɛ daa gbi lɛ, ebaaye ebua wɔ ni wɔna kɛji wɔhiɛ susumɔ ko ni ejaaa, ni wɔjaje. Nyɛmimɛi pii ena akɛ, kɛ́ amɛkwɛ daa gbi ŋmalɛ lɛ leebi dani amɛshi shĩa lɛ, eyeɔ ebuaa amɛ waa, ejaakɛ amɛnyɛɔ amɛjwɛŋɔ nɔ ni amɛkane lɛ nɔ, ni amɛkwɛɔ bɔ ni amɛbaafee amɛkɛtsu nii yɛ gbi lɛ mli. Agbɛnɛ hu, esa akɛ wɔkase Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ ni wɔjwɛŋ nɔ daa gbi. Ekolɛ wɔbaanu he akɛ enɛ jeee nɔ ko. Shi yɛ anɔkwale mli lɛ, eji nibii ni he hiaa waa ni baanyɛ aye abua wɔ ni wɔhi gbɛ ni elɛɛɛ ni kɛ mɔ yaa naanɔ wala mli lɛ nɔ lɛ ateŋ ekome. Bɔ ni tsɔne ni akɛshaa X-ray lɛ yeɔ ebuaa ni anaa nɔ ni yaa nɔ yɛ mɔ ko gbɔmɔtso mli lɛ, nakai nɔŋŋ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ baanyɛ aye abua wɔ ni wɔna nɔ ni yɔɔ wɔtsui mli. Shi ja wɔba wɔhe shi dani wɔbaaná gbɛtsɔɔmɔi ni yɔɔ Biblia lɛ mli lɛ, loo gbɛtsɔɔmɔi ni mɛi ni nyiɛɔ hiɛ lɛ kɛhãa wɔ lɛ ahe sɛɛ. w20.11 18 kk. 3; 20 kk. 8

Shɔ, July 20

Asafoi lɛ tee nɔ amɛhe wa yɛ hemɔkɛyeli lɛ mli ni amɛyibɔ lɛ tee nɔ efa daa gbi.​—Bɔf. 16:5.

Eyɛ mli akɛ awa blema Kristofoi lɛ ayi moŋ, shi bei komɛi hu lɛ, amɛná toiŋjɔlɛ. Te amɛkɛ toiŋjɔlɛ be nɛɛ tsu nii amɛhã tɛŋŋ? Nyɛmimɛi anɔkwafoi nɛɛ shiɛ kɛ ekãa. Biblia lɛ hãa wɔleɔ yɛ Bɔfoi awolo lɛ mli akɛ ‘amɛnyiɛ yɛ Yehowa gbeyeishemɔ mli.’ Amɛkpaaa shiɛmɔ, ni enɛ hewɔ lɛ, “amɛtee nɔ amɛshwere.” Ŋwanejee ko bɛ he akɛ, Yehowa jɔɔ nyɛmimɛi nɛɛ yɛ bɔ ni amɛkɛ ekãa shiɛ be ni amɛná toiŋjɔlɛ lɛ hewɔ. (Bɔf. 9:26-31) Blema Kristofoi lɛ ŋɔ hegbɛ fɛɛ hegbɛ ni amɛná lɛ kɛshiɛ sane kpakpa lɛ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, be ni bɔfo Paulo na akɛ agbele shinaa wulu ko naa ahã lɛ yɛ Efeso lɛ, eŋɔ hegbɛ lɛ ni ekɛshiɛ ni efee kaselɔi yɛ jɛmɛ. (1 Kor. 16:8, 9) Kaselɔi lɛ jaje “Yehowa wiemɔ lɛ he sane kpakpa lɛ” amɛtsɔɔ kɛ ekãa. (Bɔf. 15:30-35) Mɛni jɛ mli kɛba? No ji nɔ ni wɔnaa yɛ ŋmɛnɛ ŋmalɛ lɛ mli lɛ. w20.09 16 kk. 6-8

Soo, July 21

Gbele tsɔ gbɔmɔ nɔ kɛba.—1 Kor. 15:21.

Be ni Adam fee esha lɛ, ekɛ gbele ba lɛ kɛ eseshibii fɛɛ anɔ. Kɛbashi ŋmɛnɛ lɛ, wɔmiina nibii gbohii ni ejɛ etoigbele lɛ mli kɛba lɛ. Shi bɔfo Paulo wie yɛ Yesu he akɛ: “Gbohiiashitee hu baatsɔ gbɔmɔ nɔ kɛba.” Akɛni Nyɔŋmɔ tee e-Bi lɛ shi hewɔ lɛ, wɔná hiɛnɔkamɔ. Kɛkɛ ni Paulo kɛshi sɛɛ akɛ: “Ejaakɛ bɔ ni Adam mli ni mɛi fɛɛ gboiɔ yɛ lɛ, nakai nɔŋŋ hu Kristo lɛ mli abaahã mɛi fɛɛ ahiɛ akãmɔ yɛ.” (1 Kor. 15:22) Be ni Paulo wie akɛ “Adam mli ni mɛi fɛɛ gboiɔ yɛ” lɛ, no mli lɛ te etsɔɔ tɛŋŋ? No mli lɛ, eetsɔɔ akɛ Adam seshibii fɛɛ ná esha kɛ emuu ni ayeee akɛ gboshinii kɛjɛ Adam dɛŋ, ni no hewɔ lɛ, amɛbaagboi. (Rom. 5:12) Adam fataaa mɛi ni ‘abaahã amɛhiɛ akãmɔ’ lɛ ahe, ejaakɛ efataaa mɛi ni Kristo bagbo ehã lɛ ahe. Mɛni hewɔ? Ejaakɛ be ni efee esha lɛ, no mli lɛ, eye emuu. No hewɔ lɛ, eje gbɛ waa ni efee esha lɛ. Esane lɛ tamɔ mɛi ni “gbɔmɔ Bi lɛ” baakojo amɛ akɛ abotiai lɛ; amɛ fɛɛ “amɛbaaya naanɔ hiɛkpatamɔ mli.”​—Mat. 25:31-33, 46; Heb. 5:9. w20.12 5 kk. 13-14

Sohaa, July 22

Yehowa . . . [naa] heshibalɔi.—Lala 138:6.

Kɛ́ wɔmiishwe ni wɔná sɔɔmɔ hegbɛ ko shi wɔnine shɛɛɛ nɔ lɛ, ŋwɛibɔfoi anɔkwafoi lɛ anɔkwɛmɔnɔ kpakpa lɛ baanyɛ aye abua wɔ. Be ni Maŋtsɛ Ahab yeɔ Israel nɔ lɛ, efeee nibii kpakpai. No hewɔ lɛ, Yehowa bi ŋwɛibɔfoi lɛ ni amɛtsɔɔ nɔ ni abaanyɛ afee kɛlaka lɛ koni ehiɛ akpãtã. Ŋwɛibɔfoi lɛ ateŋ mɛi komɛi tsɔɔ amɛsusumɔ. Shi naagbee lɛ, mɔ kome pɛ nɔ Nyɔŋmɔ kɔ ni ekɛɛ lɛ akɛ ebaaye omanye. (1 Maŋ. 22:19-22) Shi ani ŋwɛibɔfoi anɔkwafoi ni eshwɛ lɛ anijiaŋ je wui? Ani amɛnu he akɛ amɛfite amɛbe? Dabi kwraa! Bɔfoi lɛ baa amɛhe shi, ni amɛsumɔɔɔ ni amɛfeɔ nɔ ko ni baahã awo amɛhiɛ nyam moŋ fe Yehowa. (Koj. 13:16-18; Kpo. 19:10) Kaahã ohiɛ kpa nɔ akɛ, hegbɛ ko bɛ ni fe hegbɛ ni oná akɛ Yehowa gbɛ́i lɛ kã onɔ, ni ooshiɛ e-Maŋtsɛyeli lɛ he sane. Kaimɔ akɛ, jeee sɔɔmɔ hegbɛ ni mɔ ko yɔɔ lɛ ni baatsɔɔ kɛji Yehowa baasumɔ lɛ loo esumɔŋ lɛ. Moŋ lɛ, kɛ́ wɔbaa wɔhe shi lɛ, Yehowa kɛ wɔnyɛmimɛi lɛ fɛɛ baasumɔ wɔ. No hewɔ lɛ, sɔlemɔ okpa Yehowa fai ni eye ebua bo koni oba ohe shi. Susumɔ Nyɔŋmɔ tsuji anɔkwafoi babaoo ni ba amɛhe shi ni awie amɛhe yɛ Biblia lɛ mli lɛ ahe, ni okase amɛ. Jɛɛ otsuiŋ ofee nɔ fɛɛ nɔ ni obaanyɛ kɛsɔmɔ onyɛmimɛi lɛ.​—1 Pet. 5:5. w20.12 26 kk. 16-17

