TE KAONGORA IBUKIN TE REIREI 43
ANENE 90 Ti Kaungaira i Marenara
Arora n Tokanikai i Aon te Nanououa
“Katai raoiroini bwaai ni kabane.” —1TET. 5:21.
TE BOTO N IANGO
Arora n tokanikai i aoni baika ti nanououa iai aika kona n rota ara beku iroun Iehova.
1-2. (a) Baikara tabeua baika a nanououa iai ana toro Iehova? (b) Tera ae ti na rinanona n te kaongora aei?
A NANOUOUAa n taai tabetai aomata nako. N te katoto, iangoa te teinimwaane ae te tia Kakoaua ae e iaiangoia bwa e tabeakinna raoi Iehova ke e aki. Ibukin anne, e a nanououa bwa e na riai ni bwabetito ke e aki. Ke iangoa te tari te mwaane ae te rorobuaka matoa are rineia ngke e ataei bwa e na ukoukora moa te Tautaeka n Uea nakoni karekean ana mwakuri ni kareketianti. Ibukin aki taun ana mwane ngkai ibukia ana utu, e kona ni manga nanououa n ana motinnano are karaoia. Kataamneia te tari te aine ae e a kara ae karako korakorana. E kona n namakina te bwarannano ibukina bwa e a aki kona ni karaoi baike e kakaraoi ngkoa. Ko a tia n titirakiniko titiraki aikai: ‘E bon tabeakinai raoi Iehova? A materaoi baike I kakeai ibukin Iehova? I bon teimatoa naba ni manena iroun Iehova?’
2 Ngkana ti aki kakaaei kaekaan titiraki aikai, ao e na kona n rotakibuaka iai ara taromauri. N te kaongora aei, ao ti na nora aroni buokara ni kaatuuan ara iango n ana boto n reirei te Baibara ngkana ti nanououa bwa (1) e tabeakinira Iehova ke e aki, (2) a raoiroi ara motinnano ake ngkoa ke a aki, ke (3) ti teimatoa ni manena iroun Iehova ke ti aki.
ARORA N TOKANIKAI I AON NANOUOUARA
3. Tera te anga teuana ae ti kona n tokanikai iai i aon nanououara?
3 Te anga teuana ae ti kona n tokanikai iai i aon nanououara, bon ukerani kaekaan ara titiraki man Ana Taeka te Atua. Ngkana ti karaoa anne, ti na boni kakorakoraaki, ti na rikirake n te onimaki, ao ti na taubobonga raoi n “[tei] n nene n te onimaki.”—1Kor. 16:13.
4. Ti na kangaa ni “katai raoiroini bwaai ni kabane”? (1 I-Tetaronike 5:21)
4 Wareka 1 I-Tetaronike 5:21. E kaumakira te Baibara bwa ti na “katai raoiroini bwaai ni kabane.” Ti na kangaa ni karaoa aei? Ti kona ni kabotaua ara koaua ma kanoan te Baibara n noria bwa e boraoi ma ngaia ke e aki. N te katoto, iangoa te roro n rikirake ae iaiangoia bwa e kakawaki i matan te Atua ke e aki. E na butimwaea te iango anne bwa e boni koaua? E aki, ma e riai ni “katai raoiroini bwaai ni kabane” n arona n reiakina ana iango Iehova i aon anne.
5. Ti na kangaa ni karekea ana kaeka Iehova nakon ara titiraki?
5 Ngkana ti wareka Ana Taeka te Atua, ai aron ae e a taetae Iehova nakoira. Ma ngkana ti na ataa ana iango i aon te titiraki teuana e kainnanoaki iai ara kakorakora. Ti riai ni kaatuua ara iango n ara wareware n te Baibara i aon te reirei ae ti nanououa iai. Ti kona ni karaoa ara kakaae i aon te reirei anne, ni kamanenaani bwaai n ukeuke n reirei ake a katauraoaki man ana botaki Iehova. (TaeRab. 2:3-6) Ti kona n tataro bwa e na kaira ara kakaae Iehova ao ni buokira n nora ana kaeka nakon ara titiraki. Imwina ti kona n nori booto n reirei man te Baibara ao rongorongo aika manena aika kaineti ma baika ti rinanoi. Ti kona naba ni kakabwaiaaki n rongorongoia tabeman n te Baibara ake a kaaitara ma te aeka ni kangaanga naba anne.
6. A kangaa bobotaki n taromauri ni buokira n tokanikai i aon nanououara?
6 E taetae naba Iehova nakoira n ara bobotaki n taromauri. Ngkana ti katoatai ni kaakaea te taromauri, ti kona n ongo n te kabwarabwara ke n ana kaeka temanna te baere ti boni kainnanoia raoi bwa ti aonga n tokanikai i aon nanououara. (TaeRab. 27:17) Ti na noria ngkai bwa ti na kangaa n tokanikai i aoni bwaai tabeua aika ti nanououa iai.
NGKANA KO NANOUOUA BWA E TABEAKINIKO IEHOVA KE E AKI
7. Tera te titiraki ae a kona n tabekia tabeman?
7 Ko a tia n iaiangoa aei, ‘E bon tabeakinai raoi Iehova?’ Ngkana ko iangoia bwa ko aki kakawaki, e na kona ni kangaanga kakoauaan ae ko kona n riki bwa raoraon te tia Karika te iuniweeti. E rio naba te iango anne iroun te Uea are Tawita. E mimi ngke e tabeakinia naba aomata Iehova, ao e taku: “Iehova, tera te aomata ngkai ko riai n tabe irouna, ao natin te aomata ae mamate ngkai ko riai ni mutiakinna?” (TaiAre. 144:3) Ko na karekea ia kaekaan te titiraki aei?
8. Ni kaineti ma 1 Tamuera 16:6, 7, 10-12, tera te bwai ae e noria Iehova irouia aomata?
8 Ti reiakinna n te Baibara bwa e tabe Iehova irouia naake a taraa n aki kakawaki irouia tabemwaang. N te katoto, e kanakoa Tamuera Iehova nakon ana auti Iete bwa e na kabira natina temanna are e na riki bwa uean Iteraera. E weteiia natina mwaane aika itiman Iete bwa a na kaitiboo ma Tamuera ma e aki wetea Tawita are te bina.b Ma bon Tawita are e rineia Iehova. (Wareka 1 Tamuera 16:6, 7, 10-12.) E nora raoi nanon Tawita Iehova, ao e ataia ae e korakora tangirana iroun te ataeinimwaane aei.
9. Bukin tera bwa ko kona ni kakoauaa ae e tabeakiniko Iehova? (Nora naba te taamnei.)
9 Iangoa aron Iehova ni kamani kaotia bwa e bon tabeakiniko. E anganiko te taeka n reirei are ko kainnanoia raoi. (TaiAre. 32:8) E oti raoi n aei bwa e kinako raoi. (TaiAre. 139:1) Ngkana ko maiuakina ana taeka n reirei Iehova ao n nora aroni buokam iai, ko na boni kakoauaa ae e bon tabeakiniko Iehova. (1Rong. 28:9; Mwa. 17:26, 27) E nora Iehova am kakorakora. E nori aroarom aika i nanom ao e kairaki bwa e na kan riki bwa raoraom. (Ier. 17:10) E tangiriko bwa ko na butimwaea ana kakao ae e kan riki bwa Raoraom.—1Ioa. 4:19.
“Ngkana ko [ukoukora Iehova], ao ane e na kariaia bwa ko na kunea.”—1Rong. 28:9 (Nora barakirabe 9)c
NGKANA KO NANOUOUA BWA A RAOIROI AM MOTINNANO AKE NGKOA KE A AKI
10. Baikara titiraki aika a kona n ueke ngkana ti iaiangoi ara motinnano ake ngkoa?
10 A kona tabeman n ururing rikaaki imwina riki ao n iaiangoia bwa a karaoa te motinnano ae eti ke a aki. Tao a iangoia bwa a na kitana aia mwakuri ni kareketianti ke aia bitineti ae nakoraoi bwa a aonga ni kabatiaa riki aia beku iroun Iehova. E a waakinako te tai tao i nanon irabwi te ririki. A bae n noriia raoraoia ake a uaiakina te mwakuri ni kareketianti bwa a a maiuraoi ngkai ao e bati aia mwane. N tokin te tai, a bae n iango ni kangai: ‘A materaoi baike I kakeai ibukin Iehova? Ke I a katibanakoi iai bwaai riki tabeua?’
11. Tera are e tabeaianga iai te tia korea te Areru 73?
11 Ngkana ko iaiangoi aeka n titiraki akanne, iangoa ana namakin te tia korea te Areru 73. E noriia tabemwaang ake a taraa ni marurung, ni kaubwai, ao akea raraomaia ibukin te maiu. (TaiAre. 73:3-5, 12) Ngke e nora maiuia bwa e taraa n nakoraoi ao e namakinna bwa akea uaan ana beku iroun Iehova. E “tabeaianga ni kabongnga” n te iango ae kabwaranano aei. (TaiAre. 73:13, 14) E kangaa n tokanikai i aon ana namakin aei?
12. Ni kaineti ma Taian Areru 73:16-18, e kangaa te tia korea te Areru aei n tokanikai i aon nanououana?
12 Wareka Taian Areru 73:16-18. E nako te tia areru nakon ana tabo ae tabu Iehova. E a kona n nakoraoi riki arona n iaiango n te tabo aei. E iaiangoia bwa e ngae ngke e taraa ni bebete maiuia tabeman, ma akea aia kantaninga ibukin taai aika a na roko. Ibukin aei, e a karekea raun ana iango n ataan ae ukerani baika irekereke ma te onimaki, bon te motinnano ae te kabanea n tamaroa. N tokina, e a kamatoaa nanona bwa e na teimatoa ni beku iroun Iehova.—TaiAre. 73:23-28.
13. Ko na kangaa ni karekea raun am iango ngkana ko aki koaua raoi ni kaineti ma am motinnano ake ngkoa? (Nora naba te taamnei.)
13 Ko kona ni karekea raun am iango n aron anne man ana ibuobuoki Ana Taeka te Atua. N te aro raa? Iaiangoi kakawakini baika iai iroum, n ikotaki ma baika kakawaki i karawa, ao kabotaua ma mwini baika reke irouia naake a tii karekea te kaniwanga are e anga te aonnaba aei. A bae n rangi n onimakini baike a a tia ni kakororaoi n te maiu aei ibukina bwa akea aia kantaninga n te tai ae e na roko. Ma e beritani kakabwaia ibukim Iehova aika e riaon ae ko kona n iangoia. (TaiAre. 145:16) Iangoa naba aei: Ti boni kona raoi n ataia bwa e na tera aroni maiura ngke arona bwa ti karaoi motinnano aika kakaokoro? Te bwai teuana ae ti koaua iai: A na boni karekei baika raraoi naake a karaoa aia motinnano ae boboto i aon tangiran te Atua ao tangiraia aomata.
Iaiangoi kakabwaia aika a na roko ake e beritan Iehova (Nora barakirabe 13)d
NGKANA KO NANOUOUA BWA KO MANENA IROUN IEHOVA KE KO AKI
14. Baikara baike a rinanoi tabeman, ao tera te titiraki ae a kona n titirakinia iai?
14 Tabeman ana toro Iehova a a rotaki n aorakin te kara, a kabokorakora ma te aoraki, ke a mwauku. A kona ni kairaki ni baikanne bwa a na namakinna ae a aikoa kakawaki i matan Iehova. A bae n titirakinia aei, ‘I bon teimatoa naba ni manena iroun Iehova?’
15. Tera are e kakoauaa raoi te tia korea te Areru 71?
15 E kaota naba ana namakin ae aron anne te tia korea te Areru 71. E tataro ni kangai: “Tai kaaki taekau ngkana e a kerikaaki korakorau.” (TaiAre. 71:9, 18) Ma e teimatoa te tia areru ni kakoauaa ae ngkana e beku iroun te Atua ma te kakaonimaki ni koaua, e na boni kairiria Iehova ao ni boutokaia. N aron are e reiakinna te tia areru, e kukurei Iehova irouia naake a kabanea aia konaa ni beku Irouna e ngae ngke iai tian aia konabwai.—TaiAre. 37:23-25.
16. N aanga raa ae a manena iai kaara iroun Iehova? (Taian Areru 92:12-15)
16 Ngkami aika kaara, iaiangoi ngkami n aron Iehova n iaiango. E kona ni buokiko bwa ko na rikirake n te onimaki e ngae ngke ko kabokorakora ma te aoraki. (Wareka Taian Areru 92:12-15.) N oneani mwin are ko na kaatuua am iango n te bae ko a aki kona ni karaoia, kaatuua am iango i aon te bae ko kona ni karaoia. N te katoto, ko kona ni kakorakoraia tabemwaang man am katoto ao ni kaota tabeakinaia tabemwaang. Ko kona ni maroroakina aron Iehova ni kateimatoako i nanon ririki aika bati ao n tibwaa am kantaninga ae nene ibukini kakororaoan ana berita. Ao tai mwaninga naba ae e rangi n ibuobuoki am tataro ibukia tabemwaang. (1Bet. 3:12) N aki ongeia bwa baikara baika ti rinanoi, ma bon iai iroura ni kabane te bae ti kona n angan Iehova ao aomata.
17. Bukin tera bwa ti riai n rarawa ni kabotauira ma tabemwaang?
17 Ngkana ko un ibukina bwa ko a aki kona ni karaoa ae bati riki n am beku iroun Iehova, karaua nanom bwa a rangi ni kakawaki irouna baika ko kona ni karaoi. Ko bae ni kabotaua te bae ko karaoia ma are a kona ni karaoia tabemwaang. Ma tai karaoa anne! Bukin tera? Ibukina bwa e aki kakabotaua temanna ma temanna Iehova. (IKar. 6:4) N te katoto, e anga Maria te bwaintangira ae te bwaa ae rangi ni bobuaka nakon Iesu. (Ioa. 12:3-5) Ni kaitaraan anne, e anga uoua te maibibi ae rangi n uarereke kanoana nakon te tembora te aine ae e a tia ni mate buuna. (Ruka 21:1-4) Ma e tarai bwaintangira aikai Iesu bwa kaotan te onimaki. E bon rangi ni kakawaki iroun Tamana ae Iehova baika ko karaoi ibukina ake a nako raoi mai nanom ao ibukin tangirana, e ngae ngke e taraa n uarereke iroum.
18. Tera ae e na buokira n tokanikai i aon nanououara? (Nora naba te bwaoki ae “E Kona Ana Taeka Iehova ni Buokiko n Tokanikai i Aon te Nanououa.”)
18 Ti bane n nanououa n taai tabetai. N aron ae ti a tia n noria ti kona ni buokaki n Ana Taeka te Atua ae te Baibara ae kona n onimakinaki, ni buakana te nanououa. Ngaia are kabanea am konaa ni karekei kaekaan am titiraki, ao kakorakoraa am onimaki. E bon tabeakiniko raoi Iehova. E kakaitau ibukin arom ni kakeako ao e berita bwa e na karekea kaniwangam. Kakoauaa raoi ae e iaiangoiia ana toro ni kabane Iehova bwa a kakawaki ao e tangiriia.
ANENE 111 Bukini Kimwareireira
a KABWARABWARAAN TE TAEKA: N te kaongora aei, ao ti maroroakina te nanououa ae kairira bwa ti na aki kakoauaa kakawakira iroun Iehova ke ara motinnano ake ti a tia ni karaoi. E kaokoro te nanououa aei ma are taekinaki n te Baibara ae kaota aki onimakinan Iehova ao ana berita.
b E ngae ngke e aki kaotaki nakoira n te Baibara ana ririki raoi ni maiu Tawita ngke e rineia Iehova, ma e boni bae n tebwi tabun ana ririki.—Nora Te Taua-n-Tantani n te taetae n Ingiriti ae bwain Tebetembwa 1, 2011, i. 29, bar. 2.
c KABWARABWARAAN TAAMNEI: Te roro n rikirake ae te tia Kakoaua ae ukoukora Iehova n arona n ukera te Baibara ibukin te taeka n reirei.
d KABWARABWARAAN TE TAAMNEI: Te tari te mwaane ae mwakuri ni kareketianti ibukini boutokaaia ana utu, ma e iaiangoa rokon te Bwaretaiti.