Rooro-n-Rikirake​—Tera Tiami ae Kam Uaiakinna?

“I KANI karekei kakabwaia aika mwaiti ni maiuu.” E taekina anne te teinnaine ae tebwi tabun ana ririki. Akea te nanououa bwa ko boni bae ni kani karekea naba anne. Ma ko na kanga ni karekei “kakabwaia aika mwaiti”? Botaki ni kanako-rongorongo, raoraom, ao tao am tia reirei naba, a na bae n taku bwa kanakoraoan anne e nako man karekean te mwane ae bati, ao man te nakoa ae kakannato!

E kauringia ake a ataei riki te Baibara bwa uaiakinan reken te kaubwai, bon akea okorona ma “kaaean te ang.” (Te Minita 4:4) Bukina teuana bwa bon tii tabeman i buakoia aika a karekea te kaubwai ma te kakannato. A mwaiti aika e a reke bwaai aikai irouia, ae a rangi n rotaki n te nanokawaki iai. “Bon aekakin raoi te bwaoki ae akea kanoana,” e taekina anne te roro-n-rikirake ae kaain Buritan ae iai nakoana ae kakannato. “Ngkana ko kaninganingaa nanona, ao ngaia bon akea kanoana.” E koaua bwa n tabetai te nakoa e kona ni karekea kaubwaim ao atongam. Ma e bon aki kona ni katoka ‘kainnanom n te itera n taamnei.’ (Mataio 5:​3, NW) Irarikin anne, e kauringira te 1 Ioane 2:17 (BK), bwa e “tabe ni mauna nako aonteaba.” E ngae naba ngkana ko kaubwai n te maiu aei, ma e kai mauna.

E kaumakia ake a ataei riki Te Minita 12:1 ni kangai: “Ururinga naba te tia Karaoiko n am bong n ataei.” Eng, te kawai ae te kabanea n raoiroi ibukin kabonganan maium, bon te beku iroun Iehova ae te Atua. Ma ko bon riai moa n tau nakon te beku iroun te Atua. Ko na kanga n tau iai? Ao tera ae irekereke ma te beku iroun te Atua?

Baika A na Buokiko n Riki bwa Ana tia Kakoaua Iehova

Te moanibwai, karikirakea i nanom te kani beku iroun te Atua, ae te nano ae aki-manennanti n riki ma e riai n nako raoi mai nanom, e ngae ngkana boni Kristian am karo. Ko bon riai ni karekea am iraorao ma Iehova. E taku te teinnaine temanna ae tebwi tabun ana ririki: “E na boni buokiko te tataro ni karekea am iraorao ma Iehova.”​—Taian Areru 62:8; Iakobo 4:8.

E taekina naba te mwaneka teuana ae ti riai n toua I-Rom 12:​2, ngke e kangai: “Kam na riki n ata Nanon te Atua, are raoiroi, are kakukurei, are koro-raoi.” E a tia n reke iroum ae ko a manga nanououa ni bwaai tabeua ake ko a tia n reiakinaki iai? Ira nanon ana kaungaunga te Baibara, ao manga kakoauaa bwa a eti bwaai akanne! Karaoa am kakaae i bon iroum. Wareka te Baibara ao booki ake a kabwarabwaraa te Baibara. Reiakinan taekan te Atua bon tiaki tii kabatiaan am atatai. Karaua iangoa te bwai are ko warekia, bwa e aonga n rota raoi nanom. Te aro aei e na karikirakea riki tangiran te Atua iroum.​—Taian Areru 1:​2, 3.

Imwina, kataia n tibwai bwaai ake ko a tia n reiakinna, nakoia raom n reirei. Ao te mwaneka are imwina riki, ai bon te uarongorongo man te auti teuana nakon te auti teuana. Ko na boni bae ni kaitiboo ma raom n reirei n taai tabetai ngkana ko uarongorongo, ao tao aio e na kamaamaako n te moan tai. Ma e kaumakira te Baibara bwa ti na “aki maamaa n te euangkerio.” (I-Rom 1:16) Te rongorongo are ko uotia, bon taekan te maiu ao te kaantaninga ae moan te raoiroi! Ko aki riai ni maamaa iai.

Ngkana Kristian am karo, ko na boni ni bae n iririia ni karaoa te mwakuri aei. Ma ko kona ni karaoa ae bati riki nakon are ko a tii iririia naba ni kawari auti nako n aki-tataetae, ke n anganga nako taiani maekatin ao turaeki? Ko kona ni bon taetae ngkoe nakoia kaain te auti ni kabonganaa te Baibara n reireiniia iai? Ngkana ko aki kona, ao karekea buokam mairouia am karo ke kaain te ekaretia temanna ae e a ikawai n te onimaki. Kateia bwa tiam ae ko na riki bwa te tia tataekina te rongorongo ae raoiroi ae tuai ni babetitoaki!