Hɔɔ, July 23

Yiwalaheremɔ ni ji dade fai lɛ, nyɛbua, ni nyɛkɔa mumɔ lɛ klante lɛ, ni ji Nyɔŋmɔ wiemɔ lɛ.​—Efe. 6:17.

Yiwalaheremɔ dade fai lɛ ji hiɛnɔkamɔ ni Yehowa ehã wɔná lɛ. Yehowa ehã wɔná hiɛnɔkamɔ akɛ ebaajwere mɛi fɛɛ ni feɔ esuɔmɔnaa nii lɛ, ni kɛ́ wɔgbo po lɛ, ebaatee wɔ shi. (1 Tes. 5:8; 1 Tim. 4:10; Tito 1:1, 2) Yiwalaheremɔ he hiɛnɔkamɔ lɛ buɔ wɔjwɛŋmɔ he. Eyeɔ ebuaa wɔ ni wɔkɛ wɔjwɛŋmɔ maa Yehowa shiwoi lɛ anɔ, ni ehãaa wɔhao tsɔ yɛ wɔnaagbai lɛ ahe. Kɛ́ jwɛŋmɔ ni Yehowa hiɛ yɛ sane ko he lɛ, wɔ hu wɔná nakai jwɛŋmɔ nɔŋŋ yɛ nakai sane lɛ he lɛ, belɛ wɔbu dade fai lɛ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, kɛ́ wɔkɛ wɔhiɛ efɔ̃ɔɔ ninámɔ ni baanyɛ afiliki kɛya lɛ nɔ, shi wɔkɛ wɔhiɛ fɔ̃ Nyɔŋmɔ nɔ lɛ, belɛ wɔbu dade fai lɛ. (Lala 26:2; 104:34; 1 Tim. 6:17) Mumɔ lɛ klante lɛ ji Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ, ni ji Biblia lɛ. Klante nɛɛ yeɔ ebuaa wɔ ni wɔnaa kɛji sane ko ji amale ni ehãa mɛi tsiɔ amɛhe kɛjeɔ amale tsɔɔmɔi kɛ subaŋi gbohii ahe. (2 Kor. 10:4, 5; 2 Tim. 3:16, 17; Heb. 4:12) Kɛ́ wɔfee aŋkro nikasemɔ, ni wɔŋmɛ gbɛ ni Yehowa asafo lɛ tsɔse wɔ lɛ, wɔnyɛɔ wɔkɛ klante nɛɛ tsuɔ nii jogbaŋŋ.​—2 Tim. 2:15. w21.03 27 kk. 4; 28-29 kk. 10-11

Hɔgbaa, July 24

Miyɛ ŋshɔkpɔ ni atsɛɔ lɛ Patmo lɛ nɔ, yɛ Nyɔŋmɔ he sane ni miwieɔ kɛ Yesu he odase ni miyeɔ lɛ hewɔ.—Kpo. 1:9.

Be ni awo bɔfo Yohane tsuŋ yɛ Yesu he sane ni eshiɛɔ lɛ hewɔ po lɛ, ehã ana faŋŋ akɛ, eesusu enyɛmimɛi lɛ ahe lolo. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, be ni eyɔɔ Patmo ŋshɔkpɔ lɛ nɔ lɛ, ajie ninaa ko kpo atsɔɔ lɛ, ni eŋma ninaa nɛɛ efɔ̃ shi, ni ehã akɛmaje asafoi lɛ, koni amɛle “nibii ni sa akɛ aba mli oya nɔŋŋ” lɛ. (Kpo. 1:1) No sɛɛ lɛ, Yohane ŋma Yohane Sanekpakpa ni wieɔ Yesu wala shihilɛ kɛ eshiɛmɔ nitsumɔ lɛ he sane lɛ, ni eeenyɛ efee akɛ, eŋma wolo nɛɛ be ni ajie lɛ kɛje Patmo lɛ sɛɛ. Agbɛnɛ hu, eŋma woji etɛ krokomɛi ni ekɛwo enyɛmimɛi Kristofoi lɛ hewalɛ ni ekɛwaje amɛ. Obaanyɛ okase Yohane ni bo hu okɛ ohe ashã afɔle ohã mɛi. Enɛ baatsɔɔ akɛ osumɔɔ amɛ, ni okɛ owala baafee nibii kɛye obua amɛ. Mɛi ni yɔɔ Satan je lɛ mli lɛ baasumɔ ni wɔsusu wɔ pɛ wɔhe, ni wɔkɛ wɔbe kɛ wɔhewalɛ fɛɛ atao shika loo wɔfee gbɛ́i wɔhã wɔhe. Shi anɔkwa Kristofoi ni yɔɔ jeŋ fɛɛ lɛ efeee nakai. Moŋ lɛ, amɛkɛ amɛhe shãa afɔle, ni amɛkɛ be babaoo shiɛɔ sane kpakpa lɛ ni amɛyeɔ amɛbuaa mɛi ni amɛkɛ Yehowa abɔ naanyo. w21.01 10 kk. 9-10

Ju, July 25

Yonatan sumɔ lɛ tamɔ esumɔɔ lɛ diɛŋtsɛ ehe lɛ.​—1 Sam. 18:1.

Akɛni Yonatan lɛ, Maŋtsɛ Saul binuu ji lɛ hewɔ lɛ, kulɛ ebaanyɛ enu he akɛ lɛ esa akɛ eye epapa sɛɛ akɛ maŋtsɛ. Ni eji enu he nakai kulɛ, ebaaye David he awuŋa. (1 Sam. 20:31) Shi akɛni Yonatan baa ehe shi ni eesumɔ ni eye Yehowa anɔkwa hewɔ lɛ, efi David, mɔ ni Yehowa ehala akɛ ebaaye Saul sɛɛ akɛ maŋtsɛ lɛ sɛɛ. Eye David anɔkwa, eyɛ mli akɛ enɛ hã epapa Saul mli fu lɛ waa moŋ. (1 Sam. 20:32-34) Akɛni Yonatan sumɔɔ David waa tamɔ enyɛmi hewɔ lɛ, eyeee ehe awuŋa. Yonatan he esa waa kɛ gãitsɛmɔ, ni eji tawulɔ ni yɔɔ ekãa waa. Awie yɛ lɛ kɛ epapa Saul he akɛ: “Amɛhe yɛ oya fe okropɔŋi, ni amɛhe wa fe jatai.” (2 Sam. 1:22, 23) Shi Yonatan kɛ nibii ni enyɛ efee lɛ eshwãaa. Ekɛ David etswaaa, ni eyeee nibii kpakpai ni David enyɛ efee lɛ ahe awuŋa. Moŋ lɛ, ehiɛ sɔ David waa yɛ ekãa ni eyɔɔ, kɛ bɔ ni ekɛ ehiɛ fɔ̃ɔ Yehowa nɔ lɛ hewɔ. Anɔkwa, be ni David gbe Goliat lɛ sɛɛ, dani awie akɛ Yonatan basumɔ lɛ waa. w21.01 21 kk. 6; 22 kk. 8-9

Jufɔ, July 26

Yoo fɛɛ yoo . . . yitso ji nuu.​—1 Kor. 11:3.

Kristofoi fɛɛ yɛ Yesu Kristo shishi, ni wɔle akɛ eyeɔ emuu. Shi kɛ́ yoo ko ni ji Kristofonyo lɛ bote gbalashihilɛ mli lɛ, ebajeɔ ewu ni yeee emuu lɛ yitsoyeli shishi. Shi jeee be fɛɛ be eyɔɔ mlɛo akɛ yoo baaba ehe shi ewo ewu ni yeee emuu lɛ shishi. No hewɔ lɛ, kɛ́ nyɛmi yoo ji bo, ni nyɛmi nuu ko kɛɛ eetao ekɛ bo abote gbalashihilɛ mli lɛ, bi ohe akɛ: ‘Mɛni tsɔɔ akɛ nyɛmi nuu nɛɛ baafee weku yitso kpakpa? Ani ehiɛ dɔɔ Yehowa sɔɔmɔ lɛ he fe nibii krokomɛi? Kɛ́ jeee nakai eji lɛ, belɛ mɛni tsɔɔ akɛ kɛ́ wɔbote gbalashihilɛ mli lɛ, ebaaye ebua wɔ ni wɔbɛŋkɛ Yehowa kpaakpa?’ Shi esa akɛ nyɛmi yoo lɛ abi lɛ diɛŋtsɛ ehe hu akɛ: ‘Mɛɛ sui miyɔɔ ni baahã miishɛɛ ahi wɔ gbãla lɛ mli? Ani mitoɔ mitsui shi, mimli hi, ni mifeɔ ejurɔ? Ani misumɔɔ Yehowa waa?’ (Jaj. 4:9, 12) Kɛ́ yoo ko baaná miishɛɛ yɛ gbalashihilɛ mli jio, enáŋ miishɛɛ jio lɛ, kɛ́ wɔɔwie lɛ, ebaadamɔ yiŋ ni ekpɛɔ dani eboteɔ gbalashihilɛ mli lɛ nɔ. Nyɛmimɛi yei pii baa amɛhe shi amɛhãa amɛwumɛi. Enɛ ji nɔkwɛmɔnɔ ni sa jogbaŋŋ diɛŋtsɛ, ni amɛsa yijiemɔ! w21.02 8 kk. 1-2

Shɔ, July 27

Foo mli kɛba Makedonia ni obaye obua wɔ.​—Bɔf. 16:9.

Nyɛsɛɛ nɛɛ, nyɛmimɛi pii kɛfee oti akɛ amɛbaakase wiemɔ kroko koni amɛnyɛ amɛlɛɛ amɛsɔɔmɔ lɛ mli ni amɛyasɔmɔ yɛ asafo ko ni hiamɔ lɛ da yɛ jɛmɛ lɛ mli. Nyɛmimɛi nɛɛ jɛɔ amɛsuɔmɔ mli amɛkpɛɔ amɛyiŋ nakai koni amɛnyɛ amɛtsu pii yɛ Yehowa sɔɔmɔ lɛ mli. Eyɛ mli akɛ bei komɛi lɛ eheɔ amɛ afii abɔ dani amɛnyɛɔ amɛwieɔ wiemɔ hee lɛ jogbaŋŋ moŋ, shi amɛyeɔ amɛbuaa asafo lɛ waa. Sui kpakpai ni amɛjieɔ lɛ kpo kɛ niiashikpamɔ ni amɛyɔɔ lɛ tswaa nyɛmimɛi lɛ emaa shi. Nyɛmimɛi nɛɛ kɛ amɛhe miishã afɔle, ni wɔhiɛ sɔɔ amɛ waa! Kɛ́ nyɛmi nuu ko nuɔ asafo lɛ wiemɔ lɛ jogbaŋŋ jio, enuuu lɛ jogbaŋŋ jio lɛ, kɛ́ eshɛɔ ŋmalɛ naa taomɔ nii lɛ ahe lɛ, abaanyɛ ajie eyi ni esɔmɔ akɛ asafoŋ sɔɔlɔ loo asafoŋ onukpa. Mɛni hewɔ? Ejaakɛ ŋmalɛ naa taomɔ nii lɛ anɔ adamɔɔ ajieɔ mɔ ko yi, shi jeee bɔ ni enaa etse yɛ wiemɔ ko mli.​—1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Tito 1:5-9. w20.08 30 kk. 15-16

Soo, July 28

Minyɛmimɛi, kɛ́ nyɛkɛ shihilɛi ni mli wawai srɔtoi kpe lɛ, nyɛbua lɛ miishɛɛ sɔŋŋ.​—Yak. 1:2.

Mɛi komɛi susuɔ akɛ, ja mɔ ko yɛ gbɔmɔtsoŋ hewalɛ kpakpa, shika pii, kɛ toiŋjɔlɛ yɛ eweku lɛ mli dani ebaanyɛ ená miishɛɛ. Shi jeee enɛ he Yakobo wieɔ lɛ. Yakobo miiwie miishɛɛ ni Nyɔŋmɔ mumɔ lɛ hãa anáa lɛ he. Ni no lɛ, jeee shihilɛ mli ni mɔ ko yɔɔ lɛ ni hãa enáa. (Gal. 5:22) Nɔ ni hãa Kristofonyo ko náa miishɛɛ ji, le ni ele akɛ eefee nɔ ni sa Yehowa hiɛ, ni eekase Yesu Kristo lɛ. (Luka 6:22, 23; Kol. 1:10, 11) Wɔbaanyɛ wɔkɛ miishɛɛ nɛɛ ato lantrɛ ni asu he. Shield lɛ hewɔ lɛ, kɛ́ kɔɔyɔɔ miitswa jio, nugbɔ miinɛ jio, la lɛ gbooo. Nakai nɔŋŋ wɔbaanyɛ wɔná miishɛɛ ekɔɔɔ he eko shihilɛ mli ni wɔyɔɔ. Kɛ́ wɔbɛ hewalɛ jio, wɔshika tã jio, wɔmiishɛɛ lɛ etãaa. Ni kɛ́ wɔwekumɛi loo mɛi krokomɛi te shi amɛwo wɔ jio, amɛye wɔhe fɛo jio, wɔmiishɛɛ lɛ etãaa. Be fɛɛ be ni mɛi ni teɔ shi amɛwoɔ wɔ lɛ baafee nɔ ko ni baanyɛ afite wɔmiishɛɛ lɛ, wɔmiishɛɛ etãaa. Moŋ lɛ, wɔmii shɛɔ wɔhe waa. Shihilɛi ni mli wawai ni wɔkɛkpeɔ yɛ wɔhemɔkɛyeli lɛ hewɔ lɛ hãa wɔnaa faŋŋ akɛ, wɔji Yesu kaselɔi lɛɛlɛŋ. (Mat. 10:22; 24:9; Yoh. 15:20) Enɛ hewɔ Yakobo ŋma wiemɔi ni yɔɔ ŋmɛnɛ ŋmalɛ lɛ mli lɛ. w21.02 27 kk. 6

Sohaa, July 29

Wiemɔ kpakpa hãa [tsui náa] miishɛɛ.​—Abɛi 12:25.

Kɛ́ ookane Biblia lɛ ni ona ŋmalɛi ni hãa wɔnaa akɛ, kɛ́ wɔkɛ naagbai kpe lɛ esaaa akɛ wɔyeɔ wɔtsui, moŋ lɛ, esa akɛ wɔkɛ wɔhiɛ afɔ̃ Yehowa nɔ lɛ, bɔɔ mɔdɛŋ ni okase ŋmalɛi nɛɛ owo oyitsoŋ. Obaanyɛ okane lɛ waa ni eje kpo, loo oŋmala oshwie shi ni okane yɛ be kɛ beiaŋ. Yehowa fã Yoshua ni ekane Mla wolo lɛ daa ni ejwɛŋ nɔ, koni efee enii yɛ hiɛshikamɔ mli. Nibii ni ebaakane yɛ Mla lɛ mli lɛ baaye ebua lɛ ni ekashe gbeyei, shi moŋ, ená ekãa kɛnyiɛ Nyɔŋmɔ webii lɛ ahiɛ. (Yos. 1:8, 9) Saji pii yɛ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ mli ni baanyɛ aye abua wɔ ni wɔkahao kɛ́ wɔkɛ naagbai ni baanyɛ ahã wɔye wɔtsui loo wɔshe gbeyei lɛ kpe. (Lala 27:1-3; Abɛi 3:25, 26) Kɛ́ wɔtee asafoŋ kpeei lɛ, wiemɔi ni ahãa, hetoo ni wɔnyɛmimɛi Kristofoi lɛ hãa, kɛ bɔ ni wɔkɛ amɛ gbaa sane lɛ yeɔ ebuaa wɔ waa. (Heb. 10:24, 25) Agbɛnɛ hu, kɛ́ wɔgba wɔnanemɛi ni bɛŋkɛ wɔ kpaakpa yɛ asafo lɛ mli lɛ nibii ni gbaa wɔnaa lɛ, amɛbaanyɛ amɛwo wɔ hewalɛ waa. w21.01 6 kk. 15-16

Hɔɔ, July 30

Feemɔ nɔkwɛmɔnɔ ohã anɔkwafoi lɛ.—1 Tim. 4:12.

Be ni ohã abaptisi bo lɛ, ohã ana akɛ oheɔ Yehowa nɔ oyeɔ waa, ni okɛ ohiɛ fɔ̃ɔ enɔ. Enɛ hã Yehowa ná miishɛɛ waa, ni ehere bo kɛbafata eweku lɛ he. Bianɛ lɛ, nɔ ni esa akɛ ofee ji, ni oya nɔ okɛ ohiɛ afɔ̃ Yehowa nɔ. Eeenyɛ efee akɛ, kɛ́ oyaakpɛ yiŋ yɛ sane ko ni he hiaa waa he lɛ, no lɛ obiɔ Yehowa dɛŋ yelikɛbuamɔ. Shi yɛ nibii krokomɛi tamɔ hiɛtserɛjiemɔ, nitsumɔ ni obaatsu, loo otii komɛi ni otaoɔ ni okɛmamɔ ohiɛ yɛ shihilɛ mli lɛ amli hu? Ehe miihia waa ni okɛ ohiɛ afɔ̃ Yehowa nɔ yɛ enɛɛmɛi hu amli. Okɛ ohiɛ akafɔ̃ bo diɛŋtsɛ ohiɛshikamɔ nɔ. Taomɔ Biblia mli shishitoo mlai ni kɔɔ nakai saji lɛ ahe ni okɛtsu nii. (Abɛi 3:5, 6) Kɛ́ ofee enɛ lɛ, Yehowa baaná miishɛɛ, ni osafoŋbii lɛ hu baabu bo waa. Wɔ fɛɛ wɔyeee emuu. No hewɔ lɛ, bei komɛi lɛ obaatɔ̃. Shi esaaa akɛ ohãa no jeɔ onijiaŋ wui yɛ Yehowa sɔɔmɔ lɛ mli. w21.03 6 kk. 14-15

Hɔgbaa, July 31

Ajie mi yɛ jata lɛ daaŋ.—2 Tim. 4:17.

Ani owekumɛi lɛ miite shi amɛmiiwo bo yɛ Yehowa ni osɔmɔɔ lɛ hewɔ? Loo ani oyɛ maŋ ko nɔ ni atsĩ wɔnitsumɔi lɛ ekomɛi anaa loo atsĩ wɔnaa kwraa? Kɛ́ nakai lɛ, kanemɔ 2 Timoteo 1:12-16 kɛ 4:6-11, 17-22 ni ebaawo bo hewalɛ waa. Be ni bɔfo Paulo ŋma Timoteo Wolo Ni Ji Enyɔ lɛ, no mli lɛ awo lɛ tsuŋ. Dani obaakane ŋmalɛi nɛɛ, sɔlemɔ ni okɛɛ Yehowa bɔ ni onuɔ he ohãa yɛ naagba ni okɛkpeɔ lɛ he. Gbaa lɛ nɔ tuuntu ni gbaa onaa yɛ sane lɛ he. No sɛɛ lɛ, bi Yehowa ni eye ebua bo ni ona nibii ni obaanyɛ okase yɛ Paulo sane lɛ mli ni baawa bo ni odamɔ shihilɛ ni okɛkpeɔ lɛ naa. Yehowa etsɔ hiɛ ebɔ Paulo kɔkɔ akɛ, abaawa lɛ yi yɛ Kristofonyo ni eji lɛ hewɔ. (Bɔf. 21:11-13) Mɛɛ gbɛ nɔ Yehowa ye ebua Paulo? Ehã Paulo sɔlemɔi lɛ ahetoo ni ewo lɛ hewalɛ be fɛɛ be. Agbɛnɛ hu, ehã Paulo le akɛ, enine baashɛ jweremɔnɔ ni etsu nii waa yɛ he lɛ nɔ. Yehowa tsirɛ Paulo nanemɛi anɔkwafoi lɛ hu ni amɛye amɛbua lɛ. w21.03 17-18 kk. 14-15, 19

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje