Aanga ni Karababaan Am Mwakuri ni Minita

NGKE e a roko te tai are e nang kanakoia iai taan rimwina Iesu bwa taan tataekina te Tautaeka n Uea, ao e taku nakoia: “A a rangi ni bati uaa aika riai n taiaki ngkai, ma a karako taani mwakuri.” E rangi ni bati te mwakuri ae e na katiaaki, ngaia are e reitia ni kangai: “Butiia Mataniwin te tai bwa e na kanakoia taani mwakuri nakon taiakin ana uaa.” (Mat. 9:​37, 38) E tuangia taan rimwina Iesu aroia ni karaoa aia mwakuri ni minita. Iai te nano n umaki ae oti n ana taeka aikai: “A na aki buta aia kaawa tibun Iteraera iroumi imwain rokon Natin te aomata.”​—Mat. 10:23.

² E bati naba ngkai te bae riai ni katiaaki n te mwakuri ni minita. E riai n tataekinaki te rongorongo ae raoiroi aei ibukin te Tautaeka n Uea imwain rokon te toki, bwa e a rangi ni kaan te tai! (Mareko 13:10) Kioina ngkai te aonnaba bon te tawaana, ti a rinanoni baika a kuri n titeboo ma ake e rinanoi Iesu ma taan rimwina, ma e bati riki ngaira ae ti riai ni karaoia. A karako mwaitira ni kabotauaki ma mwaitiia kaain te aonnaba aika birion ma birion, ma ti kona ni kakoauaa bwa e na boni buokira Iehova. E na tataekinaki te rongorongo ae raoiroi ibukin te Tautaeka n Uea n te aonnaba ni kabutaa, ao e na roko te toki n te tai are e namatia Iehova. Ti na moanibwaia Ana Tautaeka n Uea te Atua ni maiura bwa ti aonga ni kakororaoa raoi ara mwakuri ni minita? Baikara tiia aika ti kona n uaiakin, aika irekereke ma te beku ibukin te Atua?

³ Ni kamataataani baika e kainnanoi Iehova mairouia Ana toro aika katabui maiuia, e kangai Iesu: “Ko riai n tangira Iehova ae Atuam ma nanom ni kabane, maium ni kabane, am iango ni kabane, ao korakoram ni kabane.” (Mareko 12:30) Ti riai ni kabanea maiura n ara beku ibukin te Atua. E nanonaki n aei kaotiotani korakoran ara tangira ao koauan ara katabu, n arora ni kabanea ara konaa n ara beku iroun Iehova. (2Tim. 2:15) A bati mwioko aika uki nakoira n tatabemanira nako aika boraoi ma arora ao ara konabwai. Iangoi tabeua mai iai, ao baireia bwa tiia raa aika irekereke ma te beku iroun te Atua aika ko na uaiakin ibukini kakororaoan am mwakuri ni minita.

TE BEKU BWA TE TIA UARONGORONGO N TE EKARETIA

⁴ A mwiokoaki aomata nako aika butimwaea te koaua, bwa a na tataekina te rongorongo ae raoiroi. Aei bon te mwakuri ae rangi ni kakawaki are e tua Iesu bwa a na karaoia taan rimwina. (Mat. 24:14; 28:​19, 20) E aki toki te tia rimwin Iesu Kristo ni moana taekinan te rongorongo ae raoiroi nakoia aomata n te tai are e ongo naba iai. Anne aroia Anterea, Biribo, Korenerio, ao tabeman riki. (Ioa. 1:​40, 41, 43-45; Mwa. 10:​1, 2, 24; 16:​14, 15, 25-34) E nanonaki n aei bwa e kona te aomata n tataekina te rongorongo ae raoiroi imwain naba ae e bwabetitoaki? Eng! N te tai are e a katauaki iai temanna bwa te tia uarongorongo ae tuai ni bwabetitoaki, e a kona ngkanne n ira te mwakuri n te auti teuana ma teuana. E kona naba n tataekina te rongorongo n aanga aika kakaokoro ni kaineti ma ana konabwai ao aroni maiuna.

⁵ Imwini bwabetitoan te tia uarongorongo, akea te nanououa bwa e na boni kani kabanea ana konaa ni buokiia aomata n ataa te rongorongo ae raoiroi. A boni mwiokoaki mwaane ao aine n uataboan te mwakuri n uarongorongo. Ti kakabwaiaaki ngkai e kona naba n reke tibwangara ae uarereke ni kabutaan taekan Ana Tautaeka n Uea te Atua. E na boni kukurei ane e kona ni karababaanako ana mwakuri ni minita ma ni karaoi beeku aika kakaokoro ibukin te Atua.

TE BEKU N TE TABO AE KAINNANOAKI RIKIIAI TE IBUOBUOKI

⁶ Tao e a okioki mwakurian te mwabe teuana n am ekaretia, ao e a buta iai tataekinan te rongorongo ae raoiroi. Ngkana ngaia anne, ao ko a namakinna bwa ko kona ni karababaa riki am mwakuri ni minita, n arom ni mwaing nakon te tabo ae kainnanoaki riki iai te ibuobuoki. (Mwa. 16:9) Ngkana tao ngkoe te unimwaane ke te tabonibai, e bae n iai te ekaretia teuana riki ae e na rangi ni kakaitau n am ibuobuoki. E bae n iai ana reirei n ibuobuoki am mataniwi n te aono ae uarereke, ni kaineti ma arom ni kona ni buoka te ekaretia teuana ni bon te aono. Ngkana ko kani beku n te tabo teuana bon i abam, e kona te aobiti n tararua ni katauraoi rongorongo aika ibuobuoki.

⁷ Ko kani beku n te aba ae ianena? Ngkana eng, ko riai moa n iangoia raoi. E aera ko aki maroroakinna ma unimwaane? E na bon iai rotakim n te aeka ni mwaing anne, ao ai naake a na iriko. (Ruka 14:28) Ma ngkana ko aki iangoa te tiku ni maan n te aba are ko na mwaing nako iai, e raoiroi riki ngkana ko beku n te tabo teuana bon i abam.

⁸ N aaba tabeua ao iai taari mwaane aika boou i nanon te koaua ake a mwiokoaki bwa mataniwi. Taari mwaane aika nanorinano a tauraoi ni kariaia unimwaane aika mwaatai riki ake a a tibwa mwaing nakon aia ekaretia bwa a na kairiri. Ngkana te unimwaane ngkoe ao ko iaiangoa te mwaing nakon te aba teuana, uringnga are tiaki tiam bwa ko na roko n onei mwia taari mwaane n te ekaretia anne. Ma ko na boni beku ma ngaiia. Kaungaia bwa a na uaiakin ao ni butimwaei mwioko n te ekaretia. (1Tim. 3:1) Taotaona nanom ngkana iai bwaai tabeua aika aki karaoaki n aron ae kakaraoaki i abam. Kabongana mwaataim n unimwaane ni buokiia raoi iai taari mwaane. Ao ngkana e a roko te tai are ko nang okira iai abam, a na rabakau riki unimwaane akanne n tararuaa raoi te ekaretia.

⁹ Imwain ae e kona te aobiti n tararua n anganiko aran taian ekaretia ake a na kona ni kakabwaiaaki n am ibuobuoki, e na riai moa am Komete Ibukin te Mwakuri n te Ekaretia ni kanakoa ana reta, ni kaotia bwa bukin tera bwa ko tau nakon te beku aei. E tangiraki te reta aei, e ngae ngkana ngkoe te unimwaane, te tabonibai, te bwaiania, ke te tia uarongorongo. E na kanakoa te reta aei te komete ibukin te mwakuri nakon te aobiti n tararua n te aba are ko kani beku iai, n ikotaki ma am reta ni bubutii.

TE UARONGORONGO N TE TAETAE AE IANENA

¹⁰ Ibukini karababaan am mwakuri ni minita, ko bae n iaiangoa reiakinan te taetae teuana, n ikotaki ma te taetae n te bai. Ngkana iai tiam ae reiakinan te taetae ae ianena ae ko na uarongorongo iai, e aera ko aki maroro ma unimwaane ao te mataniwi n te aono ae uarereke? A kona n anganiko reirei n ibuobuoki ao te kaungaunga ae ko kainnanoia. I aan ana kariaia te aobiti n tararua, a a tia aono tabeua ni bairea karaoan te reirei i aon taetae aika kaokoro, ibukini kataneiaakia taan uarongorongo aika konabwai ma bwaiania, bwa a na uarongorongo n te taetae ae ianena.

TE MWAKURI NI BWAIANIA

¹¹ A riai ni bane taan uarongorongo n atai kaetieti aika irekereke ma te mwakuri ni bwaiania ae aki katoatai, ae katoatai, ao ae okoro, n ikotaki ma mwakuri riki tabeua aika kabwaninaki iai te tai. Te bwaiania bon te Kristian ae e a tia ni bwabetitoaki ao n tamaroa arona, ae e angaraoi irouna kabanean te mwaiti n aoa are baireaki ibukin tataekinan te rongorongo ae raoiroi. Te Komete Ibukin te Mwakuri n te Ekaretia boni ngaia ae anga te kariaia ibukini bubutii ibukin te mwakuri ni bwaiania ae aki katoatai ao ae katoatai, ma a rineaki bwaiania aika okoro man te aobiti n tararua.

¹² Bwaiania aika aki katoatai a kona ni beku n te maan ae teuana namwakaina, n namwakaina aika reitinako, ke ni katoa namwakaina i nanon te tai ae aki ataaki maanna, n aron ae a konaa. A bati taan uarongorongoa te Tautaeka n Uea ake a nora kakimwareirein te beku bwa bwaiania aika aki katoatai, n taai aika okoro n aron namwakainan te Kauring ke n te namwakaina are roko iai te mataniwi n te aono ae uarereke. Tabeman a karaoia n namwakaina ake a motirawa iai. A kona ataein te reirei ake a a tia ni bwabetitoaki n riki bwa bwaiania aika aki katoatai, ngkana a motirawa man aia reirei. A kona taan uarongorongo n rineia bwa a na riki bwa bwaiania aika aki katoatai n namwakaina ake e uarereke iai te aoa ae kainnanoaki, ae ni katoa Maati ao Eberi ao n te namwakaina are roko iai te mataniwi n te aono ae uarereke. N aki ongeia bwa tera ae ko rinanona, ma ngkana ko bwaina te aroaro ni maiu ae riai ma ni kona ni kakoroa mwaitin te aoa n uarongorongo ae katauaki, ao ko kakoauaa bwa ko kona n riki bwa te bwaiania ae aki katoatai i nanon teuana namwakaina ke e nako riki, a na kukurei ngkanne unimwaane n rinanon am bubutii ibukin te beku ae rine aei.

¹³ Ngkana ko na riki bwa te bwaiania ae katoatai, ko riai ni kona ni kakoroa mwaitin te aoa ae katauaki ibukin teuana te ririki. Ngkai te bwaiania ae katoatai ngkoe, ko na bae ni kani mwakuri ma kaain am ekaretia. E kakabwaiaaki te ekaretia irouia bwaiania aika ingainga, n aroia ni kauekea te ingainga n te mwakuri ni minita, ao ni kaungaia naba tabemwaang nakon te mwakuri ni bwaiania. Ma imwain ae ko na anga aram bwa ko na riki bwa te bwaiania ae katoatai, ko riai n riki bwa te tia uarongorongo ngkoe ae tamaroa arom ao n tia ni bwabetitoaki n te maan ae aki kee i aan onoua namwakaina.

¹⁴ N angiin te tai a rineaki bwaiania aika okoro mai buakoia bwaiania aika katoatai, ake a a tia n noraki mwaataia n te mwakuri ni minita. A riai ni kona ni beku n taabo ake e baireia te aobiti n tararua bwa a na beku iai. N angiin te tai, bon te tabo ae tionako, ike a na kona iai ni kuneia ake a kan ongora, ao ni katei ekaretia aika boou. N tabetai a a manga kamwaingaki bwaiania aika okoro nakon ekaretia aika kainnanoa te ibuobuoki ibukini kabanean aia mwabe. Tabeman bwaiania aika okoro aika taian unimwaane, a a tia naba ni mwiokoaki bwa a na buoki ekaretia aika uarereke, e ngae naba ngke e aki kainnanoaki riki iai taan uarongorongo. A karekea buokaia te mwane teutana ae tau mwaitina bwaiania aika okoro, ibukini buokani maiuia. A rineaki tabeman bwa bwaiania aika okoro aika tuai ni kamatoaaki.

TE MWAKURI NI MITINARE

¹⁵ A ririneaki mitinare iroun te Komete Ibukin te Mwakuri Ibukin te Rabwata n Tautaeka, ao a mwiokoaki bwa a na beku n taabo aika kau aomata iroun te Komete n te Aobiti n Tararua n te tabo are a mena iai. A bati baika raraoi aika a kakororaoi mitinare ni kaineti ma kateimatoaan ao kaungaan te mwakuri n uarongorongo, ao waaki riki n te ekaretia. N angiin te tai, a karekea te reirei ni kataneiai mitinare n te Kuura Ibukia Taan Uarongorongoa te Tautaeka n Uea. E katauraoaki aia auti ao a karekea naba te mwane ae tau mwaitina ibukini maiuia.

TE MWAKURI NI MWAMWANANGA N TE AONO AE UAREREKE

¹⁶ Naake a mwiokoaki iroun te Rabwata n Tautaeka bwa mataniwi n aono aika uarereke, a karekea te reirei ni kataneiai ao ni kamwaataiia riki, n aroia n riki bwa mataniwi n te aono aika taani bonomwi. Mwaane aikai a tangira te mwakuri ni minita ao tariia. Boni bwaiania aika ingainga, a taningamarau n reirei n te Baibara, ao a mwaatai ni maroro ao n angareirei. E rianako aroia ni kaotiota uaan te taamnei, ao a bwaina naba te iango ae riai, te wanawana, ao te ataibwai. Ngkana iai buun te tari te mwaane anne, e riai buuna ae te bwaiania naba n tamaroa arona ao ana reitaki ma tabemwaang. Bon te tia uarongorongo neiei ae mwaatai. E ataa naba neiei tabena ngkai te buu te aine ngaia ae te Kristian ae aantaeka, n arona n aki taetae ibukini buuna, ke n taua aon te maroro. E korakora tabetabeia mataniwi n te aono ae uarereke ma buuia, ngaia are aomata aika uaiakina te beku aei a riai n rangi ni marurung raoi. A aki karina aia booma ni bubutii bwaiania ibukin te mwakuri ni mwamwananga n te aono ae uarereke. Ma a kaota nanoia ni kani karaoa te mwakuri aei nakon aia mataniwi n te aono ae uarereke, are e na angania reirei n ibuobuoki.

KUURA NI KATANEIAI IBUKIA ANA TORO TE ATUA

¹⁷ Te Kuura Ibukia Taan Uarongorongoa te Tautaeka n Uea: A a kainnanoaki riki taan uarongorongoa te Tautaeka n Uea, ibukini karaoan aono ake a aki bati ni kakaraoaki, ao ibukini boutokaaia ekaretia ni kaineti ma te onimaki. Ngaia are a kona taari mwaane ao aine aika tuai n reke buuia, ao taanga naba, ni kanoaa te booma ibukini karekean te kataneiai ae okoro n te Kuura Ibukia Taan Uarongorongoa te Tautaeka n Uea. Imwini kaean te kuura aei, a kamwanangaaki naake a a tia n angabeeba bwa a na beku bwa bwaiania aika katoatai, n taabo ake a kainnanoaki riki iai taan uarongorongo, bon i abaia. Ma naake a tauraoi n anga ngaiia a kona n anganaki mwioko riki tabeua bon i abaia ke n te aba teuana. Tabeman a kona ni kamwanangaaki bwa bwaiania aika okoro aika tuai ni kamatoaaki ke aika kamatoaaki. Bwaiania ake a kani kaea te kuura aei, a kona n atai baika kainnanoaki iai, n te botaki ae e na karaoaki ibukin te itera aei n tain te bwabwaro n te aono.

