Kaotiota te Nanoanga

Te Kangaanga

Ngkana ti kaatuua iangoani kaokoroia tabemwaang ma ngaira, ti na kona iangoi kaokoroia akanne bwa aroaroia aika aki raraoi ke kabwakaia. Ao ti na kona n iangoiia iai bwa a mangori. Ngkana e rikirake te iango ae aki riai aei ibukia tabemwaang, e na kangaanga riki ngkanne kaotiotan te nanoanga. Uarereken te nanoanga iroura e kona n riki bwa kanikinaean te kangaanga ae raba i nanora, ae te riribai.

Ana Boto n Reirei te Baibara

“Kimwareirei ma akana kimwareirei, ao taang ma akana tang.”—I-ROM 12:15.

Tera ae e nanonaki iai? Ti reiakinna n te boto n reirei aei bwa ti riai ni kaotiota te nanoanga. Te nanoanga bon te konaa ni karimoa temanna ao n ota n ana namakin.

E Ibuobuoki te Nanoanga

Ngkana ti nanoangaa temanna, ao ane ti na nori baika ti titeboo iai ma ngaia. Ti a ataia ae titeboo ara namakin ke arora ngkana e riki te bwai teuana. E buokira te nanoanga n noria ae titeboo arora ma aomata nako, n aki ongeia bwa tera rikiaia. Ngkana ti kaatuua riki iangoan ae bon titeboo arora ma ngaiia, ane e na kangaanga riki iai bwa ti na iangoiia n te aro ae aki riai.

E na buokira naba te nanoanga bwa ti na karineia tabemwaang. E kakakeai bongaia ngkoa aomata aika mangori riki nakoina Anne-Marie mai Senegal. E kabwarabwaraa aroni buokana n te nanoanga ni kangai: “Ngkana I noria bwa a rinanon te kangaanga naake a mangori riki, ao I titirakinai bwa tera arou ngke e riki arei nakoiu. I a kairaki n aei bwa N na ataia ae bon akea rakan arou nakoia naakai, ao I aki riai n iangoiia bwa a mangori riki.” Eng, ngkana ti kakorakoraira n ota n ana kangaanga temanna, ti na kairaki riki iai bwa ti na nanoangaia ao n aki kabuakakaa.

Te Bwai ae Ko Kona ni Karaoia

Tai tii tatarai kaokoroia tabemwaang, ma tarai naba baike a titeboo iai ma ngkoe. N te katoto, iangoa aron aia namakin ngkana

E buokira te nanoanga n ataia ae titeboo aroia aomata nako

a amwarake ma aia utu
a oki man aia mwakuri ae kakua
a kabanea aia tai ma raoraoia
a ongora n aia katangitang ae mamate nanoia iai

Imwina, iangoia bwa aongkoa ngkoe ngaiia. Titirakiniko aei:

‘Tera arou ngkana e kakeaa bongau temanna?’
‘Tera au namakin ngkana iai aika a taekinai ao a tuai raoi ataa arou?’
‘Ngke arona bwa ngai ngaiia, tera ae I tangiria bwa e na karaoaki nakoiu?’

Boni mwaane naba akekei aika a kaai ni kaotii aia taamnei aika baika a kaai n tatangiri, n aron aia utu, aia takaakaro, ao aia mwakuri.

Te Rongorongo ae Koaua: Robert (Singapore)

“I iaiangoiia ngkoa aomata aika bonotaninga bwa a kaokoro, akea wanawanaia, ao a kakai un. Ngaia are I kakatinanikuia. Ma irou I aki riribai n arou n iango arei kioina ngkai I aki kammaraka temanna.

“Nanoangaaia aomata aika bonotaninga e buokai ni kaitaraa au riribai. N te katoto, irou akea wanawanaia aomata aika bonotaninga, ibukina bwa ngkana I kataetaeiia ao a a boni mamata naba ni mimi. Ngaia are I kataia n iangoia bwa tera au namakin ngke arona bwa I aki kona n ongo bwanaan temanna ae kataetaeai. N na boni bae naba n tii miiakina te aomata! E ngae naba ngkana iai au bwai ni kakauongo, ma e na boni bae n oti n ubuu ae I kekeiaki n ota, ao ni kataia n ongo te bae taekinaki.

“Ngke I iangoai bwa I bonotaninga, ao e a maunanako naba riribaakia bonotaninga irou.”