Imwin tabeua te tai, e na anaaki nanom bwa ko na kani katabua maium, are ko nang berita iai nakon te Atua bwa ko nang toro irouna n aki toki. (I-Rom 12:1) Ma e ngae n anne, te katabu bon tiaki te waaki ae na karabaaki. E tangiria aomata nako te Atua bwa a na “kamaiuaki n te kaotioti.” (I-Rom 10:​10, BK) N tain te babetito, ko kaota iai am onimaki n te taeka, ao e a taorimwiaki naba n te babetito n te ran. (Mataio 28:​19, 20) E koaua bwa te babetito bon te mwaneka ae kakawaki. Ma tai tabwarabwara nako iai, ibukina bwa aongkoa ko na aki konaa uotam iai. Ngkana ko onimakina te Atua ibukin korakoram, ao e na bon anganiko “te mwaka ae moan te korakora,” are e na kanenea wakaam.​—2 I-Korinto 4:7; 1 Betero 5:10.

Ko nang riki bwa kaain Ana Tia Kakoaua Iehova n te tai are ko a babetitoaki iai. (Itaia 43:10) E riai n rangi n rota arom ni kabongana maium, te waaki aei. Te katabu e irekereke ma ‘kakeaan ao taonan nanom.’ (Mataio 16:24) Tao ko nang mwanuokin ngkanne tiam ake ko uaiakini ngkoa, ao n “ukoukora moa uean te Atua.” (Mataio 6:33) Te katabu ao te babetito a kaangaraoi aanga aika bati ibukin karaoan waaki tabeua. Ti na iangoi tabeua mai iai.

Aanga Aika Ko Kona ni Kabwanina Iai Am Tai ni Beku Iroun te Atua

● Te Mwakuri ni Bwaiania bon te anga teuana. Te tia uarongorongo ae te bwaiania bon te Kristian ae e a tia ni babetitoaki ma n tamaroa arona, ao e kakabanea te aoa ae aki uarereke riki nakon 70 ni katoa namwakaina, n tataekina iai te rongorongo ae raoiroi. Kabanean te tai ae bati n te uarongorongo, e na buokiko ni kanakoraoa riki arom n te mwakuri anne ao arom n anga reirei. A mwaiti bwaiania ake a a tia n namakina te kimwareirei man buokaia aomata ake a reirei ma ngaiia n te Baibara, bwa a na riki bwa taani Kakoaua aika a a tia ni babetitoaki. Akea te mwakuri ni kareketianti ae kakukurei ma ni karaunano ae kona ni kabotauaki ma te nakoa anne.

Angiia bwaiania a itera n tai ni mwakuri ibukin maiuia. A mwaiti aika a a kamani karaoa aia babaire ibukin te mwakuri n itera n tai rinanon aia kataneiai i aon mwakuri tabeua n aia kuura, ke mairouia aia karo. Ngkana ko iangoia, ngkoe ma am karo, bwa e na raoiroi ngkana ko karaoa riki am kataneiai imwin banen am kauarinan, taraia raoi bwa tiam bon tiaki kabatiaan te mwane, ma boni buokan am mwakuri ni minita are tao ko na kabwanina am tai iai.

Ma e ngae n anne, ana kaantaninga te bwaiania, bon tiaki tii iangoan te mwakuri ni kareketianti, ma e boboto riki ana iango i aon ana mwakuri ni minita are e na buokia aomata nakon te kamaiuaki. Bukin tera bwa ko aki katea te mwakuri ni bwaiania bwa tiam? E kona ni kairiko te mwakuri aei nakon kakabwaia tabeua. N te katoto, tabeman bwaiania a mwaing nakon taabo tabeua ake a kainnanoaki riki iai taan uarongorongo ibukin te Tautaeka n Uea. Tabeman a reiakina te taetae teuana, ao a ibuobuoki iai n ekaretia ake a kabongana te taetae anne ni bon aia tabo, ke n aaba ianena. Eng, te mwakuri ni bwaiania bon te kakabwaia nakoim!

● Te Mwakuri ni Mitinare boni ngaia naba te anga teuana. Ni moa man 1943, e waakinaki te reirei ae rangi n nakoraoi ibukin kataneiakia bwaiania nakon te nakoa ni mitinare n te kuura ae te Watchtower Bible School of Gilead. Imwin te angabeeba irouia kaaina, ao ikanne are a anganaki naba iai mwiokoaia ae te beku ni kabwanina aia tai n uarongorongo, n aaba ianena. E aki bebete aron te maiu n angiin aaba aikai ibukin kangaangan te maeka iai. Ngaia are e kainnanoaki te kamarurung ma te kakorakora ibukin karaoan te mwakuri ni mitinare. Ma e ngae n anne, a rangi ni kimwareirei mitinare, ao e aki kabotu maiuiia.

● Te Kuura ni Kataneiai Ibukiia Minita e kateaki ibukin kataneiakia unimwaane ao tooro-ni-minita aika a tuai ni mare. Te kuura ae wanua wikina aei, e maroroakin reirei aika kaineti ma mwiokoaia unimwaane ao tooro-ni-minita, ana waaki te ekaretia, ao aron te angareirei i mataia aomata. Imwin banen te kataneiai, tabeman a mwiokoaki bwa a na beku n oin abaia, ao tabeman, n aaba ianena.

● Te Mwakuri i Beta-era e irekereke iai te mwakuri n anganano n aobitin mwaangan aia botaki Ana Tia Kakoaua Iehova. Tabeman kaain Beta-era a mwakuri ni karaoi booki aika kabwarabwaraa te Baibara. Tabeman a anganaki tabeia ae te onobwai n te kateitei ao bwaai ni mwakuri, ke a tabeakina ae kainnanoaki ibukin maiuia kaain te utu ni Beta-era. A bane n tabu aia beku ni kabane i matan Iehova. N reitaki ma anne, a kimwareirei kaain Beta-era n ataakin ae bwaai ni kabane ake a karaoi, e reke iai kabwaiaia tariia aika bati ni katobibia te aonnaba.

N tabetai taari aika a rabakau ni mwakuri tabeua, a kaoaki bwa a na mwakuri i Beta-era. Ma angiina, a a tibwa kataneiai n rokoia. A aki mwakuri kaain Beta-era ibukin karekean te kaubwai, ma a a rauaki naba ni kanaia, aia tabo ni maeka, ao teutana te tianti ibukin kabooani baika uarereke ake a kainnanoi. E kabwarabwaraa ana beku temanna kaain Beta-era ae ataei riki ni kangai: “Moan te raoiroi! E aki bebete aron te waaki, ma I a tia ni karekei kakabwaia aika bati n au tai ni beku ikai.”

● Te Mwakuri n Aaba Aika Kakaokoro e karekea aia tai aomata bwa a na mwakuri ni katei aobitin ana botaki te Atua, ao Maneaba n Uea. Taani beku n aaba aika kakaokoro aikai, a mwananga nakon aaba ianena bwa a na ibuobuoki n te mwakuri ni kateitei. Aio bon te beku ae tabu naba, ae tii te arona ma aia beku te koraki ake a katea te tembora n ana tai Toromon. (1 Uea 8:​13-18) Aron tararuaaia taani beku n aaba aika kakaokoro aikai, titeboo ma are karaoaki naba nakoia kaain te utu ni Beta-era. Ai kabwaia ra taari aikai n aia beku ae karekea neboakin Iehova!

Beeku Iroun Iehova ma Nanom ni Kabane

Te beku iroun Iehova bon te anga ae te kabanea n raoiroi ibukin kabonganan maium. Bukin tera bwa ko aki iangoa katean tiam ae te beku iroun te Atua ni kabwanina am tai? Maroroakina taekan anne ma am karo, unimwaane, ao te mataniwi ae mwamwananga. Ngkana ko kani beku i Beta-era, ke i Kireata, ke n te Kuura ni Kataneiai Ibukia Minita, ao kaei botaki ake a kaokoro ake a karaoaki n taian runga ao bwabwaro.

E kakoauaki bwa e aki kona n reke te beku ae kabwaninaki te tai iai, irouia aomata ni kabane ake a tangiria, ke tabeman a bon aki tau nako iai. N tabetai aorakin te rabwata, te kangaanga ae irekereke ma te kataumwane, ao ai te katabetabe n te utu, a kona ni kauarerekea ana konabwai temanna. Ma e ngae n anne, Kristian ni kabane ake a a tia ni katabui maiuia, a riai n ira nanon ana taeka te Baibara ae kangai: “Ko na tangira te Uea ae Atuam [Iehova] ma nanom ni kabanea, ao tamneim ni kabanea, ao am iango ni kabanea.” (Mataio 22:​37, BK) E tangiriko Iehova bwa ko na karaoa ae am kabanea ni konaa. Ngaia are kaatuua riki te beku iroun Iehova, n aki ongeia bwa tera aroni maium. Katei tiia ake ko na uaiakin n am beku ibukin te Atua ae ko kona n roko iai. Eng, “ururinga naba te tia Karaoiko n am bong n ataei,” ao ko na kakabwaiaki n aki toki iai!

Angiin kiibu n te boki aei a anaaki man Te Baibara, ma e kaboraoaki ma te taetae ni Kiribati ae kabonganaki ngkai. Ngkana e kaotaki NW imwin te kibu, ao e anaaki man New World Translation of the Holy Scriptures, n te taetae n Ingiritii. Ngkana e kaotaki BK imwin te kibu, e anaaki man Te Baibara ni Katorika n te Taetae ni Kiribati.