Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • w83 6/1 bf. 12-16
  • Maŋtsɛyeli He Sane lɛ Aje Kpo!

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Maŋtsɛyeli He Sane lɛ Aje Kpo!
  • Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1983
  • Saneyitsei Bibii
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • Abu Lɛ Bem Yɛ Sane Ni Ka Shi Lɛ He
  • Maŋtsɛyeli Lɛ Sɛɛfilɔi Anɔkwafoi
  • He Ni “Gwantɛŋi” Lɛ Yadamɔɔ
  • Daa Shi—Yehowa Mesia Maŋtsɛyeli Lɛ Miiye Nɔ
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1990
  • NAMƆ BAANYƐ ANU OKADI LƐ SHISHI PƐPƐƐPƐ?
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1985
  • 1914 Be ni Agbalaa Jwɛŋmɔ Kɛyaa Nɔ
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1984
  • Maŋtsɛ lɛ Miiye Nɔ!
    “Ha Omaŋtsɛyeli lɛ Aba”
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1983
w83 6/1 bf. 12-16

Maŋtsɛyeli He Sane lɛ Aje Kpo!

“Nyɛlaa lala hee nyɛhaa Yehowa. . . . Nyɛkɛa yɛ jeŋmajiaŋ Iɛ ateŋ akɛ: Yehowa miiye maŋtsɛ!”​—Lala 96:​1, 10.

1. (a) Mɛɛ lala abaanyɛ ala klɛŋklɛŋ yɛ gbɛ ni ja nɔ yɛ 1914, ni mɛni hewɔ? (b) Mɛni nɔ naamɔ Yesu wie he yɛ Luka 21:24?

1 AFI 1914 mli dani anyɛ ala lala lɛ mli wiemɔi lɛ klɛŋklɛŋ kwraa yɛ gbɛ ni ja nɔ ni efee nɔ ni kɔɔ be lɛ he, akɛ, “Jeŋmaji Abei lɛ eba naagbee, ejaakɛ amɛmaŋtsɛmɛi lɛ eye amɛbei lɛ.”a Beni shɛɔ October 1, 1914 lɛ, no mli lɛ Jeŋ Ta I miiya nɔ ni eje shishi fe nyɔji enyɔ. Nakai wiemɔi ni kɔɔ Jeŋmaji Abei lɛ he lɛ kɔɔ Yesu Kristo gbalɛ ni kɔɔ be mli ni klɛŋklɛŋ afii oha lɛ mli Yerusalem lɛ kɛ esɔlemɔwe lɛ hiɛ baakpata lɛ he. Nakai hiɛkpatamɔ lɛ ba yɛ afi 70 Ŋ.B. Anu ni Yesu miikɛɛ yɛ Luka 21:24 akɛ: “Ni [Yudafoi lɛ] amɛaanyɔnyɔi yɛ klante naa, ni aaaŋɔ amɛ nom kɛaatee jeŋmaji fɛɛ mli, ni jeŋmaji lɛ aaanaanaa Yerusalem nɔ kɛyashi beyinɔ ni jeŋmaji abei lɛ aaashɛ.” Yɛ blema, yɛ Israel Maŋtsɛ David gbii lɛ amli lɛ, afee Yerusalem maŋ lɛ akɛ Nyɔŋmɔ mfonirifeemɔ mli maŋtsɛyeli lɛ maŋtiase. No hewɔ lɛ Yerusalem bafee Nyɔŋmɔ maŋtsɛyeli diɛŋtsɛ ni yɔɔ emaŋtsɛ ni afɔ lɛ mu lɛ dɛŋ lɛ he mfoniri ni yeɔ Israel maŋ ni eye ehe lɛ nɔ. No hewɔ lɛ yɛ enɛ kɛ gbeekpamɔ naa lɛ, Yesu wiemɔi ni yɔɔ Luka 21:24 lɛ kɔɔ Nyɔŋmɔ mfonirifeemɔ mli maŋtsɛyeli lɛ nɔnaamɔ he.

2. (a) Mɛɛ be mli nɔnaamɔ lɛ je shishi klɛŋklɛŋ, ni yɛ mɛɛ gbɛ nɔ? (b) Mɛni hewɔ atooo Mesia Maŋtsɛyeli lɛ amaaa shi yɛ Yerusalem hiɛkpatamɔ lɛ sɛɛ yɛ afi 70 Ŋ.B.?

2 Mɛɛ be mli nakai nɔnaamɔ lɛ je shishi klɛŋklɛŋ kwraa? Jeee yɛ afi 70 Ŋ.B., beni Yesu kɛ egbalɛ lɛ eha lɛ sɛɛ afii 37 lɛ. Nakai afi lɛ mli akpata Yerusalem maŋtiase ni akusɛɛ ama lɛ hiɛ, nɔ ni Roma asraafoi lɛ kɛba yɛ nɛkɛ be nɛɛ mli lɛ. Shi nɔnaamɔ ni Yesu gba he sane efɔ shi lɛ ji nɔnaamɔ ni je shishi yɛ Yerusalem hiɛkpatamɔ klɛŋklɛŋ kɛtsɔ Babilonbii lɛ anɔ yɛ afi 607 Dani wɔ Ŋmɛnɛŋmɛnɛ Beaŋ lɛ ba Iɛ nɔtsamɔ. Beni yɛ afii ohai komɛi asɛɛ lɛ, Romabii lɛ kpata Yerusalem ni akusɛɛ atswa ama shi lɛ hiɛ yɛ afi 70 Ŋ.B. lɛ, no mli lɛ “Jeŋmaji abei” lɛ be lɛ fɛɛ nako ashɛ. Yesu le nakai anɔkwa sane lɛ momo, no hewɔ lɛ ekɛɛɛ akɛ nɔ ni baanyiɛ Yerusalem ni atswa ama shi lɛ hiɛkpatamɔ ni Romabii Iɛ kɛbaaba lɛ sɛɛ aba nɔŋŋ ji Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli diɛŋtsɛ loo mfonirifeemɔ mli nɔ̃ yɛ Mesia, ni ji Kristo lɛ dɛŋ lɛ. Shi moŋ, jeŋmaji foolɔi lɛ baaya nɔ anaanaa mfonirifeemɔ mli Nyɔŋmɔ maŋtsɛyeli lɛ ni Yerusalem ni yɔɔ egbii lɛ amli lɛ damɔ shi kɛha lɛ lɛ nɔ kɛyashi be mli ni “Jeŋmaji abei” ni ato lɛ fɛɛ baata yɛ Nyɔŋmɔ diɛŋtsɛ be ni eto lɛ mli.

3. (a) Te wɔɔfee tɛŋŋ wɔbu Jeŋmaji Abei lɛ sɛɛkɛlɛ kɛ enaagbee lɛ he akɔntaa? (b) Mɛɛ sane ni he hiaa waa fe fɛɛ baje kpo yɛ 1914?

3 Agbɛnɛ wɔbaatsɔ wɔhiɛ wɔha Daniel gbalɛ lɛ, yitso 4, ni wɔna akɛ nakai “bei” lɛ ayibɔ baafee kpawo. Ni afii ni yɔɔ nakai be kome lɛ mli lɛ baafee nyɔŋtsere afi mli gbii, ni ji gbii 360. Gbi kome baadamɔ shi aha afi, taakɛ bɔ ni Jeŋmaji lɛ buɔ be amɛhaa lɛ tsɔɔ. Nohewɔ lɛ kɛ abu he akɔntaa lɛ, “bei kpawo” lɛ fɛɛ bafee afii 2,520. (Okɛto Daniel 4:​16, 23, 25, 32 he.) Akɛni amɛkanemɔ je shishi beni Babiloniabii lɛ butu mfonirifeemɔ mli Nyɔŋmɔ maŋtsɛyeli ni yɔɔ Yerusalem lɛ yɛ afi 607 D.Ŋ.B., yɛ nakai afi lɛ naagbee fa lɛ mli hewɔ lɛ, amɛbe shɛ ni amɛbaaba naagbee yɛ afi 1914 wɔ-Ŋmɛnɛŋmɛnɛ Beaŋ, yɛ afi lɛ naagbee fa lɛ mli. Nakai be ni akadi lɛ mli Jeŋ Ta I je shishi. Eyɛ mli akɛ eji sane ko ni yɔɔ miishɛɛ waa moŋ, shi shishinumɔ ni he hiaa fe fɛɛ ni esa akɛ ana yɛ nakai “Jeŋmaji abei” lɛ naagbee aloo “jeŋmaji abei ni ato” (New World Translation) lɛ naagbee, yɛ nakai afi ni ta ewo he gbeyei lɛ mli ji: Nyɔŋmɔ mumɔŋ Maŋtsɛyeli ni afee he mfoniri ni yɔɔ e-Bi Yesu Kristo ni efɔ lɛ mu lɛ dɛŋ lɛ je shishi yɛ jɛmɛ yɛ ŋwɛi. Anɔkwale ni eji akɛ Kristendom jamɔ mli hiɛnyiɛlɔi lɛ kɛ mɛi krokomɛi jeɔ enɛ he ŋwane lɛ haa ebafeɔ “sane ni ka shi” ni he hiaa fe fɛɛ. Ni esa akɛ wɔkɛ enɛ akpe!

Abu Lɛ Bem Yɛ Sane Ni Ka Shi Lɛ He

4. Jeŋ saji ebu namɛi bem?

4 No hewɔ lɛ, klɛŋklɛŋ kwraa lɛ, wɔbaabi akɛ: Namɛi ji mɛi ni tsɔ hiɛ afii pii amɛgbala jeŋ muu fɛɛ jwɛŋmɔ kɛba “Jeŋmaji abei” ni baaba naagbee yɛ 1914 naagbee fa lɛ mli lɛ nɔ lɛ? Amɛji Majimaji Ateŋ Biblia Kaselɔi lɛ, ni kɛ Buu-Mɔɔ wolo tɛtrɛɛ lɛ kɛ Buu Mɔɔ Biblia kɛ Wolo Bibioo asafo lɛ woji krokomɛi amli saji tsuɔ nii lɛ. Ŋmɛnɛ, ale amɛ yɛ jeŋ fɛɛ akɛ Yehowa Odasefoi. Ani jeŋ saji ebu amɛ bem? Hɛɛ!

5. (a) Mɛɛ hetoo akɛha mɛi ni jeɔ Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ ni ato ama shi lɛ he ŋwane lɛ? (b) Te Luka 21:​25-27 mlibaa lɛ fiɔ Jeŋmaji Abei lɛ naagbee yɛ 1914 yɛ yinɔsane mli lɛ sɛɛ ehaa tɛŋŋ?

5 Akɛni ŋmɛnɛ, adesai ateŋ mɛi ni fa ebuuu be he akɔntaa ni Nyɔŋmɔ buɔ, ni akɛni Kristendom kɛ emli jamɔi sɔrɔtoi ni amɛmli egbala lɛ jeɔ ja ni enɛ ja lɛ he ŋwane hewɔ lɛ, ani mɛi ni teɔ shi woɔ Yehowa Odasefoi ni amɛfa kwraa fe amɛ lɛ eye bem yɛ ŋwanejee ni naa wa ni kɔɔ Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ ni Kristo to ma shi yɛ ŋwɛi yɛ 1914 Ŋ.B. lɛ he lɛ mli? Yesu gbalɛ ni kɔɔ nɔ ni baakadi “je lɛ naagbee” (AV) aloo “nibii agbɛjianɔtoo lɛ naagbee” (NW) , kɛ nyɔŋmɔshimɔ gbee haa wɔ hetoo akɛ Dabi! Afi 1914 sɛɛ afii nyɔŋmai ekpaa kɛ kpaanyɔ nɛɛ, wɔmiina shihilɛ ni yɔɔ bianɛ ni haa nɔ ni Yesu gba efɔ shi yɛ Luka 21:​25-27 lɛ baa mli yɛ nɛkɛ wiemɔi nɛɛ amli: “Ni jeŋmaji afimɔ lɛ aaaba shikpɔŋ lɛ nɔ, ni amɛaafee yeyeeye, yɛ ŋshɔ kɛ ŋshɔkei agbeemɔ hewɔ; ni nɔ aaanyɔnyɔɔ gbɔmɛi anɔ yɛ gbeyei kɛ nibii ni baa je lɛŋ lɛ agbɛkwɛmɔ hewɔ; ejaakɛ aaahoso ŋwɛi hewalɛi lɛ tete. Kɛkɛ lɛ amɛaana gbɔmɔ bi lɛ akɛ eeeba yɛ atatuŋ kɛ hewalɛ kɛ anunyam babaoo.” Belɛ Jeŋmaji Abei lɛ ni ba naagbee yɛ 1914 afi lɛ naagbee fa lɛ mli lɛ damɔ shi lolo yɛ yinɔsane mli akɛ shishijee Maŋtsɛyeli anɔkwalei lɛ ni esa akɛ wɔmɔ mli ŋmɛnɛ lɛ ateŋ ekome.

6. Mɛni hewɔ Yesu ŋmɛnɛŋmɛnɛ beaŋ kaselɔi lɛ nyaa moŋ fe ni amɛaana jeŋmaji lɛ ayeyeeyefeemɔ lɛ mli gbɛfaŋnɔ?

6 Ani esa akɛ nɔ̃ anyɔnyɔɔ mɔ fɛɛ mɔ nɔ yɛ nibii ni anaa ni baa shikpɔŋ nɔ lɛ ahe gbeyeishemɔ hewɔ? Ani Yesu diɛŋtsɛ kɛɛ akɛ mɔ fɛɛ mɔ baanu he nakai? Dabida! Ejaakɛ Yesu diɛŋtsɛ jie enɔkwa kaselɔi lɛ kɛjɛ mli, ni ekɛɛ amɛ yɛ no sɛɛ akɛ: “Shi beni nibii nɛɛ aaatsɔ naa shi lɛ, no lɛ nyɛkwɛa ŋwɛi ni nyɛholea nyɛyitsei anɔ, ejaakɛ nyɛkpɔmɔ lɛ miibɛŋkɛ.” (Luka 21:28) Taakɛ Mateo 24:​32, 33 tsɔɔ lɛ, Yesu kɛɛ hu akɛ: “Shi nyɛkasea agbamitso abɛ ni ebuɔ lɛ: beni eniji lɛ efrɔke ni ebɔi bai fumɔ lɛ, nyɛle akɛ latsaa be lɛ eshɛ eta. Nakai nɔŋŋ nyɛ hu, beni nyɛaana nii nɛɛ fɛɛ lɛ, nyɛlea akɛ eshɛ agboi lɛ anaa eta.” (Agbɛnɛ kwɛmɔ Marko 13:​28, 29 lɛ hu.) Akɛni amɛkɛ amɛhiŋmɛi ena jeŋ saji nɛɛ ni yeɔ odase akɛ amɛkpɔmɔ ebɛŋkɛ, yɛ amɛshinaai anaa hewɔ lɛ, amɛfeee yeyeeye taakɛ jeŋmaji lɛ feɔ lɛ.

Maŋtsɛyeli Lɛ Sɛɛfilɔi Anɔkwafoi

7, 8. (a) Kristo mumɔŋ “nyɛmimɛi” lɛ eyadamɔ nɛgbɛ, ni mɛni hewɔ? (b) Mɛɛ gbɛnaa nii mɛnɛɛmɛi etsu he nii?

7 Nɛgbɛ ji he ni ŋmɛnɛ mɛnɛɛmɛi damɔɔ yɛ Maŋtsɛyeli lɛ he sane ni ka shi lɛ he? Ŋmɛnɛŋmɛnɛŋ beaŋ shwɛɛnii lɛ, aloo Kristo kaselɔi lɛ ateŋ mɛi ni eshwɛ, ni etsɛɔ amɛ emumɔŋ “nyɛmimɛi” ni hiɛ ka nɔ akɛ amɛkɛ lɛ baana ŋwɛi Maŋtsɛyeli lɛ mli gbɛfaŋnɔ lɛ damɔɔ shi akɛ mɛi ni kɛ anɔkwayeli fiɔ Yehowa Maŋtsɛyeli kɛtsɔ e-Kristo lɛ nɔ lɛ sɛɛ. (Mateo 25:40) Amɛkaneɔ bei lɛ amli okadi lɛ jogbaŋŋ yɛ gbɛ ni ja nɔ, ni amɛnuɔ shishi akɛ Maŋtsɛyeli ni asɔle yɛ he jeeŋmɔ lɛ efee nɔ ni ato ama shi ni ebɔi nitsumɔ yɛ Jeŋmaji Abei lɛ naagbee yɛ 1914. Amɛyɔseɔ akɛ be lɛ nɛ ni esa akɛ amɛjaje amɛtsɔɔ mɔ fɛɛ mɔ akɛ, kɛjɛ 1914 kɛbaa nɛɛ nakai ŋwɛi nɔyeli ni fe adesa nɔ lɛ ji nɔ ni yeɔ nɔ ni akɛ ekɛ nɛkɛ je lɛŋ nibii agbɛjianɔtoo nɛɛ baaba enaagbee kwraa koni kɛtsɔ no nɔ lɛ ebu jeŋ muu fɛɛ maŋtsɛ ni ji Ŋwɛi Flooflo Nyɔŋmɔ lɛ bem yɛ anunyam mli. Amɛji mɛi ni gbɛnaa nii akɛ atsu Yesu gbalɛ nɛɛ he nii ka amɛ nɔ lɛ.

8 “Ni aaashiɛ maŋtsɛyeli lɛ he sanekpakpa nɛɛ atsɔɔ je nɛŋ fɛɛ, ni akɛye jeŋmaji lɛ fɛɛ odase, ni no dani naagbee lɛ aaaba.”​—Mateo 24:​14; Marko 13:⁠10.

He Ni “Gwantɛŋi” Lɛ Yadamɔɔ

9. Kristo “nyɛmimɛi” lɛ eha gbalɛ mli famɔ lɛ eba mli yɛ mɛɛ gbɛ nɔ, ni mɛni ejɛ mli eba?

9 Nakai Yesu gbalɛ lɛ tsu nii akɛ famɔ kɛha maŋtsɛmɛi a-Maŋtsɛ Yesu Kristo, ni yeɔ nɔ amrɔ nɛɛ lɛ kaselɔi ni akɛ mumɔ efɔ amɛ mu lɛ. Yɛ toiboo mli lɛ amɛshiɛ Maŋtsɛyeli lɛ he sane lɛ kɛtee shikpɔji kɛ ŋshɔ mli ŋshɔkpɔi 205 anɔ. Agbɛnɛ hu akɛ nɛkɛ anunyam sane nɛɛ miiha adesai yɛ wiemɔi 174 mli, ni mumui awiemɔi lɛ fataaa he. Ŋwanejee ko bɛ he akɛ, shikpɔŋ lɛ nɔ bii babaoo hu yɛ ni esa akɛ nine ashɛ amɛ nɔ kɛtsɔ ŋmɛnɛŋmɛnɛ beaŋ adafitswaa gbɛi anɔ, koni, dani “naagbee” lɛ aaaba kwraa lɛ, anyɛ aye “shikpɔŋ lɛ nɔ bii fɛɛ” “odase.”

10, 11. (a) Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ Maŋtsɛyeli shiɛmɔ lɛ eha sane lɛ eje kpo kwraa? (b) Mɛni Yesu kɛɛ yɛ be mli ni ejieɔ “okadi” lɛ naagbee fa lɛ kpo lɛ?

10 Shi kɛlɛ, te ahere Maŋtsɛyeli shiɛmɔ yɛ jeŋ fɛɛ lɛ nɔ aha tɛŋŋ​—hɛɛ, yɛ shitee kɛ woo kɛ yiwaa ni Yesu kɛɛ akɛ ebaaba akɛ “ba ni eba” yɛ ŋwɛi Maŋtsɛyeli lɛ mli lɛ kɛ “nibii agbɛjianɔtoo lɛ naagbee” lɛ he “okadi” lɛ fɛɛ sɛɛ? Aje gbɛ agbala shikpɔŋ lɛ nɔ bii lɛ amli diɛŋtsɛ awo mɛi ni yɔɔ kɛha Maŋtsɛyeli lɛ kɛ agbɛnɛ mɛi ni teɔ shi woɔ lɛ lɛ amli. Yesu gba nɛkɛ mligbalamɔ nɛɛ yɛ egbalɛ ni kɔɔ “okadi” lɛ he lɛ mli, ni eji egbalɛ ni ekɛha ni bɔfo Mateo ŋma lɛ naagbee fa kwraa. Yesu je egbalɛ lɛ mli naagbee abɛbua lɛ shishi akɛ:

11 “Shi beni gbɔmɔ bi lɛ aaaba yɛ enunyam lɛ mli, ni bɔfoi krɔŋkrɔŋi lɛ fɛɛ aaafata ehe lɛ, no mli lɛ eeeta enunyam sɛi lɛ nɔ; ni aaabua jeŋmaji lɛ fɛɛ naa yɛ ehiɛ, ni eeegbala amɛmli, taakɛ bɔ ni tookwɛlɔ gbalaa gwantɛŋi kɛ abotiai amli. Ni eeeŋɔ gwantɛŋi lɛ edamɔ eninejurɔ nɔ, shi abotiai lɛ, eeeŋɔ amɛ edamɔ ebɛku nɔ. Kɛkɛ lɛ maŋtsɛ lɛ aaakɛɛ mɛi ni yɔɔ eninejurɔ nɔ lɛ akɛ: Nyɛbaa, nyɛ mɛi ni mitsɛ ejɔɔnyɛ, nyɛbaŋɔa maŋtsɛyeli lɛ ni asaa atonyɛ kɛjɛ jeŋ shishijee lɛ.”​—Mateo 25:​31-34.

12. Yesu mã wiemɔ “gbɔmɔ bi” lɛ kɛjɛ mɛɛ gbalɛ mli, ni mɛni ji nɔ ni enɛ kɛɔ wɔ yɛ Maŋtsɛyeli lɛ he?

12 Wɔkadiɔ akɛ, be mli ni Yesu kɛ nakai gbalɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ haa lɛ, emã wiemɔ “gbɔmɔ bi,” lɛ kɛjɛ Daniel 7:​13, 14, he ni wɔkaneɔ yɛ akɛ: “Ni naa, mɔ ko tamɔ gbɔmɔ bi kɛ ŋwɛi atatui miiba, ni eba mɔ ni eye gbii pii lɛ ŋɔɔ; ni akɛ lɛ ba ehiɛ; ni aha lɛ nɔyeli kɛ anunyam kɛ maŋtsɛyeli, koni majimaji kɛ asafoi kɛ wiemɔi lɛ fɛɛ asɔmɔ lɛ, enɔyeli lɛ naanɔ nɔyeli ni hoŋ eyaŋ ni, fiteŋ ni.”

13. (a) Yɛ he ni kwɔ grɔŋŋ ni eyɔɔ yɛ ŋwɛi lɛ hewɔ lɛ, te Maŋtsɛ lɛ kwɛɔ wɔshikpɔŋ lɛ ehaa tɛŋŋ? (b) Mɛni yeɔ odase akɛ Jeŋmaji Akpaŋmɔ lɛ jeee Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ kpojiemɔ?

13 Abua majimaji kɛ asafoi anaa yɛ nɛkɛ Maŋtsɛ ni yeɔ nɔ nɛɛ hiɛ kɛjɛ be mli ni Jeŋmaji Abei lɛ ba naagbee yɛ 1914. Maŋtsɛ lɛ baanyɛ ajɛ eŋwɛi shihilɛ he lɛ ana amɛ fɛɛ yɛ be mli ni wɔshikpɔŋ kokroo nɛɛ bɔleɔ ehe yɛ eshibɔlemɔ nɔ̃ nɔ lɛ. Ele akɛ awuuu Jeŋ Ta Iɛ yɛ e-Maŋtsɛyeli nɔyeli lɛ hewɔ. Dabi! Ejaakɛ yɛ be mli ni awuu nakai ta ni yɔɔ gbeyei lɛ agbe naa lɛ, ato Jeŋmaji Akpaŋmɔ lɛ ama shi kɛtsɔ Versailles Kpaŋmɔ lɛ nɔ, ni Amerika Kristo Sɔlemɔi Agwabɔɔi lɛ tsɛ lɛ akɛ “Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ kpojiemɔ yɛ maŋkwramɔŋ yɛ shikpɔŋ nɔ.” Shi kɛji akɛ nakai sane lɛ ji lɛ, mɛni hewɔ ni Jeŋ Ta II fite Jeŋmaji Akpaŋmɔ lɛ, ni mɛni hewɔ ni Jeŋmaji Ekomefeemɔ lɛ baye enajiaŋ lɛ?

14. (a) Mɛɛ sanebimɔ ka wɔteŋ mɔ fɛɛ mɔ hiɛ? (b) Te mɔ ko aaafee tɛŋŋ ana Maŋtsɛ lɛ hiɛ duromɔ? (d) Mɛɛ gbɛi diɛŋtsɛ anɔ “gwantɛŋi” lɛ tsɔɔ ni amɛtsɔɔ akɛ amɛfiɔ Maŋtsɛ lɛ “nyɛmimɛi” lɛ asɛɛ?

14 Nakai ji bɔ ni jeŋmaji Iɛ amaŋkwramɔ gbɛjianɔtoo lɛ fɛɛ etsɔɔ he ni amɛdamɔ yɛ Maŋtsɛyeli lɛ he sane ni ka shi, ni no ji nɔ ni akɛma amɛhiɛ kɛjɛ 1914 lɛ he. Shi sanebimɔ ni ka wɔteŋ mɔ fɛɛ mɔ hiɛ ji akɛ, ‘Nɛgbɛ ji he ni mi diɛŋtsɛ lɛ midamɔ, yɛ Maŋtsɛyeli lɛ he sane ni ka shi nɛɛ he?’ Ani oshidaamɔ lɛ tamɔ okadi “gwantɛŋi” ni abua amɛnaa yɛ Maŋtsɛ ni yeɔ nɔ, Yesu Kristo ninejurɔ nɔ lɛ anɔ̃ lɛ? Nɛkɛ tookwɛlɔ kɛ Maŋtsɛ nɛɛ kɛɔ wɔ bɔ ni mɔ ko aaafee ni etsɔ mɔ ni sa akɛ ahalaa lɛ kɛyaa ŋwɛi duromɔ mli ni esoro no yɛ gbɔmɛi ni tamɔ abotiai lɛ anɔ lɛ he lɛ. Ni no ji kɛtsɔ ekpakpa ni aaafee aha Maŋtsɛ ni yeɔ nɔ lɛ mumɔŋ “nyɛmimɛi” ni amɛshwɛ yɛ shikpɔŋ nɔ lolo, ni amɛkɛ lɛ baatara ŋwɛi maŋtsɛsɛii anɔ lɛ. Nɛkɛ nibii kpakpai ni amɛaafee nɛɛ tsɔɔ akɛ amɛkpɛlɛɔ Maŋtsɛyeli lɛ he odase ni nɛkɛ Maŋtsɛ lɛ mumɔŋ “nyɛmimɛi” lɛ yeɔ lɛ nɔ. Amɛfiɔ sɛɛ yɛ gbɛ fɛɛ gbɛ ni amɛaanyɛ nɔ, ni amɛhiɛ gbooo yɛ mɛi ni jajeɔ Maŋtsɛyeli lɛ he sanekpakpa lɛ he kɛji akɛ awo amɛ tsuŋ po, shi moŋ amɛbɔɔ mɔdɛŋ ni amɛye amɛbua amɛ ni amɛje kpo kɛjɛ he ni atsi amɛnaa yɛ lɛ, taakɛ eba lɛ yɛ ta lɛ sɛɛ afi ni ji 1919 mli lɛ. Amɛfee nɔ ko pɔtɛɛ po fe nakai, amɛkɛ shwɛɛnii ni afɔ amɛ mu lɛ na “maŋtsɛyeli lɛ he sanekpakpa” lɛ shiɛmɔ lɛ mli gbɛfaŋnɔ, taakɛ Yesu egba efɔ shi yɛ Mateo 24:14 lɛ. Amɛfeɔ enɛ yɛ faŋŋ kɛ shia kɛ shia.

15. (a) Esoro “gwantɛŋi” lɛ anyɔmɔwoo lɛ yɛ Yesu “nyɛmimɛi” lɛ anɔ lɛ he yɛ mɛɛ gbɛ nɔ? (b) Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ enɛ kɛ Nyɔŋmɔ shishijee yiŋtoo lɛ kpaa gbee? (d) Mɛni hewɔ ŋwɛi Maŋtsɛyeli he hiaa koni atsu nɛkɛ yiŋtoo nɛɛ he nii lɛ?

15 Abaawo nɛkɛ aŋkroaŋkroi ni tamɔ gwantɛŋi nɛɛ anyɔmɔ kɛtsɔ nine ni Maŋtsɛ lɛ aaafɔ amɛ ni amɛbaŋɔ “maŋtsɛyeli lɛ ni asaa ato [amɛ] kɛjɛ jeŋ shishijee lɛ” nɔ. (Mateo 25:34) Enɛ etsɔɔɔ akɛ amɛbaagboi ni amɛna shitee kɛya wala mli yɛ ŋwɛi kɛ Maŋtsɛ Iɛ mumɔŋ “nyɛmimɛi” lɛ. Etsɛɛɛ amɛ ‘enyɛmimɛi.’ Amɛji gbɔmɛi ni ahala amɛ kɛjɛ jeŋmaji lɛ amli ni abua amɛnaa yɛ emaŋtsɛsɛi lɛ hiɛ. Amɛmiikpa gbɛ akɛ Yesu Kristo kɛ emumɔŋ “nyɛmimɛi” lɛ a-Maŋtsɛyeli lɛ baajɔɔ amɛ. No hewɔ lɛ nɔ ni amɛnine shɛɔ nɔ ji Maŋtsɛyeli lɛ nɔyeli he ni yɔɔ shikpɔŋ nɔ lɛ, he ni abaato Paradeiso lɛ ama shi kɛbɔle shikpɔŋ muu lɛ fɛɛ nɔ lɛ. Beni Yehowa Nyɔŋmɔ fee wɔshikpɔŋ lɛ, eto ni etsɔ paradeiso yɛ he fɛɛ he, ni ekɛ nuu kɛ yoo to shikpɔŋ nɛɛ nɔ ni amɛfee lɛ nakai, ni amɛje shishi kɛjɛ Eden abɔɔ lɛ mli, aloo Miishɛɛ Paradeiso lɛ mli. Adam kɛ Hawa shigbeemɔ kɛ esha kɛ gbele mlibotemɔ lɛ kpataaa nɛkɛ Nyɔŋmɔ yiŋtoo nɛɛ hiɛ. (Yesaia 55:11) Amrɔ nɔŋŋ pɛ kɛkɛ ni eto gbɛjianɔ ni ekɛ jeŋ fɛɛ Paradeiso aba kɛtsɔ eŋwɛi Maŋtsɛyeli, ni e-Bi odehe lɛ baafee Nɔyelɔ loo Maŋtsɛ yɛ mli lɛ nɔ. Kɛji akɛ ebaakpata Satan Abonsam, mumɔŋ bɔɔ nɔ kpeteŋkpele lɛ ni je esha kɛ shishiumɔ shishi lɛ hiɛ kɛjɛ shihilɛ mli kwraa lɛ, belɛ esa akɛ efee ŋwɛi nɔyeli.​—1 Mose 3:⁠15.

16. (a) Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ abaaduro mɛi ni tamɔ gwantɛŋi lɛ yɛ gbɛ krɛdɛɛ nɔ? (b) Mɛɛ be mli “abotiai” lɛ yaa “hejaramɔ” loo naanɔ hiɛkpatamɔ mli?

16 Mɛi ni tamɔ gwantɛŋi Iɛ baahi ŋwɛi Maŋtsɛyeli lɛ nɔyeli he ni ji Paradeiso nɛɛ mli. Amɛteŋ “asafo babaoo” ko baafee nakai ni ehe ehiaaa akɛ amɛgboi kɛjɛ shikpɔŋ lɛ nɔ koni gbohiiashitee he ahia amɛ ni akɛ amɛ aba wala mli yɛ shikpɔŋ nɔ. (Kpojiemɔ 7:9; 21:⁠4) Mɛɛ naakpɛɛ gbɛ enɛ ji akɛ aaaŋɔ amɛ akɛ “jalɔi” ni “amɛaatee naanɔ wala mli”! Amɛbaana be mli ni akɛɔ mɛi ni tamɔ abotiai yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ akɛ amɛya “naanɔ hejaramɔ mli” loo hiɛkpatamɔ mli lɛ. (Mateo 25:​41-46) Enɛ baaba yɛ “amanehulu kpeteŋkpele” ni baashɛ he ni enaa wa fe fɛɛ yɛ “Nyɔŋmɔ Ofe lɛ gbi wulu lɛ nɔ ta” lɛ mli yɛ Harmagedon tawuu he lɛ. (Kpojiemɔ 7:​14; 16:​14-16) Jɛmɛ ji he ni abaafo “abotiai” ni alomɔ amɛ lɛ ateŋ naagbee mɛi ni eshwɛ lɛ, ashɛ afɔ kɛjɛ shikpɔŋ nɔ wala mli kwraa kɛya naanɔi anaanɔ.

17. (a) Mɛɛ sanebimɔ ni he hiaa ka ohiɛ agbɛnɛ? (b) Otsui muu fɛɛ mli ni ooojɛ ofi Maŋtsɛyeli lɛ sɛɛ lɛ baatsɔɔ mɛɛ hegbɛi amli gbɛfaŋnɔ ni ooona?

17 Akɛni akɛ gbɛkpamɔ ni yɔɔ sɔrɔtoi nɛɛ ema shikpɔŋ nɔ bii ahiɛ hewɔ Iɛ sanebimɔ ni he hiaa waa lɛ ji akɛ, ‘Nɛgbɛ ji he ni odamɔ yɛ Maŋtsɛyeli lɛ he sane ni ka shi lɛ he?’ Namɛi otaoɔ ni ana bo akɛ ofata amɛhe​—kɛ “gwantɛŋi” ni akpɛlɛ amɛ nɔ lɛ aloo kɛ “abotiai” ni alomɔ amɛ lɛ? Jeee Maŋtsɛyeli lɛ shikpɔŋ nɔ Paradeiso Iɛ pɛ mɛi ni damɔ Maŋtsɛyeli lɛ sɛɛ kwraa lɛ baana, shi moŋ amɛbaana gbɛfaŋnɔ ni ŋɔɔ fe fɛɛ yɛ Yehowa, nyɔŋmɔi a-Nyɔŋmɔ kɛ maŋtsɛmɛi a-Maŋtsɛ lɛ ni ji jeŋ muu fɛɛ Maŋtsɛ lɛ bembuu Iɛ hu mli gbɛfaŋnɔ.​—Lala 136:2; Daniel 2:​47.b

[Shishigbɛ niŋmai]

a Kwɛmɔ Iala ni egbɛi ji “Our King is Marching On,” (Wɔmaŋtsɛ lɛ Efa Enyiɛ Kɛmiiya) ni yɔɔ lala wolo Hymns of the Millennial Dawn, lɛ baafa 162, 163, ni afee yɛ 1905 lɛ.

b Ajie kɛjɛ January 1, 1983 Blɔfo Buu-Mɔɔ lɛ mli.

Yɛ Maŋtsɛyeli lɛ he sane ni ka shi lɛ he lɛ, mɛɛ gbɛ nɔ oootsɔ oha enɛɛmɛi ahetoo:

□ Jeŋmaji Abei ni yɔɔ Luka 21:24 lɛ hé mɛɛ be?

□ Taakɛ Luka 21:​25-27 tsɔɔ lɛ, mɛni nibii ba ni kadi Jeŋmaji Abei Iɛ naagbee?

□ Yɛ Luka 21:28 kɛ gbeekpamɔ naa lɛ, te Yehowa Odasefoi efee amɛ nii □ yɛ ŋmɛnɛŋmɛnɛ haomɔi lɛ ashishi amɛha tɛŋŋ?

□ Te atsɔɔ “gbɔmɔ Bi” lɛ he gbalɛi Iɛ amli aha tɛŋŋ, ni mɛɛ nifeemɔ diɛŋtsɛ ebiɔ yɛ ebaa be lɛ mli?

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 12]

Hymns of The Millennial Dawn lala wolo lɛ mli wiemɔi nɛɛ bɔi mlibaa kɛjɛ 1914

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje