Te Nano ae Tabeakin Bwaai n Taamnei ao Marurungim
NI KOAUANA ko a bon tia ni kabanea angiin am tai n tabeakina marurungin rabwatam. Ko matu n te maan ae e aki raka i aon wanua te aoa ni katoa bong, ko kuka ao ko amwarake n aoa ake tabeua riki, ao ko kabanea wanua te aoa ni mwakuri ibukin karekean boon am auti ao amwarake ake ko na kang. Ngkana ko aoraki, ko boni bae ni kabanea tabeua te tai ao te mwane teutana ibukin tuoakim iroun te taokita ke ibukin katauraoan am bwainnaoraki tao n aron te bwainnaoraki ni Kiribati. Ko kakaitiaka mwengam, ko tetebotebo, ao ko kona naba ni kaakaraoa am kamarurung ni katoa tai. A karaoaki mwakuri aikai ni kabane ibukin karekean marurungin te rabwata.
Ma a bati riki bwaai aika kainnanoaki ibukin kateimatoan marurungin te rabwata, i rarikin tabeakinan bwaai aika a kainnanoi rabwatara. Iai riki te bwai teuana ae moan te kakawaki ibukin marurungin rabwatam. E a tia ni kaotaki mwin te kakaae man te oo-n-aoraki bwa e irekereke marurungin rabwatam ma marurungim n te itera n taamnei, kioina ngkai e kakoauaki bwa e kona n rotaki marurungin rabwatam ngkana ko aki marurung n te itera n taamnei.
Te Reitaki ae Teretere Raoi
E taekina ae kangai te professor ae arana Hedley G. Peach man te kuura ae rietata i Merebon, i Aotiteria: “E a tia ni kakoauaki ni kaongora ake a moani koreaki i aon te atu n reirei aei, bwa iai irekereken te rikirake ni korakora n tangiran bwaai n taamnei ma rikiraken marurungin te rabwata.” N noran mwin taian kakaae aikai ao e a manga korea ae kangai te Medical Journal of Australia: “Iai rekereken tauan te Aro ma . . . kerikakin te toka n raraa, kerikakin te bwai teuana i nanon te raraa are e riiriki iai te kaentia ngkana e a rangi ni mwaiti, . . . ao karakon te mate man te kanoannano ae kaentia.”
N aron anne, e karaoaki te ukeuke ni kakaae i Amerika, ae kairaki man te Kuura ae Rietata i California, i Berkeley n te ririki 2002, i aoia aomata aika 6,545 mwaitiia, ao e noraki iai bwa, “e abwabwaki maiuiia te koraki ake a kaakaea te taromauri teuana te tai n te wiki, ni kabotauaki ma te koraki ake e kee riki i aan anne aia tai n ira te taromauri ke a bon aki iriri n te taromauri.” E taekina ae kangai Doug Oman, are e kaira korean te reirei aei ao te tia kabwarabwara n te Kuura ae Rietata i Berkeley ae te Kuura ni Kataneiai Ibukin Kateimatoan Marurungin te Botannaomata: “Ti kunea te kaokoro aei imwin naba karaoan bitaki, n aron aia itoman aomata ma kaain rarikia ao mwakuri aika reitaki ma marurungin te rabwata n ikotaki ma te moko ao te kamarurung.”
Ibukin katereterean riki kakabwaia tabeua aika kona n reke irouia te koraki ake a marurung n te itera n taamnei, e taekina ae kangai te Medical Journal of Australia: “E a tia ni kuneaki n taian kakaae mai Aotiteria bwa e teimatoa riki iai kawakinan te mare, karakon te moi manging ao kamanenan taian drug ae riaon te tua, karakon ke uarereken iangoan te bakabure, karakon te raraoma ao te rawawatannano, ao korakoran te atataiaomata i marenaia aomata aika taua te Aro.” I rarikin naba anne, e ribootina ae kangai te BMJ (are e ataaki ngkoa bwa te British Medical Journal): “E waekoa ni bua ao ni mauna nako nanokawakia aomata ake e korakora nanoia n tangiri bwaai n taamnei, imwin maten aia koraki-ni-kaan, nakoia aomata ake akea nanoia n tangiri bwaai n taamnei.”
A kakaokoro iango i aon, ae tera raoi ae nanonaki n te nano ae tabeakin bwaai n taamnei. E ngae n anne, e rotaki marurungin rabwatam ao am iango n aroarom ni kaineti ma bwaai n taamnei. E boraoi te koaua aei ma ana taeka ngkoa Iesu Kristo are e taekinna n te tai ae e a kaania ngkai 2,000 te ririki n nako. E taku: “A kukurei aomata ake a ataa kainnanoakin bwaai n taamnei irouia.” (Mataio 5:3, NW) Kioina ngkai marurungim ao kukureim a boto i aon marurungim n te itera n taamnei, e riai ngkanne bwa ko na titiraki ni kangai: ‘N na kunea iia te kairiri n taamnei ae kona n onimakinaki? Ao tera ae e kainnanoaki iroun ane e kan riki bwa te aomata ae tangiri bwaai n taamnei?’