Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • w99 8/15 bf. 8-9
  • Kaaha Mlifu Miitɔ̃tɔ̃ Onane

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Kaaha Mlifu Miitɔ̃tɔ̃ Onane
  • Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1999
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • Mlifu Mɛni Ni?
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1987
  • ‘Gbɔmɔ ní Yɔɔ Sɛɛyoomɔ lɛ, Emli Fũuu Mra’
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2014
  • Ye Omlifu Nɔ Ní ‘Okɛye Efɔŋ Nɔ Kunim’
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2010
Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1999
w99 8/15 bf. 8-9

Kaaha Mlifu Miitɔ̃tɔ̃ Onane

“NÁ TSUI!” “Kaakɛɛ nɔ ko nɔ ko!” “Feemɔ diŋŋ!” Ani ofɔɔ wiemɔi nɛɛ numɔ? Ekolɛ, okɛɔ ohe nakai koni okɛba omlifu shi. Mɛi komɛi yasharaa shi bɔni afee ni amɛkɛtsĩ mlifu naa. Enɛ ji gbɛ̀i ni waaa kwraa ni atsɔɔ nɔ atsuɔ mlifu he nii bɔni afee ni wekukpaa ni kã mɛi krokomɛi ateŋ lɛ ahi shi daa.

Shi yɛ nyɛsɛɛ afii nɛɛ amli lɛ, ŋaawoi ni kɛ amɛhe kpãaa gbee ni ŋaawolɔi ni he esa kɛhaa koni kɛ aaahi lɛ aye mlifu nɔ aloo atsu he nii lɛ eha mɛi pii ayiŋ efutu amɛ. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, jwɛŋmɔ he nilelɔi komɛi kɛɔ akɛ, “kɛ” otsuɔ omlifu he nii “ni ehaa ohe jɔɔ bo lɛ,” no lɛ, yaa nɔ ofee nakai. Mɛi krokomɛi hu bɔ kɔkɔ akɛ, kɛ mɔ ko yɛ ni emli fɔɔ fumɔ lɛ, “ekã shi faŋŋ akɛ ebaagbo oya ni eshɛko ebe, fe nibii krokomɛi ni yɔɔ oshara ni gbeɔ mɔ, tamɔ zigaret shɛremɔ, lá ni haa tsui tswaa kplakpla, kɛ fɔ ni faa yɛ mɔ mli.” Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ kɛɔ yɛ faŋŋ mli akɛ: “Ha mlifu sɛɛ afo ni oshɛ mlila ofɔ̃; kaawo otsui la hu, efɔŋfeemɔ mli kɛkɛ ekɛ mɔ yaa.” (Lala 37:⁠8) Mɛni hewɔ Biblia lɛ kɛ ŋaawoo pɔtɛɛ nɛɛ haa?

Henumɔi ni anyɛɛɛ nɔ aye lɛ kɛ nifeemɔi ni anyɛɛɛ nɔ aye baa. Aye enɛ he odase yɛ adesa yinɔsane shishijee mli tɔŋŋ. Wɔkaneɔ akɛ: “Ni Kain mli wo la naakpa, ni etu ehiɛ.” Mɛni jɛ mli ba? Emli fu aahu ni mlifu lɛ ye enɔ aahu akɛ, ekpiliŋ etsui ni ebooo ŋaawoo ni Yehowa kɛhaa lɛ akɛ efee ekpakpa lɛ toi. Kain mli ni fu fe nine lɛ ha efee esha agbo​—egbe enyɛmi nuu lɛ.​—1 Mose 4:⁠3-⁠8.

Saul, ni ji Israel klɛŋklɛŋ maŋtsɛ lɛ hu mlifu nakai nɔŋŋ beni enu akɛ aajie David yi waa lɛ. “Ni yei lɛ ni shwɛɔ lɛ woɔ lala ni amɛherehereɔ nɔ akɛ: Saul egbe ekpekpei lɛ, shi David egbe ekpei nyɔŋma nyɔŋmai lɛ! Ni Saul mli wo la naakpa, ni wiemɔ nɛɛ eŋɔɔɔ enaa.” No hewɔ lɛ, mlifu ye Saul niiahesusumɔ nɔ aahu akɛ, eka David gbee shii abɔ. Eyɛ mli akɛ David bɔ mɔdɛŋ shii abɔ koni wekukpaa kpakpa abakã amɛteŋ moŋ, shi Saul ekplɛɛɛ ni toiŋjɔlɛ bakãa ekɛ lɛ teŋ ní eŋmɛɛɔ saji ahe ni ekɛsaa. Yɛ naagbee lɛ, ehiɛ baaa nyam yɛ Yehowa hiɛ dɔŋŋ.⁠—⁠1 Samuel 18:​6-​11; 19:​9, 10; 24:​1-​21; Abɛi 6:​34, 35.

Bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, kɛ mɔ ko mlifu fe nine ni enyɛɛɛ eye emlifu lɛ nɔ lɛ, ebaaha efee nɔ ko aloo ekɛɛ nɔ ko ni baaye mɛi fɛɛ ni ekɔɔ amɛhe lɛ awui. (Abɛi 29:​22) Kain kɛ Saul mli fu, ejaakɛ amɛ fɛɛ amɛye awuŋa. Shi kɛlɛ, yiŋtoi srɔtoi ahewɔ haa mɔ ko mli fuɔ. Mɔ hiɛ wiemɔ yɛ gbɛ ni ejaaa nɔ, jɛmɔ, shishinumɔ ni ayanaaa, aloo mɔ ko ni akɛ lɛ yeee yɛ gbɛ ni ja nɔ lɛ ji nibii ni baanyɛ átee mlifu shi.

Kain kɛ Saul nɔkwɛmɔnii lɛ tsɔɔ akɛ, amɛ fɛɛ amɛyɛ naagba agbo. Ekolɛ afɔlei ni Kain kɛba lɛ etsɔɔɔ akɛ eyɛ hemɔkɛyeli. (Hebribii 11:⁠4) Akɛni Saul eyabooo Yehowa kitai lɛ atoi, ni lɛ diɛŋtsɛ ebɔ mɔdɛŋ koni ebu ehe jalɔ hewɔ lɛ, enáaa Nyɔŋmɔ hiɛ duromɔ kɛ emumɔ lɛ. Eka shi faŋŋ akɛ, hii enyɔ lɛ fɛɛ ha gbɛ agbo bakã wekukpaa ni kã amɛ kɛ Yehowa teŋ lɛ mli.

Okɛ nakai subaŋ lɛ ato David nɔ lɛ he, mɔ ni yɛ yiŋtoo ni eeedamɔ nɔ eha emli afu yɛ bɔ ni Saul kɛ lɛ yeɔ haa lɛ hewɔ lɛ he okwɛ. David ye ehe nɔ. Mɛni hewɔ? Ekɛɛ akɛ: “Enɛ akagbale mi fɔɔŋfɔ akɛ mafee minuntsɔ, mɔ ni Yehowa efɔ lɛ mu lɛ nɛkɛ nɔ ko.” David miisusu ekɛ Yehowa teŋ wekukpaa lɛ he titri, ni enɛ sa bɔ ni ekɛ Saul ye ha lɛ he. Ejɛ heshibaa mli eshi sane lɛ eha Yehowa.​—1 Samuel 24:​6, 15.

Yɛ anɔkwale mli lɛ, nibii ni jeɔ mlifu ni anyɛɛɛ nɔ aye lɛ mli baa lɛ ji hiɛdɔɔ sane. Bɔfo Paulo bɔ kɔkɔ akɛ: “Nyɛmli afua, shi nyɛkafea esha.” (Efesobii 4:​26) Yɛ be mli ni wɔmli baanyɛ afu yɛ gbɛ ni ja nɔ lɛ, oshara ni yɔɔ akɛ mlifu lɛ baanyɛ atɔ̃tɔ̃ wɔnane lɛ yɛ lolo. Belɛ, ehe miihia ni wɔkpee kaa ni ji he nɔ ni ayeɔ yɛ mlifu mli lɛ naa. Mɛɛ gbɛ nɔ wɔɔtsɔ wɔfee nakai?

Gbɛ kome ni he hiaa waa ji ni wɔná wɔkɛ Yehowa teŋ wekukpaa ni yɔɔ gbagbalii. Ewoɔ bo hewalɛ koni okɛ otsui kɛ ojwɛŋmɔ aha lɛ. Kɛɛmɔ lɛ nibii ni gbaa onaa, ni obi lɛ koni ejɔɔ otsui he ni oye mlifu lɛ nɔ. (Abɛi 14:​30) Ná nɔmimaa akɛ, “Nuntsɔ lɛ hiŋmɛii kã jalɔi ahe, ni eboɔ amɛfaikpamɔ toi.”​—1 Petro 3:⁠12.

Sɔlemɔ baanyɛ asaa bo ni ekudɔ bo hu. Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ? Ebaanyɛ ená onɔ hewalɛ yɛ gbɛ kpakpa nɔ yɛ bɔ ni okɛ mɛi krokomɛi yeɔ haa lɛ mli. Kaimɔ bɔ ni Yehowa kɛ bo eye eha lɛ. Taakɛ Ŋmalɛi lɛ kɛɔ lɛ, ‘jeee wɔhe eshai anaa Yehowa kɛ wɔ yeɔ yɛ.’ (Lala 103:​10) Ehe miihia ni wɔkɛ sane ake, “koni Satan nine akashɛ wɔnɔ.” (2 Korintobii 2:​10, 11, NW) Kɛfata he lɛ, sɔlemɔ gbeleɔ otsui mli bɔni afee ni mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ, ní baanyɛ aha otsake oyiŋ ni okpɛ akɛ bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ obaatsu nɔ ko he nii lɛ atsɔɔ bo gbɛ ni oootsɔ nɔ. Yehowa jɛɔ miishɛɛ mli ekɛ “hejɔlɛ ni fe jwɛŋmɔi fɛɛ” ní baanyɛ ajie bo kɛjɛ hewalɛ ni mlifu yɔɔ lɛ dɛŋ lɛ aha bo.​—Filipibii 4:⁠7.

Shi kɛlɛ, kɛfata sɔlemɔ ni wɔɔsɔle lɛ he lɛ, esa akɛ wɔkane Ŋmalɛi lɛ daa, bɔni afee ni ‘wɔyoo nii ni ji Nuntsɔ lɛ suɔmɔnaa nii lɛ.’ (Efesobii 5:​17; Yakobo 3:​17) Kɛ́ ewa kɛha bo akɛ oooye omlifu nɔ lɛ, no lɛ bɔɔ mɔdɛŋ ni osusu nii ahe taakɛ Yehowa feɔ yɛ saji ahe lɛ. Saamɔ ni okane ŋmalɛi ni wieɔ mlifu ni aaaye nɔ lɛ mli ekoŋŋ.

Bɔfo Paulo kɛ kaimɔ nɔ̃ ni he hiaa nɛɛ haa akɛ: “Nyɛhaa wɔfea mɛi fɛɛ ejurɔ, shi titri lɛ mɛi ni ji hemɔkɛyeli lɛ webii lɛ.” (Galatabii 6:​10) Ha ni osusumɔi kɛ onifeemɔi afee akɛ, obaafee mɛi krokomɛi ejurɔ. Nibii kpakpai ni tamɔ nakai ni ooofee lɛ baawo bo hewalɛ koni onu he oha mɛi krokomɛi, ni okɛ ohe afɔ̃ amɛnɔ, ni ebaajie niiashishinumɔ ni bɛ ni teeɔ mlifu shi oya lɛ kɛya.

Lalatsɛ lɛ kɛɛ akɛ: “Hã minane amɔ shi yɛ owiemɔ lɛ mli, ni kaaha nɔsha ko miiye minɔ. Mɛi ni sumɔɔ omla lɛ yɛ hejɔlɛ babaoo, ni nɔ ko nɔ ko bɛ ni woɔ amɛnajiaŋ.” (Lala 119:​133, 165) Ebaanyɛ efee anɔkwale yɛ bo hu ogbɛfaŋ.

[Akrabatsa/Mfoniri ni yɔɔ baafa 9]

GBƐ̀I NI AAATSƆ NƆ AYE MLIFU NƆ

□ Sɔlemɔ oha Yehowa.​—Lala 145:⁠18.

□ Kanemɔ Ŋmalɛi lɛ daa gbi. ​—Lala 119:​133, 165.

□ Feemɔ ohe mɔ ni bɛ dekã yɛ nitsumɔi ni sɛɛnamɔi yɔɔ mli lɛ amli.​—Galatabii 6:​9, 10.

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje