Aron Iehova Ni Kairirira Ngkai
“Kairirai i nanon te kawai ae aoraoi.”—TAIAN ARERU 27:11.
1, 2. (a) Tera aron Iehova ni kairia ana aomata n taai aikai? (b) Tera ae reitaki ma kabonganakin raoi taian botaki?
IEHOVA boni ngaia Aan te oota ao te koaua, n ai aron are ti reiakinna n te kaongora are imwain aei. E kaoota kawaira ana Taeka, ngkai ti mwananga i aon kawain te raoiroi. Iehova e kairira n te aro are e reireinira taekan arona nako. (Taian Areru 119:105) N ai aron te tia areru rimoa, ti kukurei ni butimwaea kairirara iroun te Atua, ma n tataro ni kangai: “Iehova, Ko na reireiai arom; Ao kairirai i nanon te kawai ae aoraoi, I bukiia taan ribaai.”—Taian Areru 27:11.
2 Te anga teuana ae Iehova e tibwatibwai ana reirei n taai aikai, bon rinanon bobotaki ni Kristian. Ti a tabe ni kabongana raoi te babaire n tangira aei n te aro ae (1) ti kakaonimaki ni kaei botaki, (2) ngkana ti kakauongo raoi iai, ao (3) ngkana ti karaoa ara ibuobuoki n reirei ni kabane aika a tangira te ibuobuoki mairouia kaain te botaki? Irarikin anne, ti kukurei naba ni butimwaei reirei ake ti anganaki aika a na buokira bwa ti na teimatoa ni mena “i nanon te kawai ae aoraoi”?
Tera Arom ni Kaineti ma Kaean Bobotaki?
3. E a kanga ni karekeaki te mwaan ae raoiroi ae kaean bobotaki ni kabane, iroun te tia beku temanna ae e kabwanina ana tai?
3 Taan ua rongorongo ibukin te Tautaeka n Uea tabeman a taneiai ni kakaei botaki ma ngke a uarereke. “Ngke ti a tabe n ikawairake ngai ma tariu n 1930 tabun,” e taku te minita n Ana Tia Kakoaua Iehova ae e kabwanina ana tai iai, “ti aki kona n titirakinia ara karo bwa ti na kaea te botaki ke ti na aki. Ma ti bon ataia bwa ngkana ti aki aoraki ao ti na bon nako n iria. A bon aki kona n tiku man te botaki ara utu.” N ai aron te aine are te burabeti are Nei Anna, te tari aei e “aki nanako” man te tabo are e taromauriaki Iehova iai.—Ruka 2:36, 37.
4-6. (a) Bukin tera ngkai a tiku man botaki tabeua taan ua rongorongo tabeman? (b) Bukin tera ngkai moan te kakawaki bwa ti na kaei botaki?
4 Ko mena ibuakoia aomata aika a kakaonimaki ni kakaei botaki ni Kristian, ke ko roroko n taai tabetai? Kristian tabeman ake a taku bwa a raoiroi aroia n te itera aei, a iangoia bwa a na tuoa raoi aroia iai. Inanon tabeua te wiki, a korea taekan botaki ni kabane ake a kaei. Ngke a manga wareka taekan aei imwin tabeua te wiki, a mimi ngke a noria mwaitin botaki ake a tiku mai iai.
5 ‘E aki kamimi anne,’ e kona n taku temanna. ‘A rangi ni bati tabeia aomata n taai aikai, ao e a kangaanga karekean aia tai ni kaei botaki ni katoa tai.’ Bon te koaua bwa ti a maiu ngkai inanon boong aika kararaoma. Ao irarikin anne, a boni bae n rikirake ni kararaoma riki. (2 Timoteo 3:13) Ma ibukin anne, tiaki te koaua bwa e kakawaki riki kaean botaki ni katoa tai ngkai? Ngkana akea te amwarake n taamnei ae raoiroi ae roroko iroura ni kateimatoaira, ti aki kona n tei imatan kangaanga aika a karokoaki nakoira man te waaki i aon te aonnaba ae ngkai. Ngkana e aki reke iroura te iraorao ni katoa tai, ao ti kona naba ni kakeaa “te kawai ae aoraoi”! (Taeka N Rabakau 4:18) Te koaua bwa ngkana ti a okira mwengara n tairikin te bong are ti a tia ni kaitara iai ma kangaanga aika mwaiti, ti kona n namakinna bwa ti aki kani kaea te botaki. Ma ngkana ti kaea te botaki e ngae ngkana ti a kua, ti karekea kakabwaiara iai ao ti kaungai naba nanoia raora ni Kristian ake a mena n te Maneaba n Uea.
6 N Ebera 10:25, e kaotaki riki bukina teuana ae kakawaki bwa ti riai ni kakaonimaki ni kaei botaki. N te kibu anne, Bauro e kaungai nanoia raona ni Kristian bwa a na bobotiia ‘ni kakorakoraiia riki iai n te aro ae a nora te Bong arei bwa e a kan roko.’ Eng, ti aki riai ni mwanuokina te koaua ae e a tabe ni kaanira riki “ana bong te Atua.” (2 Betero 3:12) Ngkana ti taku ibon iroura bwa e kiriaria tokin te waaki ae ngkai, ti kona ni moanna ni kariaia bwa ti na tabeakina oin ara bwai n te aro are a na karibwaira ao e na aki reke ara tai ni karaoi bwaai n taamnei aika riai, n aron kaean bobotaki. Ao ngkanne, n aron are e taekinna Iesu “e na rina n roko te bong arei” iroura.—Ruka 21:34.
Kakauongo Raoi
7. Bukin tera ngkai moan te kakawaki bwa a na kakauongo raoi ataei n taian botaki?
7 E aki tau tii kaean bobotaki. Ti riai naba ni kakauongo raoi ma n tabeakin bwaai aika a taekinaki iai. (Taeka N Rabakau 7:24) Natira naba aika a riai ni karaoa anne. Ngkana e kaea te reirei n te kura te tei, e kaantaningaki bwa e na kakauongo iroun ana tia reirei, e ngae ngkana e aki bati n nano n te reirei ae waakinaki ke e riaon wanawanana. Te tia reirei e ataia bwa ngkana e kekeiaki ni kakauongo te tei, ao e na karekea kabwaiana teutana man te reirei ae waakinaki. Tiaki te koaua ngkanne bwa a riai ataei ake kaain te roro ake a reirei, bwa a na kakauongo raoi n te reirei are waakinaki ni botakin te ekaretia, ao a na aki kariaiakaki bwa a na matu ngkana e moanaki te botaki? Te koaua bwa iai “bwaai tabeua aika aki kai ataki,” ibuakon koaua aika kakawaki aika a mena n te Baibara. (2 Betero 3:16) Ma ti aki riai ni kaakea bongan wanawanaia ataei ni kona n taua te reirei. E aki karaoa anne te Atua. N taai ake a taekinaki n te Baibara, e tuangia ana toro aika ataei riki bwa a na ‘ongo ma n reirei, ma ni maaka Iehova, ma ni kawakin touani mwin taekan te tua aei,’ ae iai naba ibuakoia bwaai tabeua aika a kangaanga ataakin nanoia irouia ataei. (Te Tua-Kaua 31:12; kabotaua ma Nakoaia Ibonga 18:1-30.) E uarereke riki nakon anne, bwaai aika a kaantaningaki mairouia ataei, iroun Iehova n taai aikai?
8. Baikara bwaai tabeua ake a karaoi kaaro tabeman ni buokia natiia bwa a na kakauongo raoi n taiani botaki?
8 Kaaro aika Kristian a ataia bwa kainnanoia natiia n te itera n taamnei a buokaki n itera tabeua ni bwaai aika a reiakinaki n taiani botaki. Mangaia are kaaro tabeman a baireia bwa a na matu ataei imwain ae a kaei botaki, bwa a aonga ni marurung raoi ngkana a roko n te Maneaba n Uea ao a tauraoi ni butimwaea reiakinaia. Kaaro tabeman a wanawana ngkai a kataua ke a aki kariaia natiia bwa a na mataku n te TV ngkana iai te botaki n te tairiki anne. (I-Ebeto 5:15, 16) Ao kaaro aikai a kararoai bwaai aika a na katabetabeia natiia, ao a kaungai nanoia bwa a na kakauongo ma n reirei raoi, n aron ae boraoi ma roroia ao aia konabwai.—Taeka N Rabakau 8:32.
9. Tera ae na buokira ni karikirakea riki ara konabwai ni kakauongo?
9 E taetae nakoia aomata aika ikawai Iesu ngke e kangai: “Kam na taratarai aromi n ongo.” (Ruka 8:18) N taai aikai, e aki toki n noraki bwa e kangaanga riki kakoroan bukin bwaai ake ti taekin. Te koaua bwa e kangaanga te kakauongo raoi, ma e kona naba ni karikirakeaki riki aia konabwai aomata ni kakauongo. Ngkana ko kakauongo n te kabwarabwara ae boto i aon te Baibara, ke te reirei teuana ae waakinaki n te botaki, kataia n atai boto n iango aika kakawaki riki iai. Kataia n iangoia bwa tera ae e na manga taekinaki iroun te tia kabwarabwara. Kakaaei reirei mai iai aika ko kona ni kabonganai n am mwakuri ni minita, ke aika ko kona ni kamanenai inanoni maium. Manga iangoi reirei aika a taekinaki. Koroi kauring tabeua i aon te beba teuana.
10, 11. A kanga kaaro tabeman n tia ni buokia natiia bwa a na kona riki ni kakauongo, ao baikara aaro ake ko a tia n noria bwa a manena nako iai?
10 E raoiroi riki te kataneiai n te kakauongo ni moa ma ngke a uarereke ataei. E ngae ngkana a tuai ni kona ni wareboki ke ni koroboki ataei aika a tuai n reirei, ma kaaro tabeman a kaunga nanoia natiia bwa a na koroi “kauring” tabeua n te botaki. A korea te kanikina teuana i aon te beba ngkana a ongo taeka aika a atai, n aron “Iehova,” “Iesu,” ke “te Tautaeka n Uea.” N te aro aei, ataei a kona ni katuui riki bwaai aika a taekinaki mai moa.
11 N taai tabetai ataei aika a ikawai riki a kainnanoa kaungan nanoia bwa a na kakauongo naba. Atun te utu temanna e noria bwa natina te mwaane ae 11 ana ririki ni maiu e mwaninga ana iango ngke e waakinaki te reirei n te bwabwaro ni Kristian, mangaia are tamana e anganna te Baibara ma n tuangnga bwa e na kakaei kiibu aika a taekinaki irouia taani kabwarabwara. Te karo aei e koroi ana kauring i aon ana beba teuana, ao e wareki kiibu ake e kakaea natina n ana Baibara. Ibukin anne ao e a kukurei riki te tei arei ni kakauongo n te reirei ae waakinaki n te bwabwaro.
E na Ongoraeaki Bwanam
12, 13. Bukin tera ngkai e kakawaki bwa ti na ira te anene n te ekaretia?
12 E anene ni kangai te Uea are Tawita: “N na otabaninia am baonikarea n te aro anne, Iehova: Ba I aonga ni kaongoraea te aba n te bwana ni katituaraoi.” (Taian Areru 26:6, 7) A angaraoi aia botaki Ana Tia Kakoaua Iehova ibukira bwa ti na kanenea bwanara ni kaotiota ara onimaki iai. Te anga teuana ae ti kona ni karaoa anne ngkana ti ira te anene n te ekaretia. Aio bon kanoan ara taromauri ae kakawaki ae kai mwanuokinaki.
13 Ataei tabeman aika a tuai n rabakau ni wareware a kona ni kamatenikunai anenen te Tautaeka n Uea aika a kabonganaki n te botaki ni katoa wiki. A rangi ni kukurei ni kanenei bwaiania n anene ma kaain te ekaretia aika ikawai. Ma ngkana a ikawai riki ataei, a kona n aki kukurei n ira anaakin anenen te Tautaeka n Uea. Ikawai tabeman a maamaa naba n anene n te botaki. Ma e ngae n anne, te anene bon kanoan naba ara taromauri, n ai aron naba karaoan te mwakuri ni minita. (I-Ebeto 5:19) Ti karaoa ara kabanea n raoiroi ngkai ni karaoiroa Iehova n ara mwakuri ni minita. Tiaki te koaua bwa ti kona naba n neboia ngkana ti tabekirakei bwanara—e ngae ngkana ti bwanaraoi ke ngkana ti bwanabuaka—n anai anene ni karaoiroi aika a nako mai nanora?—Ebera 13:15.
14. Bukin tera ngkai ti riai ni karaua ni katauraoa raoi reirei aika a na rinanoaki ni bobotakin te ekaretia?
14 Ti karaoiroa te Atua naba ngkana ti taekin bwaai aika kateimatoaia aomata ngkana ti anga ara ibuobuoki n te botaki, n reirei aika a kainnanoa te ibuobuoki mairouia kaain te botaki. Karaoan anne e kainnanoa karaoan te katauraoi. E kainnanoaki kabanean te tai ae tau ibukin iaiangoan bwaai aika nano riki aika a taekinaki n ana Taeka te Atua. E ataa anne te te tia nenera te Baibara ae te abotoro Bauro. E korea ae kangai: “Ai nano ra kaubwain te Atua ma rabakauna ma atataina!” (I-Rom 11:33) Atuia utu, moan te kakawaki bwa ko na buokia kaain am utu n tatabemania nako bwa a na nenera rabakaun te Atua ae kaotaki n te Baibara. Karekea am tai ngkana ko waakina te reirei n te utu n te Baibara ibukin kabwarabwaran reirei aika nano riki, ao buokia kaain am utu ni karaoa aia katauraoi ibukin bobotaki.
15. Baikara bwaai aika a kona ni buoka te aomata bwa e na anga ana ibuobuoki n tain te botaki?
15 Ngkana ko tangiria ni kabatia riki am ibuobuoki ae ko karaoi n taian bobotaki, ao bukin tera bwa ko aki moantaai ni katauraoa te bwai ae ko na taekinna iai? E aki kainnanoaki te taeka ae ananau. E na tangiraki te kibu man te Baibara ae warekaki n te aro ae kaunga, ke taetae tabeua aika a karauaki ni baireaki raoi aika a nako man te nano. Taan ua rongorongo tabeman a butiia te tia kaira te reirei bwa a na kaeka moa n te barakirabe teuana ae baireaki, bwa e aonga n reke aia tai iai ni kaotiota aia onimaki.
A Kawanawanaki Akana A Tuai n Rabakau
16, 17. Tera ana reirei te unimwaane temanna nakon te toro-ni-minita temanna, ao bukin tera bwa e nakoraoi?
16 N aia botaki Ana Tia Kakoaua Iehova, ti aki toki ni kauringaki bwa ti na wareware n ana Taeka te Atua ni katoa bong. E kamaiu karaoan anne. E buokira naba bwa ti na karaoi moti n nano aika raoiroi, ni kaeti aroarora aika aki riai, n tokanikai i aon te kataaki, ma ni manga kaeta arora n taamnei ngkana ti a tia n tiba nako teutana.—Taian Areru 19:7.
17 Unimwaanen te ekaretia aika a maan n te onimaki a tauraoi n anganira te reirei man te Baibara ae boraoi ma ae ti kainnanoia. Ti na “itia” n te aro ae ti na butiia bwa a na anganira te reirei ae anaaki n te Baibara. (Taeka N Rabakau 20:5) N te taina, te toro-ni-minita temanna ae ataei riki e butiia te unimwaane temanna bwa e na reireinna bwa e na kanga ni manena riki nakoia kaain te ekaretia. Te unimwaane arei, ae e kinaa raoi aron te rorobuaka arei, e kauka te Baibara nakon 1 Timoteo 3:3, are e taekinna bwa mwaane aika a rineaki a riai ni karaoa ae ‘riai.’ E bwaina te akoi ni kaotii aaro tabeua ike te rorobuaka arei e kona ni kaotiota te aro ae riai n ana iraorao ma aomata tabemwaang. E kanaeng te rorobuaka n te reirei are e anganaki? E bon aki! “Te unimwaane arei e kabonga te Baibara” e kabwarabwara, “mangaia arei I ataia bwa te reirei are I anganaki e reke mairoun Iehova.” Te toro-ni-minita arei e kukurei ni kamanena te reirei are e anganaki, ao e tabe n rikirake riki ngkai.
18. (a) Tera ae buoka te Kristian temanna ae e ataei riki bwa e na tokanikai i aon kataakina n ana tabo n reirei? (b) Baikara kiibu man te Baibara aika ko uring ngkana ko kaitara ma kataakim?
18 Ana Taeka te Atua e kona naba ni buokia kaain te roro-n-rikirake bwa a na ‘kararoaia ma aia kaibabaru kairake.’ (2 Timoteo 2:22, BK) Te roro-n-rikirake temanna ae te tia Kakoaua Iehova ae e a tibwa bane ana reirei n te kauarinan, e tokanikai i aon kataakina inanon ana tai n reirei, ibukina bwa e iaiangoi ao e kamanenai kiibu tabeua man te Baibara. E aki toki n iangoa te reirei ae koreaki n Taeka N Rabakau 13:20: “Ko na nakonako ma aomata aika rabakau, ao ko na rabakau iai.” N aron naba anne, e taraia bwa e na tii iraorao ma aomata aika a rangi n tangiri reirei aika boraoi ma te Baibara. E kangai: “Tiaki nanona bwa I raoiroi riki nakoia aomata tabemwaang. Ngkana I iraorao ma aomata aika aki raoiroi ao N na tangiria naba ni kakukureia raoraou, ao ngaia anne ae kona ni karika te kangaanga nakoiu.” Ana reirei Bauro ae koreaki n 2 Timoteo 1:8 e a buokia naba. E korea ae kangai: “Ma ngaia ae ko na tai maamaa n taekina taekan ara Uea, . . . ma ko na buokanibwai ma ngai n te maraki i bukin te euangkerio.” N te aro ae boraoi ma te reirei anne, e ninikoria ni kaota ana koaua aika a aanaki i aon te Baibara ma raoraona n reirei n taai nako aika riai. Ngke e mwiokoaki bwa e na anga te kabwarabwara nakon ana koraki n reirei, e rinea te reirei ae anga raoi ibukin karaoan te kaotioti ibukin ana Tautaeka n Uea te Atua, n te aro ae riai.
19. Bukin tera ngkai te ataeinimwaane temanna e aki kona n eeka nako kataakina iroun te aonnaba aei, ao tera ae e a manga kakorakoraa?
19 Ngkana ti tibanako man “te kawai ae aoraoi,” ana Taeka te Atua e kona ni buokira, ni manga kaeta nakonakora. (Taeka N Rabakau 4:18) Te ataeinimwaane temanna ae mena i Aberika e nora koauan anne. E butimwaea waakinan te reirei n te Baibara ma ngaia are ngke e kawaraki iroun temanna kaain Ana Tia Kakoaua Iehova. E kukurei ni bwaai ake e reiakinaki iai, ma e a waekoa n reke n te kangaanga ibukin te iraorao ae buakaka n ana tabo n reirei. Imwin tabeua te tai, e maiuakina te maiu ae kammaira. “E ewarai mataniwin nanou, ngaia are I a aki roroko n te botaki,” e taku. Imwina riki, ao e a moanna ni manga kaei botaki. Aikai ana taeka te ataeinimwaane aei aika nano riki: “I kunea bwa oin bukin karaoan anne, I a rangi ni bakitaia n te aro n taamnei. Akea te reirei ibon irou ae I waakinna. Boni ngaia anne bukina ae I aki kona n eeka nako taiani kataaki. Ao ngkanne, I moana warekan Te Taua-n-Tantani ao te Awake! Teutana imwin teutana, e a manga oki korakorau n taamnei, ao I a kaeta aroaroni maiuu. Karaoan anne e a riki bwa te kaotioti ae raoiroi nakoia aomata ake a nori bitaki ake I karaoi. I a babetitoaki ao I a rangi ni kukurei ngkai.” Tera ae kakorakora te ataeinimwaane aei bwa e aonga ni kona n tokanikai i aon kaibwabwarun rabwatana? E manga oki korakorana n taamnei rinanon te reirei n te Baibara ae e waakinna ibon irouna, n taina ae riai.
20. A na kanga rooro-n-rikirake ni kona n tokanikai i aon niniakiia iroun Tatan?
20 Kaain te roro-n-rikirake ni Kristian, kam a tabe n niniaki ngkai! Ngkana kam na eeka nako niniakimi iroun Tatan, kam riai ni kakarina inanomi te amwarake n taamnei, n taina ae riai. E ota n anne te tia areru are te ataeinimwaane. E kaitaua Iehova ibukina bwa e katauraoa ana Taeka, bwa e aonga “kaitiaka kawaina te rorobuaka.”—Taian Areru 119:9.
Ti na Iri n Taabo Nako Ike E Kairira iai te Atua
21, 22. Bukin tera ngkai ti aki riai n taku bwa e kangaanga kawain te koaua, ao e riaon ara kona n toua?
21 Iehova e kaira te botannaomata ae Iteraera mai buakon Aikubita nakon te Aba ni Berita. Tao n aia taratara aomata, moan te kangaanga te kawai are e rineia ibukiia. E aki kairiia n te kawai ae tara ni bebete ma ni uarereke riki, ae irarikin te Mediterranean Sea, ma Iehova e kairiia ana aomata n te kawai ae kangaanga rinanon te rereua. Ma karaoan anne iroun te Atua bon te aro n akoi. E ngae ngke e uarereke te kawai ae rirarikin tari, ma touan te kawai anne e na kairia I-Iteraera nakon abaia I-Biritia aika kairiribai. Ngke e rinea te kawai ae kaokoro ma anne, Iehova e kamanoia ana aomata n te aro ae a aki moantaai ni kaitara ma kaaini Biritia.
22 N aron naba anne, te kawai are e kairira iai Iehova n taai aikai e kona n tara ni kangaanga n taai tabetai. Ni katoa wiki, bon iai waaki ni Kristian aika mwaiti aika baireaki ibukira, n ikotaki ma bobotaki, te reirei ibon iroura, ao te mwakuri ni minita. Kawai tabeua a kona n tara ni bebete riki. Ma ti na tii roko n tiara ae ti kakorakoraira ni kan roko iai ngkana ti kakairi iroun te Atua. Mangaia are ti bia teimatoa ni karina te reirei ae kakawaki mairoun Iehova, ma n teimatoa n nakonako n “te kawai ae aoraoi” n taai nako!—Taian Areru 27:11.
Ko Kona ni Kabwarabwara?
• Bukin tera bwa e rangi ni kakawaki bwa ti na kaei bobotaki ni Kristian ni katoa tai?
• Tera ae a kona ni karaoia kaaro bwa a na buokia natiia bwa a na kakauongo n taiani botaki?
• Tera ae reitaki ma te kona ni kakauongo raoi?
• Tera ae na buokira n anga ara ibuobuoki n tain te botaki?
[Taamnei n iteraniba 16,17]
Kaean botaki ni Kristian e buokira n uringa ana bong Iehova
[Taamnei n iteraniba 30]
A mwaiti anga aika ti kona ni karaoiroa Iehova ni bobotaki ni Kristian