Katoto Aika Raraoi Ko Karekei Kabwaiam Maiai?

“KAM riki bwa taani kakairi nakoia ake a onimaki i Maketonia ao i Akaia.” E koroi taeka aikai te abotoro Bauro nakoia Kristian aika kakaonimaki ake a maeka i Tetaronike. Te katoto are a karaoia ibukiia raoia n onimaki, bon te bwai ae riai kamoamoana. Ma e ngae n anne, kaain Tetaronike a butimwai ao ma ni kakairi n aia katoto Bauro ma raona, ake a karaoia nakoiia. E taku Bauro: “E aki roko ara euangkerio i roumi n ti te taetae, ma e roko naba n te mwaka, ao iroun te Tamnei are Raoiroi, ao n te aki-nanokokoraki ae bati. Ao n ai aromi naba ngkai kam bon ata naba aroni menara i buakomi i bukimi. Ao kam riki ba taani kakairi i roura.”​—1 I-Tetaronike 1:5-7.

Eng, e karaoa ae e bati riki Bauro nakon ae tii tataekinan taian reirei. Oini maiuna bon te reirei teuana​—ae te katoto ibukin te onimaki, te nanomwaaka, ao te anga bon ngaia. Ibukin aei, Bauro ma raoraona nako a riki n ataaki bwa a korakora n rootii maiuia kaain Tetaronike, ae kairiia bwa a butimwaea te koaua ‘i buakon rawawataia ae bati.’ Ma tiaki tii Bauro ao raoraona ni mwakuri ake a kona n rootii maiuia taan onimaki akekei n te aro ae raoiroi. A kaungaki naba nanoia irouia aomata tabemwaang ake a a tia naba n nanomwaaka i aan te rawawata. E korea ae kangai Bauro nakoia I-Tetaronike: “Ba kam riki, taari, ba taani kakairi irouia ana ekaretia te Atua, ake a mena i Iutaia i nanoni Kristo Iesu: ba kam a tia ni bainikirinaki naba ni baikai irouia kaain abami, n ai aroia naba ngke a bainikirinaki irouia I-Iutaia.”​—1 I-Tetaronike 2:14.

Iesu Kristo​—te tia Katoto ae Moan te Raoiroi

E ngae ngke e a tia ni kaota te katoto ae moan te raoiroi Bauro bwa ti na kakairi iai, e aki bwaka naba man tataekinan Iesu Kristo ae ngaia te moan katoto ae riai bwa a na kakairi iai Kristian. (1 I-Tetaronike 1:6) Kristo, boni ngaia ngkoa ao ngkai ara Banna ni Katoto ae moan te raoiroi. E korea ae kangai te abotoro Betero: “Ba kam weteaki nako iai: ba E kamarakaki naba Kristo i bukimi, ao E katuka te aro ae kam na kakairi iai, ba kam na tou mwini mwanekana.”​—1 Betero 2:21.

Ma e ngae n anne, e a toki maiun Iesu n aomata n te maan ae kaania 2,000 te ririki n nako. E mena ngkai n “te oota are aki konaki ni kawaraki,” bwa te taamnei ae e aki mamate. N aron anne, “e aki kona naba te aomata n noria.” (1 Timoteo 6:16) Ti na kanga ngkanne ni kakairi irouna? Te kawai teuana bon man neneran raoi rongorongon maiun Iesu inanon bokin te Baibara ake aua. Euangkerio aikai a kaotiota taekan aroarona, anuani maiuna, ao ‘nanona.’ (I-Biribi 2:5-8) Te boki ae The Greatest Man Who Ever Lived, e na kona n ibuobuoki riki ngkana ko tangiria ni karekea otam ae rababa, kioina ngkai e kaotii anuani maiun Iesu mai moana ni karokoa tokina.a

Ana katoto Iesu are e anga bon ngaia, e rangi n roota maiun te abotoro Bauro. E tuangiia Kristian ake i Korinto ae kangai Bauro: “Ao moan te kukurei ngai ni kabane au bwai, ma ni kabaneaki ngai i bukin tamneimi.” (2 I-Korinto 12:15) Ai raoiroira aroni maiuakinan nanon Kristo aio! Ngkana ti karaua n iangoa aron ana katoto ae kororaoi Kristo, ti riai naba ngaira ni kairaki bwa ti na kakairi irouna, n anuani maiura nako.

N te katoto teuana, e reireinira Iesu bwa ti na mwiokoa ana berita te Atua bwa e na karekei kainnanora n te itera n rabwata. Ma e karaoa riki ae mwaiti nakon anne. E kaotiota ana onimaki ao mwiokoan Iehova irouna ni katoa bong. E taku: “Bon iai bangaia arobeke, ao ngaoia manin aan-nang; ma akea neni kawenean atun Natin te Aomata.” (Mataio 6:25; 8:20) E koaua bwa iangoan bwaikorakin te maiu aei, ngaia ae tautaekana am iango ma am mwakuri nako? Ke maium e kaotiota moanibwaian te Tautaeka n Uea? Ao tera aroarom nakon taromaurian Iehova? E katotonga aron ara Banna ni Katoto are Iesu? E kaotia te Baibara bwa e aki tii tataekina riain te nanokorakora Iesu, ma e bon kaotiota te nanokorakora inanon taai aika mwaiti. (Ioane 2:14-17) Ao ai raoiroira ana katoto Iesu ibukin kaotiotan te tangira! Bwa e kareana oini maiuna ibukia ana abotoro! (Ioane 15:13) Ko katotonga naba Iesu ni kaotiota te tangira nakoia tarim ni Kristian? Ke ko kariaia aki-kororaoia tabeman bwa e na tuka kaotan am tangira nakoia?

Ti na bon aki toki ni bwaka teutana, ngkana ti kataia ni katotonga aron maiun Kristo. Ma e bon rangi ni kukurei Iehova n aron ara kekeiaki mwaaka ni “karina te Uea are Iesu Kristo.”—I-Rom 13:14.

“Taani Kakairi Nakon te Nanai”

Iai inanon te ekaretia ni boong aikai aomata aika a kona n riki bwa taani katoto ibukira? Bon iai! Taari ake a mwiokoaki iroun te botaki, a riai riki ni kaota te katoto ae raoiroi. Bauro e tuanga Tito, are e mwiokoaki bwa e na tararuai ekaretia ake i Kirete ao e rineia mataniwi, bwa unimwaane nako ake a rineaki a riai n aki kona ni “kabuakakaki.” (Tito 1:5, 6) Te abotoro Betero, e kaungaia “unimwaane” bwa a na riki bwa “taani kakairi nakon te nanai.” (1 Betero 5:1-3) Ao tera aroia, ake a mwakuri bwa tooro-ni-minita? A na riai naba n riki bwa “mwaane ake a karaoa aia mwakuri ni minita n te aro ae raoiroi.”​—1 Timoteo 3:13, NW.

Tao e koaua, e aki riai kaantaningan ae unimwaane n tatabemania nako n ikotaki ma tooro-ni-minita, a na mwaatai n aroaron nako te mwakuri ni minita ni Kristian. E tuangiia Kristian ake i Rom Bauro ni kangai: “Ao ngkai iai ara bwai n tituaraoaki aika kakaokoro n ai aron te akoaki are ti anganaki.” (I-Rom 12:6) Taari tabeman a rangi ni mwaatai n itera aika kakaokoro. E aki riai kaantaningan ae unimwaane a na mwakuri ao n taetae n te aro ae kororaoi, n taai nako. “Ba ti bane n tatatata ni baika bati,” e taku te Baibara n Iakobo 3:2. “Ngkana e aki bure temanna n ana taeka ao bon te aomata ae moan te raoiroi, ae kona naba te kaeta rabatana ni kabanea ni bweni wina.” Ma e ngae ngkai a aki kororaoi, unimwaane a kona n riki n aron Timoteo, are e a “riki ba aia tia kakairi aomata aika onimaki, n te taeka, n te aro ni maeka, n te tangira, n te onimaki, ao n te itiaki.” (1 Timoteo 4:12) Ngkana a karaoa aio unimwane, ao kaain te ekaretia a na kukurei ni butimwaea are e mwaneweaki n Ebera 13:7: “Kam na ururingia ami tia kairiri, . . . ao kam na tarataraa tokini maiuia, ao kam na kakairi n aia onimaki.”

Katoto Tabeua Riki Aika Raraoi n Ara Bong Aikai

Inanon bwi n ririki tabeua ake a a tibwa nako, a mwaiti kurikuri aomata ake a a tia naba ni kaotiia bwa katoto aika raraoi. Tera aroia mitinare aika ngaa ma ngaa mwaitiia, ake a anga bon ngaiia ma n tia ni ‘kitan bataia, tariia, mwaneiia, tamaia, tinaiia, ao natiia,’ ibukin kakororaoan nanon te mwioko ni Kristian n aaba aika ianena? (Mataio 19:29) Iangoia naba, taari aika a mwamwananga ma buuia, mwaane ma aine ake a mwakuri n aki kabooaki n aobitin te Watch Tower Society, ao bwaiania ake a buoka aia ekaretia. A kona, aeka ni katoto aikai, n riing nanoia tabeman bwa a na kakairi iai? Temanna te tia ua rongorongo i Atia e ururing rikaki nakon temanna te mitinare are e mwananga man te kawanua ni koraki n te Watchtower Bible School of Gilead. E taku bwa te tari ae kakaonimaki aio e “rangi n tauraoi ni kaitarai maninnara aika mwaiti kurikuri ao te kabuebue ae kakorakora. . . . Ma te bwai ae moan te kaunganano bon arona ni kona n taekina te rongorongo n te taetae n Tiaina ao ni Malay, e ngae ngke te I-Engiran ngaia.” Tera mwiin te katoto ae raoiroi aio? E taku te tari aio: “Aron raun nanona ma ana onimaki, e kairai bwa N na riki bwa te mitinare ngai, ngke I ikawairake.” Ao tiaki te kamimi bwa te tari aio e bon riki bwa te mitinare.

Te boki ae The Watch Tower Publications Index e kaota taekan rongorongon maiuia aomata aika mwaiti, ake a tia ni kaotaki n Te Taua-n-Tantani ao te Awake! Rongorongo aikai a katanoatai rongorongoia aomata ake a tia ni kakeai aia mwakuri ao tiaia aika a uaiakin ake bwain te aonnaba aei, a tokanikai i aon mamaaraia, a ibiti aroaroia, a teimatoa n raoiroi aia kaantaninga e ngae ngke a kaitara ma te riribai, ao a tataningamarau ni mwakuri, a nanomwaaka, a kakaonimaki, a nanorinano, ao a kukurei n anga bon ngaiia. E korea ae kangai temanna te tia wareki rongorongo aikai: “A buokai bwa N na nanorinano ma ni kakaitau riki n arou ni Kristian ngke I wareki rongorongon kangaanga ake a kaitaraki irouia aomata tabemwang, ao a buokai naba bwa N na aki tii kaatuua iangoan nanou n taai nako ke n taku bwa I a kakannato riki nakon ae riai.” Warekan ao iaiangoakin karaki aikai, e na kona ni buokiko ni karekei kabwaiam man aia katoto aomata aika kakaonimaki aikai.

Irarikin anne, tai mwamwaninga taekan katoto aika raraoi ake a memena inanon am ekaretia: atun utu ake a teimatoa ni kakaonimaki n tabeakinia aia utu ibukin te itera n rabwata ao te itera n taamnei—n ikotaki ma taari aine aika iai natiia ma akea raoia—aika a tabeakina kangaangan kaikawairakeaia natiia ao kakaraoan te mwakuri ni minita; kaara ma ake a aki-konamaki ibukin aorakiia aika a kakaonimaki naba e ngae ngkai a rikirake ni mamaara riki rabwataia. E aki riingaki nanom man katoto aikai?

Ni koauana, te aonnaba aio e onrake ni katoto aika bubuaka. (2 Timoteo 3:13) Ma e ngae n anne, iangoa ana kaunganano Bauro nakoia Kristian ake a maeka i Iutaia. Imwin karakinan aroaroia aika moanibaan te raraoi, mwaane ma aine ake kaain rimoa, e a kaungai nanoia ni kangai te abotoro Bauro: “Ma ngaia aei, ngkai taani kaotioti aika uanao aika otabaninira n ai aron te nang, ao . . . ti na botumwaka ni biribiri n te kabobirimwaka ae kamenaki i mwaira, ao ti na tarataraa Iesu are te tia karika ara onimaki, ao te tia kakoroa.” (Ebera 12:1, 2) Kristian ni boong aikai a otabwaniniaki naba n taian “nang,” aika taekan katoto aika raraoi —ake a noraki ngkoa ao ngkai. Ko a tabe ni karekea kakabwaiam aika moan raraoi man katoto aikai? Ko boni kona, ngkana ko kamanoa nanom bwa bwa ko na aki “kakairi n te buakaka, ma ko na kakairi n te raoiroi.”​—3 Ioane 11.

[Kabwarabwara ae nano]

[Kabwarabwaraan n iteraniba 20]

E aki riai kaantaningan ae unimwaane n tatabemania nako n ikotaki ma tooro-ni-minita, a na mwaatai n aroaron nako te mwakuri ni minita ni Kristian

[Taamnei n iteraniba 21]

Unimwaane a riai n riki bwa “taani kakairi nakon te nanai”