Zò té vlé sav…

Ki hotè pawti-la ki té adan antré a tanp a Salomon té ka fè ?

Pawti a tanp-la ki té douvan Koté-la ki sen la, sé sa ki té antré a Tanp-la. Dapré sa diféran édisyon a Bib-la Traduction du monde nouveau yo fè avan 2023 té ka di, pawti-lasa té ka fè 20 koudé lajè (sa ka korèsponn a lajè a Tanp-la) é 120 koudé hotè (2 Kron. 3:4). Ni dòt tradiksyon a Labib ki ka di kè i té ka fè « 120 koudé » hotè, kivédi i té kon on touw ki té ka miziré 53 mèt hotè !

Men, Traduction du monde nouveau la, ki sòti an 2023, ka di kè pawti-la ki té adan antré a tanp a Salomon té ka fè 20 koudé hotè, kivédi i té ka fè 9 mèt hoté apépréa. An-nou vwè pou ki rézon nou fè chanjman-lasa.

1 Wa 6:3 pa ka palé dè hotè a pawti-lasa. Sé Jérémi ki maké vèwsé-lasa, é i ka palé dè longè é dè fondè a pawti-lasa men i pa’a palé dè hotè a-y. Adan chapit 7 la, i ka bay onlo ti détay asi Tanp-la, é i ka palé dè sèwten pawti a Tanp-la ki té èstraòwdinè kon sé 2 kolònn an kuiv-la ki té douvan antré a Tanp-la é gran basen-la ki fèt èvè métal yo fonn é sé 10 charyo-la (1 Wa 7:15-37). Si pawti a tanp-la ki té douvan Koté-la ki sen la té ka fè 50 mèt hotè, i té’é lontan pli ho ki Tanp-la. Alò poukwa Jérémi pa palé dè-y ? Anplisdisa plizyè syèk apré, dé èspésyalis a Listwa ki té juif maké kè pawti a Tanp-lasa pa té pli ho ki tout rèstan a Tanp a Salomon.

Sèwten èspésyalis té ka mandé-yo si sé masonn-la ki té an Tanp-la té pé sipòté pawti-la ki té adan antré a-y si i té ka fè 120 koudé hotè. An tan lontan, lèwvwè sé masonn-la té ho ho ho, yo té ka fè-yo èvè wòch é èvè brik, kon pòt a sé tanp la ki té an Éjipt la. Anba a sé masonn-lasa té laj toubònman é anho a yo té pi piti. Men sa pa té ni ayen a vwè èvè Tanp a Salomon. Sèwten èspésyalis ka di kè adan Tanp a Salomon, épésè a sé masonn-la pa té ka fè plis ki 6 koudé, kivédi 2,7 mèt épésè. Mi sa Théodore Busink, on èspésyalis ki konnèt istwa a sé batiman-la ka di : « Lè ou ka gadé épésè a sé masonn-la ki té adan antré a tanp-la, sa pa posib kè pawti-lasa fè 120 koudé hotè. »

Pétèt yo mal kopyé 2 Kronik 3:4. Sé vré kè adan sèwten bib ki ansyen, yo maké « 120 » adan vèwsé-lasa, men adan dòt tèks kè onlo moun ka rèspèkté, kon Codex Alexandrinus, ki ka daté dè 5^èm syèk-la, é Codex Ambrosianu, ki ka daté dè 6^èm syèk-la, yo maké « 20 » koudé. Alò kijanfè on iskrib té pé rivé a maké « 120 », alòskè a pa sa pou i té maké ? Sé paskè an ébré, sé mo-la « 100 » é « koudé » té ka sanm onlo onlo onlo. Alò on iskrib té pé rivé a maké « 100 », alòskè sé « koudé » pou i té maké.

Sé vré kè nou anvi konnèt sé ti détay-lasa é kè nou anvi sav kijan tanp a Salomon té yé ègzaktèman, men sa ki pli enpòwtan, sé sa tanp-lasa ka rèprézanté : i ka rèprézanté gran tanp èspirityèl la. A pa ti kontan nou kontan Jéova envité-nou sèvi-y adan tanp-lasa ! (Ébr. 9:11-14 ; Rév. 3:12 ; 7:9-17).