Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • jr yitso 3 bf. 32-42
  • “Kɛɛmɔ Amɛ Nɛkɛ Wiemɔi Nɛɛ”

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • “Kɛɛmɔ Amɛ Nɛkɛ Wiemɔi Nɛɛ”
  • Nyɔŋmɔ Wiemɔ ni Ekɛha Wɔ Kɛtsɔ Yeremia Nɔ
  • Saneyitsei Bibii
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • ‘YEHOWA TA MINAABU HE’
  • “YEHOWA, OTSƆ MIYIŊ”
  • “EKOLƐ ALEEE NƆ̃ AMƐAABO TOI, NI AMƐTEŊ MƆ FƐƐ MƆ AAAKU ESƐƐ”
  • “Minyɛɛɛ Dioo Mafee!”
    Nyɔŋmɔ Wiemɔ ni Ekɛha Wɔ Kɛtsɔ Yeremia Nɔ
  • “Miŋɔ Miwiemɔi Lɛ Miwo Onaa”
    Nyɔŋmɔ Wiemɔ ni Ekɛha Wɔ Kɛtsɔ Yeremia Nɔ
  • Ani Daa Gbi Lɛ Obiɔ Akɛ, “Nɛgbɛ Yehowa Yɔɔ?
    Nyɔŋmɔ Wiemɔ ni Ekɛha Wɔ Kɛtsɔ Yeremia Nɔ
  • Namɛi Obaahala Akɛ Onanemɛi?
    Nyɔŋmɔ Wiemɔ ni Ekɛha Wɔ Kɛtsɔ Yeremia Nɔ
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Nyɔŋmɔ Wiemɔ ni Ekɛha Wɔ Kɛtsɔ Yeremia Nɔ
jr yitso 3 bf. 32-42

YITSO ETƐ

“Kɛɛmɔ Amɛ Nɛkɛ Wiemɔi Nɛɛ”

1. (a) Mɛɛ gbɛi anɔ Yesu kɛ Yeremia je amɛhe? (b) Mɛni hewɔ esa akɛ wɔkase Yeremia yɛ wɔsɔɔmɔ nitsumɔ lɛ mli lɛ?

MƐI ni wɔkaseɔ amɛ yɛ sanekpakpa shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli lɛ ateŋ otu ji Yesu Kristo. Shi esa kadimɔ waa akɛ, mɛi ni hi shi yɛ klɛŋklɛŋ afii 100 lɛ mli ni na Yesu lɛ susu yɛ shihilɛi komɛi amli akɛ eji gbalɔ Yeremia. (Mat. 16:13, 14) Nyɔŋmɔ kɛ nitsumɔ wo Yeremia dɛŋ ni eshiɛ, taakɛ efee yɛ Yesu hu gbɛfaŋ lɛ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, be ko lɛ, Nyɔŋmɔ kɛɛ Yeremia akɛ: “Kɛɛmɔ amɛ nɛkɛ wiemɔi nɛɛ: Bɔ ni Yehowa . . . kɛɛ nɛ.” (Yer. 13:12, 13; Yoh. 12:49) Agbɛnɛ hu, Yeremia jie sui ni tamɔ Yesu nɔ̃ lɛ akpo yɛ esɔɔmɔ nitsumɔ lɛ mli.

2. Mɛɛ gbɛ nɔ nibii ni esa akɛ mɛi afee ŋmɛnɛ lɛ tamɔ nibii ni abi ni Yudafoi lɛ afee yɛ Yeremia beaŋ lɛ?

2 Kɛlɛ, Odasefoi komɛi baanyɛ akɛɛ akɛ: ‘Wɔshiɛmɔ nitsumɔ lɛ yɛ srɔto yɛ Yeremia nɔ̃ lɛ he. No mli lɛ, eji Nyɔŋmɔ naawielɔ kɛha maŋ ko ni ejɔɔ ehe nɔ eha Nyɔŋmɔ, shi wɔ lɛ, mɛi ni wɔshiɛɔ wɔhaa lɛ ateŋ mɛi babaoo leee Yehowa.’ Anɔkwa sane nɛ. Shi beni shɛɔ Yeremia beaŋ lɛ, Yudafoi lɛ ateŋ mɛi babaoo etsɔmɔ “kwashiai,” ni amɛkwa anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ. (Nyɛkanea Yeremia 5:20-22.) Esa akɛ amɛtsake amɛgbɛi koni amɛjá Yehowa yɛ gbɛ ni sa nɔ. Nakai nɔŋŋ ŋmɛnɛ lɛ, kɛ́ mɛi tsɛɔ amɛhe Kristofoi loo amɛfeee nakai po lɛ, esa akɛ amɛle bɔ ni amɛaafee amɛshe Yehowa gbeyei, ni amɛtiu anɔkwa jamɔ. Nyɛhaa wɔkwɛa nɔ̃ ni wɔbaanyɛ wɔkase kɛjɛ Yeremia ŋɔɔ koni wɔnyɛ wɔsɔmɔ anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ, ni wɔye wɔbua mɛi.

Mfoniri ni yɔɔ baafa 33

‘YEHOWA TA MINAABU HE’

3. Mɛni Nyɔŋmɔ fee Yeremia beni ejeɔ esɔɔmɔ lɛ shishi lɛ, ni te nifeemɔ nɛɛ ná gbalɔ lɛ nɔ hewalɛ eha tɛŋŋ?

3 Obaakai akɛ, beni Yeremia bɔi sɔɔmɔ akɛ gbalɔ lɛ, enu wiemɔi nɛɛ akɛ: “Mɔ fɛɛ mɔ ŋɔɔ ní matsuo lɛ, yaa, ni nɔ̃ fɛɛ nɔ̃ ní mafáo lɛ, wiemɔ! Kaashe amɛ gbeyei, ejaakɛ mikɛo yɛ, ni majieo! Yehowa kɛɛ.” (Yer. 1:7, 8) Kɛkɛ ni Nyɔŋmɔ fee nɔ̃ ko ni Yeremia kpaaa gbɛ. Yeremia bɔɔ wɔ amaniɛ akɛ: “Yehowa kpã enine mli ni eta minaabu he; ni Yehowa kɛɛ mi akɛ: Naa, miŋɔ miwiemɔi lɛ miwo onaa. Kwɛ, ŋmɛnɛ gbi nɛɛ mikɛo eto jeŋmaji lɛ kɛ maŋtsɛyelii lɛ anɔ.” (Yer. 1:9, 10) Nakai be lɛ kɛyaa lɛ, Yeremia le akɛ eji Nyɔŋmɔ Ofe lɛ naawielɔ.a Akɛni Yeremia le akɛ Nyɔŋmɔ fiɔ esɛɛ kwraa hewɔ lɛ, hiɛdɔɔ ni ekɛsɔmɔɔ lɛ mli bawa.—Yes. 6:5-8.

Mfoniri ni yɔɔ baafa 34
Mfoniri ni yɔɔ baafa 34
Mfoniri ni yɔɔ baafa 34

4. Mɛɛ ekãa ni nɔ bɛ ni ajieɔ lɛ kpo yɛ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli lɛ he nɔkwɛmɔnii obaanyɛ ogba?

4 Ŋmɛnɛ lɛ, Yehowa etaaa etsuji lɛ ateŋ mɔ ko he diɛŋtsɛ. Fɛɛ sɛɛ lɛ, etsɔɔ emumɔ lɛ nɔ ehaa amɛnáa shwelɛ ni mli wa akɛ amɛshiɛ sanekpakpa lɛ. Amɛteŋ mɛi babaoo jieɔ ekãa ni nɔ bɛ kpo. Mɛi nɛɛ ateŋ mɔ kome ji Maruja ni yɔɔ Spain lɛ. Nɔ̃ ni fe afii 40 sɔŋŋ nɛ ni eniji kɛ enaji fɛɛ gboi. Ewaa kɛhaa lɛ akɛ eeeshiɛ yɛ shinai anaa, no hewɔ lɛ, etao gbɛi krokomɛi anɔ ni ebaatsɔ etsu sɔɔmɔ nitsumɔ lɛ daa. Gbɛ kome ni etsɔɔ nɔ efeɔ nakai ji woji aŋmalamɔ. Maruja haa ebi yoo lɛ ŋmalaa wiemɔi lɛ. Yɛ nyɔɔŋ ko mli lɛ, Maruja kɛ ebi yoo lɛ kɛ woji ni fa fe 150 maje mɛi, ni amɛkɛ dɛhiɛmɔ woji wo wolo kotokui lɛ eko fɛɛ eko mli. Sanekpakpa lɛ yashɛ shĩai ni yɔɔ akrowa ko ni bɛŋkɛ amɛ lɛ ateŋ babaoo mli yɛ amɛmɔdɛŋbɔi nɛɛ ahewɔ. Maruja kɛɛ ebi yoo lɛ akɛ, “Kɛ́ woji nɛɛ eko yaje mɔ ko ni yɔɔ tsui kpakpa dɛŋ lɛ, Yehowa baaha wɔná mɔ ko ni wɔkɛ lɛ akase Biblia lɛ.” Esafoŋ onukpa ko kɛɛ akɛ, “Midaa Yehowa shi yɛ nyɛmimɛi yei tamɔ Maruja ni haa mɛi yɔseɔ nɔ̃ ni he hiaa titri yɛ shihilɛ mli lɛ hewɔ.”

5. (a) Bɔ ni akɛ miishɛɛ hereee Yeremia sane lɛ nɔ lɛ fɛɛ sɛɛ lɛ, mɛni ye bua lɛ ni enyɛ ekɛ ekãa tsu enitsumɔ lɛ? (b) Te ooofee tɛŋŋ oná ekãa kɛshiɛ sanekpakpa lɛ daa?

5 Yeremia beaŋ lɛ, Yerusalembii lɛ fã kpotoo ‘náaa’ anɔkwale ni Nyɔŋmɔ ejie lɛ kpo lɛ “he miishɛɛ.” Ani gbalɔ lɛ kpa shiɛmɔ akɛni mɛi babaoo hereee sane lɛ nɔ kɛ miishɛɛ lɛ hewɔ? Kɔkɔɔkɔ! Yeremia kɛɛ akɛ: “Yehowa mlila lɛ eyi mi obɔ̃, etɔ mi kɛ naatsii.” (Yer. 6:10, 11) Te ooofee tɛŋŋ oná ekãa ni tamɔ nɛkɛ daa? Gbɛ kome ji, ni ojwɛŋ bɔ ni anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ naawielɔ ni oji lɛ ewo ohiɛ nyam babaoo lɛ nɔ. Ole akɛ je nɛŋ hiɛnaanɔbii lɛ bɔɔ anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ gbɛ́i lɛ he ahora. Kɛfata he lɛ, ole akɛ jamɔŋ hiɛnyiɛlɔi lɛ shishiuɔ mɛi ni yɔɔ oshikpɔŋkuku lɛ mli lɛ taakɛ osɔfoi lɛ fee yɛ Yeremia beaŋ lɛ. (Nyɛkanea Yeremia 2:8, 26, 27.) Nɔ̃ ni tamɔɔɔ nakai lɛ, Nyɔŋmɔ tsɔɔ Maŋtsɛyeli lɛ he sanekpakpa lɛ ni ojajeɔ lɛ nɔ ejieɔ mɔbɔnalɛ kpo etsɔɔ adesai. (Yaafo 3:31, 32) Hɛɛ, kɛ́ ojwɛŋ anɔkwa saji ni tamɔ nakai anɔ lɛ, no baanyɛ aye abua bo koni oya nɔ okɛ ekãa ajaje sanekpakpa lɛ, ni oye obua mɛi ni yɔɔ tsui kpakpa lɛ.

6. Mɛɛ gbɛtsii nii wuji Yeremia kɛkpe?

6 Ŋwanejee ko bɛ he akɛ, obaakpɛlɛ nɔ akɛ jeee be fɛɛ be wɔnáa lɛ mlɛo akɛ wɔkɛ ekãa aaatsu Kristofoi asɔɔmɔ nitsumɔ lɛ. Beni Yeremia sɔmɔɔ Yehowa lɛ, lɛ hu ekɛ gbɛtsii nii wuji ni apasa gbalɔi fata he lɛ kpe. Obaanyɛ okane shihilɛi nɛɛ ateŋ ekome he sane yɛ Yeremia yitso 28 lɛ. Mɛi babaoo booo esane lɛ toi, ni bei komɛi lɛ, enuɔ he akɛ eshwɛ ekome too pɛ. (Yer. 6:16, 17; 15:17) Kɛfata he lɛ, be ko lɛ ehenyɛlɔi lɛ ka akɛ amɛbaagbe lɛ.—Yer. 26:11.

Be mli ni oshiɛɔ sanekpakpa lɛ, mɛni hewɔ obaanyɛ oná hekɛnɔfɔɔ yɛ Yehowa mli akɛ ebaaye ebua bo koni oye gbɛtsii nii ni okɛkpeɔ lɛ anɔ lɛ?

“YEHOWA, OTSƆ MIYIŊ”

7, 8. Mɛni hewɔ abaanyɛ akɛɛ akɛ, Nyɔŋmɔ ‘tsɔ Yeremia yiŋ’ yɛ gbɛ ni sɛɛnamɔ yɔɔ he lɛ nɔ lɛ?

7 Be ko lɛ, aye Yeremia he fɛo ni ajɛ lɛ daa jenamɔ, ni no ha efɔse ehenumɔi eshwie Nyɔŋmɔ hiɛ. Mɛɛ shishinumɔ naa, osusuɔ akɛ, obaanyɛ okɛɛ akɛ Yehowa ‘tsɔ’ enɔkwa gbalɔ lɛ ‘yiŋ’ taakɛ atsĩ tã yɛ Yeremia 20:7, 8 lɛ?—Nyɛkanea.

8 Nyɔŋmɔ ‘tsɔ egbalɔ lɛ yiŋ’ yɛ gbɛ ni sɛɛnamɔ yɔɔ he lɛ nɔ. Yeremia nu he akɛ shiteekɛwoo ni ekɛkpeɔ lɛ naa wa tsɔ, ni no hewɔ lɛ enyɛŋ etsu nitsumɔ ni Nyɔŋmɔ kɛwo edɛŋ lɛ dɔŋŋ. Shi, Ofe lɛ sɛɛfimɔ kɛ yelikɛbuamɔ naa lɛ, enyɛ etsu. No hewɔ lɛ, obaanyɛ okɛɛ akɛ Yehowa ná enɔ hewalɛ, ni ekɛtsɔɔ akɛ eyɛ hewalɛ kwraa fe Yeremia kɛ Yeremia henumɔi lɛ. Beni Nyɔŋmɔ gbɔmɔ nɛɛ nu he akɛ efee bɔ fɛɛ bɔ ni eeenyɛ, ni ákɛ enyɛŋ nɔ̃ ko efee dɔŋŋ lɛ, Yehowa waje lɛ ni enyɛ etsu nɔ̃ ni esusuɔ akɛ enyɛŋ etsu lɛ. Nyɔŋmɔ tsɔɔ akɛ, ehe wa kwraa fe gbalɔ lɛ gbɔjɔmɔi lɛ. Eyɛ mli akɛ, mɛi naaa Yeremia wiemɔ lɛ he miishɛɛ, akpoo lɛ, ni awa lɛ yi moŋ, shi enyɛ etee nɔ eshiɛ.

9. Mɛni hewɔ wiemɔi ni yɔɔ Yeremia 20:11 lɛ baanyɛ aha otsɛ otsui oŋmɛ omli lɛ?

9 Yehowa fi Yeremia sɛɛ, ni etsɔ tamɔ “ekaalɔ ni he wa” yɛ Yeremia masɛi. (Yer. 20:11) Ekɔɔɔ he eko naagbai wuji ni okɛkpeɔ lɛ, Nyɔŋmɔ baanyɛ awaje bo hu bɔni afee ni oya nɔ okɛ ekãa afi anɔkwa jamɔ sɛɛ. Obaanyɛ ona sane nɛɛ taakɛ atsɔɔ shishi yɛ Ga Biblia hee lɛ mli akɛ, Yehowa baatsɔ tamɔ “kãkãlɔ ni asheɔ lɛ gbeyei” ni damɔ omasɛi.

10. Mɛni otswa ofai shi akɛ obaafee kɛ́ okɛ shiteekɛwoo kpe?

10 Beni bɔfo Paulo woɔ Kristofoi ni kɛ shiteekɛwoo miikpe lɛ hewalɛ lɛ, ema oti nɛɛ nɔ mi. Eŋma akɛ: “Nyɛbaa nyɛjeŋ bɔ ni sa Kristo sanekpakpa lɛ kɛkɛ, koni, . . . manu nyɛhe akɛ nyɛdamɔ shi yɛ mumɔ kome mli, ni nyɛkɛ jwɛŋmɔ kome miipele sanekpakpa lɛ hemɔkɛyeli lɛ he, ni nyɛkahaa henyɛlɔi lɛ miiwoa nyɛhe gbeyei.” (Fil. 1:27, 28) Taakɛ Yeremia kɛ Kristofoi ni hi shi yɛ klɛŋklɛŋ afii 100 lɛ mli lɛ fee lɛ, obaanyɛ okɛ ohe akpasa Nyɔŋmɔ Ofe lɛ be mli ni otsuɔ osɔɔmɔ nitsumɔ lɛ, ni esa akɛ ofee nakai. Kɛ́ mɛi komɛi gbe ohe guɔ loo amɛte shi amɛwo bo lɛ, kaimɔ akɛ Yehowa yɛ omasɛi, ni ebaanyɛ ewaje bo. Efee nakai eha Yeremia kɛ onyɛmimɛi lɛ babaoo; belɛ ebaanyɛ efee nakai nɔŋŋ eha bo hu. Tutɔmɔ lɛ kɛha yelikɛbuamɔ, ni oná hekɛnɔfɔɔ akɛ ebaaha osɔlemɔ lɛ hetoo. Bo hu beni Nyɔŋmɔ haa bo hewalɛ ni okɛyeɔ gbɛtsii nii anɔ kɛ ekãa shi jeee kɛ gbeyeishemɔ lɛ, obaana akɛ ‘atsɔ oyiŋ.’ Hɛɛ, obaanyɛ ofee babaoo kwraa fe bɔ ni osusuɔ.—Nyɛkanea Bɔfoi lɛ Asaji 4:29-31.

11, 12. (a) Mɛɛ tsakemɔi obaanyɛ ofee koni onyɛ oshiɛ otsɔɔ mɛi babaoo yɛ osɔɔmɔ nitsumɔ lɛ mli? (b) Mɛni mfoniri ni yɔɔ baafa 39 lɛ haa onaa akɛ obaanyɛ ofee yɛ oshikpɔŋkuku lɛ mli?

11 Nɔ̃ ni wɔkaneɔ yɛ Yeremia sɔɔmɔ nitsumɔ lɛ he lɛ baanyɛ aye abua wɔ yɛ gbɛi srɔtoi anɔ koni wɔjaje sanekpakpa lɛ yɛ gbɛ ni mɔɔ shi jogbaŋŋ nɔ. Beni Yehowa gbalɔ lɛ kɛ nɔ̃ ni fe afii 20 esɔmɔ sɛɛ lɛ, enyɛ ekɛɛ akɛ: “Miwieɔ mitsɔɔ nyɛ, miteɔ shi leebi maŋkpa miwieɔ, shi nyɛbooo toi.” (Yer. 25:3) Hɛɛ, Yeremia teɔ shi mra ni ekɛ mɛi lɛ yawieɔ. Ani wɔbaanyɛ wɔkase nɔ̃ ko kɛjɛ enɔkwɛmɔnɔ lɛ mli? Asafoi babaoo amli lɛ, shiɛlɔi komɛi teɔ shi mra ni amɛkɛ mɛi yawieɔ yɛ hei ni awoɔ tsɔji kɛ hei ni akwɔɔ oketekei. Yɛ akrowai lɛ, akɛni okwaafoi kɛ mɛi krokomɛi teɔ shi mra hewɔ lɛ, Odasefoi babaoo yasaraa amɛ yɛ bei nɛɛ amli. Ani oona gbɛi krokomɛi ni obaanyɛ okɛ nɔ̃ ni wɔkaseɔ kɛjɛɔ Yeremia sɔɔmɔ nitsumɔ lɛ ni etsu lɛ jogbaŋŋ lɛ mli lɛ atsu nii? Ani obaanyɛ ote shi mra bɔ ni sa koni onyɛ ohi kpee kɛha shiɛmɔyaa ni ato he gbɛjianɔ lɛ shishi yɛ be naa pɛpɛɛpɛ?

12 Kɛfata he lɛ, bei pii lɛ, shwane kɛ gbɛkɛnaashi shiɛmɔ yɛ shinai anaa lɛ woɔ yibii pii yɛ hei babaoo. Shiɛlɔi komɛi po yashiɛɔ gbɛkɛ yɛ hei ni afoɔ pɛtro, niyelihei, kɛ nitsumɔhei krokomɛi ni atsuɔ nii gbi muu fɛɛ lɛ amli. Ani obaanyɛ otsake obe he gbɛjianɔtoo mli koni onyɛ oshiɛ yɛ be mli ni obaana mɛi babaoo yɛ shĩa loo he kroko lɛ?

Beni ojajeɔ Yehowa sane lɛ, mɛni hewɔ onuɔ he akɛ Yehowa miifi osɛɛ lɛ?

13, 14. (a) Mɛɛ gbɛ nɔ Yeremia nɔkwɛmɔnɔ lɛ kɔɔ sɛɛkuukɛsaramɔi ahe? (b) Mɛni hewɔ esa akɛ wɔye wɔwiemɔi anɔ yɛ sɛɛkuukɛsaramɔi ahe lɛ?

13 Be ko lɛ, Yehowa fã Yeremia koni eyadamɔ sɔlemɔwe agbói lɛ loo Yerusalem agbói lɛ anaa ejaje egbalɛi lɛ. (Yer. 7:2; 17:19, 20) Kɛ́ Yeremia jaje esaji lɛ yɛ agbói lɛ anaa lɛ, no baaha mɛi babaoo anu Yehowa wiemɔ lɛ. Kɛfata he lɛ, akɛni mɛi babaoo, ni maŋ lɛ mli hiɛnaanɔbii, jarayelɔi, kɛ guɔyelɔi lɛ fata he lɛ, fɔɔ agbói pɔtɛi komɛi amli tsɔmɔ hewɔ lɛ, eeenyɛ efee akɛ ekɛ amɛteŋ mɛi komɛi wie shii abɔ koni eye ebua amɛ ni amɛnu esaji ni amɛnu momo lɛ ashishi. Mɛni yɔɔ sane nɛɛ mli ni baanyɛ aye abua wɔ kɛ́ wɔmiiku wɔsɛɛ wɔyasara mɛi ni ejie miishɛɛ kpo yɛ wiemɔ lɛ he lɛ?

14 Yeremia le akɛ mɛi awala damɔ nitsumɔ ni etsuɔ akɛ Nyɔŋmɔ gbalɔ lɛ nɔ. Be ko beni enyɛɛɛ etsu gbɛtsɔɔmɔ ni Nyɔŋmɔ kɛha lɛ akɛ ekɛ mɛi lɛ awie lɛ he nii lɛ, eha enaanyo Baruk yatsu he nii. (Nyɛkanea Yeremia 36:5-8.) Te wɔɔfee tɛŋŋ wɔkase Yeremia yɛ enɛ mli lɛ? Kɛ́ wɔwo shĩatsɛ ko shi akɛ wɔbaaku wɔsɛɛ wɔba ekoŋŋ lɛ, ani wɔyeɔ wɔwiemɔ lɛ nɔ? Kɛ́ shihilɛ ko hewɔ lɛ wɔnyɛŋ wɔyafee sɛɛkuukɛsaramɔ loo shĩa Biblia mli nikasemɔ lɛ, ani wɔtoɔ gbɛjianɔ koni mɔ kroko ayatsu he nii? Yesu kɛɛ akɛ: “Nyɛhaa nyɛwiemɔ afea: Hɛɛ, hɛɛ!” (Mat. 5:37) Akɛni wɔji Nyɔŋmɔ ni wieɔ anɔkwale, ni feɔ nii bɔ ni yɔɔ fɛo kɛ gbɛnaa gbɛnaa lɛ naawielɔi hewɔ lɛ, esa akɛ wɔye wɔwiemɔi anɔ.—1 Kor. 14:33, 40.

Mfoniri ni yɔɔ baafa 39

Ani ofee tsakemɔi yɛ obe he gbɛjianɔtoo kɛ gbɛi ni otsɔɔ nɔ oshiɛɔ lɛ amli koni onyɛ oye mɛi babaoo odase?

15, 16. (a) Mɛɛ gbɛ nɔ mɛi babaoo lɛ́ɔ amɛsɔɔmɔ nitsumɔ lɛ mli kɛkaseɔ Yeremia nɔkwɛmɔnɔ lɛ? (b) Mɛni okaseɔ kɛjɛɔ niiashikpamɔ ni ba yɛ Chile ni ehe mfoniri yɔɔ baafa 40 lɛ mli?

15 Yeremia ŋma Yudafoi ni yɔɔ Babilon lɛ wolo yɛ ‘wiemɔ kpakpa’ ni Yehowa ewie akɛ ebaaha amɛku amɛsɛɛ ekoŋŋ lɛ he, ni ekɛwo amɛ hewalɛ. (Yer. 29:1-4, 10) Ŋmɛnɛ lɛ, abaanyɛ ashiɛ nɔ̃ ni etsɛŋ Yehowa baafee lɛ he ‘wiemɔ kpakpa’ lɛ jogbaŋŋ kɛtsɔ woji aŋmalamɔ kɛ tɛlifoŋtswaa hu nɔ. Ani obaanyɛ otsɔ gbɛi nɛɛ anɔ oye obua owekumɛi loo mɛi krokomɛi ni ewa akɛ nine baashɛ amɛnɔ loo amɛyɔɔ hei ni yɔɔ shɔŋŋ lɛ?

16 Ŋmɛnɛ lɛ, kɛ́ Maŋtsɛyeli shiɛlɔi lɛ kase bɔ ni Yeremia tsu esɔɔmɔ nitsumɔ lɛ jogbaŋŋ kɛmɔ shi lɛ, bei pii lɛ, amɛwoɔ yibii kpakpai. Odasefonyo ko ni yɔɔ Chile lɛ tsi ebɛŋkɛ yoo ko ni miije kpo kɛmiijɛ he ko ni akwɔɔ oketekei lɛ. Beni yoo lɛ nu Biblia lɛ mli sane lɛ, ená miishɛɛ waa, ni ekpɛlɛ ni akɛ lɛ akase Biblia lɛ yɛ eshĩa. Shi Odasefonyo lɛ biii yoo nɛɛ he ni eyɔɔ. Sɛɛ mli beni wɔnyɛmi yoo lɛ yɔse bɔ ni ehe hiaa waa ni eye ebua yoo lɛ koni miishɛɛ ni eyɔɔ yɛ anɔkwale lɛ he afa babaoo lɛ, esɔle eha Yehowa kɛha yelikɛbuamɔ. Enɔ jetsɛremɔ lɛ, nyɛmi yoo lɛ ku sɛɛ etee he ni akwɔɔ oketekei lɛ yɛ be ni ekɛ yoo lɛ kpe lɛ nɔŋŋ nɔ. Ekɛ yoo lɛ kpe ekoŋŋ. Be nɛɛ nɔ lɛ, eha yoo lɛ tsɔɔ lɛ he ni eyɔɔ, ni eŋma efɔ shi, ni sɛɛ mli lɛ eyasara yoo lɛ yɛ shĩa koni eye ebua lɛ ni enu Ŋmalɛi lɛ ashishi. Etsɛŋ Nyɔŋmɔ baakpata Satan je lɛ hiɛ. Shi, hiɛnɔkamɔ yɛ kɛha mɛi ni tsakeɔ amɛtsui ni amɛnáa sanekpakpa lɛ mli hemɔkɛyeli lɛ. (Nyɛkanea Yaafo 3:31-33.) Belɛ, enɛ kɛ gbeekpamɔ naa lɛ, nyɛhaa wɔkɛ hiɛdɔɔ atsua wɔshikpɔŋkuku lɛ mli nii kɛmɔa shi.

Mfoniri ni yɔɔ baafa 40

Ani obɔɔ mɔdɛŋ fɛɛ ni ooonyɛ koni oye obua mɛi fɛɛ ni okɛkpeɔ ni náa wiemɔ lɛ he miishɛɛ lɛ?

“EKOLƐ ALEEE NƆ̃ AMƐAABO TOI, NI AMƐTEŊ MƆ FƐƐ MƆ AAAKU ESƐƐ”

17. Mɛɛ gbɛ nɔ obaanyɛ otsɔ okase bɔ ni Yeremia tsu esɔɔmɔ nitsumɔ lɛ eha lɛ yɛ oshikpɔŋkuku lɛ mli?

17 Yehowa sumɔɔɔ ni mɛi awala aŋmɛɛ amɛ. Aaafee afii nyɔŋma dani akpata Yerusalem hiɛ lɛ, Yehowa tsɔ Yeremia nɔ eha nomii ni yɔɔ Babilon lɛ ná hiɛnɔkamɔ. Wɔkaneɔ akɛ: “Maha mihiŋmɛii akã amɛhe ni mafee amɛ ekpakpa, ni mikɛ amɛ aaaku sɛɛ kɛaaba nɛkɛ shikpɔŋ nɛɛ nɔ, ni mamamɔ amɛ ni mikumɔŋ amɛ, ni matɛo amɛ ni mifamɔŋ amɛ.” Yeremia nyɛ ekɛɛ amɛ akɛ: “Hiɛnɔkamɔ yɛ ha [nyɛwɔsɛɛ] be.” (Yer. 24:6; 26:3; 31:17) Yeremia na gbɔmɛi tamɔ bɔ ni Nyɔŋmɔ naa amɛ lɛ nɔŋŋ. Eha suɔmɔ kudɔ bɔ ni etsu esɔɔmɔ nitsumɔ lɛ, ni edamɔ Yehowa najiaŋ ewo mɛi ŋaa akɛ: “Nyɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ akpale kɛjɛ egbɛ fɔŋ lɛ nɔ, ní nyɛsaa nyɛnifeemɔ nii lɛ.” (Yer. 35:15) Ani oona gbɛi krokomɛi ni obaanyɛ otsɔ nɔ ojie suɔmɔ kpo otsɔɔ aŋkroaŋkroi ni yɔɔ oshikpɔŋkuku lɛ mli lɛ?

18, 19. (a) Beni wɔshiɛɔ sanekpakpa lɛ, mɛɛ susumɔ esa akɛ wɔkpoo? (b) Mɛɛ su ni Yeremia jie lɛ kpo esa akɛ wɔkase?

18 Yeremia haaa suɔmɔ ni ená kɛha mɛi lɛ he ajɔ. Beni akpata Yerusalem hiɛ lɛ, emusuŋ tee nɔ etsɔ lɛ yɛ emaŋbii lɛ ahe. (Nyɛkanea Yaafo 2:11.) Yudafoi lɛ sa hiɛkpatamɔ ni ba amɛnɔ lɛ. Fɛɛ sɛɛ lɛ, Yeremia ekɛɛɛ akɛ, ‘Bɛ ŋkɛɛ nyɛ!’ Moŋ lɛ, eye awerɛho babaoo yɛ nɔ̃ ni ba amɛnɔ lɛ hewɔ. Nakai nɔŋŋ esaaa akɛ wɔtsuɔ wɔsɔɔmɔ nitsumɔ lɛ akɛni akɛfi wɔnɔ lɛ hewɔ. Esa akɛ wɔha suɔmɔ ni wɔyɔɔ kɛha wɔ-Nyɔŋmɔ ni he yɔɔ naakpɛɛ lɛ, kɛ gbɔmɛi ni ebɔ amɛ yɛ esubaŋ nɔ lɛ, atsirɛ wɔ ni wɔye mɛi odase.

Mfoniri ni yɔɔ baafa 42

Ani ohaa mɛi naa akɛ amɛsane kã otsui nɔ?

19 Hegbɛ loo gbɛhe ko bɛ je nɛŋ ni fe hegbɛ ni wɔná akɛ wɔɔdamɔ anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ najiaŋ wɔye odase lɛ. Yeremia nu he nakai nɔŋŋ ni eŋma akɛ: “Kɛ́ mina owiemɔi lɛ miyeɔ; owiemɔi lɛ ji mimiishɛɛ kɛ mitsui mlifilimɔ; ejaakɛ aŋɔ ogbɛ́i awo mi, Yehowa.” (Yer. 15:16) Be mli ni wɔyaa nɔ wɔshiɛɔ sanekpakpa lɛ, mɛi babaoo baaba amɛbale Mɔ ni haa amɛ wala lɛ, ni amɛbaaná suɔmɔ amɛha lɛ. Kɛ́ wɔkɛ hiɛdɔɔ kɛ suɔmɔ sɔmɔ taakɛ Yeremia fee lɛ, ebaaba lɛ nakai.

Yeremia nɔkwɛmɔnɔ lɛ hewɔ lɛ, mɛɛ gbɛi krokomɛi ni atsɔɔ nɔ ashiɛɔ Yehowa ‘wiemɔ kpakpa’ lɛ obaanyɛ oka okwɛ wɔsɛɛ?

a Taakɛ eji yɛ shihilɛ nɛɛ mli lɛ, bei pii lɛ, Yehowa haa ŋwɛi bɔfoi feɔ amɛnii oookɛɛ Yehowa ji mɔ ni wieɔ lɛ.—Koj. 13:15, 22; Gal. 3:19.

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje