Tera Aron Korakoran Tangiran Ana Taeka Te Atua Iroum?
“Ai bati ra tangiran am tua i rou! Bon au bwai n iango te baei ni kabongnga.”—TAIAN ARERU 119:97.
1. Tera te aro teuana ae aomata aika a maaka te Atua a kaota tangiran ana Taeka te Atua irouia?
BUBUA ni mirion mwaitiia mwaane ao aine aika iai aia Baibara irouia. Ma e okoro kawakinan am Baibara iroum n tii ngaia, ao tangiran ana Taeka te Atua. E kona n taku te aomata bwa e tangira ana Taeka te Atua ngkana e burenibwai warekana irouna? E bon aki! Ni kaitara ma anne, aomata tabeman ake a aki bati n tangira te Baibara rimoa, a manga katoa bong ni warekia ngkai. A reireiaki bwa a na tangira ana Taeka te Atua, ao n ai aron te tia areru, a tabeakina ana Taeka te Atua “ni kabongnga.”—Taian Areru 119:97.
2. Kaotia bwa e a kanga ni boutokoaki aia onimaki kaain Ana Tia Kakoaua Iehova temanna ngke e rinanon taiani kangaanga?
2 Te aomata temanna ae reireinna tangiran ana Taeka te Atua bon Nasho Dori. Ngaia ma taan onimaki tabeman a nanomwaaka inanon ririki aika mwaiti, ni beku iroun Iehova n abaia ae Albania. A tabuaki ni waakina aia taromauri Ana Tia Kakoaua Iehova n angiin te tai arei, ao tii tabeua booki aika a boto i aon te Baibara aika a roroko irouia Kristian aika kakaonimaki aikai. E ngae n anne, e teimatoa ni korakora ana onimaki Brother Dori. E kanga n riki anne? “Tiau,” e taekinna, bon “warekan te Baibara n te maan ae aki uarereke riki nakon teuana te aoa ni katoa bong, ao I kakaraoa anne inanon 60 tabun te ririki, ni karokoa ae I a manga aki noraba.” Ai tibwa n taai aikai ae e a boreetiaki te Baibara ae tabwanin raoi n te taetae n Albania, ma Brother Dori e a tia n reireinna te taetae n Erene ngke e uarereke, ao ngkanne, e wareka te Baibara n te taetae anne. Te wareware n te Baibara ni katoa tai e kateimatoa Brother Dori ni kataakina aika kakaokoro nako, ao e kona naba ni kateimatoaira.
“Barua” Ana Taeka te Atua
3. Tera te kaantaninga ae a riai Kristian ni karikirakei inanoia, ni kaineti ma ana Taeka te Atua?
3 “Katotongia merimeri aika a tiba bungiaki,” e koreia te abotoro Betero, “kam na barua te rannimamma ae e itiaki ae bain te tamnei.” (1 Betero 2:2, Te Baibara ni Katorika) N ai aron te merimeri ni barua te rannimamma, Kristian aika a ataa kainnanoakin bwaai n taamnei irouia, a karekea kimwareireiia man te wareware n ana Taeka te Atua. Boni ngaia anne am kaantaninga naba? Ngkana tiaki, ao e na aki bwara nanom iai. Ko kona naba ni karikirakea tangiran ana Taeka te Atua iroum.
4. Tera ae reitaki ma karekean te mwaan ae warekan te Baibara ni katoa bong?
4 Ibukin karaoan anne, reireiniko moa bwa ko na karekea am mwaan teuana ae ko wawareware n te Baibara ni katoa bong ngkana e kona n reke. (Mwakuri 17:11) Tao ko aki kona ni kabanea teuana te aoa ni katoa bong ni wareka te Baibara iai, n ai aron are e karaoia Nasho Dori, ma tao ko kona ni karekea am tai teutana ni katoa bong n iangoa iai ana Taeka te Atua. A mwaiti Kristian aika a moantaai riki n uti bwa a aonga n iaiangoi kibun te Baibara tabeua. Iai riki te waaki teuana ae raoiroi riki nakon anne ibukin moan waakinan te bong ae boou? Temangina a kukurei riki ni kamota aia bong n te wareware man te Baibara imwain matuia. Temwangina riki a wareware man te Baibara n te tai teuana, ae anga raoi irouia. Ma te bwai ae kakawaki, te katoa tai ni wareware man te Baibara. Ao ngkanne, karekea tabeua te miniti n iaiangoi bwaai ake ko a tibwa wareki. Ti na iangoi aia katoto tabeman aika a kakabwaiaki man warekan ao iaiangoan ana Taeka te Atua.
Te tia Areru ae E Tangira Ana Tua te Atua
5, 6. E ngae ngkai ti aki ataa arana, ma tera reireiara ibukin te tia korea te ka 119 n Areru ngkana ti wareka ma n iaiangoa ana koroboki?
5 E korakora tangiran ana Taeka te Atua iroun te tia korea te ka 119 n Areru. Antai ae korea te areru anne? E aki kaotaki bwa antai te tia koreia, n te Baibara. Ma mani bwaai aika a taekinaki iai, ti reireiaki taekana tabeua, ao ti ataia bwa iai naba kangaanga tabeua aika e rootia. Raoraona tabeman aika aongkoa a taromauria Iehova, a bon aki tangiri ana reirei te Baibara n aron are e tangiriia teuarei. Ma te tia areru arei e aki kariaia aroaroia anne bwa e na tuka karaoan ae eti irouna. (Taian Areru 119:23) Ngkana ko mena ke ko mwakuri ma te aomata ae e aki karinei kaetieti ake a mena n te Baibara, tao ko na nori aron te tia areru tabeua rimoa aika tii teboo naba ma arom ngkai.
6 E ngae ngke e tangira te Atua, ma e bon aki karaoiroia ibon irouna te tia areru. E bon ataa naba aki-kororaoina. (Taian Areru 119:5, 6, 67) Ma e aki kariaia tautauan aroni maiuna n te bure. “E na kaitiaka kawaina te rorobuaka n te aro ra?” e titiraki. E kangai ana kaeka: “E na tarataraia ni kakairi n am taeka.” (Taian Areru 119:9) Ao ngkanne, e katereterea aron korakoran manenan ana Taeka te Atua ibukin karaoan te raoiroi ngke e manga kangai te tia areru: “I kaki am taeka i nanou, ba I aonga n aki bure nako Im.” (Taian Areru 119:11) Te bwai ae e kona ni kairira bwa ti na aki bure nakon te Atua bon te bwai ae rangi ni mwaaka!
7. Bukin tera ngkai a riai riki aomata aika ataei riki n ataa riain warekan te Baibara ni katoa bong?
7 E riai ngkana kaain te roro-n-rikirake aika Kristian, a iangoi ana taeka te tia areru aikai. Kristian aika ataei riki a tabe n niniaki n taai aikai. Te Riaboro e rangi n tangiria ni kabaarekaia taan taromauria Iehova aika a tabe n rikirake ngkai. Tatan e uaiakina kairaia Kristian aika ataei riki bwa a na iraraang ni kaibabarun te rabwata, ma n urua ana tua te Atua. Taiani birim ao kaongora aika a kaotaki i aon te TV a aki toki ni kaotiota ana kaantaninga te Riaboro. Aomata aika kaotaki ni kaongora aikai a tara n tikiraoi ma n tatangiraki; te wene ni bure ae a karaoia e kaotaki bwa kaanga te bwai ae e riai ae kakaraoaki. Tera te kaantaninga ae kaotaki iai? ‘E aki bure ngkana aomata aika a aki mareaki a wene ni bure ngkana iai te tangira ni koaua imarenaia.’ E kananokawaki bwa ni katoa ririki, bon iai naba Kristian aika a ataei riki aika a mwane n te aeka n iango aei. A uruaki aia onimaki tabeman mai buakoia. E korakora ngkai te kariri nakoia aomata! Ma e rangi ni korakora te kariri iai n te aro ae a aki kona n tei imwaina, aomata aika a ataei riki? Tiaki ngaia! Iehova e a tia ni katauraoa te kawai ibukia Kristian aika a ataei riki bwa a na tokanikai i aon tangiran bwaai aika bubuaka. A kona n rarawa naba nakon ana bwai ni buaka te Riaboro ni kabane, ngkana a ‘tarataraiia ni kakairi n ana Taeka te Atua ma ni kaki ana taeka te Atua inanoia.’ Maan ra am tai ae ko kakabanea ni warekan te Baibara ibon iroum ao iaiangoana?
8. A kanga katoto aika a kaotaki n te barakirabe aei ni kona ni buokiko ni karikirakea tangiran te Tua Mairoun Mote iroum?
8 E kakatonga ni kangai te tia korea te ka 119 n Areru: “Ai bati ra tangiran am tua i rou!” (Taian Areru 119:97) Te tua ra are e taekinna? Bon ana taeka Iehova are kaotaki, n ikotaki naba ma te Tua Mairoun Mote. Tao tabeman a na waekoa ni kaakea bongan te Tua anne n taku bwa e toki manenana n taai aikai, ma n iangoia bwa e na kanga n tangiraki te aekaki anne. Ma ngkana ti katotonga te tia areru arei n iaiangoi bwaai tabeua aika kakaokoro aika a taekinaki n te Tua Mairoun Mote, ti kona n ataa te rabakau are e aana te Tua arei. Irarikin taetae ni burabeti aika mwaiti aika a kaotaki n te Tua, bon iai naba kaetieti ibukin te itiaki ao te amwarake, aika a karikirakea te itiaki ao te marurung irouia aomata. (Nakoaia Ibonga 7:23, 24, 26; 11:2-8) Te Tua e kaunga aron karaoan ae eti ni kaineti ma waaki ni bitineti, ao e kaungai nanoia I-Iteraera bwa a na nanoangaia raoia n taromauri aika kainnano. (Te Otinako 22:26, 27; 23:6; Nakoaia Ibonga 19:35, 36; Te Tua-Kaua 24:17-21) A riai ni motikaki taekaia aomata n akea te nanonano iai. (Te Tua-Kaua 16:19; 19:15) Ngke e ikawairake ma ni wanawana riki, akea te nanououa bwa te tia korea te Areru ae 119 e nora nakoraoin maiuiia aomata aika a kamanena ana Tua te Atua, ao e a korakora riki iai tangiran ana Tua te Atua irouna. N aron naba anne, n taai aikai, ngkana a nakoraoi aia waaki Kristian ni kamanenai ana reirei te Baibara, ao e a kakorakoraki riki iai tangiran ana Taeka te Atua irouia.
Te Nati n Uea ae Ninikoria ni Kaokoroa ma Aomata
9. Tera aroarona nakon ana Taeka te Atua are e karikirakea inanona, te Uea ae Etekia?
9 Rongorongo man te ka 119 n Areru a toma raoi ma ara atatai i aon Etekia ngke te nati n uea ae te tei ngaia. Taan rabakau i aon te Baibara a taku bwa Etekia are e korea te areru aei. E ngae ngkai ti aki koaua raoi iai, ma ti bon ataia bwa e korakora karinean ana Taeka te Atua iroun Etekia. E kaotia n anuani maiuna bwa e boraoi nanona ma taeka aika a mena n Taian Areru 119:97. E kangai ana taeka te Baibara ibukin Etekia: “E nimnimta Iehova, e aki nako man iran nanona, ma e kakawakin ana tua, ake E tuanga Mote Iehova.”—2 Uea 18:6.
10. Tera kaungan nanoia Kristian aika a aki kaikawaaki irouia kaaro aika a tangira te Atua, ae kona n reke man ana katoto Etekia?
10 Taian rongorongo a kaotia bwa e aki ikawairake inanon te utu ae maaka te Atua Etekia. Tamana are te Uea ae Aati, bon te tia taromauriia bouannanti ae akea ana onimaki, are e tua kabuekan natina temanna—ae tarin Etekia—bwa te karea nakon te anti temanna! (2 Uea 16:3) E ngae ngke e buakaka te katoto are karaoaki nakoina, ma Etekia e ‘kaitiaka kawaina’ man iango ni beekan, rinanon kabatiaan ataakin ana Taeka te Atua irouna.—2 Rongorongo 29:2.
11. Tera uaan ana mwakuri tamana ae aki kakaonimaki, are e noria Etekia?
11 Ngke e ikawai Etekia, e nora aron tamana are te tia taromauriia bouannanti arei, ni waakina ana Tautaeka. E otabwaniniaki Iuta irouia ana kairiribai. Bon Retin, are uean Turia, are e botaki ma te Uea ae Bika mai Iteraera, n ninia Ierutarem. (2 Uea 16:5, 6) Bon iai naba kaain Etom ao kaaini Biritia aika a tokanikai n ninia Iuta ao a taua naba aia kaawa I-Iutaia tabeua. (2 Rongorongo 28:16-19) Tera are e karaoia Aati ni kaitarai kangaanga aikai? E aki butiia Iehova bwa e na buokia ni buakana Turia, ma Aati e onimakina uean Aturia, ni kamaraatona n te koora ma te tirewa, ae e anaaki naba man nen te mwane are inanon te tembora. Ma e aki reke iai te rau ae teimatoa nakon Iutaia.—2 Uea 16:6, 8.
12. Tera ae e kona ni karaoia Etekia, ae e na tukia man katotongan ana kairua tamana?
12 E a mate Aati imwina riki ao e a moanna n uea Etekia ngke ai 25 ana ririki ni maiu. (2 Rongorongo 29:1) Bon te tei ngaia, ma e aki totokoaki iai nakoraoin ueana. E aki katotonga aroaron tamana ae e aki kakaonimaki, ma e nimnimta ana Tua Iehova. E ira naba nanon te tua teuana ae kaonoti nakoia uea: “Ao ngkana e tekateka [te uea] i aon te kaintokanuea ae bwain ueana, ao e na korea katotongani korean te tua aei i nanon te boki teuana, n anaia mai nanon ane mena i mataia ibonga ake tibun Rewi: ao e na memena i rouna, ao e na wawareware iai n ua tokin ana bongi ni maiu: ba e aonga n reireia makan Iehova ae Atuana, ma kawakinan taekan te tua aei ni kabane.” (Te Tua-Kaua 17:18, 19) Rinanon warekan ana Taeka te Atua ni katoa bong, Etekia e na reireinna maakan Iehova ma n rawa ni katotonga ana kairua tamana, ae e aki tangira te Atua.
13. E na kanga te Kristian ni kakoaua bwa e na kabwaia man bwaai ni kabane ake e karaoi, n te aro n taamnei?
13 Tiaki tii uean Iteraera ake a kaungaki bwa a na iaiangoa ana Taeka te Atua n taai nako, ma a kaungaki naba iai I-Iteraera ni kabaneia aika a maaka te Atua. Te moan Areru e kabwarabwara taekan te aomata ae kukurei ni koaua, ae te aomata ae e “kimareirei n ana tua Iehova; ao e ururinga ana tua ni ngaina ao ni bong.” (Taian Areru 1:1, 2) E taekina te aekaki n aomata aei ni kangai te tia areru: “A na kakabaia bwaai ni kabane akana e karaoi.” (Taian Areru 1:3) Ni kaitara ma anne, e kangai ana taeka te Baibara ibukin te aomata ae e aki onimakina Iehova ae te Atua: “Bon te aomata ae nanououa, ae aki teimatoa n arona nako.” (Iakobo 1:8) Ti bane n tangiria bwa ti na kukurei ma ni kakabwaiaki. Te wawareware n te Baibara n te aro ae manena ae karaoaki ni katoa tai e kona ni buoka aron karekean te kukurei iroura.
E Kateimatoa Iesu Ana Taeka te Atua
14. E a kanga Iesu ni kaota tangiran ana Taeka te Atua irouna?
14 N te taina, ana karo Iesu a kunea n tekateka ibuakoia taan anga reirei n te tembora are i Ierutarem. A “bane ni mimi n rabakauna ma ana taeka nako,” taan rabakau i aon ana Tua te Atua aikai! (Ruka 2:46, 47) E a riki anne ngke ai 12 ana ririki ni maiu Iesu. Eng, e ngae ngke e uarereke ma e mataata bwa iai irouna tangiran ana Taeka te Atua. Imwina riki, Iesu e kabongana te Baibara ni boaa iai te Riaboro ngke e kangai: “E aki maiu te aomata n ti te berena, ma e maiu n taeka nako aika a oti nako mai win te Atua.” (Mataio 4:3-10) E aki maan imwin anne ao Iesu e kabongana te Baibara ngke e tataekina te rongorongo nakoia kaain ana kaawa are Natareta.—Ruka 4:16-21.
15. E a kanga ni karaoa te katoto ae raoiroi Iesu ngke e tataekina te rongorongo nakoia aomata tabemwaang?
15 A mwaiti ana tai Iesu ni mwanewei kiibu man ana Taeka te Atua ni boutokoa iai ana reirei. Taan ongora irouna a “mimi . . . n ana reirei.” (Mataio 7:28) E aki kamimi anne bwa ana reirei Iesu a rereke mairoun Iehova ae te Atua! E kangai Iesu: “Tiaki au bwai au reirei, ma bon ana reirei Teuare kanakomaiai. Ane taetae mai rouna ao e ukoukora kamoamoana: ma ane ukoukora kamoamoan Teuare kanakomaia, ao E boni koaua, ao akea te buakaka i nanona.”—Ioane 7:16, 18.
16. E a kanga aron kaotan tangiran ana Taeka te Atua iroun Iesu?
16 N tiaki aron te tia korea te ka 119 n Areru, bon “akea te buakaka” inanon Iesu. Bon akea ana bure, bwa boni ngaia Natin te Atua are e “kananorinanoa i bon i Rouna, ao E ongeaba ni karokoa te mate.” (I-Biribi 2:8; Ebera 7:26) Ma e ngae ngke e kororaoi, Iesu e reireinna ma n ongeaba n ana Tua te Atua. Boni ngaia te bwai teuana ae kakawaki ae buokia bwa e na teimatoa ni kakaonimaki. Ngke Betero e kabongana te kabaang ni kataia ni tuka katikakin ana Toka, e boaa te abotoro anne Iesu ao e titiraki ni kangai: “Ko taku ba I aki kona ni butiia Tamau, ao E a kanakomaiia ngkainaba taanga n anera nako Iu aika maiti riki nakon tengauni ma ua taanga? Ma e na iranaki iai ni kakoauaki te Baibara, are taku ba e riai ba a na roko baikai?” (Mataio 26:53, 54) Eng, kakoroan bukin ana taeka te Baibara e kakawaki riki iroun Iesu nakon birinakona man te mate ae kammaraki ma ni kamaamaa. Ai raoiroi ra aron tangiran ana Taeka te Atua anne!
Taani Katotonga Kristo Tabeman
17. Tera aron kakawakin ana Taeka te Atua iroun te abotoro Bauro?
17 Te abotoro Bauro e koroboki nakoia raona ni Kristian, ni kangai: “Kam na kakairi i rou, n ai arou naba ngkai I kakairi irouni Kristo.” (1 I-Korinto 11:1) N ai aron ana Toka, e a reke iroun Bauro tangiran te Baibara. E kaota ae kangai: “I kukurei n ana tua te Atua i boni i nanou.” (I-Rom 7:22, BK) E aki toki ni mwanewea ana Taeka te Atua Bauro. (Mwakuri 13:32-41; 17:2, 3; 28:23) Ngke e anga ana kabanea ni kaetieti nakon Timoteo ae raona ni minita ae tatangiraki, Bauro e katereterea kakawakin ana mwakuri ana Taeka te Atua n anuani maiuiia “ana aomata te Atua” ni kabaneia.—2 Timoteo 3:15-17.
18. Taekina te aomata temanna n taai aikai are e kaota karinean ana Taeka te Atua irouna.
18 A mwaiti ana toro Iehova aika kakaonimaki n taai aikai aika a katotonga naba aron Iesu n tangira ana Taeka te Atua. Ni moan te tienture aei, te ataeinimwaane e anganaki te Baibara mairoun raoraona. E kabwarabwara aron rootakin maiuna n te bwaintangira ae kakawaki aei, ni kangai: “I motika nanou bwa N na bon riai ni wareka kibun te Baibara tabeua ni katoa bong.” Te rorobuaka arei bon Frederick Franz, ao tangiran te Baibara irouna e kairia bwa e na kabongana maiuna ae abwabwaki ma ni uaana, ni beku iroun Iehova iai. E uringaki taekan teuaei ibukin arona ni kona ni mwanewea mwakoron te Baibara aika bwanin aika a matenikuna irouna.
19. Tera aroia tabeman ni bairea aron karaoan te wareware n te Baibara ibukin te wiki ae katauaki ibukin Ana Kuura ni Minita te Atua?
19 E katuuaki riki irouia Ana Tia Kakoaua Iehova kabonganan te wawareware man te Baibara ni katoa tai. A katoa wiki ni wareki mwakoro man te Baibara tabeua, ngkana a karaoa aia katauraoi ibukin aia botaki ni Kristian teuana ae Ana Kuura ni Minita te Atua. N te botaki anne, a maroroakinaki reirei aika kakawaki man te wareware man te Baibara ae baireaki. Taani Kakoaua tabeman a a tia n nora raoiroin bwenauakin te wareware man te Baibara ibukin te wiki nakon mwakoro aika uarereke aika itiua, ao a wareka te mwakoro teuana ni katoa bong. Ngkana a wareware iai a iaiangoi naba rongorongo aika a koreaki iai. Ngkana a kona, a karaoa riki aia ukeuke, ni kabonganai iai booki tabeua aika a kabwarabwara te Baibara.
20. Tera ae kainnanoaki ibukin karekean te tai ibukin warekan te Baibara ni katoa tai?
20 Tao ko riai ni ‘kabooa am tai’ mani mwakuri tabeua riki, bwa e aonga n reke am tai ni wareka te Baibara ni katoa tai. (I-Ebeto 5:16) Ma kakabwaia aika a nako mai iai, a rangi ni bongana riki nakoni bwaai aika a riai ni katukaki bwa e aonga ni karaoaki te wareware. Ngkana ko karekea am mwaan ae warekan te Baibara ni katoa bong, e na rikirake naba tangiran ana Taeka te Atua iroum. E na aki maan, ao ko na kairaki naba bwa ko na bota bwanam ma te tia areru ni kangai: “Ai bati ra tangiran am tua i rou! Bon au bwai n iango te baei ni kabongnga.” (Taian Areru 119:97) Te kaantaninga anne e na karekei kakabwaia aika mwaiti ngkai ao n taai aika a na roko, n aron ae e na kaotaki n te kaongora are imwin aei.
Ko Uringnga?
◻ E a kanga te tia korea te ka 119 n Areru ni kaotiota korakoran tangiran ana Taeka te Atua irouna?
◻ Baikara reirei aika ti kona ni karekei man aia katoto Iesu ao Bauro?
◻ Ti na kanga ngaira ni kona ni karikirakea riki tangiran ana Taeka te Atua iroura?
[Taamnei n te iteraniba 11]
Uea aika kakaonimaki a riai ni katoa bong ni wareka ana Taeka te Atua. Ko karaoa anne ngkoe?
[Taamnei n te iteraniba 12]
Bon iai tangiran ana Taeka te Atua iroun Iesu ngke te tei ngaia