Ani Gbalashihilɛ Ji Nɔ Kome Pɛ Ni Kɛ Miishɛɛ Baa?
“Eyɛ hegbɛ akɛ eeegba mɔ ni esumɔɔ, shi ja afee yɛ Nuŋtsɔ lɛ mli. Shi kɛji ehi shi bɔ ni eyɔɔ lɛ eyɛ miishɛɛ aahu.”—1 KORINTOBII 7:39, 40, New World Translation.
1. Te Ŋmalɛi lɛ tsɔɔ bɔ ni Yehowa ji lɛ mli ehaa tɛŋŋ, ni mɛni efee eha ebɔɔ nii?
YEHOWA ji “miishɛɛ Nyɔŋmɔ lɛ.” (1 Timoteo 1:11, NW) Akɛ “duromɔ nii kpakpai fɛɛ kɛ nikee nii ni hi kɛwula shi fɛɛ” Halɔ ni Tekeɔ Nɔ lɛ, ekɛ nibii ni he hiaa ebɔɔ nii ni yɔɔ nilee fɛɛ—adesai kɛ mumɔi—ni baaha amɛna miishɛɛ yɛ esɔɔmɔ mli lɛ haa amɛ. (Yakobo 1:17) Yɛ enɛ hewɔ lɛ, loofɔlɔ ni miila, gbee bi ni miitumɔ kɛ miishɛɛ, atii loo tsafɔrɔbi ni shwɛɔ lɛ fɛɛ yeɔ odase akɛ Yehowa bɔ nɛkɛ kooloi nɛɛ koni amɛna shihilɛ mli ŋɔɔmɔ yɛ amɛshihilɛ hei sɔrɔtoi lɛ amli. Lalatsɛ lɛ tee shɔŋŋ po ni ekɛ lalafoo gbee wie akɛ “Yehowa tsei lɛ hu tɔrɔɔ, Lebenon tsenedurui lɛ ni etɛo lɛ.”—Lala 104:16.
2. (a) Mɛni tsɔɔ ekɛ Yesu naa miishɛɛ yɛ e-Tsɛ lɛ suɔmɔnaa nifeemɔ mli? (b) Mɛɛ yiŋtoi kɛha miishɛɛnamɔ Yesu kaselɔi lɛ yɔɔ?
2 Yesu Kristo ji ‘Nyɔŋmɔ anunyam lɛ kpɛmɔ kɛ esu lɛ henɔ pɛpɛɛpɛ.’ (Hebribii 1:3) Belɛ ebɛ naakpɛɛ mɔ akɛ aaatsɛ Yesu akɛ “Hewalɛ-Nɔyelɔ kome ni ajɔɔ lɛ.” (1 Timoteo 6:15) Ekɛ bɔ ni Nyɔŋmɔ suɔmɔnaa nii ni afeɔ lɛ baanyɛ aha wɔtsui anyɔ wɔmli fe niyenii ni haa mɔ naa miishɛɛ kɛkɛ lɛ he nɔkwɛmɔ nɔ ni yɔɔ naakpɛɛ haa wɔ. Yesu tsɔɔ hu akɛ abaanyɛ ana miishɛɛ kɛ aafee nii yɛ Nyɔŋmɔ gbeyeishemɔ mli, ni ji akɛ, kɛ woo fɛɛ kɛ gbeyeishemɔ kpakpa akɛ aaafee nɔ ko ni esaŋ E-hiɛ. (Lala 40:9; Yesaia 11:3; Yohane 4:34) Beni kaselɔi 70 lɛ ku amɛsɛɛ amɛba “kɛ miishɛɛ” yɛ Maŋtsɛyeli shiɛmɔ nitsumɔ lɛ sɛɛ lɛ, Yesu diɛŋtsɛ “mli fili lɛ yɛ mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ mli.” Beni ejie miishɛɛ ni ena nɛɛ kpo etsɔɔ E-tsɛ lɛ yɛ sɔlemɔ mli lɛ, etsɔ ehiɛ eha ekaselɔi lɛ ni ekɛɛ: “Miishɛɛ ji hiŋmɛii ni naa nibii ni nyɛnaa lɛ. Ejaakɛ miikɛɛ nyɛ akɛ, gbalɔi kɛ maŋtsɛmɛi pii etao akɛ amɛna nii ni nyɛnaa nɛɛ, ni amɛyanaaa, ni asaŋ amɛnu nii ni nyɛnuɔ nɛɛ, ni amɛyanuuu.”—Luka 10:17-24.
Yiŋtoi Ahewɔ ni Esa akɛ Ana Miishɛɛ
3. Mɛni ji nibii ni haa mɔ naa miishɛɛ lɛ ekomɛi?
3 Ani esaaa akɛ wɔ hiŋmɛi mii shɛɔ ehe akɛ eena nibii ni wɔnaa ni haa Yehowa Wiemɔ kɛ eyiŋtoo baa mli yɛ naagbee be nɛɛ mli lɛ? Ani esaaa akɛ wɔmli filiɔ wɔ kɛtekeɔ nɔ akɛni wɔmiinu gbalɛi ni gbalɔi anɔkwafoi kɛ maŋtsɛmɛi tamɔ Yesaia, Daniel kɛ David po nuuu shishi lɛ shishi? Ani wɔmii shɛɛɛ wɔhe akɛ wɔmiisɔmɔ miishɛɛ Nyɔŋmɔ lɛ, Yehowa, yɛ Hewalɛ-Nɔyelɔ ni yɔɔ miishɛɛ, wɔ Maŋtsɛ Yesu Kristo hiɛnyiɛmɔ shishi? Wɔyɛ miishɛɛ tsɔ!
4, 5. (a) Kɛ wɔɔhi shi akɛ mɛi ni yɔɔ miishɛɛ yɛ Yehowa sɔɔmɔ mli lɛ, mɛni esa akɛ wɔkwa? (b) Mɛni nibii komɛi kɛ miishɛɛ baa, ni enɛ teeɔ mɛɛ sanebimɔ shi?
4 Shi kɛ wɔmiisumɔ ni wɔna miishɛɛ yɛ Nyɔŋmɔ sɔɔmɔ mli lɛ, esaaa akɛ wɔkɛ wɔtaomɔ nii kɛha miishɛɛ lɛ damɔɔ je lɛ susumɔi anɔ. Ewaaa akɛ enɛɛmɛi aaaha wɔjwɛŋmɔ nɔ ejaakɛ nɔ ni fata he ji heloo gbɛfaŋ ninamɔ, shihilɛ mli hetsɔɔmɔ, kɛ nibii ni tamɔ nakai. Ni “miishɛɛ” fɛɛ miishɛɛ ni damɔ nibii nɛɛ anɔ lɛ sɛɛ etsɛŋ, ejaakɛ je nɛɛ miiho aya.—1 Yohane 2:15-17.
5 Yehowa tsuji ni amɛjɔɔ amɛhe nɔ lɛ ateŋ mɛi pii yɔseɔ akɛ otii ni yɔɔ je lɛŋ ni amɛnine aaashɛ nɔ lɛ kɛ anɔkwa miishɛɛ baŋ. Wɔŋwɛi Tsɛ lɛ pɛ ji mɔ ni kɛ mumɔŋ kɛ heloo gbɛfaŋ nibii ni kɛ miishɛɛ diɛŋtsɛ bahaa etsuji haa amɛ. Kwɛ bɔ ni wɔdaa shi yɛ mumɔŋ niyenii ni etsɔɔ “tsulɔ anɔkwafo kɛ nilelɔ” lɛ nɔ ekɛhaa wɔ lɛ hewɔ! (Mateo 24:45-47) Wɔdaa lɛ shi hu yɛ heloo gbɛfaŋ niyenii kɛ heloo naa nibii krokomɛi ni wɔnine shɛɔ nɔ kɛjɛɔ Nyɔŋmɔ dɛŋ yɛ suɔmɔ mli lɛ hewɔ. Agbɛnɛ hu, naakpɛɛ nikee nii ni ji gbalashihilɛ kɛ weku shihilɛ mli miishɛɛ ni fata he lɛ hu yɛ. Ŋwanejee ko bɛ he akɛ Naomi tsɔɔ bɔ ni enuɔ he yɛ etsui mli ehaa eshaayei lɛ yɛ nɛkɛ wiemɔi nɛɛ amli: “Yehowa afee nyɛ ejurɔ, . . . nyɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ ana he ko ata yɛ ewu we.” (Rut 1: 8, 9) No hewɔ lɛ gbalashihilɛ ji nɔ ko ni baaha mɔ ana miishɛɛ babaoo. Shi ani gbalashihilɛ ji nɔ kome pɛ ni gbeleɔ gbɛ kɛyaa miishɛɛ shihilɛ mli? Ehe miihia ni obalaŋtai titri kɛ hiɛdɔɔ apɛi enɛ mli ni amɛkwɛ akɛ nakai eji lo.
6. Taakɛ 1 Mose tsɔɔ lɛ, mɛni ji yiŋtoo titri ni yɔɔ gbalashihilɛ gbɛjianɔtoo lɛ sɛɛ?
6 Beni etsɔɔ gbalashihilɛ shishijee lɛ, Biblia lɛ kɛɛ: “Ni Nyɔŋmɔ bɔ gbɔmɔ yɛ esubaŋ lɛ nɔ, Nyɔŋmɔ subaŋ lɛ nɔ ebɔ lɛ yɛ; nuu kɛ yoo ebɔ amɛ. Ni Nyɔŋmɔ jɔɔ amɛ ni Nyɔŋmɔ kɛɛ amɛ akɛ: ‘Nyɛfɔa ni nyɛyi afaa ni nyɛyia shikpɔŋ lɛ nɔ obɔ ni nyɛnaanaa nɔ.’” (1 Mose 1:27, 28) Akɛni Yehowa to gbalashihilɛ shishi hewɔ lɛ, ekɛ Adam tsu nii koni ekɛ bɔɔ nii ni ji adesai babaoo aba shihilɛ mli, koni elɛɛ adesa weku lɛ mli. Shi babaoo yɛ ni kɔɔ gbalashihilɛ he fe enɛ.
“Ja Afee yɛ Nuŋtsɔ lɛ Mli”
7. Mɛɛ gbalashihilɛ taomɔ nii blematsɛ anɔkwafo ko bɔ mɔdɛŋ waa koni etsu he nii?
7 Akɛni Yehowa Nyɔŋmɔ ji gbalashihilɛ Shishijelɔ hewɔ lɛ, wɔbaakpa lɛ gbɛ ni ekɛ mlai loo taomɔ nii kɛha gbalashihilɛ ni kɛ miishɛɛ baaba abaha etsuji amamɔ shi. Yɛ blematsɛmɛi lɛ abeaŋ lɛ, aŋmɛɛɛ gbɛ ni akɛ mɛi ni jeee Yehowa jalɔi abote gbalashihilɛ mli. Abraham ha etsulɔ Eliezer ka Yehowa kita akɛ eyaŋɔŋ ŋa kɛjɛŋ Kanaanbii ateŋ ehaŋ blematsɛ lɛ binuu Isak. Eliezer fa gbɛ kakadaŋŋ ni enyiɛ Abraham famɔi lɛ asɛɛ fitsofitso bɔni afee ni enine ashɛ ‘yoo ni Yehowa ehala eha enuŋtsɔ lɛ binuu lɛ nɔ.’ (1 Mose 24:3, 44) No hewɔ lɛ Isak kɛ Rebeka bote gbalashihilɛ mli. Beni amɛbi nuu Esau hala ŋamɛi kɛjɛ Hitbiyei wɔŋjalɔi lɛ ateŋ lɛ, nɛkɛ yei nɛɛ bafee “Isak kɛ Rebeka mumɔ nidɔɔnii.”—1 Mose 26:34, 35; 27:46; 28:1, 8.
8. Mɛɛ naatsii Mla kpaŋmɔ lɛ kɛha yɛ gbalashihilɛ he, ni mɛni hewɔ?
8 Agu hii kɛ yei ni jɛ Kanaan maji pɔtɛɛ komɛi amli ni akɛ amɛ aaabote gbalashihilɛ mli lɛ yɛ Mla kpaŋmɔ lɛ mli. Yehowa fa ewebii lɛ akɛ: “Okɛ amɛ akaye yoowɛɛ; kaaŋɔ obinuu oha ebiyoo gbala, ni kaawɛ ebiyoo oha obinuu. Ejaakɛ amɛaaha obii lɛ akpale yɛ misɛɛ, ni amɛyasɔmɔ nyɔŋmɔi krokomɛi, ni Yehowa mli aaawo nyɛ la, ni eeekpata nyɛhiɛ oya.”—5 Mose 7:3, 4.
9. Mɛɛ ŋaawoo Biblia lɛ kɛhaa Kristofoi yɛ gbalashihilɛ he?
9 Ebɛ naakpɛɛ akɛ naatsii ni tamɔ nakai nɔŋŋ ni kɔɔ mɛi ni jaaa Yehowa ni akɛ amɛ aaabote gbalashihilɛ mli lɛ ahe lɛ aaahi Kristofoi asafo lɛ mli. Bɔfo Paulo wo enanemɛi heyelilɔi lɛ ŋaa akɛ: “Nyɛkɛ mɛi ni heee yeee lɛ akagbalaa kɔŋtso kome ni yeee egbɔ! Ejaakɛ mɛɛ bɔɔ jalɛ kɛ mlatɔmɔ yɔɔ? Aloo mɛɛ yeli la kɛ duŋ yɔɔ? Ni mɛɛ gbeekpamɔ Kristo kɛ Belial yɔɔ? Aloo mɛɛ nijaa mɔ ni heɔ yeɔ kɛ mɔ ni heee yeee yɔɔ?” (2 Korintobii 6:14, 15) Akɛ nakai ŋaawoo lɛ tsuɔ nii yɛ gbɛi sɔrɔtoi anɔ, ni gbalashihilɛ fata he. Paulo famɔ ni yɔɔ faŋŋ ni ekɛha Yehowa tsuji ni amɛjɔɔ amɛhe nɔ lɛ fɛɛ ji akɛ amɛbaanyɛ amɛbote gbalashihilɛ mli, “shi ja mɔ lɛ kɛ Nuŋtsɔ lɛ efee ekome.”—1 Korintobii 7:39, NW shishigbɛ niŋmaa.
Anyɛɛɛ Abote Gbalashihilɛ Mli “yɛ Nuŋtsɔ lɛ Mli”
10. Mɛni Kristofoi pii ni boteko gbalashihilɛ mli lɛ feɔ, ni mɛɛ sanebimɔ teɔ shi?
10 Kristofoi oshijafoi pii ehala akɛ amɛaanyiɛ Yesu Kristo nɔkwɛmɔ nɔ lɛ sɛɛ kɛtsɔ nikee nii ni ji oshijayeli mli ni amɛaahiɛ lɛ nɔ. Agbɛnɛ hu, akɛni Kristofoi anɔkwafoi pii nyɛɛɛ ana hefatalɔi ni sheɔ Nyɔŋmɔ gbeyei ni amɛkɛ amɛ aaabote gbalashihilɛ mli “yɛ Nuŋtsɔ lɛ mli” hewɔ lɛ, amɛkɛ amɛhe efɔ Yehowa nɔ, ni amɛhi shi akɛ oshijafoi moŋ fe ni amɛkɛ mɔ ni heee yeee aaabote gbalashihilɛ mli. Nyɔŋmɔ mumɔ lɛ woɔ yibii tamɔ miishɛɛ, toiŋjɔlɛ, hemɔkɛyeli kɛ henɔyeli yɛ amɛmli, ni ehaa amɛnyɛɔ amɛhiɛɔ oshijayeli ni he tse mli. (Galatabii 5:22, 23) Mɛi ni fata mɛi ni kɛ omanyeyeli kpeeɔ nɛkɛ Nyɔŋmɔ jamɔ hetuu-kɛhamɔ he kaa nɛɛ naa ji wɔnyɛmimɛi yei Kristofoi pii, ni wɔjieɔ bulɛ babaoo kpo wɔtsɔɔ amɛ. Amɛyi fa fe nyɛmimɛi hii lɛ yɛ shikpɔji pii anɔ, ni no hewɔ lɛ amɛnaa shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli gbɛfaŋnɔ babaoo. Yɛ anɔkwale mli lɛ, “Yehowa diɛŋtsɛ kɛ wiemɔ lɛ haa; yei ni shiɛɔ sanekpakpa lɛ ayi fa babaoo.” (Lala 68:11, NW) Yɛ anɔkwale mli lɛ, Nyɔŋmɔ tsuji hii kɛ yei babaoo ni boteko gbalashihilɛ mli lɛ miihiɛ amɛ emuuyeli mli ejaakɛ amɛkɛ ‘amɛhiɛ fɔɔ Yehowa nɔ kɛ amɛtsui fɛɛ, ni lɛ ejajeɔ amɛtempɔŋi lɛ.’ (Abɛi 3:5, 6) Shi ani esa akɛ mɛi ni ŋmɛnɛ amɛnyɛɛɛ amɛbote gbalashihilɛ mli “yɛ Nuŋtsɔ lɛ mli” lɛ ahi shi akɛ mɛi ni naaa miishɛɛ?
11. Kristofoi ni hiɔ shi akɛ oshijafoi yɛ bulɛ kɛha Biblia mli shishitoo mlai hewɔ lɛ baanyɛ ana nɔmimaa yɛ mɛni he?
11 Nyɛhaa wɔkaia akɛ wɔji miishɛɛ Nyɔŋmɔ ni ji Yehowa lɛ Odasefoi, ni miisɔmɔ yɛ Hewalɛ-Nɔyelɔ, Yesu Kristo, ni yɔɔ miishɛɛ lɛ shishi. No hewɔ lɛ, kɛ bulɛ ni wɔyɔɔ kɛha naatsii ni yɔɔ faŋŋ yɛ Biblia lɛ mli lɛ aaatsirɛ wɔ ni wɔhi shi akɛ oshijafoi akɛni wɔnaaa gbalashihilɛ mli hefatalɔ “yɛ Nuŋtsɔ lɛ mli” hewɔ lɛ, ani shishinumɔ yɛ mli akɛ wɔɔsusu akɛ Nyɔŋmɔ kɛ Kristo aaashi wɔ akɛ mɛi ni bɛ miishɛɛ? Dabida. No hewɔ lɛ, esa akɛ wɔmu sane naa akɛ abaanyɛ ana miishɛɛ akɛ Kristofoi beni aboteko gbalashihilɛ mli lolo. Yehowa baanyɛ aha wɔna miishɛɛ diɛŋtsɛ kɛ́ wɔbote gbalashihilɛ mli aloo wɔji oshijafoi.
Nɔ Diɛŋtsɛ ni kɛ Anɔkwa Miishɛɛ Baa
12. Mɛni ŋwɛibɔfoi ni gbee shi lɛ sane lɛ tsɔɔ yɛ gbalashihilɛ he?
12 Jeee gbalashihilɛ pɛ ji nɔ titri ni kɛ miishɛɛ bahaa Nyɔŋmɔ tsuji fɛɛ. Akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, kwɛmɔ ŋwɛibɔfoi lɛ. Dani Nu Afua lɛ aaaba lɛ, ŋwɛibɔfoi komɛi bana akɔnɔ ko ni ejeee mumɔŋ bɔɔ nii adebɔɔ naa su, ni amɛtsui enyɔɔɔ amɛmli akɛ amɛnyɛŋ amɛbote gbalashihilɛ mli, no hewɔ lɛ amɛtsake amɛhe ni amɛŋɔ heloo gbɔmɔtsei koni amɛŋɔ yei akɛ ŋamɛi. Akɛni ŋwɛibɔfoi nɛɛ “shi amɛ diɛŋtsɛ amɛshihilɛ he lɛ” hewɔ lɛ, Nyɔŋmɔ “kɛ naa nɔ kpãai efimɔ amɛ eto duŋ kpii mli eha gbi wulu lɛ nɔ kojomɔ lɛ.” (Yuda 6; 1 Mose 6:1, 2) Eka shi faŋŋ akɛ, Nyɔŋmɔ etooo akɛ ŋwɛibɔfoi abote gbalashihilɛ mli. No hewɔ lɛ, gbalashihilɛ nyɛŋ afee nɔ titri ni baaha amɛna miishɛɛ.
13. Mɛni hewɔ ŋwɛibɔfoi krɔŋkrɔŋi lɛ yɔɔ miishɛɛ lɛ, ni enɛ tsɔɔ mɛni kɛhaa Nyɔŋmɔ tsuji fɛɛ?
13 Ni kɛlɛ, ŋwɛibɔfoi anɔkwafoi lɛ yɛ miishɛɛ. Yehowa kɛ shikpɔŋ lɛ shishitooi mamɔ shi ni “eha leebi ŋulamii lɛ fɛɛ na miishɛɛ ni Nyɔŋmɔ bii [ni ji ŋwɛibɔfoi] lɛ fɛɛ kwa bɔ oshe.” (Hiob 38:7, The New Jerusalem Bible) Mɛni hewɔ ŋwɛibɔfoi krɔŋkrɔŋi lɛ yɔɔ miishɛɛ lɛ? Ejaakɛ amɛdamɔɔ Yehowa Nyɔŋmɔ hiɛ be fɛɛ be, “[amɛ]boɔ ewiemɔ lɛ gbee toi” koni amɛtsu he nii. “Amɛsumɔɔ akɛ amɛaafee esuɔmɔnaa nii.” (Lala 103:20, 21, NW shishigbɛ niŋmaa) Hɛɛ, ŋwɛibɔfoi krɔŋkrɔŋi lɛ amiishɛɛ lɛ baa kɛjɛɔ Yehowa sɔɔmɔ yɛ anɔkwayeli mli lɛ mli. No ji nɔ titri ni kɛ anɔkwa miishɛɛ bahaa adesai hu. Yɛ enɛ hewɔ lɛ, Kristofoi ni afɔ amɛ mu ni amɛbote gbalashihilɛ mli ni kɛ miishɛɛ sɔmɔɔ Nyɔŋmɔ bianɛ lɛ boteŋ gbalashihilɛ mli kɛ atee amɛ shi kɛtee ŋwɛi wala mli, shi moŋ amɛbaana miishɛɛ akɛ mumɔŋ bɔɔ nii ni miifee ŋwɛi suɔmɔnaa nii. No hewɔ lɛ Yehowa tsuji anɔkwafoi fɛɛ baanyɛ ana miishɛɛ kɛ amɛbote gbalashihilɛ mli loo amɛji oshijafoi, ejaakɛ anɔkwa nɔdaamɔ nɔ kɛha miishɛɛnamɔ ji Bɔlɔ lɛ sɔɔmɔ yɛ anɔkwayeli mli.
Nɔ Ko “Ni Hi Fe Bihii kɛ Biyei”
14. Mɛɛ gbalɛ mli shiwoo akɛha osaii ni sheɔ Nyɔŋmɔ gbeyei yɛ blema Israel lɛ, ni mɛni hewɔ etamɔ sane ko ni yɔɔ naakpɛɛ lɛ?
14 Kɛji akɛ Kristofonyo anɔkwafo lɛ boteee gbalashihilɛ mli po lɛ, Nyɔŋmɔ baaha nakai mɔ lɛ ana miishɛɛ. Abaanyɛ ana hewalɛwoo kɛjɛ gbalɛ wiemɔi ni akɛ osaii ni hi blema Israel lɛ wie lɛ mli: “Shi bɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ: ‘Osaii ni yeɔ mihejɔɔmɔ gbii lɛ, ni amɛhalaa nii ni sa mihiɛ lɛ, ni amɛmɔɔ mikpaŋmɔ lɛ mli lɛ, maha amɛ kaimɔ nɔ kɛ gbɛi ni hi fe bihii kɛ biyei yɛ miwe lɛ kɛ migbogboi lɛ amli; maha amɛ naanɔ gbɛi ní fiteŋ.’” (Yesaia 56:4, 5) Mɔ ko baanyɛ akpa gbɛ ákɛ akɛ ŋa kɛ bii ahe shiwoo baaha aŋkroaŋkroi nɛɛ koni no aha amɛgbɛi ahi shi. Shi shiwoo ni akɛha amɛ ji nɔ ko “ni hi fe bihii kɛ biyei”—naanɔ gbɛi yɛ Yehowa we lɛ.
15. Mɛni abaanyɛ awie yɛ Yesaia 56:4, 5 mlibaa he?
15 Kɛji akɛ aaaŋɔ nɛkɛ osaii nɛɛ akɛ gbalɛ mfoniri ni kɔɔ “Nyɔŋmɔ Israel” he lɛ, belɛ amɛdamɔ shi kɛha mɛi ni afɔ amɛ mu ni amɛnine shɛɔ naanɔ gbɛhe nɔ yɛ Yehowa mumɔŋ we, loo esɔlemɔtsu lɛ mli lɛ. (Galatabii 6:16) Ŋwanejee ko bɛ he akɛ gbalɛ nɛɛ baakɔ blema Israel osaii diɛŋtsɛ ni sheɔ Nyɔŋmɔ gbeyei ni ateeɔ amɛ shi lɛ ahe. Kɛ amɛkpɛlɛ Kristo kpɔmɔ afɔleshaa lɛ nɔ, ni amɛtee nɔ amɛhala nii ni sa Yehowa hiɛ lɛ, amɛnine baashɛ “naanɔ gbɛi ni fiteŋ” nɔ yɛ Nyɔŋmɔ jeŋ hee lɛ mli. Enɛ baanyɛ akɔ “tooi krokomɛi” lɛ ni ŋmɛɛɔ gbalashihilɛ kɛ fɔmɔ he yɛ naagbee be nɛɛ mli koni amɛtu amɛhe amɛha Yehowa sɔɔmɔ babaoo lɛ hu he. (Yohane 10:16) Amɛteŋ mɛi komɛi baanyɛ agboi akɛ mɛi ni boteee gbalashihilɛ mli ni bɛ bii. Shi kɛ amɛye anɔkwa lɛ, yɛ gbohiiashitee lɛ mli lɛ, amɛnine baashɛ nɔ ko “ni hi fe bihii kɛ biyei” nɔ—gbɛi “ni fiteŋ” yɛ nibii agbɛjianɔtoo hee lɛ mli.
Gbalashihilɛ Jeee Nɔ Kome Pɛ ni kɛ Miishɛɛ Baa
16. Mɛni hewɔ abaanyɛ akɛɛ akɛ gbalashihilɛ kɛ miishɛɛ baaa yɛ be fɛɛ mli lɛ?
16 Mɛi komɛi nuɔ he akɛ anyɛŋ agbala miishɛɛnamɔ kɛ gbalashihilɛ mli. Shi esa akɛ akpɛlɛ nɔ akɛ, jeee be fɛɛ be gbalashihilɛ kɛ miishɛɛ baa yɛ Yehowa tsuji po ni yɔɔ ŋmɛnɛ lɛ ateŋ. Etsuɔ naagbai komɛi ahe nii, shi yɛ bei babaoo mli lɛ ekɛ ekrokomɛi ni ewa akɛ aaatsu he nii baa fe nɔ ni oshijafoi kɛkpeɔ lɛ. Paulo kɛɛ akɛ gbalashihilɛ kɛ ‘heloo mli piŋmɔ’ baa. (1 Korintobii 7:28) Bei shɛɔ ni mɔ ni ebote gbalashihilɛ mli lɛ “haoɔ” ni ‘enaaa nɔ ni efee.’ Ewaa kɛhaa mɔ ni tamɔ nɛkɛ lɛ akɛ ‘eeesɔmɔ Nuŋtsɔ lɛ ni nɔ ko nɔ ko akawo lɛ ahuntoo.’—1 Korintobii 7:33-35.
17, 18. (a) Mɛɛ amaniɛ nɔkwɛlɔi gbɛfalɔi komɛi ebɔ? (b) Mɛɛ ŋaawoo Paulo kɛha, ni mɛni hewɔ sɛɛnamɔ yɔɔ ekɛ nitsumɔ he lɛ?
17 Gbalashihilɛ kɛ oshijayeli fɛɛ ji nikee nii ni jɛ Nyɔŋmɔ ŋɔɔ. (Rut 1:9; Mateo 19:10-12) Shi kɛ oooye omanye yɛ shihilɛ nɛɛ eko mli lɛ, belɛ sɔlemɔ ni akɛsusuɔ saji ahe he miihia. Nɔkwɛlɔi gbɛfalɔi bɔɔ amaniɛ akɛ Odasefoi pii miibote gbalashihilɛ mli mra tsɔ ni amɛdarako, ni amɛbatsɔmɔɔ fɔlɔi beni amɛsako amɛhe kɛhako gbɛnaa nii ni jɛɔ mli baa lɛ teremɔ. Gbalashihilɛi nɛɛ ekomɛi fiteɔ. Hefatalɔi lɛ ekomɛi damɔɔ amɛnaagbai lɛ anaa, shi amɛgbalashihilɛ lɛ kɛ miishɛɛ bahaaa amɛ. Ŋleshinyo ko ni ŋmaa shwɛmɔi woɔ woji amli, William Congreve, ŋma akɛ, mɛi ni boteɔ gbalashihilɛ mli yɛ oyaiyeli mli lɛ “kɛ be kakadaŋŋ baashwa amɛhe yɛ amɛ oyaiyeli nifeemɔ lɛ mli.”
18 Kpokpaa nɔkwɛlɔi hu bɔɔ amaniɛ akɛ nyɛmimɛi obalaŋtai komɛi sumɔɔɔ ni amɛkɛ amɛhe woɔ Betel sɔɔmɔ mli aloo ni amɛaajɛ amɛsuɔmɔ mli amɛkɛ amɛhe aha Sɔɔlɔ Tsɔsemɔ Skul (Ministerial Training School) lɛ akɛni aabi ni amɛhi shi akɛ oshijafoi yɛ be ko mli lɛ hewɔ. Shi Paulo woɔ ŋaa akɛ akabote gbalashihilɛ mli kɛyashi ‘aaasale gbala dã,’ ni ji akɛ, amɛ kɛyashi be mli ni shishijee bɔlɛnamɔ mli akɔnɔ ni teɔ shi lɛ naa eba shi da. (1 Korintobii 7:36-38) Afii ni akɛhiɔ shi akɛ oshijafonyo ni edalɛ haa anaa niiashikpamɔ kɛ sane-shishinumɔ ni sɛɛnamɔ yɔɔ he waa, ni ehaa ebajeɔ gbɛhe kpakpa mli ni baaha ehala gbalashihilɛ mli hefatalɔ aloo ni eeesusu eyiŋ ni eeekpɛ jogbaŋŋ akɛ eeehi shi akɛ oshijafonyo lɛ he.
19. Te wɔɔsusu saji ahe wɔha tɛŋŋ kɛ gbalashihilɛ he ehiaaa wɔ titri ko lɛ?
19 Wɔteŋ mɛi komɛi esale gbala loo wɔshi wɔ obalaŋtaiaŋ be kɛ emli henumɔ ni naa wa kɛha bɔlɛnamɔ lɛ. Ekolɛ wɔbaasusu gbalashihilɛ mli jɔɔmɔi lɛ ahe yɛ be kɛ bei amli, shi yɛ anɔkwale mli lɛ, wɔyɛ oshijayeli nikee nii lɛ. Yehowa baana akɛ wɔsɔmɔɔ lɛ kɛmɔɔ shi yɛ oshijayeli shihilɛ lɛ mli, ni gbalashihilɛ mlibotemɔ ni baabi ni wɔŋmɛɛ hegbɛi komɛi ahe yɛ esɔɔmɔ lɛ he ehiaaa wɔ diɛŋtsɛ. Kɛ gbalashihilɛ jeee wɔ teemɔŋ hiamɔ nii ni wɔnako hefatalɔ ko hu lɛ, belɛ ekolɛ Nyɔŋmɔ esaa nɔ kroko eto kɛha wɔ. Belɛ nyɛhaa wɔnaa hemɔkɛyeli ákɛ akɛ nɔ ni he hiaa wɔ lɛ baaha wɔ. Miishɛɛ ni da fe fɛɛ lɛ baa kɛjɛɔ heshibaa mli ni wɔɔjɛ wɔkpɛlɛ nɔ ni tamɔ Nyɔŋmɔ suɔmɔnaa nii kɛha wɔ lɛ nɔ, taakɛ bɔ ni nyɛmimɛi Yudafoi lɛ ‘kpɛlɛ nɔ ni amɛwo Nyɔŋmɔ hiɛ nyam’ beni amɛyoo akɛ Nyɔŋmɔ eha Jeŋmaji lɛ tsuitsakemɔ ni akɛhere amɛyiwala lɛ.—Bɔfoi lɛ Asaji 11:1-18.
20. (a) Mɛɛ ŋaawoo ni kɔɔ oshijayeli he akɛhaa obalaŋtai Kristofoi yɛ biɛ? (b) Mɛɛ shishijee oti ko ni kɔɔ miishɛɛ he ka he eji anɔkwale?
20 No hewɔ lɛ, gbalashihilɛ baanyɛ afee nɔ titri ko ni kɛ miishɛɛ baa, eyɛ mli akɛ ebaanyɛ egbele gbɛ hu kɛha haomɔi. Nɔ kome yɛ faŋŋ: Gbalashihilɛ jeee gbɛ kome pɛ ni atsɔɔ nɔ akɛnaa miishɛɛ. Yɛ be mli ni asusu nibii fɛɛ he lɛ, ebaafee nɔ ni nilee yɔɔ mli, titri lɛ kɛha obalaŋtai Kristofoi, akɛ amɛaabɔ mɔdɛŋ ni amɛkɛ amɛhe aha ni amɛkɛ afii pii ahi oshijayeli mli. Abaanyɛ akɛ afii ni tamɔ nɛkɛ atsu nii jogbaŋŋ ni akɛsɔmɔ Yehowa ni akɛya hiɛ yɛ mumɔŋ. Yɛ afii abɔ ni mɔ ko eye loo he ni eshwere yɛ mumɔŋ kɛyashɛ lɛ fɛɛ sɛɛ lɛ, nɛkɛ shishijee oti nɛɛ ka he eji anɔkwale kɛha mɛi fɛɛ ni amɛjɔɔ amɛhe nɔ kwraa amɛha Nyɔŋmɔ lɛ: Anaa anɔkwa miishɛɛ yɛ sɔɔmɔ ni akɛhaa Yehowa yɛ anɔkwayeli mli lɛ mli.
Te Obaaha Hetoo Oha Tɛŋŋ?
◻ Mɛni hewɔ Yehowa tsuji yɔɔ miishɛɛ lɛ?
◻ Mɛni hewɔ gbalashihilɛ jeee nɔ titri ni kɛ miishɛɛ ni da fe fɛɛ baa lɛ?
◻ Mɛni abiɔ yɛ Yehowa webii adɛŋ, yɛ gbalashihilɛ mli hefatalɔi halamɔ mli?
◻ Mɛni hewɔ eji sane naatasɔɔmɔ ni ja akɛ Kristofoi ni hiɔ shi akɛ oshijafoi lɛ baanyɛ ana miishɛɛ lɛ?
◻ Mɛni esa akɛ akpɛlɛ nɔ yɛ gbalashihilɛ kɛ miishɛɛ he?