Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • w99 7/1 bf. 13-17
  • Nyɛkasea Nyɔŋmɔ Wiemɔ Lɛ Daa Ákɛ Weku

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Nyɛkasea Nyɔŋmɔ Wiemɔ Lɛ Daa Ákɛ Weku
  • Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1999
  • Saneyitsei Bibii
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • Otii ni Esa akɛ Aha Ehi Jwɛŋmɔ Mli
  • Nitsɔɔmɔ Dɛŋdadei kɛ Nitsumɔ Yɛ Nilee Mli
  • Tsakemɔ Mli ní Esa Oweku lɛ Hiamɔ Nii Ahe
  • Nyɔmɔwoo ní Jɛɔ Hiɛmiamɔ Mli Baa
  • Weku Nikasemɔ ni Kɛ Miishɛɛ Baa
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1997
  • Weku Be He Gbɛjianɔtoo—Weku Nikasemɔ
    Wɔ Maŋtsɛyeli Sɔɔmɔ—2005
  • Weku Kwɛmɔ He Sɔ̃ lɛ He Nitsumɔ
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1998
  • Wekui, Nyɛjiea Nyɔŋmɔ Yi Ákɛ Esafo Lɛ Fã
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1999
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1999
w99 7/1 bf. 13-17

Nyɛkasea Nyɔŋmɔ Wiemɔ Lɛ Daa Ákɛ Weku

“Jeee aboloo kɛkɛ haa gbɔmɔ yi náa wala; shi moŋ wiemɔ fɛɛ wiemɔ ní jɛɔ Nyɔŋmɔ daaŋ lɛ.”​—⁠MATEO 4:⁠4.

1. Mɛni Biblia lɛ kɛɔ yɛ gbɛnaa nii ni kã weku yitsei anɔ akɛ amɛtsɔɔ amɛbii lɛ Yehowa gbɛ̀i lɛ he?

YEHOWA NYƆŊMƆ kɛ gbɛnaa nii ni kã weku yitsei anɔ akɛ amɛtsɔɔ amɛbii anii lɛ he kaimɔi haa amɛ yɛ be kɛ bei amli. Nɛkɛ nitsɔɔmɔ nɛɛ baawula gbekɛbii lɛ kɛha amrɔ nɛɛ shihilɛ, ni ebaanyɛ eye ebua kɛsaa amɛ kɛha wala ní baaba lɛ hu. Ŋwɛibɔfo ko ni damɔ Nyɔŋmɔ najiaŋ tsɔɔ gbɛnaa nii ní kã Abraham nɔ akɛ etsɔɔ eshiabii lɛ anii koni “amɛnyiɛ Yehowa gbɛ lɛ nɔ” lɛ mli faŋŋ eha lɛ. (1 Mose 18:19) Akɛɛ Israelbii ni ji fɔlɔi lɛ ní amɛgbálá bɔ ni Nyɔŋmɔ jie Israel kɛjɛ Mizraim, kɛ bɔ ni ekɛ e-Mla lɛ ha amɛ yɛ Sinai Gɔŋ lɛ he yɛ Horeb lɛ mli amɛtsɔɔ amɛbii lɛ. (2 Mose 13:​8, 9; 5 Mose 4:​9, 10; 11:​18-​21) Awo Kristofoi weku yitsei aŋaa ní amɛtsɔse amɛbii lɛ yɛ “Yehowa tsɔsemɔ kɛ ŋaawoo lɛ mli.” (Efesobii 6:⁠4, NW) Kɛ́ fɔlɔ kome pɛ po sɔmɔɔ Yehowa lɛ, esa akɛ nakai fɔlɔ lɛ abɔ mɔdɛŋ ní etsɔɔ gbekɛbii lɛ Yehowa gbɛ̀i lɛ.​—⁠2 Timoteo 1:5; 3:​14, 15.

2. Ani weku nikasemɔ he miihia kɛji gbekɛbii bɛ shia lɛ? Tsɔɔmɔ mli.

2 Enɛ etsɔɔɔ akɛ shiabii ni gbekɛbii fata he pɛ ato akɛ esa akɛ amɛkase Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ ákɛ weku. Kɛ́ wu kɛ ŋa feɔ weku nikasemɔ kɛji amɛbɛ bii yɛ shia lɛ po lɛ, enɛ tsɔɔ hiɛsɔɔ kpakpa ní amɛyɔɔ kɛha mumɔŋ nibii.​—⁠Efesobii 5:​25, 26.

3. Mɛni hewɔ weku nikasemɔ ní aaafee daa he hiaa lɛ?

3 Kɛ́ abaaná gbɛtsɔɔmɔ he sɛɛ fe fɛɛ lɛ, no lɛ esa akɛ akɛha daa, yɛ nikasemɔ ni Yehowa tsɔɔ Israel yɛ ŋa lɛ nɔ lɛ kɛ gbeekpãmɔ naa, akɛ: “Jeee aboloo kɛkɛ haa gbɔmɔ yi náa wala, shi moŋ nɔ fɛɛ nɔ ní jɛɔ Yehowa daaŋ lɛ haa gbɔmɔ yi náa wala.” (5 Mose 8:⁠3) Yɛ shihilɛi ni yɔɔ weku lɛ mli lɛ naa lɛ, wekui komɛi baanyɛ ato gbɛjianɔ kɛha daa otsi nikasemɔ; ekolɛ mɛi krokomɛi hu baafee be kukuoo nikasemɔ daa gbi. Gbɛjianɔtoo fɛɛ gbɛjianɔtoo ni nyɛbaahala lɛ, ekafee akɛ ja nyɛná be dani nyɛbaafee nikasemɔ lɛ. ‘Nyɛhea be’ kɛha efeemɔ. Jara ni he hiaa ní nyɛwoɔ kɛhaa be ni tamɔ nɛkɛ lɛ ji nitsumɔ kpakpa diɛŋtsɛ. Oweku lɛ mli bii lɛ awala he eba oshara.​—⁠Efesobii 5:​15-17; Filipibii 3:​16.

Otii ni Esa akɛ Aha Ehi Jwɛŋmɔ Mli

4, 5. (a) Mɛni Yehowa tsɔ Mose nɔ ekɛma fɔlɔi ahiɛ akɛ oti ni he hiaa yɛ amɛbii lɛ anitsɔɔmɔ mli? (b) Mɛni no biɔ ŋmɛnɛ?

4 Kɛ́ nyɛmiifee weku nikasemɔ lɛ, ehe baaba sɛɛnamɔ fe fɛɛ kɛji nyɛha otii pɔtɛɛ komɛi ní nyɛkɛmamɔ nyɛhiɛ lɛ hi nyɛjwɛŋmɔ mli. Susumɔ fioo komɛi ní nyɛbaanyɛ nyɛhala lɛ ahe okwɛ.

5 Bɔɔ mɔdɛŋ akɛ oooha amɛná suɔmɔ amɛha Yehowa Nyɔŋmɔ, yɛ nikasemɔ fɛɛ nikasemɔ mli. Beni Israel bua amɛhe naa yɛ Moab ŋa kplanaa lɛ nɔ dani amɛbote Shiwoo Shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ, Mose gbala amɛjwɛŋmɔ kɛtee nɔ ni Yesu Kristo baatsɛ lɛ yɛ sɛɛ mli akɛ ‘Mla lɛ mli kita wulu’ lɛ nɔ. Mɛni ji no? “Suɔmɔ Yehowa, o-Nyɔŋmɔ lɛ, kɛ otsui fɛɛ kɛ osusuma fɛɛ kɛ ohewalɛ fɛɛ!” (Mateo 22:​36, 37; 5 Mose 6:⁠5) Mose wo Israelbii lɛ hewalɛ ní amɛkɛ enɛ awo amɛtsui mli, ní amɛtsɔɔ amɛbii lɛ hu. Enɛ baabi ní amɛtĩ saji amli amɛha amɛ shii abɔ, ní amɛgbala amɛjwɛŋmɔ kɛya yiŋtoi ahewɔ ní esa akɛ amɛsumɔ Yehowa lɛ anɔ, ní amɛtsu subaŋi kɛ jeŋba ní baanyɛ atsĩ nakai suɔmɔ lɛ kpojiemɔ naa lɛ ahe nii, ní amɛjie suɔmɔ kpo amɛtsɔɔ Yehowa yɛ amɛ diɛŋtsɛ amɛshihilɛi amli. Ani nitsɔɔmɔ ni tamɔ nɛkɛ he hiaa wɔbii lɛ? Hɛɛ! Ni yelikɛbuamɔ he miihia amɛ hu, koni ‘amɛfolɔ amɛtsuii ketia,’ ni tsɔɔ akɛ, ní amɛjie nɔ fɛɛ nɔ ni baatsĩ suɔmɔ ni amɛaaná amɛha Nyɔŋmɔ lɛ naa lɛ kɛjɛ jɛmɛ kwraa. (5 Mose 10:​12, 16; Yeremia 4:⁠4) Gbɛtsii nii nɛɛ ekomɛi baanyɛ afee je lɛŋ nibii ahe akɔnɔ namɔ kɛ hegbɛi ní aaatao ní akɛ he awo je lɛŋ nifeemɔi amli vii. (1 Yohane 2:​15, 16) Esa akɛ suɔmɔ ní ayɔɔ kɛha Yehowa lɛ afee kamkam, nɔ ni anaa faŋŋ, koni etsirɛ wɔ ní wɔfee nibii ni saa wɔ ŋwɛi Tsɛ lɛ hiɛ. (1 Yohane 5:⁠3) Kɛ́ nyɛweku nikasemɔ lɛ mli sɛɛnamɔi lɛ baahi shi daa lɛ, no lɛ esa akɛ afee nikasemɔ lɛ eko fɛɛ eko bɔ ni ebaawo suɔmɔ nɛɛ mli hewalɛ.

6. (a) Mɛni he hiaa dani anyɛ akɛ anɔkwa nilee aha? (b) Te Ŋmalɛi lɛ maa bɔ ni anɔkwa nilee he hiaa lɛ nɔ mi ehaa tɛŋŋ?

6 Okɛ Nyɔŋmɔ taomɔ nii ahe anɔkwale nilee aha amɛ. Mɛni enɛ biɔ? Ebiɔ babaoo fe nyɛ ní aaanyɛ akane hetoo ko kɛjɛ wolo tɛtrɛɛ loo wolo ko mli kɛkɛ. Bei pii lɛ, ebiɔ sanegbaa koni aná nɔmimaa akɛ anu wiemɔi titrii kɛ susumɔi krɛdɛɛi lɛ ashishi jogbaŋŋ. Anɔkwa nilee ji oti ko ni he hiaa waa yɛ gbɔmɔtso hee ní aaawo, kɛ nibii ni he hiaa diɛŋtsɛ ní aaaha jwɛŋmɔ ahi nɔ beni atsuɔ shihilɛ mli naagbai ahe nii lɛ mli, koni no aha afee nɔ ni sa Nyɔŋmɔ hiɛ lɛɛlɛŋ.​—⁠Filipibii 1:​9-11; Kolosebii 1:​9, 10; 3:​10.

7. (a) Mɛɛ sanebimɔi abaanyɛ akɛtsu nii ni eye ebua weku lɛ ní amɛkɛ nɔ ni amɛkaseɔ lɛ atsu nii diɛŋtsɛ? (b) Te Ŋmalɛi lɛ maa sɛɛnamɔ ni yɔɔ oti nɛɛ he lɛ nɔ mi ehaa tɛŋŋ?

7 Ye obua ní anyɛ akɛ nɔ ni akase lɛ atsu nii diɛŋtsɛ. Beni oti nɛɛ ma ohiɛ lɛ, bi yɛ weku nikasemɔ lɛ eko fɛɛ eko mli akɛ: ‘Te esa akɛ nɔ ni wɔkaseɔ nɛɛ asa wɔshihilɛ he eha tɛŋŋ? Ani ebiɔ tsakemɔ yɛ nɔ ni wɔfeɔ amrɔ nɛɛ mli? Mɛni hewɔ esa akɛ wɔsumɔ akɛ wɔɔfee tsakemɔi lɛ?’ (Abɛi 2:​10-​15; 9:​10; Yesaia 48:​17, 18) Jwɛŋmɔ ní aaagbala kɛya bɔ ni abaanyɛ akɛ nibii ni akaseɔ lɛ atsu nii diɛŋtsɛ lɛ nɔ bɔ ni sa lɛ baanyɛ afee oti ni he hiaa waa yɛ weku lɛ mli bii amumɔŋ dalɛ mli.

Nitsɔɔmɔ Dɛŋdadei kɛ Nitsumɔ Yɛ Nilee Mli

8. Mɛɛ dɛŋdadei kɛha Biblia kasemɔ tsulɔ kuu lɛ kɛha?

8 “Tsulɔ anɔkwafo kɛ nilelɔ” lɛ kɛ dɛŋdadei babaoo eha ní abaanyɛ akɛtsu nii kɛha nikasemɔ. Buu-Mɔɔ wolo tɛtrɛɛ lɛ jeɔ kpo yɛ wiemɔi 131 mli, ní abaanyɛ akɛtsu nii kɛfata Biblia lɛ he. Woji hu yɛ kɛha Biblia kasemɔ yɛ wiemɔi 153 mli, woji bibii yɛ wiemɔi 284 mli, kasɛt yɛ wiemɔi 61 mli, vidio kasɛt yɛ wiemɔi 41 mli, kɛ kɔmpiuta gbɛjianɔtoo po kɛha Biblia mli saji amlitaomɔ yɛ wiemɔi 9 mli!​—⁠Mateo 24:​45-47.[1]

9. Wɔbaanyɛ wɔkɛ ŋaawoo ni yɔɔ ŋmalɛi ní atsɛ yɛ kuku nɛɛ mli lɛ atsu nii kɛ́ wɔmiifee weku Buu-Mɔɔ nikasemɔ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

9 Wekui pii kɛ weku nikasemɔ be lɛ tsuɔ nii ni amɛkɛsaa amɛhe kɛhaa asafo Buu-Mɔɔ Nikasemɔ lɛ. Kwɛ bɔ ni enɛ baanyɛ aye abua aha! Mumɔŋ niyenii titri ní akɛhaa koni akɛtswa Yehowa webii ama shi yɛ je lɛŋ fɛɛ lɛ jeɔ kpo yɛ Buu-Mɔɔ lɛ mli. Kɛ́ nyɛmiikase Buu-Mɔɔ lɛ ákɛ weku lɛ, nyɛfea babaoo fe ní nyɛaakane kukuji lɛ ní nyɛha sanebimɔi ni akala lɛ ahetoo kɛkɛ. Nyɛbɔa mɔdɛŋ ní nyɛnua shishi. Nyɛŋɔa be ní nyɛkanea ŋmalɛi ní atsɛ shi aŋmalako amɛmli wiemɔi lɛ. Fɔ̃ɔ weku lɛ mli bii anine ní amɛtsɔɔ bɔ ni ŋmalɛi nɛɛ kɔɔ nɔ ni aŋma yɛ kuku ní nyɛsusuɔ he lɛ mli lɛ he ehaa. Hã amɛkɛ amɛtsuii awo nikasemɔ lɛ mli.​—⁠Abɛi 4:​7, 23; Bɔfoi lɛ Asaji 17:⁠11.

10. Mɛni abaanyɛ afee koni eha gbekɛbii lɛ kɛ amɛhe awo nikasemɔ lɛ mli ní aha efee miishɛɛ be kɛha amɛ?

10 Kɛ́ gbekɛbii yɛ nyɛweku lɛ mli lɛ, mɛni nyɛbaanyɛ nyɛfee koni nyɛ nikasemɔ lɛ akafee weku kusum ní nyɛfeɔ kɛkɛ, shi moŋ efee nɔ ni tswaa mɔ emaa shi, nɔ ni ŋɔɔ, kɛ miishɛɛ be? Bɔɔ mɔdɛŋ ni ohã mɔ fɛɛ mɔ kɛ ehe awo mli yɛ gbɛ ni sa nɔ koni amɛjwɛŋmɔ anyiɛ nɔ ni akaseɔ lɛ sɛɛ be fɛɛ be. Kɛ́ eeehi lɛ, too gbɛjianɔ ni gbekɛ fɛɛ gbekɛ aná lɛ diɛŋtsɛ e-Biblia kɛ wolo tɛtrɛɛ ni akaseɔ lɛ eko. Yɛ miishɛɛ ní Yesu jie lɛ kpo lɛ kasemɔ mli lɛ, fɔlɔ lɛ baanyɛ aha gbekɛ bibioo ko ata emasɛi kpaakpa, ní ela gbekɛ lɛ kuɛ. (Okɛto Marko 10:​13-16 he.) Weku yitso lɛ baanyɛ aha gbekɛbii lɛ eko atsɔɔ mfoniri ko ní jeɔ kpo yɛ nɔ ni akaseɔ lɛ mli lɛ mli. Abaanyɛ atsɔ hiɛ akɛ nitsumɔ awo gbekɛbii bibii lɛ eko dɛŋ ní ekane ŋmalɛ ko. Abaanyɛ akɛ nitsumɔ awo mɛi ní edara fioo lɛ ateŋ mɔ ko dɛŋ ní etsɔɔ hegbɛi ni abaanyɛ akɛ nɔ ni akaseɔ lɛ atsu nii diɛŋtsɛ yɛ mli.

11. Mɛɛ nitsɔɔmɔ dɛŋdadei krokomɛi akɛha, ni kɛji nyɛyɛ enɛɛmɛi eko lɛ, mɛɛ gbɛ nɔ abaatsɔ akɛtsu nii ní ehe aba sɛɛnamɔ yɛ weku nikasemɔ gbɛfaŋ?

11 Eyɛ mli akɛ ekolɛ nyɛkɛ Buu-Mɔɔ miitsu nii ákɛ nyɛ nɔdaamɔnɔ kɛha sanegbaa moŋ, shi nyɛhiɛ akakpaa dɛŋdadei krokomɛi ní akɛkaseɔ nii, ni yɔɔ wiemɔi babaoo amli lɛ anɔ. Kɛ́ Biblia mli wiemɔ ko he saji loo emlitsɔɔmɔ he miihia lɛ, no lɛ ekolɛ Insight on the Scriptures wolo lɛ baanyɛ ekɛha. Abaanyɛ aha sanebimɔi krokomɛi ahetoo kɛtsɔ Watch Tower Publications Index lɛ mlikwɛmɔ loo kɔmpiuta saji amlitaomɔ gbɛjianɔtoo ni Asafo lɛ efee lɛ kɛ nitsumɔ nɔ. Bɔ ni akɛ dɛŋdadei nɛɛ tsuɔ nii ahaa lɛ kasemɔ baanyɛ afee weku nikasemɔ lɛ fã ko ni he yɔɔ sɛɛnamɔ waa, kɛji afee yɛ nyɛwiemɔ mli. Ekolɛ nyɛbaanyɛ nyɛshi nyɛ nikasemɔ be lɛ eko ní nyɛkɛkwɛ Asafo lɛ vidioi srɔtoi ni tsɔɔ mɔ nii lɛ eko fã ko loo nyɛbo drama ni akɛwo kasɛt kpãa nɔ lɛ fã ko toi ní no sɛɛ lɛ nyɛsusu he, kɛ oti ní ma nyɛhiɛ akɛ nyɛkɛaakanya gbekɛbii bibii lɛ amiishɛɛ.[1a] Nɛkɛ dɛŋdadei ní akɛkaseɔ nii nɛɛ kɛ nitsumɔ yɛ gbɛ kpakpa nɔ baanyɛ aye abua ní nyɛweku nikasemɔ lɛ afee miishɛɛ kɛ nɔ ni he yɔɔ sɛɛnamɔ kɛha weku muu lɛ fɛɛ.

Tsakemɔ Mli ní Esa Oweku lɛ Hiamɔ Nii Ahe

12. Weku nikasemɔ baanyɛ atsu gbɛfaŋnɔ yɛ weku lɛ hiamɔ nii ni he hiaa waa lɛ ahe nitsumɔ mli yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

12 Ekolɛ eeefee akɛ bei pii lɛ nyɛweku lɛ kaseɔ Buu-Mɔɔ nikasemɔ kɛha otsi lɛ. Shi hã ohiɛ ahi weku lɛ naagbai kɛ amɛsusumɔi anɔ be fɛɛ be. Kɛ́ nyɛ lɛ tsuuu heloonaa nitsumɔ lɛ, no lɛ ekolɛ ebaanyɛ ená be eha gbekɛbii lɛ daa gbi kɛ́ amɛjɛ skul amɛba shia. Abaanyɛ atsu shihilɛi komɛi ahe nii yɛ nakai beaŋ; ekrokomɛi baabi ní aná be babaoo ní akɛtsu he nii. Kɛ́ weku lɛ hiamɔ nii komɛi ni he hiaa waa yɛ lɛ, esaaa akɛ akuɔ hiɛ afɔ̃ɔ nɔ. (Abɛi 27:12) Ekolɛ enɛɛmɛi efeŋ skul naagbai pɛ, shi moŋ shihilɛi krokomɛi baanyɛ afata he. Halamɔ saji ni sa, ní otsɔ hiɛ otswa weku lɛ adafi yɛ nɔ ni nyɛbaakase lɛ he.

13. Mɛni hewɔ weku sanegbaa ní tsɔɔ bɔ ni aaafee akpee ohia naa lɛ he yɔɔ sɛɛnamɔ lɛ?

13 Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, je lɛ fã kpotoo yɛ ohia shihilɛ mli diɛŋtsɛ; no hewɔ lɛ yɛ hei babaoo lɛ, ekolɛ ehe baahia akɛ asusu bɔ ni aaafee akpee naa lɛ he. Ani weku nikasemɔ ni damɔ daa gbi shihilɛi diɛŋtsɛ kɛ Biblia mli shishitoo mlai anɔ he baaba sɛɛnamɔ kɛha nyɛweku lɛ?​—⁠Abɛi 21:5; Jajelɔ 9:​11; Hebribii 13:​5, 6, 18.

14. Mɛɛ shihilɛi komɛi baanyɛ aha weku sanegbaa ní tsɔɔ bɔ ni Yehowa susuɔ awuiyeli, ta, kɛ Kristofoi ahe ní amɛkɛwooo maŋ saji amli lɛ he ehaa lɛ afee nɔ ni sa yɛ ebe naa?

14 Saneyitso kroko ni esa akɛ awie he hu ji awuiyeli. Ehe miihia ní wɔha Yehowa susumɔ aka wɔ fɛɛ wɔjwɛŋmɔi kɛ wɔtsuii amli jogbaŋŋ diɛŋtsɛ. (1 Mose 6:​13; Lala 11:⁠5) Saneyitso nɛɛ he nikasemɔ ní aaafee akɛ weku lɛ baaha aná hegbɛ ní akɛgba bɔ ni aaafee adamɔ yiwalɔi anaa yɛ skul, kɛji esa akɛ akase abɔtirifɔ̃ɔ, kɛ gbɛ ní aaatsɔ nɔ ahala hiɛtserɛjiemɔ ni sa lɛ ahe sane. Nɔmɔi ní kɛ awuiyeli baa egbɛ eshwã he fɛɛ he; shwɛ fioo kulɛ maŋ ta, maŋkwramɔŋ loo hewolo nɔ sui ateŋ béi, loo kui ateŋ tai miiya nɔ yɛ maŋ fɛɛ maŋ mli. Enɛ hewɔ lɛ, ekolɛ ehe baahia ní nyɛweku lɛ agba bɔ ni amɛaahiɛ Kristofoi ajeŋba mli beni kui ní kɛ amɛhe wuɔ ta ebɔle amɛhe kɛkpe lɛ he sane.​—⁠Yesaia 2:​2-4; Yohane 17:⁠16.

15. Mɛɛ gbɛ nɔ esa akɛ atsɔ akɛ bɔlɛnamɔ kɛ gbalashihilɛ he tsɔsemɔ aha gbekɛbii?

15 Beni gbekɛbii daraa lɛ, esa akɛ amɛná bɔlɛnamɔ kɛ gbalashihilɛ he tsɔsemɔ ní sa afii abɔ ni amɛye lɛ. Yɛ maji komɛi ashihilɛi amli lɛ, fɔlɔi pii kɛ amɛbii ewieee bɔlɛnamɔ saji ahe kɔkɔɔkɔ. Ekolɛ gbekɛbii ni leee enɛ he saji lɛ baaná ehe susumɔi ní ejaaa kɛjɛ gbekɛbii krokomɛi aŋɔɔ, ni nɔ ni baajɛ mli aba lɛ baanyɛ afee oshara. Ani efeŋ nɔ ni hi akɛ aaakase Yehowa, mɔ ni kɛ ŋaawoo ni yɔɔ tɛ̃ɛ shi kɛlɛ esa hiɛ hu hãa yɛ sane nɛɛ he yɛ Biblia lɛ mli lɛ moŋ? Ŋaawoo ni Nyɔŋmɔ gbeyeishemɔ yɔɔ mli baaye abua wɔbii lɛ ní amɛhiɛ bulɛ ní amɛyɔɔ kɛha amɛhe lɛ mli, ní amɛkɛ yei loo hii aye yɛ gbɛ ni woo yɔɔ mli nɔ. (Abɛi 5:​18-​20; Kolosebii 3:5; 1 Tesalonikabii 4:​3-8) Kɛ́ nyɛsusu saji nɛɛ ahe momo po lɛ, nyɛkashashaoa shi akɛ nyɛaasusu he ekoŋŋ. Beni shihilɛi heei teɔ shi lɛ, belɛ saji amlitii he miihia.

16. (a) Mɛɛ be afeɔ weku nikasemɔ, yɛ wekui pii amli? (b) Te nyɛtsu gbɛtsii nii ahe nii nyɛha tɛŋŋ koni nyɛfee daa weku nikasemɔ?

16 Mɛɛ be abaanyɛ afee weku nikasemɔ? Wekui pii toɔ gbɛjianɔ ni amɛfeɔ amɛweku nikasemɔ lɛ Ju gbɛkɛ, yɛ Betel wekui ni yɔɔ je lɛŋ fɛɛ lɛ akasemɔ mli. Esoro be ní mɛi krokomɛi feɔ. Yɛ Argentina nɛkɛ lɛ, weku ko kɛ emli bii 11, ní gbekɛbii 9 fata he lɛ teɔ shi daa leebi ŋmɛji enumɔ ni amɛfeɔ amɛweku nikasemɔ lɛ. Yɛ nitsumɔ be he gbɛjianɔtoi srɔtoi ahewɔ lɛ, be kroko ko kwraa ehiii. Efeee mlɛo kɛhaaa amɛ, shi kɛlɛ eha bɔ ni weku nikasemɔ he hiaa ha lɛ ka gbekɛbii lɛ ajwɛŋmɔ kɛ amɛtsuii amli jogbaŋŋ.[4] Yɛ Philippines lɛ, onukpa ko kɛ eŋa kɛ amɛbii etɛ lɛ feɔ weku nikasemɔ daa beni gbekɛbii lɛ daraa lɛ. Yɛ otsi lɛ mli hu lɛ, fɔlɔi lɛ kɛ gbekɛbii lɛ ateŋ mɔ fɛɛ mɔ feɔ teemɔŋ nikasemɔ bɔni afee ni amɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ aha anɔkwale lɛ atsɔ lɛ diɛŋtsɛ enɔ̃.[5] Yɛ United States lɛ, nyɛmi yoo ko ní ewu jeee Odasefonyo lɛ, kɛ ebii lɛ nyiɛɔ ni amɛyakwɔɔ skul bɔs daa leebi. Be mli ni amɛmɛɔ bɔs lɛ, amɛkɛ aaafee minitii nyɔŋma tsuɔ nii ni amɛkɛkaneɔ Ŋmalɛ mli nikasemɔ ko ní sa ni amɛgbaa he sane, ni no sɛɛ lɛ nyɛ lɛ sɔleɔ kuku dani gbekɛbii lɛ kwɔɔ bɔs lɛ kɛyaa.[6] Yɛ Democratic Republic of Congo lɛ, ehe bahia ní yoo ko ní ewu ni heee yeee ejo foi eshi weku lɛ abɔ mɔdɛŋ waa yɛ nikasemɔ gbɛfaŋ, akɛni ewoloŋlee faaa lɛ hewɔ. Ebinuu ní eda lɛ basaraa weku lɛ daa otsi ni ebakwɛɔ nikasemɔ ní enyɛ kɛ enyɛmimɛi bibii lɛ feɔ lɛ nɔ ni ekɛyeɔ ebuaa amɛ. Nyɛ lɛ feɔ nɔkwɛmɔnɔ fɛfɛo kɛtsɔ bɔ ni esaa ehe jogbaŋŋ kɛhaa nikasemɔ lɛ nɔ.[7] Ani shihilɛ ko yɛ ní haa weku nikasemɔ ní nyɛaafee daa lɛ waa yɛ nyɛweku lɛ mli? Nyɛnijiaŋ akajea wui. Nyɛkɛ hiɛmiamɔ ataoa Yehowa dɛŋ jɔɔmɔi yɛ mɔdɛŋ ní nyɛbɔɔ ní nyɛná daa Biblia mli nikasemɔ lɛ nɔ.⁠—⁠Marko 11:​23, 24.

Nyɔmɔwoo ní Jɛɔ Hiɛmiamɔ Mli Baa

17. (a) Mɛni he hiaa koni anyɛ afee weku nikasemɔ lɛ daa? (b) Mɛɛ niiashikpamɔ feɔ sɛɛnamɔ ni yɔɔ Yehowa gbɛ̀i ahe tsɔsemɔ ní akɛhaa weku lɛ daa lɛ he lɛ he nɔkwɛmɔnɔ?

17 Gbɛjianɔtoo he miihia. Ebiɔ hiɛmiamɔ hu. Shi sɛɛnamɔi ni jɛɔ weku nikasemɔ ni afeɔ daa lɛ mli baa lɛ sa nakai. (Abɛi 22:6; 3 Yohane 4) Franz kɛ Hilda ní yɔɔ Germany lɛ, kwɛ weku ko ní bii 11 yɔɔ mli. Afii komɛi asɛɛ lɛ, amɛbiyoo Magdalena wie akɛ: “Nɔ ni misusuɔ akɛ ehe hiaa fe fɛɛ ŋmɛnɛ ji akɛ, gbi kome folo po hooo ní wɔnine shɛɛɛ mumɔŋ tsɔsemɔ kɛ gbɛtsɔɔmɔ ko nɔ.”[8] Beni maŋhedɔɔ mumɔ lɛ mli bawa waa yɛ Adolf Hitler shishi lɛ, Magdalena tsɛ kɛ Biblia lɛ tsu nii ni ekɛfee eweku lɛ klalo kɛha kaai ní eyoo akɛ ebaaba lɛ. Yɛ be ko sɛɛ lɛ, amɔmɔ weku lɛ mli bii ní darako lɛ ni akɛ amɛ tee skul ní akɛtsakeɔ gbekɛbii lɛ; amɔmɔ weku lɛ mli bii krokomɛi ni atsĩ amɛnaa yɛ tsuŋwoo hei kɛ yiwalɛ nsarai amli. Agbe amɛteŋ mɛi komɛi. Amɛ fɛɛ amɛhiɛ amɛhemɔkɛyeli lɛ mli kpɛŋŋ​—⁠jeee yɛ be ní amɛkɛ yiwaa ni naa wa waa kpe lɛ mli kɛkɛ, shi moŋ, yɛ mɛi ni yi ná wala lɛ agbɛfaŋ lɛ yɛ afii ní nyiɛ sɛɛ lɛ amli hu.

18. Áwo fɔlɔi komekomei amɔdɛŋbɔi ahe nyɔmɔ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

18 Fɔlɔi komekomei pii, kɛ mɛi ní amɛhefatalɔi kɛ amɛ bɛ hemɔkɛyeli kome mli lɛ hu, kɛ amɛbii kaseɔ Biblia lɛ daa gbi. Fɔlɔ kome, ni ji yoo okulafo ko ni yɔɔ India lɛ bɔ mɔdɛŋ waa ni edũ suɔmɔ kɛha Yehowa ewo ebii enyɔ lɛ amli. Shi kɛlɛ, etsui kumɔ beni ebinuu lɛ kɛ Yehowa webii kpa bɔɔ lɛ. Ekpá Yehowa fai ní ekɛ tɔ̃mɔ fɛɛ tɔ̃mɔ ní etɔ̃ yɛ ebinuu lɛ tsɔsemɔ mli lɛ ake lɛ. Shi ebinuu lɛ hiɛ kpako nɔ ni ekase lɛ nɔ lɛɛlɛŋ. Yɛ nɔ ni fe afii nyɔŋma sɛɛ lɛ, eku esɛɛ kɛba, ni etee hiɛ waa yɛ mumɔŋ, ni ebatsɔ asafo mli onukpa. Amrɔ nɛɛ ekɛ eŋa miisɔmɔ akɛ be-fɛɛ sɔɔlɔi ni ji gbɛgbalɔi.[9] Kwɛ bɔ ni fɔlɔi ní eŋɔ ŋaawoo ni jɛ Yehowa kɛ egbɛjianɔtoo lɛ ŋɔɔ, akɛ amɛkɛ daa Biblia mli gbɛtsɔɔmɔ aha yɛ weku lɛ mli lɛ eto amɛtsuii amli lɛ dàa shi babaoo hã! Ani nyɛkɛ nakai ŋaawoo lɛ miitsu nii yɛ nyɛweku lɛ mli?

Ani Obaanyɛ Otsɔɔ Mli?

◻ Mɛni hewɔ daa weku nikasemɔ he hiaa lɛ?

◻ Mɛni esa akɛ efee otii ni mamɔ wɔhiɛ yɛ weku nikasemɔi lɛ eko fɛɛ eko mli?

◻ Mɛɛ dɛŋdadei aha wɔnine eshɛ nɔ kɛha nitsɔɔmɔ?

◻ Abaanyɛ atsake nikasemɔ lɛ ní esa weku lɛ hiamɔ nii ahe yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 15]

Otii pɔtɛɛ ní nyɛkɛaamamɔ nyɛhiɛ lɛ baaha nyɛweku nikasemɔ lɛ aya hiɛ

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje