A Kukurei N Anga Ngaiia—i Aberika Maeao
NGKE e tabe n ikawairake Pascal n te aono ae aki kaubwai ae Côte d’Ivoire, ao e rangi ni kani karekea maiuna ae nakoraoi riki. Ngkai e mamate nanona n te itau, e a iango ni kangai: ‘E na reke ia te tabo ae e kona n tanoata iai taekau i aon taian takaakaro ao n riki bwa te kaubwai?’ Ngke ai 20 tabun ana ririki, e a iangoia bwa Eurobe bon te tabo ae kona ni koro iai bukin ana iango. Ma ngkai akea ana beeba ibukin te mwamwananga, e tii kona n roko i Eurobe man touan te kawai ae bure i aan te tua.
E moana mwanangana Pascal n 1998, ngke ai 27 ana ririki. E riaon te tia ao n roko i Ghana, e rinanon Togo ao n riaoni Benin, ao n tokina e a roko n te kaawa ae Birni Nkonni i Niger. E nangi moana ngkai iterani mwanangana ae rangi ni karuanikai. Ngkana e na mwananga nako meang, e riai n iangoa tokana n te turaki tewaana are e na riaon te rereua ae te Sahara Desert. Imwina, ngkana e roko n te Meriteranian, e na manga tokara te booti n nako Eurobe. Bon anne ana babaire, ma a a tii riki naba bwaai aika uoua i Niger are e a aki mwananga iai.
Te moan, ai bon akea ana mwane. Te kauoua, e kaitiboo ma te bwaiania ae Noé are e a moana naba ana reirei n te Baibara ma ngaia. E korakora rotakin nanona ni baike e reiakin ao e a bitaki ana iango. A a bitaki tiana ni kaineti ma bwaikorakin te maiu aei nakoni kakukureian te Atua. N Ritembwa 1999, e a bwabetitoaki Pascal. Ibukini kaotan nanona ni kakaitau nakon Iehova, e a moana ana mwakuri ni bwaiania n 2001 i Niger ni bon te kaawa are e a tia n reiakina iai te koaua. Tera aron ana namakin n ana mwakuri n uarongorongo? E taku: “E a rangi n nakoraoi maiu ao I a kamanena n te aro ae uaana!”
KARAOAN AE MANENA RIKI NI MAIUIA I ABERIKA
N aron Pascal, a bati naba aika a namakinna bwa a manena riki maiuia ngkai a uaiakin tiia n taamnei. Ibukini kan rokoia n tiia akanne, a a tia tabeman ni kitana Eurobe ao n tia ni mwaing nako Aberika ni beku n taabo ake e korakora riki iai kainnanoaia taan uarongorongoa te Tautaeka n Uea. Ni koauana, a mwaing mai Eurobe nakon aaba ake i Aberika Maeao n aroni Benin, Burkina Faso, Niger, ao Togo,a tao 65 taani Kakoaua aika mena aia ririki i marenan 17 ao 70 ake “aomata aika rangi ni kainnanoaki” n aron ae a atongaki iai n angiin te tai. Tera ae kaungaia bwa a na karaoa te mwaing ae bubura anne, ao tera uaana?
E taku Anne-Rakel mai Denmark: “A beku bwa mitinare au karo i Senegal. A ingainga n taekina te maiu ni mitinare n taai nako ngaia are I a tangira naba te aeka ni maiu anne.” Tao 15 te ririki n nako, ngke ai 20 tabun ana ririki Anne-Rakel ao e a mwaing nako Togo ike e a mwakuri iai n te ekaretia ae kamanenaaki iai te taetae n te bai. E kanga n reke kaungaaia tabemwaang mani mwaingina? E taku: “Imwina riki, a a manga rimwiu nako Togo tariu ma mwaaneu ake karimwiu.”
E taku te tari te mwaane mai Buranti ae Aurele ae ai 70 ana ririki are iai buuna: “Nimaua te ririki n nako, ngke I a ritaea man te mwakuri ao I motinnanoia bwa N na maeka ni mweraoi ma n rau i Buranti ao n tataningaa rokon te Bwaretaiti ke N na karaoi au babaire ibukini karababaan au mwakuri ni minita.” E boni karaoa nanon ana kauoua n iango Aurele. Tao tenua te ririki n nako ao e a mwaing nako Benin ma buuna ae Albert-Fayette. E taku teuaei: “Bon te mwakuri ae te kabanea n tamaroa kamwawaan ara tai bwa ti na beku ikai ibukin Iehova.” E wingare ao e a manga taku: “N tokina, man noran ara aono ae mataniwin te aba ae rangi n tamaroa, I a kauringaki iai taekan te Bwaretaiti.”
A mwaing Clodomir ma buuna ae Lysiane mai Buranti nako Benin 16 te ririki n nako. N te moantai, e korakora ururingakia aia utu ao raoraoia i Buranti, ao a raraoma bwa a na kona ni kaangaraoi aroia nakoni maiuia ae boou aei ke a aki. Ma bon akea bukin raraomaia. A namakina te kimwareirei ae bati. E taku Clodomir: “Inanon 16 te ririki n tikura ikai, e a bon reke ara tai ni buoka temanna ni katoa ririki bwa e na butimwaea te koaua.”
A mwaing te taanga aika a a tia ni mare ae Sébastien ma Johanna mai Buranti nako Benin n 2010. E taku Sébastien: “E rangi ni bati ae riai ni karaoaki n te ekaretia. Ibukina bwa e rangi ni bati te mwakuri ikai, titeboo te beku iai ma irakin te kuura ni kataneiai ae rangi ni baitii ibukin taekan te Atua!” Tera aroni butimwaean te mwakuri ni minita? E taku Johanna: “A rangi bwarua te koaua aomata. A kateira aomata n te kawai ao a tabeki titiraki ni kaineti ma te Baibara ma ni bubutii ara boki, e ngae naba ngkana ti aki uarongorongo.” Tera aron rotakin aia mare ni mwaingia? E taku Sébastien: “E a tia ni kakorakoraaki reitakira n ara mare. I rangi ni kimwareirei ni mwamwakuri ni kabongnga ma kaainnabau n te mwakuri ni minita.”
A beku bwa bwaiania Eric ma buuna ae Katy n te tabo ae aki rangi ni bati kaaina i Benin meang. Ngke a maeka i Buranti tebwi tabun te ririki n nako, ao a moanna ni wareki kaongora ni kaineti ma te mwakuri n taabo ake e korakora iai kainnanoan te ibuobuoki ao te maroro ma ana toro te Atua aika kabwanina aia tai ni mwakuri. Imwin aei, e a reke nanoia bwa a na mwaing nako mai abaia ao a karaoa anne n 2005. E rangi ni kaungaaki nanoia ngke a nora te rikirake n te ekaretia. E taku Eric: “Bon tii 9 taan uarongorongo n ara kurubu n te kaawa ae Tanguiéta uoua te ririki n nako, ao ngkai ai 30. N te Taabati, a roroko n ara botaki aomata aika 50 nakon 80. Bon akea kabotauan te kimwareirei n noran te rikirake anne!”
ATAAKINI KANGAANGA AO TE TOKANIKAI I AOIA
Baikara kangaanga ake a aitara ma ngaai tabeman mai buakoia “aomata aika rangi ni kainnanoaki”? Boni mwaanen Anne-Rakel, Benjamin ae 33 ana ririki. N 2000 i Denmark, e a kaitiboo teuaei ma te mitinare are e beku i Togo. E ururing rikaaki Benjamin ao e taku: “Ngke I tuanga te mitinare bwa I kani bwaiania, ao e taku nakoiu: ‘Ko bon ataia ae ko kona ni bwaiania i Togo.’ ” E a iaiangoa aei Benjamin ao e taku: “E bon tuai ni koro 20 au ririki n te tai anne, ma a a kamani beku i Togo mwaaneu aika uoman. Ibukin anne, e a bebete riki nakou nako ikekei.” Ai ngaia are e a mwaing. Ma bon iai naba te kangaanga. E kabwarabwaraa ni kangai Benjamin: “Bon akea te taetae ni Buranti ae I ataia. I rangi ni kabokorakora i nanon onoua te namwakaina ni moan rokou ibukina bwa I aki kona ni maroro raoi.” Ma imwin tabeua te tai, e a rikirake n tamaroa ana taetae ni Buranti. E a beku ngkai Benjamin n te Betaera i Benin, e ninikiri booki ao e ibuobuoki n te aobiti ibukini kaombiuta.
A beku Eric ao Katy ake a taekinaki mai moa n te aono ae kaokoro iai te taetae ma aia taetae i aoni Buranti imwaini mwaingia nako Benin. Tera kaokoron Aberika Maeao? E taku Katy: “E kangaanga reken te tabo ae tau ibukin te maeka iai. Inanon namwakaina aika bati, ti maeka n te auti ae akea te iti ao te ran iai.” E a manga taku Eric: “A tangimwaaka katangitang ake i rarikira ni karokoa bwakanakon te tai. Ko bon riai ni bwaina te taotaonakinnano nakon aaro akanne ao n tauraoi ni kaangaraoiko iai.” A kaai ni kangai te taanga aei: “E rangi ni manena riki reken te kimwareirei n te beku n te aono ae tuai man uarongorongo te aba iai ngkana e kabotauaki ma kangaanga nako.”
Tao nimaua te ririki n nako ao a mwaing mai Buranti n nako Benin taangan Michel ma Marie-Agnès aika a tia ni mare ngke e a kaani koro 60 aia ririki. Bon iai raraomaia ni karaoan aei n te moantai. E taku Michel: “A kabotaua mwaingira aei tabemwaang ma te aomata are nakonako i aon te roobu ao ni kokokira n te wibwara anne! Ko kona ni maaku ngkana ko aki ataia ae te aomata anne bon Iehova. Ai ngaia are ti a boni mwaing ibukin Iehova ao e boni boutokaira naba.”
AROM NI KATAURAOIKO
A katuruturua kakawakini katauraoaia te koraki ake a a mwaatai n aroia “aomata aika rangi ni kainnanoaki” ni karaoani mwaneka aikai: Kamani karaoa am babaire. Reiakina arom ni kaangaraoiko. Tai karakaa am kabanemwane nakon are ko a tia ni baireia. Onimakina Iehova.—Ruka 14:28-30.
E taku Sébastien ae taekinaki mai moa: “Imwaini mwaingira, I boni kaikoa ara mwane ma Johanna i nanon uoua te ririki n arora ni kauarerekea ara kabanemwane ibukin ara kaakibotu ao n aki kabooi baika ti aki kainnanoi.” Ibukini kateimatoaan aia beku n te aba ae a ianena iai, a a mwamwakuri i Eurobe i nanon tabeua te namwakaina ni katoa ririki ike a a kona iai ni beku bwa bwaiania i Benin n te ririki anne ni kabane.
Marie-Thérèse bon temanna mai buakoia taari aine aika 20 tabun aika akea buuia ake a roko mai abaia ao ni beku bwa “aomata aika rangi ni kainnanoaki” i Aberika Maeao. E riki bwa te turaiua n te bwati i Buranti, ma n 2006 e anaa teuana ana ririki ni motirawa bwa e na bwaiania i Niger. Imwin te tai ae aki maan, e a ataia neiei bwa aio te aeka ni maiu are e rangi ni kani uaiakinna. E taku Marie-Thérèse: “Imwin okiu nako Buranti, I boni maroro ma au tia kammwakuri ibukin nanou ni kani bita au kaetieti n au mwakuri ao e kukurei iai. Ao ngkai, mani Mei nakon Aokati, I bon turaiua n te bwati i Buranti, ao man Tebetembwa nakon Eberi, I bwaiania i Niger.”
A kona te koraki ake a “ukoukora moa ana tautaeka n uea te Atua” n onimakina Iehova bwa e na karekei ‘baikai nakoia.’ (Mataio 6:33) Aio kabwarabwaraana: Iangoa te bwai are e riki nakon Saphira, ae te tari te aine ae akea buuna ae kaaini Buranti are e a kaani koro 30 ana ririki ni maiu are e beku bwa te bwaiania i Benin. N 2011, e a oki nako Buranti bwa e na karekea ana mwane ae tau ibukini boutokaana i nanon teuana riki te ririki (ae ai ana kaonoua n ririki) i Aberika. E taku Saphira: “Bon te Kanimabong aei ae au kabanea ni bong ni mwakuri, ma I boni kainnanoa tebwina riki te bong ae N na mwakuri iai bwa e aonga n reke au mwane ae tau ibukin te ririki ae na roko. Ai bon tii uoua riki au wiki i Buranti. I bon tataro nakon Iehova ni kabwarabwaraa au kangaanga. Imwin te tai ae aki maan, I a tarebooniaki iroun temanna te tia kammwakuri ao n tuangai bwa I kona ni mwakuri n onea mwin temanna i nanon uoua te wiki.” N te Moanibong, ao e a nako Saphira nakon te tabo ni mwakuri anne bwa e na kataneiaaki iai iroun are e na onea mwina. E taku: “Ai boni kakubanakora ataakin ae bon te tari te aine ae kainnanoa ana motirawa i nanon tebwina te bong bwa e na kaea te Kuura Ibukin te Mwakuri ni Bwaiania! E aki kukurei ana mataniwi n anganna ana motirawa ma tii ngkana e reke ae e na onea mwina. E a tia neiei n onnonia Iehova bwa e na buokia, n aron naba are I a tibwa tia ni bubutii.”
NIBWAN TE RAUNNANO NI KOAUA
Iai tabeman taari mwaane ao aine ake a a tia ni beku i Aberika Maeao i nanon ririki aika bati ao e a riki bwa abaia. Ake tabeman, a kona n tiku iai i nanon tabeua te ririki ao n tia n okiri abaia. Ma ni boong aikai naba, a bon teimatoa “aomata aika rangi ni kainnanoaki” ni kakabwaiaaki man ririki ake a a tia ni beku iai n aaba ianena. A ataia bwa e bon reke te raunnano ni koaua ni maiuia man te beku ibukin Iehova.
a E tararuaaki te mwakuri i aon aaba aika aua aikai ake a kamanena te taetae ni Buranti man te aobiti n tararua i Benin.