Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • be nikasemɔ 9 bf. 111-bf. 114 kk. 3
  • Gbee Tsakemɔ

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Gbee Tsakemɔ
  • Ná Teokrase Sɔɔmɔ Skul Tsɔsemɔ lɛ He Sɛɛ
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • Tsakemɔ Bɔ Ni Owieɔ Ohãa Lɛ Mli
    Okɛ Ojwɛŋmɔ Ama Nikanemɔ Kɛ Nitsɔɔmɔ Nɔ
  • Gbeewalɛ ni Sa
    Ná Teokrase Sɔɔmɔ Skul Tsɔsemɔ lɛ He Sɛɛ
  • Bɔ ni Ogbee Yɔɔ lɛ ni Okɛaawie
    Ná Teokrase Sɔɔmɔ Skul Tsɔsemɔ lɛ He Sɛɛ
  • Sanegbaa Su Ahi Mli
    Ná Teokrase Sɔɔmɔ Skul Tsɔsemɔ lɛ He Sɛɛ
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Ná Teokrase Sɔɔmɔ Skul Tsɔsemɔ lɛ He Sɛɛ
be nikasemɔ 9 bf. 111-bf. 114 kk. 3

NIKASEMƆ 9

Gbee Tsakemɔ

Mɛni ehe hiaa ni ofee?

Tsakemɔ ogbee mli. Yɛ nikasemɔ nɛɛ mli lɛ, wɔmiisusu gbee tsakemɔi, yɛ enaa walɛ, eŋwɛiyaa kɛ eshibaa he.

Mɛni hewɔ ehe hiaa?

Gbee tsakemɔ ni sa lɛ haa wiemɔ lɛ ŋɔɔ, ekanyaa henumɔi, ni ekanyaa mɔ kɛha nifeemɔ.

Kɛ́ gbee tsakemɔ bɛ lɛ, ebaanyɛ eha asusu akɛ obɛ sane ní owieɔ he lɛ he miishɛɛ.

SHISHINUMƆ ni yɔɔ sɛɛ lɛ nɔmimaa kuku ni okɛtsuɔ nii lɛ yeɔ ebuaa toibolɔi lɛ ni amɛnuɔ nɔ ni okɛɔ lɛ shishi. Shi kɛji okɛ gbee, bɔ ni awoɔ wiemɔ lɛ foi, kɛ bɔ ni eyaa ŋwɛi ehaa loo ebaa shi srɔtoi lɛ tsu nii jogbaŋŋ lɛ, no lɛ owiemɔ lɛ baagbala sɛi. Nɔ ni fe nakai lɛ, ebaanyɛ ekɛɛ otoibolɔi lɛ bɔ ni onuɔ nɔ ni okɛɔ lɛ he ohaa. Su ni ohiɛ yɛ sane lɛ he lɛ baanyɛ ená bɔ ni amɛnuɔ he amɛhaa lɛ nɔ hewalɛ. Enɛ ji anɔkwale kɛji oowie kɛmiijɛ wiemɔ kpoku lɛ nɔ loo okɛ mɔ aŋkro ko miiwie yɛ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli.

Adesa gbee lɛ ji nɔ ko ni yɔɔ naakpɛɛ, eyɛ nyɛmɔ ni akɛfeɔ nibii srɔtoi babaoo. Kɛ́ akɛtsu nii jogbaŋŋ lɛ, ebaanyɛ eha wiemɔ aŋɔɔ, esa tsui lɛ he, ekanya henumɔi lɛ, ni ekanya nifeemɔ. Shi kɛlɛ, onyɛŋ ofee enɛ kɛtsɔ kadimɔ ni oookadi hei ni esa akɛ otsake gbee lɛ mli, otsake bɔ ni owoɔ owiemɔ lɛ foi lɛ mli, loo otsake bɔ ni ogbee yaa ŋwɛi haa loo ebaa shi lɛ, yɛ wolo lɛ nɔ kɛkɛ. Gbee tsakemɔ ni jɛ otii nɛɛ ahe nitsumɔ pɛ mli lɛ baaha efee nɔ ni bɛ tswãa. Yɛ nɔ najiaŋ ni esa akɛ okɛ miishɛɛ ko awo owiemɔ lɛ mli lɛ, ebaanyɛ eha otoibolɔi lɛ anu he akɛ amɛhe ejɔɔɔ amɛ. Gbee tsakemɔ ni akɛtsuɔ nii jogbaŋŋ lɛ jɛɔ tsui lɛ mli.

Kɛ́ akɛ gbee tsakemɔ tsu nii jogbaŋŋ lɛ, egbalaŋ jwɛŋmɔ kɛbaŋ wielɔ lɛ nɔ yɛ gbɛ ni esaaa nɔ. Yɛ no najiaŋ lɛ, ebaaye ebua toibolɔi lɛ ní amɛnu mumɔ ni yɔɔ sane ni asusuɔ he lɛ mli lɛ shishi.

Tsakemɔ Gbee lɛ Mli. Gbɛ kome ni okɛaatsake owiemɔ gbɛɛmɔi ji ní otsake ogbeewalɛ. Shi esaaa akɛ enɛ feɔ gbee nɔwomɔ loo eshibaa nifeemɔ ko kɛkɛ ni afeɔ daa. Enɛ baanyɛ afite shishinumɔ ni yɔɔ nɔ ni okɛɔ lɛ sɛɛ lɛ. Kɛ́ owó ogbee nɔ bei babaoo lɛ, no lɛ susumɔ lɛ efeŋ nɔ ni ŋɔɔ.

Esa akɛ ogbeewalɛ asa sane ní owieɔ he lɛ. Kɛ́ ookane famɔ ko ni he hiaa, taakɛ nɔ ni anaa yɛ Kpojiemɔ 14:6, 7 loo yɛ Kpojiemɔ 18:4, loo wiemɔ kɛ nɔmimaa ni wa, taakɛ aŋma afɔ̃ shi yɛ 2 Mose 14:13, 14 lɛ, ogbee ni ooowó nɔ lɛ sa. Nakai nɔŋŋ kɛ́ ookane naafolɔmɔ ko ni mli wa kɛmiijɛ Biblia lɛ mli, taakɛ nɔ ni anaa yɛ Yeremia 25:27-38 lɛ, no lɛ ogbee ni oootsake lɛ baaha wiemɔi lɛ ekomɛi aje kpo faŋŋ yɛ ekrokomɛi ni eshwɛ lɛ amli.

Agbɛnɛ hu susumɔ oti ni ma ohiɛ lɛ he. Ani oosumɔ ni okanya otoibolɔi lɛ ni amɛfee nii? Ani oosumɔ ni oha saji otii titrii ni yɔɔ owiemɔ lɛ mli lɛ aje kpo faŋŋ? Gbee ni wa ni akɛtsuɔ nii yɛ hiɛshikamɔ mli lɛ yeɔ ebuaa ni akɛtsuɔ otii nɛɛ ahe nii. Shi kɛlɛ, ogbee nɔ ni ooowo kɛkɛ lɛ baanyɛ afite oyiŋtoo lɛ. Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ? Ekolɛ nɔ ni okɛɔ lɛ miibi miishɛɛ kɛ henumɔ moŋ fe ogbee nɔ ní ooowo. Wɔbaasusu enɛ he yɛ Nikasemɔ 11 lɛ mli.

Kɛ́ akɛtsu nii kɛ sɛɛyoomɔ lɛ, gbee ni aaaba lɛ shi lɛ baanyɛ átee gbɛkpamɔi ashi. Shi bei pii lɛ, enɛ biɔ gbee ni mli wa waa yɛ no sɛɛ nɔŋŋ. Abaanyɛ akɛ gbee ni baa shi kɛ nɔ ni mli wa fɛɛ atsu nii ní akɛtsɔɔ yeyeeyefeemɔ loo gbeyeishemɔ. Abaanyɛ akɛ gbee ní aba lɛ shi hu atsu nii ni akɛtsɔɔ akɛ nɔ ni akɛɔ lɛ he ehiaaa tsɔ kɛji akɛto shihilɛi ni ebɔle he lɛ ahe. Shi kɛlɛ, kɛ́ be fɛɛ be lɛ ogbee eba shi lɛ, enɛ baanyɛ atsɔɔ nɔmimaa ni obɛ loo hekɛnɔfɔɔ ni obɛ loo miishɛɛ diɛŋtsɛ ni obɛ yɛ osane lɛ he. Eka shi faŋŋ akɛ, ehe miihia ni akɛ gbee ni baa shi kwraa lɛ atsu nii yɛ hiɛshikamɔ mli.

Tsakemɔ Bɔ ni Owiemɔ lɛ Yaa Oya lɛ Mli. Yɛ daa gbi wiemɔ mli lɛ, wiemɔi lɛ diɛŋtsɛ baa yɛ be mli ni wɔwieɔ wɔsusumɔi lɛ. Kɛ́ wɔmii shɛ wɔhe lɛ, wɔsumɔɔ ni wɔwie oyayaayai. Kɛ́ wɔmiitao ni mɛi krokomɛi akai nɔ̃ diɛŋtsɛ ní wɔkɛɔ lɛ, wɔhaa wɔwiemɔ lɛ yaa blɛoo.

Shi kɛlɛ, wielɔi ni jeɔ maŋshiɛmɔ hamɔ shishi ehee lɛ ateŋ mɛi fioo ko pɛ nyɛɔ amɛtsakeɔ bɔ ni amɛwiemɔ yaa oya haa lɛ mli. Mɛni hewɔ? Amɛgbalaa jwɛŋmɔ kɛbaa nɔ ni amɛbaakɛɛ lɛ nɔ babaoo tsɔ. Amɛŋmalaa nɔ fɛɛ nɔ amɛshwieɔ shi. Kɛ́ amɛhaaa wiemɔ lɛ kɛjɛɛɛ wiemɔ wolo ni aŋmala emli saji fɛɛ lɛ po mli lɛ, amɛkaseɔ wiemɔi lɛ amɛwoɔ amɛyitsoŋ. No hewɔ lɛ, asusuɔ bɔ ni nɔ fɛɛ nɔ ni abaawie lɛ yaa oya lɛ he. Kɛ́ okase bɔ ni awieɔ kɛjɛɔ wiemɔ wolo ko mli lɛ, ebaaye ebua bo ni ojaje nɛkɛ gbɔjɔmɔ nɛɛ.

Tsi ohe kɛjɛ bɔ ni owieɔ oyayaayai lɛ ní ooowa oya nɔŋŋ bɔ ni eekai mɔ ko alɔnte ni tuɔ kɛyaa sɛɛ trukaa beni ena gbee ko lɛ he. Ni kaawie oyayaayai tsɔ, ni no miiha bɔ ni otsɛɔ wiemɔi ohaa lɛ efeee faŋŋ.

Bɔni afee ni oha tsakemɔi aba bɔ ni owieɔ oyá lɛ mli lɛ, kaawie oyá, ní oba lɛ shi hu yɛ be kɛ bei amli kɛkɛ. Yɛ nɔ najiaŋ ni eeeha sane ni okɛhaa lɛ aya hiɛ lɛ, nakai gbɛ ni okɛhaa wiemɔ lɛ baagbala jwɛŋmɔ kɛjɛ nɔ. Esa akɛ bɔ ni owoɔ owiemɔ lɛ foi lɛ kɛ nɔ ni okɛɔ lɛ, henumɔi ni osumɔɔ ni okɛha lɛ, kɛ oti ni ma ohiɛ lɛ akpãa gbee. Kaawo owiemɔ lɛ foi tsɔ̃. Bɔni afee ni okɛ miishɛɛ aha lɛ, wiemɔ oyá taakɛ bɔ ni obaafee yɛ daa gbi shihilɛ mli lɛ. Enɛ hu sa yɛ be mli ni owieɔ saji otii komɛi ni he ehiaaa tsɔ lɛ ahe, loo beni owieɔ shihilɛi ni emli saji otii lɛ ahe ehiaaa lɛ ahe lɛ. Enɛ kɛ srɔtofeemɔ ko baafata he, ni ebaaye ebua ni eha owiemɔ lɛ akafee tamɔ nɔ ni he hiaa babaoo tsɔ. Yɛ gbɛ kroko nɔ lɛ, bei pii lɛ naataamɔ ni naa wa, saji otii, kɛ wiemɔ lɛ naagbee biɔ ni agbɔjɔ bɔ ni wiemɔ lɛ yaa oyá lɛ mli.

Tsakemɔ Bɔ ni Eyaa Ŋwɛi Ehaa lɛ Mli. Feemɔ mɔ ko ní kɛ ŋmɛlɛtswaa kome loo nɔ̃ miitswa lala saŋku ko he mfoniri okwɛ. Yɛ nakai be lɛ fɛɛ mli lɛ, etswaa gbɛɛmɔ kome pɛ—klɛŋklɛŋ lɛ waa, no sɛɛ lɛ blɛoo, ni bei komɛi lɛ oyayaayai, kɛkɛ lɛ blɛoo. Srɔtofeemɔ ko yɛ gbee kɛ bɔ ni eyaa kɛ foi lɛ mli, shi akɛni srɔtofeemɔ ko bɛ bɔ ni eyaa ŋwɛi ehaa lɛ mli hewɔ lɛ, “lala” lɛ eŋɔɔɔ. Nakai nɔŋŋ, kɛ́ wɔtsakeee bɔ ni wɔgbee yaa ŋwɛi ehaa lɛ mli lɛ, no lɛ efeeŋ nɔ ni ŋɔɔ toi lɛ naa.

Esa akɛ akadi akɛ tsakemɔi ni yɔɔ bɔ ni gbee yaa ŋwɛi ehaa lɛ mli lɛ naaa hewalɛ kome too lɛ nɔŋŋ yɛ wiemɔi fɛɛ nɔ. Yɛ gbee ni akɛwieɔ, tamɔ Chinabii anɔ lɛ mli lɛ, bɔ ni awoɔ gbee nɔ ahaa lɛ baanyɛ atsake wiemɔ lɛ shishinumɔ. Shi kɛlɛ, yɛ wiemɔi nɛɛ amli po lɛ, nibii komɛi yɛ ni mɔ ko baanyɛ afee koni ekɛ tsakemɔ wulu afata egbee wiemɔi lɛ ahe. Ebaanyɛ eha bɔ ni egbee yɔɔ lɛ aya hiɛ yɛ be mli ni ehiɔ ŋɛlɛ ni yɔɔ gbee srɔtoi lɛ amli lɛ nɔ lɛ. No hewɔ lɛ, ebaanyɛ eha gbee ni yɔɔ ŋwɛi lɛ aya ŋwɛi, ní gbee ni baa shi lɛ aba shi.

Yɛ wiemɔi ni kɔɔɔ gbee nɔwomɔ he po lɛ mli lɛ, bɔ ni eyaa ŋwɛi ehaa lɛ tsakemɔ baanyɛ ekɛ susumɔi srɔtoi aba. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, abaanyɛ akɛ gbee nɔ ni aaawo fioo afata gbeewalɛ he kɛtsu nii kɛha shishinumɔ ni yɔɔ sɛɛ lɛ nɔmimaa. Aloo gbee gbɛɛmɔ tsakemɔ baanyɛ atsɔɔ nɔ ko lɛɛmɔ loo esɛɛ kɛlɛ. Gbee ni oootsake yɛ wiemɔ ko naagbee lɛ baanyɛ atsɔɔ akɛ aabi sane. Wiemɔi komɛi baabi ni aba wiemɔ naagbee tsakemɔ lɛ shi.

Abaanyɛ ajie miishɛɛ kpo yɛ gbee ni yaa ŋwɛi mli. (Yɛ gbee wiemɔ mli lɛ, ebaanyɛ ebi gbee srɔtoisrɔtoi.) Awerɛho kɛ yeyeeyefeemɔ baanyɛ abi gbee ni baa shi. (Aloo yɛ wiemɔ gbee mli lɛ, ebaanyɛ ebi gbee bibioo.) Henumɔi ni atsĩ tã yɛ biɛ lɛ ji nɔ ni yeɔ ebuaa wielɔ lɛ ni esaa tsui lɛ he. Kɛ́ oosumɔ ni ojie henumɔi nɛɛ akpo lɛ, no lɛ kaawie wiemɔi lɛ kɛkɛ. Okɛ ogbee atsu nii yɛ gbɛ ni baatsɔɔ akɛ bo hu onuɔ he.

Shishitoo Nii lɛ Tswaa kɛ Shimaa. Belɛ, nɛgbɛ ji he ni gbee tsakemɔ jeɔ shishi yɛ? Kɛjɛ saji ni ohalaa kɛha owiemɔ lɛ. Kɛ́ okɛ sane naataamɔ loo hewalɛwoo fata he lɛ, no lɛ onaŋ hegbɛ kɛha gbɛ̀i srɔtoi yɛ owiemɔ lɛ mli. No hewɔ lɛ, pɛimɔ nɔ ni obaawie he lɛ mli, ni oná nɔmimaa akɛ oyɛ nibii ni he hiaa kɛha wiemɔ ni ŋɔɔ ni adafitswaa yɔɔ mli.

Susumɔ he akɛ yɛ owiemɔ lɛ teŋgbɛ lɛ, ona akɛ gbɛ̀i srɔtoi ni okɛaatsu nii he miihia ejaakɛ wiemɔ ni ohaa lɛ miigbala shi. Kɛkɛ lɛ mɛni? Tsakemɔ bɔ ni ohaa wiemɔ lɛ mli. Mɛɛ gbɛ nɔ? Gbɛ kome ji ní ogbele Biblia lɛ, ni ofɔ̃ toibolɔi lɛ anine ni amɛgbele amɛnɔ lɛ, ni okane ŋmalɛ lɛ moŋ fe ni ooowie he kɛkɛ. Aloo tsakemɔ wiemɔ ko ni ofee lɛ sanebimɔ, ni omɛ fioo kɛha enɔmimaa. Okɛ nɔkwɛmɔnɔ kuku awo mli. Enɛɛmɛi ji ŋaai ni wielɔi ni yɔɔ niiashikpamɔ lɛ kɛtsuɔ nii. Bɔ fɛɛ bɔ ni oniiashikpamɔ lɛ ji ha lɛ, bo hu obaanyɛ okɛ nakai susumɔi lɛ nɔŋŋ atsu nii beni osaa ohe yɛ nifeemɔ ko mli lɛ.

Abaanyɛ akɛɛ akɛ gbee tsakemɔ ji wiemɔ mli tsofa-kɛ-ŋma. Kɛ́ akɛ nɔ ni ja lɛ tsu nii bɔ ni sa lɛ, ebaaha ŋɔɔmɔ ni yɔɔ owiemɔ lɛ mli lɛ aje kpo ni ebaaŋɔɔ toibolɔi lɛ anaa.

BƆ NI AFEƆ LƐ AHAA

  • Tsakemɔ ogbee mli beni owieɔ famɔi ni he hiaa, nɔmimaa ni mli wa, loo naafolɔmɔi ahe lɛ. Susumɔ owiemɔ lɛ fãi komɛi ní biɔ ni owó ogbee nɔ lɛ he jogbaŋŋ.

  • Tsakemɔ bɔ ni owieɔ oya lɛ mli kɛtsɔ nibii ni he ehiaaa tsɔ lɛ ní ooowie he oyayaayai kɛ naataamɔi ni he hiaa kɛ saji otii titrii lɛ ni ooowie lɛ blɛoo lɛ nɔ. Bɔni afee ni otsu he nii lɛ, wiemɔ kɛtsara nɔ.

  • Tsakemɔ ogbee nɔwomɔ mli kɛji eeehi, bɔni afee ni ekɛ henumɔi aha, ni esa tsuii ahe. Yɛ wiemɔ ní akɛ gbee tsakemɔ wieɔ lɛ mli lɛ, wiemɔ kɛ gbee ni sa.

  • Gbee tsakemɔ jeɔ shishi kɛjɛɔ owiemɔ lɛ he saji ni ohalaa lɛ nɔ.

NIFEEMƆI: (1) Kanemɔ 1 Samuel 17:17-53 lɛ diŋŋ, koni okadi hei ni oooná hegbɛi ni okɛ gbee, bɔ ni eyaa kɛ foi lɛ, kɛ enɔwomɔ lɛ aaatsu nii. No sɛɛ lɛ kanemɔ waa yɛ gbɛ ni mɔɔ shi nɔ, shi jeee fe nine. Feemɔ enɛ shii abɔ. (2) Bɔni afee ni ona tswaafeemɔ yɛ ogbee mli lɛ, kanemɔ kukuji 48-51 waa oyayaayai bɔ ni obaanyɛ ni onaa tɛrɛɛɛ shi. Yɛ be mli ni ofiteee gbee nɔwomɔ lɛ, kanemɔ mli shii abɔ, ni be fɛɛ be lɛ, ha bɔ ni oyaa lɛ lɛ aya hiɛ. Agbɛnɛ kanemɔ sane lɛ nɔŋŋ blɛoo bɔ ni ooonyɛ, ni owie waa. No sɛɛ lɛ, yaa nɔ kɛ foi ni oba lɛ shi kɛyashi ogbee baafee bɔ ni otaoɔ ni efee lɛ.

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje