Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • w91 5/15 bf. 24-28
  • Maŋtsɛyeli Dumɔwu Ni Atɛoɔ Yɛ Chile Wuoyigbɛ He Kaa Lɛ

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Maŋtsɛyeli Dumɔwu Ni Atɛoɔ Yɛ Chile Wuoyigbɛ He Kaa Lɛ
  • Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1991
  • Saneyitsei Bibii
  • Gbi Kome yɛ Shiɛmɔ Nitsumɔ lɛ Mli
  • Wɔyasara Chiloé
  • Sɛɛkuu Kɛmiiya Maŋ lɛ Diɛŋtsɛ Mli
  • Bio-Bio Faa lɛ Foo
Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1991
w91 5/15 bf. 24-28

Maŋtsɛyeli Dumɔwu Ni Atɛoɔ Yɛ Chile Wuoyigbɛ He Kaa Lɛ

KWƐ bɔ ni Chile wuoyigbɛ akrowai lɛ agbɛjegbɛ nɔ nyiɛmɔ ŋɔɔ ha! Tsinai kpeɔ jwɛi yɛ toiŋjɔlɛ mli yɛ ŋa ni adu tsei srɛnɛɛ yɛ nɔ kɛ amɛsɛɛ lasu gɔji wuji kɛ amɛyiteŋ ni snoo eha enɔ ni eyɛ futaa lɛ anɔ. Obaanyɛ onu loofɔji abolɔmɔi kɛ baai ni miihoso yɛ kɔɔyɔɔ ni tswaa yɛ mli lɛ ahe. Yɛ bɔ ni shihilɛ ni ebɔle wɔhe nɛɛ yɔɔ fɛo ha lɛ fɛɛ sɛɛ lɛ, kaai yɛ biɛ kɛha mɛi ni tɛoɔ Maŋtsɛyeli anɔkwale dumɔwui lɛ.

Ani obaasumɔ ni okɛ wɔ gbɛgbalɔi, loo be fɛɛ Maŋtsɛyeli jajelɔi lɛ ekomɛi akpe? Ni okɛ amɛ aaaye gbi kome loo gbii enyɔ yɛ be mli ni amɛshiɛɔ sanekpakpa lɛ hu? Klɛŋklɛŋ lɛ, nyɛhaa wɔboa toi, yɛ be mli ni Jaime kɛ Oscar tsɔɔ gbi ni tamɔ nɛkɛ mli miishɛɛ kɛ kaai yɛ Chile wuoyigbɛ lɛ mli lɛ.

Gbi Kome yɛ Shiɛmɔ Nitsumɔ lɛ Mli

“Wɔjeɔ shishi wɔkwɛɔ ni wɔhiɛ baa wɔhe nɔ yɛ fɛ̃i ni ebote wɔshihilɛ he bibioo lɛ mli lɛ. Oscar wo sɔks ni ebu fai ni ekɛte shi kɛjɛ saatso lɛ nɔ. Etsi stof ni akɛ tso efee lɛ mli, ni esu gas ni haa tsu mli dɔɔ lɛ ni eku sɛɛ eyaka esaatso ni nɔ edɔ lɛ nɔ ekoŋŋ. Tsu lɛ sɛɛ ewo duŋ lolo, ni wɔmiinu nugbɔ ni enɛ jenamɔ fɛɛ lɛ he. Wɔkwɛ samfɛlɛ lɛ mli ni wɔkwɛ wɔhe. Oh, kwɛ bɔ ni ebaaŋɔɔ aha kɛ wɔɔna gbi nɛɛ akɛ wɔ hejɔɔmɔ gbi lɛ! Kɛkɛ ni wɔkai gbɛjianɔ ni wɔto kɛha gbi lɛ kɛ bɔ ni ehe hiaa ni wɔtsu nii yɛ shikpɔŋkuku ko ni yɔɔ he ko banee ni wɔnyɛɛɛ wɔtsu nii yɛ mli kwraa yɛ nyɛsɛɛ afi lɛ fɛɛ lɛ. Enɛ kanya wɔ koni wɔje shishi.