¹⁸ Te Kuura ae te Watchtower Bible School of Gilead: Taari mwaane ao taari aine aika akea buuia, ao taanga, ake a rineaki bwa a na kaea te kuura aei, a riai ni kona n taetae n Ingiriti, ao ni kabwanina aia tai n te beku ae okoro. Iai aia konabwai ni kakorakoraa ao ni kateimatoa te mwakuri ni minita ke ekaretia ake i aan te aobiti n tararua. E oti bwa a kimwareirei ni beku ibukia tariia, ao a kona ni buokiia aomata nako ma te akoi bwa a na reiakin ao n nimti ana kairiri te Baibara ao ana botaki te Atua. E kaoia taan uarongorongo aika konabwai te Komete n te Aobiti n Tararua bwa a na kanoaa te booma ibukini kaean te kuura aei. Naake a angabeeba man te kuura aei, a kabonganaaki bwa a na kabwanina aia tai n uarongorongo ke a na beku n te aobiti n tararua n te aba teuana ke bon i abaia.

TE BEKU N TE BETAERA

¹⁹ Bon te kakabwaia ae okoro te beku n te Betaera. Te ara ae Betaera nanona “Ana Auti te Atua,” ao e tonu raoi te ara anne kioina ngkai taabo aikai e boboto iai te mwakuri ae karaoaki ibukin te Atua. Taari ake a beku n te Betaera a karaoa te mwakuri ae kakawaki ae irekereke ma katauraoan, rairan, ao tibwatibwaani booki aika aanaki n te Baibara. E rangi ni kakawaki aia beku iroun te Rabwata n Tautaeka, are ngaia ae tararuaa ao ni kairi ekaretia nako ni kabutaa te aonnaba. A bati kaain te Betaera aika taan rairai aika maeka ao ni beku n aono ake a mena i aan te aobiti n tararua, are e kabonganaaki iai te taetae are a rairai nako iai. Man aei are a kona iai n ongongo aroni kamanenaan te taetae anne ni katoabong. A kona naba n noria i bon irouia bwa a ota aomata n te taetae ae kabonganaaki ni booki ake a rairaki ke a aki.

²⁰ Angiin te mwakuri ae karaoaki n te Betaera a boni matoatoa. Anne bukina ae angia ake a kaoaki nakon te Betaera, bon taari mwaane aika ataei riki, ake a a tia ni katabui maiuia ao ni bwabetitoaki, a marurung raoi, ao a korakora. Ngkana iai ae e kainnanoaki man te aobiti n tararua are tararuaa abam, ao ko kani beku n te Betaera, ko kona n atai riki baika kainnanoaki iai mairouia unimwaane n am ekaretia.

TE MWAKURI NI KATEITEI

²¹ Katean taabo ibukin taromaurian te Atua bon te beku ae tabu, ae tii te arona ma mwakurian te tembora are e kateia Toromon. (1Uea 8:​13-18) A bati taari ake a kaota ingaingaia ae rianako, n aroia n anga aia tai ao aia bwai, ibukin uataboan te mwakuri aei.

²² Ko kona n ibuobuoki? Ngkana ko a tia ni bwabetitoaki ao ko kan uataboa te aeka ni mwakuri aei, a na rangi ni kakaitau n am ibuobuoki taari mwaane ake a tararuaa te mwakuri ni kateitei n am aono, ao a na kukurei ni kataneiako e ngae ngkana ko aki rangi ni mwaatai. E aera bwa ko aki kaongoia unimwaane ae ko kan ibuobuoki? Tabeman ake a a tia ni bwabetitoaki aika katauaki, a a tia naba n anga nanoia bwa a na uataboa te mwakuri ni kateitei n aaba tabeua.

²³ A bati mwioko aika ko kona n uataboi n te mwakuri ni kateitei. A kona n riki bwa taan anganano aika tabe ma te Korotaamnei ao te Kateitei naake a a tia ni bwabetitoaki aika tamaroa aroia ake a mwaatai teutana, ake a kona n ibuobuoki ni katean taabo tabeua ake a uakaan ma mwengaia. Iai tabeman riki ake a ibuobuoki n taabo aika raroa riki i nanon te tai ae maan teutana, ao a rineaki naakai iroun te aobiti n tararua bwa a na beku bwa taan anganano ibukin te kateitei, man uoua te wiki nakon tenua namwakaina. A aranaki naake a rineaki bwa a na beku i nanon te tai ae maan bwa taan ibuobuoki n te kateitei. Te tia ibuobuoki n te kateitei are baireaki bwa e na karaoa mwiokoana n te aba ae ianena, e beku bwa te tia ibuobuoki n te kateitei ae roko man te aba ae ianena. E kaainaki te Kurubu ni Kateitei irouia taan ibuobuoki n te kateitei, ao taan anganano ibukin te kateitei a tararuai mwakuri ni kateitei n tatabeua nako ake a karaoaki, ao a buokaki ni karaoan te mwakuri ni kateitei irouia taan anganano aika tabe ma te Korotaamnei ao te Kateitei, ao taan anganano man ekaretia nako. A mwamwaing kaain te Kurubu ni Kateitei imwin tian aia kateitei teuana nakon are teuana, bon i nanon te aono are e tararuaia aia aobiti n tararua.

BAIKARA TIAM NI KAINETI MA TE ONIMAKI?

²⁴ Ngkana ko a tia ni katabua maium nakon Iehova, ao ko na boni kani beku irouna n aki toki. Ma baikara tiam ni kaineti ma te onimaki? Ni katean tiam, ko na buokaki iai ni kamanena raoi korakoram ao am bwai riki tabeua ma te wanawana. (1Kor. 9:26) Katean tiia akanne e na karikirakeko riki n te onimaki ao e na buokiko naba ni kaatuui iangoani baika kakawaki riki, ngkai ko a tabe n uaiakini mwioko riki tabeua.​—IBir. 1:10; 1Tim. 4:​15, 16.

²⁵ E katea te katoto ae raoiroi te abotoro Bauro ae ti na kakairi iai n ara beku ibukin te Atua. (1Kor. 11:1) E kakorakoraa Bauro n ana beku ibukin Iehova. E ataia bwa e a tia Iehova ni katauraoi mwioko aika bati ibukina. E korea ae kangai Bauro nakoia taari i Korinto: “E a kaukaki nakoiu mataroan te mwakuri ae bati.” Tiaki naba anne arora? Eng, a bati mwioko aika ti kona ni beku iai ibukin Iehova ao n uaia n ibuobuoki ma te ekaretia, ai moarara riki bon tataekinan te rongorongo ae raoiroi ibukin te Tautaeka n Uea. Ma n aroni Bauro e irekereke naba te rin ni “mataroan te mwakuri ae bati” ma te kabokorakora ma ‘taani kakaaitara aika bati.’ (1Kor. 16:9) E tauraoi Bauro ni kataneia rabwatana. Taraa ana taeka: “I kammaraka rabwatau ao I kaaunganna.” (1Kor. 9:​24-27) Ti bwaina naba te iango anne?

²⁶ E kaungaaki temanna ma temanna bwa e na uaiakin tiia n te beku ibukin te Atua, n aron ae konaa. A bati aika beku ni kabwanina aia tai ni boong aikai, ibukina bwa a a kamani katei tiaia mangke a ataei. E ngae ngke ataei ngaiia, ma a kaungaaki irouia aia karo ao tabeman riki bwa a na katei tiaia. Mangaia are a a nora ngkai kakimwareirein te beku n te mwioko ae rangi ni kakawaki ibukin Iehova, n akea te uringaaba. (TaeRab. 10:22) Tiia naba aika kakawaki bon uataboan te mwakuri ni minita ni katoa wiki, moanakini kairan te reirei n te Baibara, ke karekean ara tai ni katauraoi imwain te taromauri. Te bwai ae kakawaki bon teimatoara n tei n nene ao kakororaoan raoi ara mwakuri ni minita. Ngkana ti karaoa anne, ti a karinea iai Iehova ao ti na bon roko n tiara ae ti uaiakinna, ae te toro irouna n aki toki.​—Ruka 13:24; 1Tim. 4:7b, 8.