E Kakawaki te Aro Ae Ko Rineia Ke E Aki?

ANGIINA mai buakora ngkana ti bobwai, ti kan rinei ara bwai aika raraoi mai buakon bwaai aika kakaokoro nako. Ngkana a a rangi n rawata uaanikai aika kakaokoro nako ao aroka aika oraoraki, ti kona n rinei ake a mamate nanora iai ao aika raraoi ibukia kaain ara utu. Ngkana a bati kunnikai aika bebete booia man kakaokoro teia ao mataia n te titooa, ti kona n rinea ae ti na kan iai. Rinean bwaai tabeua ni maiura, bon tii kaotan te bwai ae ti tangiria n tatabemanira nako. Ma e na rotaki marurungira n rinean bwaai tabeua, n te katoto, arora n rinei amwarake aika ti na marurung iai ke raoraora aika raraoi maiuiia. Tera ngkanne arora n rinea ara Aro? E raoiroi bwa ti na rinea arora n taromauri ae ti kukurei iai? Ke e kakawaki kioina ngkai e na kona n rotaki buaka iai maiura?

A rangi ni mwaiti Aaro aika kakaokoro are ti a kona iai n rinea ara Aro mai buakona. A mwaiti aaba ake a inaaomata kaaina n rinei aia Aro, ao e a rikirake ni mwaiti ake a a kitan aia Aaro aia karo. E noraki n te kakaae teuana n te United State bwa 80 te katebubua mai buakoia kaain Amerika aika “kakoauaa ae tiaki tii teuana te Aro ae ti kona ni kamaiuaki iai.” Ni kaineti ma te kakaae anne, e noraki naba bwa “mai buakoia kaain te aba aika niman ao temanna mai buakoia e taekinna bwa e a bitaki ana Aro ngkai e a ikawai.” E oti man te kakaae i Brazil bwa e kaania 25 te katebubua mai buakoia kaaina ni kabane ake a a tia ni bitaki aia Aaro.

Rimoa, ao a kona naba ni kauntaekaki reirei ake a kaokoroa te Aro teuana ma teuana. N taai aikai, e a iangoaki irouia aomata aika bati bwa, ‘e aki akaka te Aro ae ko rineia.’ Ma e koaua aei? E kona n rotabuaka maium n rinean am Aro?

N aroia taani bobwai aika wanawana, aika titiraki bwa e roko mai iaa te bwai are a na kabooa, ngkoe naba ko wanawana ngkana ko titiraki ni kangai, ‘A kanga ni moan tei Aaro, ao bukin tera?’ Iai kaekaan aikai n te Baibara.

A Moan Tei Maia Aaro?

E katea te Aro ae boou Uean Iteraera ae Ieroboam i aon Iteraera rimoa, tao teuana te ngaa te ririki imwain rokon Iesu i aon te aba. Ieroboam bon te moan uea n te tautaeka n Iteraera are mai meang. E kaaitara teuaei ma kangaangan katiteuanakia aomata ni karaoa nanona. “E iango te uea, ao e karaoi uoman te kao te tei aika kora; ao e taku nako ia, E a tau aerakemi nako Ierutarem; noriia antimi, Iteraera.” (1 Uea 12:28) E teretere bwa e tii kan kamanena te Aro te uea aei ibukin katannakoaia aomata man aroia ni kakaonimaki n nanako n taromauri i Ierutarem. E waaki nako te Aro are e moani kateia Ieroboam i nanon tienture aika bati ao n tokina a a mate ke a taenikai mirion ma mirion aomata, ngke e a katuuaeia te Atua ibukin kabwaouan te koaua. Ana Aro Ieroboam, bon tii ibukin kaangaraoan kamatoan mwaakan ana tautaeka. N aron naba anne, a moani kateaki Aaro tabeua aika teimatoa ni karokoa ngkai n aaba aika abwabwaki tabeua, ibukin kakorakoran te mwaaka n tautaeka.

E kaota bukina teuana ae a kateaki Aaro aika boou iai te abotoro Bauro ngke e kangai: “I ata aei, ba i mwin nakou, ao a na rin i buakomi kameanti aika tiritiri, aika nang aki akoa te nanai; ao ane a na tei rake aomata mai buakomi n atongi baika bwaoua, ba a aonga ni katikiia taian reirei ri mwiia.” (Mwakuri 20:29, 30) A aki toki ni katei Aaro taani kairiri aika kainikatonga, ibukin atikan nanoia aomata nakoia. A mwaiti Aaro ake a taku bwa aongkoa Kristian ngaiia aika bwenaua ibukin te aki boonnano i marenaia.

Antai ae A Kani Kakukureia Aaro?

E kona ni kairiia tabeman kukurein nanoia ni karaoa te bwai ae taabangaki tangirana, bwa a na katei Aaro aika boou. N te katoto, e ribootinaki n te maekatin ae te Economist taekaia Aaro aika aranaki bwa megachurches [a rangi ni bubura] n te United States. E taekinaki n te kaongora aei bwa a rikirake Aaro aikai ibukina bwa a “aanaki i aon te boto n iango ae titeboo ma are e kanakoraoi bitineti, n aron karimoan te bwai ae a tangiria aia taani bobwai.” Aaro tabeua a “waakina te taromauri ae kamaiu, ae iai te katangitang iai, te mataku n te viteo ao kaotioti.” A taekinna tabeman mataniwin Aaro aikai, bwa a reireinia kaain aia Aaro te “maiu ni kaubwai, te marurung ao te raunnano.” E taekinaki naba n te rongorongo anne bwa e ngae ngke a kabuakakaki Aaro tabeua ibukin kariaiakan kamataku n aia taromauri ao ibukin aroia ni kaungaia aomata bwa a na tokanikai i aon aia kangaanga i bon irouia, ma “a bon tii karaoa ae a tangiria kaain aia Aaro.” E motikaki te ribooti ni kangai: “E rangi n nakoraoi reitakin te Aro ma te bitineti.”

E ngae ngke a karako norakin aia reitaki Aaro tabeua ma waaki ni bitineti, ma a kauringira ana kauring Bauro Aaro ake a “karaoa ae a tangiria” aomata ae kangai: “A na roko boong aika a na rawa iai n ongo te reirei are kamaiu; ma ane a na kauataoia rake taan reirei n ai aron oin aia kaibabaru, ngkai a ngongo taningaia; ao ane a na katannako taningaia man te koaua, ao ane a na bitaki nakoni karaki aika aki koaua.”​—2 Timoteo 4:3, 4.

Kioina ngkai a kateaki Aaro aika mwaiti ibukin karekean te mwaaka n tautaeka, te nakoa ae rietata, ao te kan tangiraki riki irouia aomata nakon are a na kani kakukureia te Atua, akea te bwai ae ti na kubanako iai ngkai e irekereke te Aro ma te buakaka n aron karaoan te bwaitingako nakoia ataei aika uarereke, te kewe, te buaka, ke mwakuri n iowawa aika tiritiri. E noraki n taai aika bati bwa te Aro bon te bwai ni kamwane. Ko na kanga n rarawa nakon mwamwanakim?

[Kabwarabwaraan n iteraniba 4]

A tei Aaro aika bati ibukin karekean te mwaaka n tautaeka, tangiran te nakoa ae rietata, ao te kan tangiraki irouia aomata nakon te kani kakukureia te Atua