“Wɔyi mli dani atswa ŋmɛji kpaanyɔ, wɔsha wɔhe ni wɔyɛ hiɛnɔkamɔ akɛ tsɔne ko baawo wɔ aloo bɔs ko baaba ni wɔta mli, no hewɔ lɛ wɔsha wɔhe kɛtee gbɛ ni yaa shiai ni yɔɔ banee kɛ tsui bibii ni yɔɔ wɔshikpɔŋkuku lɛ mli lɛ ahe lɛ nɔ. Naa tsɔne ni akɛhuɔ shikpɔŋ ni miigbala shwiili ko ni nitsulɔi tara mli kɛmiiba. Tsɔne kudɔlɔ lɛ wa, ni eŋmɛ wɔ gbɛ ni wɔkwɔ. Eŋɔɔ wɔ naa akɛ yɛ nugbɛ ni nɛ nyɛsɛɛ gbɛkɛ lɛ hewɔ lɛ wɔmiifa gbɛ ni mlu bɛ mli. Yɛ be mli ni wɔkokoloɔ kɛyaa lɛ, belɛ wɔkɛ sanekpakpa lɛ hu miiha okwaayeli he nitsulɔi lɛ hu. Beni be shɛ ni . . wɔbaayi shi lɛ, wɔha amɛ woji tɛtrɛbii fioo ko. Eŋɔɔ wɔ naa akɛ tsɔne nɛɛ mlitamɔ haaa wɔnyiɛ shitooi kpawo gbɛ lɛ!

“Gbi lɛ sɛɛ baajɛkɛ yɛ be mli ni wɔhoɔ kɛtaoɔ mɛi ni sa lɛ. Beni wɔje wɔsɔɔmɔ nitsumɔ lɛ shishi klɛŋklɛŋ lɛ, wɔnuuu nɔ hewɔ ni etamɔ nɔ ni gbɔmɛi lɛ kpɛlɛɔ nɔ ni wɔkɛɔ lɛ nɔ shi amɛsumɔɔɔ ni amɛheɔ Biblia kasemɔ he woji lɛ shishi. Wɔbale akɛ yɛ be babaoo mli lɛ ejɛ nii ni amɛleee kanemɔ lɛ hewɔ. Wɔnaa akɛ kɛ wɔkɛɛ amɛ akɛ wɔwoji lɛ ji nikeenii ni yɔɔ naakpɛɛ kɛha amɛbii kɛ wekumɛi, ni amɛ hu amɛbaanyɛ amɛgba amɛ saji ni yɔɔ mli lɛ, ehe baa sɛɛnamɔ. Mɛi ni wɔkɛ amɛ wieɔ lɛ ateŋ mɛi pii bɛ je nɛŋ nibii pii tsɔ ko. Shi akɛni amɛyɔɔ miishɛɛ akɛ amɛkɛ mɛi krokomɛi aaaja nɔ ni amɛyɔɔ, yɛ be mli ni wɔha amɛ Biblia kasemɔ he woji lɛ, yɛ be babaoo mli lɛ amɛhaa wɔ wuɔwɔji, atomo, aduawai, sabolai, yɔɔ, akpatramɔ kɛ aduawai krokomɛi.”

Jaime ekase bɔ ni eeefee ni ekɛ ŋaawoo aha yɛ be mli ni shiatsɛ lɛ miisumɔ ni ekɛ nibii aha yɛ Biblia kasemɔ he wolo ni akɛha lɛ hewɔ lɛ. Mɛni hewɔ? Be ko lɛ gbɛgbalɔi lɛ ba shia kɛ aduawai ni tsiimɔ shɛɔ nsɛni-tɛi 30, ni ehefatalɔ lɛ hiɛ wuɔ hiɛkalɔ yɛ ebaagi mli ŋmɛlɛtswaa babaoo! Yɛ be babaoo mli lɛ Jaime kɛɔ akɛ eesumɔ merquén, nɔ ko ni akɛ shitɔ kɛ aduawai komɛi efee ni akɛwoɔ wonu loo fɔlɔɔ mli. Sane lɛ tee nɔ akɛ:

“Kɛ wɔfoŋ kɛtsɔ ŋmɔji lɛ amli lɛ, wɔyaninaa Mapuche [eshishi ji, “Shikpɔŋ nɛɛ nɔ gbɔmɛi”] lɛ rucas [shiai] komɛi. Mapuche hii loo yei ni amɛdara yɛ afii amli lɛ kɛ wiemɔ wa, ejaakɛ amɛteŋ mɛi pii wieɔ amɛmaŋ wiemɔ lɛ pɛ. Kɛ gbekɛbii bɛŋkɛ lɛ, amɛtsɔɔ shishi. Yɛ be mli ni wɔboteɔ akrowai lɛ amli vii lɛ, wɔkɛ gbɔmɛi ni amɛnako Biblia lɛ da loo amɛyako maŋ wulu tamɔ Temuco, ni ji amɛkpokpaa wulu lɛ maŋtiase lɛ mli da lɛ kpeɔ. Enɛ kɛ sane ni mli wa baa, ejaakɛ esa akɛ aye abua amɛ ni amɛle bɔ ni jeŋ shihilɛ lɛ fiteɔ ehaa. Esa akɛ wɔfee enɛ fio-fio, ni wɔtsɔɔ amɛ bɔ ni naagbai ni amɛkɛkpeɔ lɛ tamɔ nɔ ni yaa nɔ yɛ hei krokomɛi lɛ.

“Beni gbi lɛ yaa hiɛ lɛ, etɔ wɔnaji ni ebabi ni wɔjɔɔ wɔhe. Kɔɔyɔŋ tsakeɔ kɛjɛɔ hulu ni tsoɔ waa kɛbashiɔ nugbɔ ni nɛɔ waa ni haa akataŋwia feɔ nɔ ni sɛɛnamɔ bɛ he nɔ. Nyɛsɛɛ nɛɛ ŋmɔji ni ahu nɔ lɛ ahe ŋmɔtɔ ka wɔ aspaatre kakadaji ahe. Kɛ wɔnu wiemɔi Pase no más (Ba mli) lɛ, wɔkɛ miishɛɛ boteɔ kpata lɛ shishi ni wɔhe dɔɔ yɛ lai stof lɛ kɛ ‘kɔfe’ ni akɛ ŋmaa fee, kɛ akrowa keesuu kɛ bodobodo ni asha yɛ shia ni ahaa wɔ lɛ hewɔ. Ah, kwɛ bɔ ni nakai bodobodo ni asha lɛ ehee lɛ jeɔ ŋma ha!

“Wɔkɛ hewalɛ hee tsaa nɔ kɛyaa gbɛkɛnaashi, ni wɔmiifo ŋmɔji ni afabaŋi bɛ he, eyɛ mli akɛ obaana ŋmaa-ŋmɔji ni kwɛɛnii ko ni atsɛɔ lɛ pica-pica, baaŋmɔŋ ko kɛ efɔfɔi tamɔ wuɔfɔ ni akɛje amɛhe husu. Akɛni etsɛŋ ni hulu baanyɔ shi hewɔ lɛ, esa akɛ wɔyashɛ gbɛjegbɛ wulu lɛ nɔ koni wɔnine ashɛ sɛɛkpee bɔs lɛ nɔ kɛya shia, etsɛŋ ni wɔ shitoo 12 gbɛnyiɛmɔ lɛ baaba naagbee.

“Wɔku wɔsɛɛ ni wɔbashɛ shweshweeshwe kɛ hewalɛ, ni etɔ wɔ shi wɔyɛ miishɛɛ, ejaakɛ wɔkɛ mɛi ni tamɔ gwantɛŋi lɛ ateŋ mɛi pii egba sane kɛ ŋɔɔmɔ. Beni wɔye nɔ ko sɛɛ lɛ, wɔsusu nɔ ni wɔtsu yɛ gbi lɛ mli lɛ he ni wɔkota wɔgbɔmɔtsei ni tɔlɛ eba he lɛ wɔfɔ saatsei anɔ.”

Wɔyasara Chiloé

Ŋshɔkpɔi bibii pii ni amɛbua amɛhe naa feɔ Chiloe. Nɔ ni da yɛ mli lɛ kɛlɛ feɔ shitooi 110 ni eyɛ ŋmeŋmei ni baaŋmɔŋ eyi nɔ obɔ ni kpaakpoi ejara mli. Ni kwɛ bɔ ni amɛ ŋshɔnaa yɔɔ fɛo ha kɛ akrowai ni amɛnitsumɔ ji wuoyaa!

Wɔna Ruben kɛ Cecilia yɛ Achao maŋ ni bɛŋkɛ ŋshɔkpɔ wulu lɛ nɔ. Beni amɛbashɛ jɛmɛ yɛ March 1988 lɛ, osɔfo ni yɔɔ maŋ lɛ mli lɛ bɔ maŋbii lɛ kɔkɔ akɛ ‘amɛkabo nuu kɛ yoo ko ni kpaa ŋshɔkpɔ lɛ nɔ fɛɛ amɛwieɔ Biblia lɛ he lɛ toi.’ Ewiemɔ ni ejaaa nɛɛ ha mɛi komɛi tsimɔ amɛtoi, shi eha mɛi komɛi yasumɔ akɛ amɛaale nɔ ni ji. Beni be shwieɔ mli lɛ, Ruben kɛ Cecilia miifee Biblia mli nikasemɔi 28. Nikaselɔi nɛɛ ateŋ mɛi pii ji tsɔɔlɔi, ni amɛteŋ mɛi ejwɛ kɛ Watch Tower Asafo lɛ woji “All Scripture Is Inspired of God and Beneficial” kɛ My Book of Bible Stories tsɔɔ jamɔ he nii yɛ skul ni amɛtsɔɔ nii yɛ mli lɛ.

Yehowa kwɛɔ nɛkɛ gbɛgbalɔi ni tsuɔ nii waa, ni nyiɛɔ aaafee shitooi 20 daa gbi yɛ Maŋtsɛyeli-shiɛmɔ nitsumɔ lɛ kɛ kaselɔfeemɔ nitsumɔ lɛ mli lɛ anɔ. (Mateo 24:​14; 28:​19, 20) Gbi ko lɛ Ruben kɛ Cecilia nyiɛ ŋshɔnaa gbɛ ko nɔ, ni amɛyoo akɛ ŋshɔ lɛ efã ni amɛna choritos babaoo ni ji looi komɛi ni tamɔ adɔdei. Ruben je eŋmaakpamɔ lɛ shishi, shi te aaafee tɛŋŋ ni amɛkɛaaya shia? Cecilia na enaa tsabaa. Sɔks ni ekɛwoɔ enaji lɛ tsɔ kotokui. Gbɛgbalɔi lɛ anine shɛ ŋshɔ mli niyenii ni ŋɔɔ nɔ!

Be fɛɛ Maŋtsɛyeli shiɛlɔi enyɔ ni ale amɛ akɛ gbɛgbalɔi krɛdɛɛ hu kɛ amɛhe ebɔ asafo bibioo ko he yɛ Linao, yɛ Achao kooyigbɛ. Shiɛmɔ nitsumɔ lɛ je shishi yɛ jɛmɛ yɛ 1968, ni abaptisi klɛŋklɛŋ Yehowa Odasefonyo yɛ Linao lɛ yɛ 1970 mli. Nyɛminuu nɛɛ kome tee nɔ ekɛ ehe wo shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli afii ejwɛ, ni ehe bahia ni eŋmɛ etsui shi yɛ eweku lɛ mlibii kɛ nanemɛi ahefɛoyeli mli. Yɛ naagbee lɛ, yɛ 1974 mli lɛ, eŋa kpɛlɛ Biblia mli anɔkwale lɛ nɔ ni abaptisi lɛ. Nɔ ni nyiɛ enɛ sɛɛ ji heloo naa nyɛmimɛi hii ejwɛ, nyɛmimɛi yei ejwɛ, tsɛkwɛmɛi ejwɛ, wɔfaasei ekpaa kɛ shabi kome kɛ eŋa. Asafo ni ato yɛ jɛmɛ lɛ bafee weku agbo kome asafo. Yɛ be ni sa mli lɛ, nyɛmimɛi lɛ ateŋ mɛi etɛ basɔmɔ akɛ onukpai kɛ mɔ kome akɛ asafoŋ sɔɔlɔ.

Luis kɛ Juan ji be fɛɛ shiɛlɔi ni tɛoɔ Maŋtsɛyeli dumɔwui lɛ yɛ Quemchi, maŋ bibioo ko ni kɛ Linao teŋ jɛkɛmɔ aaafee shitooi 20 lɛ mli titri. Amɛtekeɔ husui, amɛfoɔ ŋmɔji ni adũ nii yɛ mli obɔ, ni amɛkwɔlɔɔ ŋmeŋmei ni amɛkpelekeɔ shi daa gbi, ni kɔɔyɔɔ kɛ nugbɔnɛmɔ ji nɔ ni fataa he be fɛɛ be. Bɔni afee ni amɛnyɛ amɛshɛ ŋshɔkpɔi ni bɛŋkɛ jɛmɛ lɛ anɔ lɛ, amɛtaraa lɛlɛi bibii ni yaa Chiloe ŋshɔkpɔ lɛ nɔ shii enyɔ loo etɛ yɛ otsi mli lɛ amli. Amɛhiɔ ŋshɔkpɔ kome nɔ gbii komɛi. Ŋshɔkpɔi nɛɛ ateŋ gbɛfaa lɛ baanyɛ aha mɔ ni tako lɛlɛ mli da lɛ tsui afa loo ehe aye fioo, shi ŋshɔkpɔ lɛ nɔ bii lɛ agbɔfeemɔ su kɛ mlihilɛ haa naagba nɛɛ laajeɔ kwraa. Maŋtsɛyeli shiɛlɔ kroko bafata Luis kɛ Juan he, ni amɛ fɛɛ amɛbɔɔ mɔdɛŋ ni amɛnine ashɛ amɛshikpɔŋkuku lɛ mli bii 11,500 lɛ anɔ. Eyɛ mli akɛ shweremɔ lɛ baaa oyayaayai moŋ, shi Luis kɛ Juan na miishɛɛ fe nine beni mɛi 36 ba 1989 Kaimɔ lɛ yeli shishi lɛ.

Sɛɛkuu Kɛmiiya Maŋ lɛ Diɛŋtsɛ Mli

Yɛ be mli ni wɔyaa kooyigbɛ lɛ, wɔfo Chacao nujɔɔ lɛ ni wɔyashɛ shikpɔŋ lɛ diɛŋtsɛ nɔ. Ramón kɛ Irene ni ji gbɛgbalɔi lɛ tsuɔ nii yɛ biɛ yɛ shikpɔŋkuku ko ni da waa ni kui ni yɔɔ he ko banee tamɔ Maullin, Carelmapu, kɛ Pargua fata he lɛ mli. Odasefoi ni yɔɔ Chiloe ŋshɔkpɔ lɛ nɔ lɛ nyiɛɔ ŋmɛlɛtswaa kome ni amɛbataraa transbordador (faa hiɛ lɛlɛ ko ni tamɔ agba) mli kɛfoɔ ŋshɔnine lɛ kɛyaa Kristofoi akpeei yɛ Pargua. Ramon kɛ bɔs faa gbɛ ŋmlɛtswaa kome kɛ minitii 20 kɛjɛɔ Maullin kɛyakwɛɔ kpeei ni mɛi ni baa shishi lɛ ayi fa toi enyɔ fe shiɛlɔi lɛ diɛŋtsɛ lɛ anɔ. Mɛni hewɔ shitooi 24 pɛ gbɛfaa lɛ sɛɛ tsɛɔ nɛkɛ? Ejaakɛ bɔs lɛ waa he fɛɛ he koni ehole gbɛfalɔi ni tere aduawai kɛ baaibaai kɛ kotokui, atomo kɛ sabolai kɛ kotokui, ni yɛ bei komɛi amli lɛ kpolotoi kɛ wuɔi. Akɛ nɔ fɛɛ nɔ ni anyɛŋ akɛfɔ bɔs lɛ yiteŋ lɛ baa mli. Nɔ ni jɛɔ mli baa yɛ naagbee ji gbɛfaa kakadaŋŋ, kɛ fũi kɛ nibii sɔrɔtoi ni anaa, kɛ gbɛɛmɔi loo kooloi abolɔmɔi sɔrɔtoi.

Akɛni gbɛgbalɔi nɛɛ ateŋ mɛi pii bɛ kar hewɔ lɛ, kɛ bɔs ni yaa maji bibii lɛ amli lɛ shi mɔ ko lɛ, belɛ ebaabi ni mɔ lɛ anyiɛ gbɛ kakadaŋŋ, ja mɔ ko wo lɛ yɛ ekar mli. Yɛ be mli ni Ramon kɛ Biblia kaselɔ ko ta draiva ko tsɔne mli lɛ, ebi amɛ akɛ: “Te gbɔmɛi hereɔ nyɛ nitsumɔ lɛ nɔ amɛhaa tɛŋŋ?” Yɛ be mli ni eyoo bɔ ni amɛsumɔɔ ni amɛkɛ miishɛɛ aha lɛ hetoo lɛ, ekɛɛ: “Miji maŋ bibioo nɛɛ mli osɔfo lɛ, ni Yehowa Odasefoi ji nyɛ. Mile nyɛnitsumɔ lɛ jogbaŋŋ ni misumɔɔ nyɛ woji tɛtrɛbii lɛ.” Amɛkɛ amɛhe wo sanebimɔ kɛ hetoo mli aahu kɛyashi be mli ni ayi amɛ shi yɛ Pargua yɛ be ni sa mli kɛha kpee lɛ. Ŋwanejee ko bɛ he akɛ wɔwoji krokomɛi ni osɔfo lɛ tee nɔ ekane lɛ ha esanebimɔi krokomɛi lɛ ahetoo.

Ebɛ mlɛo be fɛɛ be kɛha Ramón kɛ Irene akɛ amɛaashɛ shiai 20 ni amɛfeɔ Biblia mli nikasemɔ yɛ mli lɛ amli. Ekomɛi yɛ Maullin Faa lɛ sɛɛ loo akrowai ni ayaa wuo yɛ jɛmɛ lɛ amli ni esa akɛ ata lɛlɛi bibii amli kɛya nɛkɛ hei nɛɛ. Eyɛ mli akɛ nugbɔ ni nɛɔ waa lɛ baanyɛ aje mɔ nijiaŋ wui moŋ, shi eka shi faŋŋ akɛ tsuishiŋmɛɛ ni amɛ kɛ Maŋtsɛyeli shiɛlɔi krokomɛi 18 ni amɛgbɛ amɛshwa akrowai lɛ amli lɛ jieɔ lɛ kpo lɛ miiwo yibii yɛ be mli ni mɛi 77 bua amɛhe naa yɛ Kaimɔ lɛ yeli shishi lɛ.

Be-fɛɛ Maŋtsɛyeli jajelɔi Juan kɛ Gladys ni yɔɔ Los Muermos lɛ efee Biblia mli nikasemɔi 23. Awoɔ nyiɛmɔ kakadaŋŋ yɛ ŋmɔtɔ mli lɛ he nyɔmɔ yɛ be mli ni Maŋtsɛyeli dumɔwui lɛ heɔ shi yɛ mɛi ni anyɛɔ atsɔɔ amɛ nii lɛ atsuii amli lɛ. Juan kɛ Gladys tsu nii yɛ ŋshɔnaa gbɛ gɔji akpokpaa ko ni yɔɔ he ko banee yɛ Estaquilla masɛi ni atsuko emli nii da. Amɛbi Biblia kaselɔ ko ni ekɛ ekpɔŋɔ ni etaa enɔ lɛ ama amɛ nakai gbi lɛ. Eha hetoo akɛ, “Yoo, shi manyɛ mikɛnyɛ aya?” Etsɛɛɛ ni Juan yɔse akɛ enɛ bafee nɔ ni jɛ Yehowa gbɛtsɔɔmɔ. Ewaaa kwraa akɛ aaalaaje yɛ nakai koo hayii lɛ mli, shi mɔ ni yɔɔ wiemɔ lɛ he miishɛɛ nɛɛ le nakai koo lɛ mli jogbaŋŋ ni enyiɛ amɛhiɛ kɛtee shiai ni anyɛɛɛ ajɛ gɔji lɛ anɔ gbɛi lɛ anɔ ana lɛ amli. Yɛ be mli ni etɔ amɛ waa yɛ ŋmɛlɛtswaa nɛɛhu ni amɛkɛnyiɛ ni amɛkɛta okpɔŋɔ nɔ lɛ sɛɛ lɛ, gbɛgbalɔi krɛdɛɛ lɛ ateŋ mɔ kome bi Biblia kaselɔ lɛ akɛ te enuɔ he ehaa tɛŋŋ. Nuu nɛɛ ha hetoo akɛ: “Nɔ pɛ ni mibiɔ ji akɛ kɛ nyɛmiiya ekoŋŋ lɛ nyɛkɛ mi ayaa.” Nuu ni hiɛ sɔɔ nii nɛɛ tee nɔ eshwere yɛ mumɔŋ ni abaptisi lɛ yɛ January 1988. Etsɛɛɛ ni abaptisi eŋa yɛ kpokpaa nɔ kpee ko shishi.

Shiɛlɔi 11 ni yɔɔ Estaquilla lɛ na miishɛɛ beni kpokpaa nɔkwɛlɔ lɛ basara amɛ ni mɛi 110 babo maŋshiɛmɔ lɛ toi lɛ. Maŋ bibioo ko bɛŋkɛ Los Muermos ni emlibii ayifalɛ shɛɔ 1,000 lɛ, ni amɛteŋ mɛi 66 ba Kaimɔ lɛ shishi. No hewɔ lɛ babaoo yɛ ni abaafee yɛ nɛkɛ ŋmɔ agbo nɛɛ mli.​—Mateo 9:​37, 38.

Wɔnaa gbɛgbalɔi Alan kɛ Fernando yɛ kooyigbɛ shɔŋŋ. Yɛ be mli ni amɛnyiɛ mlu gbɛ ko nɔ gbi ko lɛ, draiva ko wa ni ewo amɛ etara etsɔne lɛ sɛɛ. Beni amɛyi shi lɛ, amɛŋmɔ aahu ejaakɛ kɛjɛ amɛyiteŋ kɛbashi amɛnajiashi eyi obɔ kɛ mlu. Naaŋmɔlɔwoo kɛ miishɛɛ ni amɛna akɛ amɛnyɛ amɛfee shia Biblia mli nikasemɔi 20 lɛ ye ebua amɛ ni amɛye nɛkɛ naagbai nɛɛ anɔ kunim. Ni kwɛ miishɛɛ ni amɛna beni mɛi 65 ba Kaimɔ lɛ yeli shishi ni maŋ lɛ mlibii ateŋ mɛi enyɔ fata amɛhe yɛ nyɔŋ ni nyiɛ sɛɛ lɛ mli kɛtee shiɛmɔ lɛ!

Bio-Bio Faa lɛ Foo

Bɔni afee ni nine shɛ gbɔmɛi ni tamɔ gwantɛŋi ni bɛŋkɛ Andes Gɔji lɛ anɔ lɛ, ehe miihia ni afo gɔji ateŋ nujɔɔ voo ko ni Bio-Bio Faa ni elɛɛmɔ shɛɔ ninetalɔi 150 lɛ hoɔ kɛ gbɛɛmɔ yɛ mli lɛ. Afeɔ nakai kɛtsɔɔ tso agba ko ni tsotsoro taŋkpee nɔ yɛ faa lɛ hiɛ lɛ nɔ. Okɛ yiŋ ni etɛɛɛ mɔ kwɔɔ kɛyadamɔɔ kpoku ko nɔ ni oshataa dade ni haa kpoku lɛ kɛo yeɔ odiŋ kɛtsɔɔ taŋkpee lɛ he lɛ. Omɔɔ dade ni yɔɔ afa gbɛ enyɔ lɛ mli ni nyɛhoɔ oyayaayai kɛtsɔɔ nu lɛ hiɛ kɛyawaa. Yɛ be mli ni omu fioo lɛ, oshataa dade kroko kɛyaa hiɛ kɛbaa sɛɛ, ni no shataa bo fiofio kɛfoɔ afa kroko lɛ. Eka shi faŋŋ akɛ jeee mɛi ni tsui egbɔjɔ momo lɛ anifeemɔ nɛ! Ni kɛlɛ, nyɛmiyoo ko feɔ enɛ daa otsi kɛyaa mɔ ko ni tamɔ gwantɛŋ lɛ ŋɔɔ yɛ gɔŋ nɔ akrowa ko ni yɔɔ shɔŋŋ lɛ nɔ!

Nɔkwɛmɔ nɔ kpakpa ni gbɛgbalɔi lɛ kɛ Maŋtsɛyeli shiɛlɔi krokomɛi fee amɛfɔ shi lɛ woɔ mɛi ni yɔɔ wiemɔ lɛ he miishɛɛ ni hiɛ tsui krɔŋŋ lɛ hewalɛ ni amɛbɔ mɔdɛŋ nakai ni amɛba asafoŋ kpeei. (Hebribii 10:​24, 26) Weku ko taa okpɔŋɔ nɔ kɛfaa gbɛ shitooi 25 kɛyaa Bio-Bio Faa lɛ he, ni amɛkuɔ sɛɛ amɛnyiɛɔ shitooi 7 kroko kɛyaa Maŋtsɛyeli Asa lɛ nɔ.

Mɛni ji nɔ ni gbɛgbalɔi lɛ kaiɔ yɛ be mli ni amɛkuɔ sɛɛ amɛkwɛɔ afii ni eho yɛ amɛsɛɛ lɛ? Lasu-gɔji ni snoo eyɛ nɔ futaa, ŋai fɛfɛji, kɛ faai ni hoɔ waa lɛ? Mulu lɛ, nugbɔnɛmɔ, ŋmɔtɔ kɛ nyiɛmɔ kakadaŋŋ lɛ? Hɛɛ, shi nɔ ni amɛkaiɔ titri ji nanemɛi lɛ ni bo sanekpakpa lɛ toi lɛ. Nɛkɛ gbɔmɛi ni tamɔ gwantɛŋi nɛɛ bɔɔ mɔdɛŋ fɛɛ ni amɛaanyɛ. Mɛɛ miishɛɛ eji nɛkɛ akɛ aaatɛo Maŋtsɛyeli dumɔwui yɛ Chile wuoyigbɛ!

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje