Teimatoa N Nakonako N Aron Iesu Kristo
‘Ane taku ba e katiteuanaki [ma te Atua] ao e riai ba e na nakonako n te aro are E nakonako iai Teuarei [Iesu].’—1 IOANE 2:6.
1, 2. Tera ae e nanonaki n tarataraan raoi Iesu?
E KOREA ae kangai te abotoro Bauro: “Ti na botumwaka ni biribiri n te kabobirimwaka ae kamenaki i mwaira, ao ti na tarataraa Iesu are te tia karika ara onimaki, ao te tia kakoroa.” (Ebera 12:1, 2) Ti riai n tarataraa raoi aron Iesu Kristo, ngkana ti na kakairi n te aro ni kakaonimaki.
2 Te taeka ae rairaki bwa “tarataraa” n aron ae e kabonganaki n te Baibara n Erene ni Kristian rimoa, e nanona “kairan ana iango te aomata n akea katabetabeana,” “te tannako man te bwai teuana bwa ko aonga raoi n nora are teuana,” ke “kaatuuan am tarataraa i aona.” E taekinaki ae kangai n te boki teuana: “E kerikaki birin te tia kabobirimwaaka ae kaain Erene, n te tai naba are e kanakoa iai matana man kawaina ao tiana are e biri nako iai, ao n taraa te no. Anne naba ae e kona n riki nakoia Kristian.” A kona bwaai ni katabetabe ni kakerikaka rikiraken ara onimaki. Ti riai n tarataraa raoi Iesu Kristo. Ao tera ae ti na tarataraia iroun Teuare karika ara onimaki? Te taeka n Erene ae rairaki bwa “te tia karika ara onimaki,” e nanona “te mataniwi ae te tia kairiri, are e kaira karaoan te bwai teuana ma teuana, ao ai aron ae e katea iai te banna ni katoto.” E riai bwa ti na kakairi n ana katoto Iesu ngkana ti na tarataraa arona.
3, 4. (a) Tera ae ti riai ni karaoia, ngkana ti na nakonako n aron Iesu Kristo? (b) Baikara titiraki aika ti riai ni mutiakin?
3 E taekinaki aei n te Baibara: ‘Ane taku ba e katiteuanaki [ma te Atua] ao e riai ba e na nakonako n te aro are E nakonako iai Teuarei [Iesu].’ (1 Ioane 2:6) Ti riai n teimatoa ni katiteuanaki ma te Atua rinanon te aantaeka n ana tua Iesu, are e ongotaeka n ana tua Tamana.—Ioane 15:10.
4 Mangaia are te nakonako n aron Iesu, e nanonna bwa ti na tarataraia raoi bwa te Mataniwi ae ara tia Kairiri ngaia, ao n toua raoi mwin mwanekana. Aio te titiraki ae kakawaki ae ti na iangoia ni kaineti ma aei: E a kanga Kristo ni kairira ni boong aikai? Tera aron rotakira ae riai ngkana ti kakairi n arona n nakonako? Baikara kakabwaia aika reke man te kakairi n ana katoto Iesu Kristo?
Aron Kristo ni Kairiia Taan Rimwina
5. Tera are e beritanna Iesu nakoia taan rimwina, imwain waerakena nako karawa?
5 Imwain waeraken Iesu Kristo nako karawa imwin kautakina, ao e kaoti nakoia ana reirei ma n angania te mwioko ae kakawaki. E taku: “Nako ni kakiritiania botanaomata ni kabaneia.” N te tai anne, te tia Kairiri ae Iesu, e berita nakoia bwa e na memena irouia ngkana a kakoroa bukin mwiokoaia anne. E taku: “Noria, I a memena naba i roumi ni boongi ni kabane ni karokoa tokin aonaba.” (Mataio 28:19, 20) E na kanga ni mena Iesu Kristo irouia taan rimwina, ngkai e a kaan tokin te waaki i aon te aba ae ngkai?
6, 7. E a kanga Iesu ni kairira rinanon te taamnei are raoiroi?
6 E taku Iesu: “Te tia Buobuoki, are te Tamnei are Raoiroi, are E na kanakomaia te Tama n arau, E na reireingkami bwaai ni kabane, ao E na kaururing i nanomi bwaai ni kabane ake I atongi nako imi.” (Ioane 14:26) Te taamnei are raoiroi are e kanakoaki n aran Iesu, e kairira ao e kakorakoraira ni boong aikai. E anganira te ota i aon baika reitaki ma te onimaki, ao e buokira ni kaotaira n “ana bwai te Atua ake a nano.” (1 I-Korinto 2:10) Irarikin anne, aroaro aika raraoi n aron “te tangira, te kimareirei, te rau, te taotaonaki n nano, te atataiaomata, te raoiroi, te kakaonimaki, te nimamanei, [ao] te tau-baang,” bon ‘uaan te taamnei ae raoiroi.’ (I-Karatia 5:22, 23) Ti kona ni karikirakei aroaro aikai, man ana ibuobuoki te taamnei are raoiroi.
7 Ngkai ti nenera te Baibara ao ni botumwaaka ni maiuakina reireiara, e na buokira ngkanne taamnein Iehova bwa ti na rikirake ni wanawana, n ataibwai, n ara atatai, ao n te konabwai n iaiango. (Taeka N Rabakau 2:1-11) E buokira naba te taamnei are raoiroi bwa ti na nanomwaaka i aani kataakira. (1 I-Korinto 10:13; 2 I-Korinto 4:7; I-Biribi 4:13) A kaungaki Kristian bwa a na ‘kaitiakiia mani kamwaran te rabwata ma te taamnei ni kabanea, n riki ni kororaoi n te raoiroi n te maaka te Atua.’ (2 I-Korinto 7:1) Ti kona ni kaboraoa raoi maiura ma ana kaantaninga te Atua ni kaineti ma ae tabu ke ae itiaki, n akea ana ibuobuoki te taamnei are raoiroi? Teuana te anga are e kabongana Iesu ni kairira iai ni boong aikai bon te taamnei are raoiroi, are e a tia ni mwiokoa iai Natina Iehova ae te Atua bwa e na kabongana.—Mataio 28:18.
8, 9. E a kanga Kristo ni kabongana “te toro ae kakaonimaki ae wanawana” ni kairiri?
8 Iangoa riki te anga teuana are e kaira iai te ekaretia ni boong aikai Kristo. E taku Iesu ni kaineti ma menana i rarikia aomata ao tokin te waaki i aon te aba: “Antai te toro ae kakaonimaki ae wanawana, ae kateaki iroun ana toka ba mataniwiia tabonibaina ni kaamarakeia n aia tai? E a kabaia te toro ae e noria ana toka ngkana e roko ba e tabe iai. E koaua ae I tuangngkami ba e na karaoia ba mataniwin ana bwai nako.”—Mataio 24:3, 45-47.
9 Te “toka” bon Iesu Kristo. Te “toro” e kaainaki irouia Kristian aika kabiraki i aon te aba. A mwiokoaki te koraki aei bwa a na tararuai ana bwai ni kabane aika irekereke ma te aonnaba ao ni katauraoi amwarake n taamnei n taia aika riai. Tabeman mataniwi aika kaain “te toro ae kakaonimaki ae wanawana” aika tau nako iai, a riki bwa te Rabwata n Tautaeka are a a riki iai bwa taan tei ibukin te toro ae kakaonimaki ae bwanin. A kaira te mwakuri n uarongorongoa te Tautaeka n Uea ni katobibia te aonnaba, ao a katauraoa te marike n taamnei n taina ae riai. Mangaia are e kaira te ekaretia Kristo rinanon “te toro ae kakaonimaki ae wanawana” ma ana Rabwata n Tautaeka, aika kaainaki irouia Kristian aika kabiraki.
10. Tera arora ae riai nakoia unimwaane, ao bukin tera?
10 Teuana riki kaotiotan ana kairiri Kristo bon man ‘bwaai n tituaraoi aika mwaane,’ aika unimwaanen te ekaretia ke mataniwi. A katauraoaki mwaane aikai “i bukini karaoiroaia ake a itiaki nakoni makurian nakoaia, nakoni katean rabatani Kristo.” (I-Ebeto 4:8, 11, 12) E taku Ebera 13:7 ni kaineti ma ngaiia: “Kam na ururingia ami tia kairiri, ake a tataekina ana taeka te Atua nako imi; ao kam na tarataraa tokini maiuia, ao kam na kakairi n aia onimaki.” A kairiri unimwaane i nanon te ekaretia. Kioina ngkai a katotonga aron Kristo Iesu, e kona ni kakairi te aba n aia onimaki. (1 I-Korinto 11:1) Ti kona ni kaota ara kakaitau ibukia unimwaane ake ti anganaki, ngkana ti ongotaeka ao n riaan te kairiri mairouia “bwaai n tituaraoi aika mwaane” aikai.—Ebera 13:17, NW.
11. Tera aron Kristo ni kairiia taan rimwina ni boong aikai, ao tera ae irekereke ma te nakonako n ai arona?
11 Eng, e kairiia taan rimwina Iesu Kristo ni boong aikai rinanon te taamnei are raoiroi, “te toro ae kakaonimaki ae wanawana,” ao unimwaanen te ekaretia. Nakonakora n aron Kristo, e nanonna bwa ti riai n ota n arona ni kairiri ao n aantaeka iai. E kainnanoaki naba iai bwa ti na katotonga arona n nakonako. E korea ae kangai te abotoro Betero: “Ba kam weteaki nako iai: ba E kamarakaki naba Kristo i bukimi, ao E katuka te aro ae kam na kakairi iai, ba kam na tou mwini mwanekana.” (1 Betero 2:21) Tera aron rotakira man arora ni kakairi n ana banna ae kororaoi Iesu?
Bwaina te Riai ni Kamanenan te Mwaaka ni Kairiri
12. Tera aroaron Kristo teuana ae a riai riki unimwaanen te ekaretia ni kakairi iai?
12 E ngae ngke e a tia ni karekea te mwaaka ni kairiri Iesu ae akea kabotauana mairoun Tamana, ma e bwaina te riai n arona ni kabongana. A riai kaain te ekaretia ni kabane, ao riki unimwaane, ni bwaina te riai n te aro ae e na ‘ataaki irouia aomata ni kabaneia.’ (I-Biribi 4:5; 1 Timoteo 3:2, 3) Ibukina bwa iai mwiokoaia unimwaane i nanon te ekaretia, e riai ngkanne bwa a na kakairi n aron Kristo ni kabonganan mwaakana.
13, 14. N te aro raa ae a kona iai unimwaane ni katotonga Kristo, ngkana a kaungaia tabemwaang bwa a na beku iroun te Atua?
13 E iangoa naba tian aia konabwai taan rimwina Iesu. E aki kaantaningaia bwa a na karaoa ae e a riaon aia konabwai n anga. (Ioane 16:12) E aki kairoroia, ma e kaungaia taan rimwina Iesu bwa a na ‘kakorakoraia’ ni karaoa nanon te Atua. (Ruka 13:24) E karaoa aei rinanon karaoan te banna ni katoto ae raoiroi, ao e taetae naba ni kaungai nanoia nako iai. N aron naba anne, a aki riai unimwaanen te ekaretia ni boong aikai ni kairoroia tabemwaang bwa a na beku iroun te Atua, rinanon kamaamaeakiia. Ma a kaungaia bwa a na beku iroun Iehova ibukina bwa a tangiria ao a tangira Iesu, n aroia naba n tangiriia raoia n aomata.—Mataio 22:37-39.
14 E aki kabongana buaka mwaakana ni kairiri Iesu rinanon tauan aroia aomata. E aki katei kaetieti aika riaon aia konabwai aomata, ke ni katei tuua aika rangi ni bati. Ana anga ni kaungai nanoia aomata, bon rinanon riingan nanoia ni boto-n-reirei ake a aanaki n tuua ake a anganaki rinanon Mote. (Mataio 5:27, 28) Ibukina bwa a katotonga Iesu Kristo unimwaane, a rawa ni karaoi tuua aika boboto i aon oin nanoia, ke n imanonoa aia eti. Ni kaineti ma te kunnikai, te katamaroa, ke te kaakibotu, ao a kataia iai unimwaane n riing nanoia aomata ni kabonganakin ana reirei te Atua, n aron ake a koreaki ni Mika 6:8; 1 I-Korinto 10:31-33; ao te 1 Timoteo 2:9, 10.
Bwaina te Nanoanga ao te Kabwarabure
15. Tera aron Iesu ni kaineti ma kabwakaia taan rimwina?
15 E katuka te banna ni katoto Kristo ibukira n arona ni kaineti ma kabwakaia ao aia kairua, taan rimwina. Iangoi bwaai aika uoua aika riki n ana kabanea n tairiki i aon te aba. Imwin rokona i Ketetemane, ao e “kaira Betero ma Iakobo ma Ioane” Iesu, ma n tuangia bwa a ‘kamarurungia’ n tantani. E a manga “nako riki teutana, ao E bwaka i aontano, ao E tataro.” Ngke e a oki ao e “noriia ba a matu.” Tera ana taeka Iesu nakoia? E taku: “E boni konamaki te tamnei, ma e mamara te iriko.” (Mareko 14:32-38) E kaotiota te nanoanga, n onean mwin are e na un nakon Betero, Iakobo, ao Ioane! Anne naba te tairiki are e kakeaaki iai Iesu iroun Betero tenua te tai. (Mareko 14:66-72) Tera aron Iesu nakon Betero imwina riki? “E a bon uti te Uea, ao E kaoti nakon Timon [Betero].” (Ruka 24:34) E taku te Baibara: “E kaoti nakoni Keba, ao rimwi, nakoia uake tengauni ma uoman.” (1 I-Korinto 15:5) E kabwaraaki ana bure te abotoro are e raraoma ni koaua iroun Iesu, ao e kakorakoraa, n onean mwin are e na un nakoina. Imwina e a manga angan Betero te mwiokoaki ni karaoi mwakuri aika kakawaki.—Mwakuri 2:14; 8:14-17; 10:44, 45.
16. Ti na kanga n nakonako n aron Iesu ngkana a kaunira raora n onimaki ke a karaoa ae kairua nakoira n aanga tabeua?
16 Ngkana iai kabwakaia raora n onimaki ke a kairua nakoira n aanga tabeua ibukin aki-kororaoia, tiaki te koaua bwa ti na nanoangaiia, ao ni kabwarai aia bure n aron Iesu? E kaumakiia raona n onimaki Betero ni kangai: “Kam na bane n nanona te nano ae ti te arona, kam na atataiaomata, kam na tangiriia taari, kam nanoanga, kam na nanorinano. Kam na tai kabooa te buakaka n te buakaka, ao te kaberebere n te kaberebere; ma kam na taetae ni kakabaiaia aomata; ba kam weteaki nakon aei, ba kam aonga ni karekea te kakabaiaki.” (1 Betero 3:8, 9) Tera ngkanne ae na riki ngkana e aki katotonga aron Iesu ni karaoa ae riai nakoira te aomata, ao e rawa n nanoangaira ke ni kabwarai ara bure? Ma ti kabaeaki naba bwa ti na kataia ni katotonga Iesu ao ni karaoa are e na bae ni karaoia.—1 Ioane 3:16.
Karimoaa Uean te Atua
17. Tera ae e kaotia Iesu bwa e moanibwaia karaoan nanon te Atua ni maiuna?
17 Iai riki te anga teuana are ti riai iai n nakonako n aron Iesu Kristo. Tataekinan te rongorongo ae raoiroi ibukin Ana Tautaeka n Uea te Atua, e a riki bwa te bwai ae moan te kakawaki ni maiun Iesu. Imwin tataekinan te rongorongo nakon ainen Tamaria i rarikin te kaawa are Tukara, i Tamaria, ao e tuangia taan rimwina Iesu ni kangai: “Kanau te tou mwin ana taeka Teuare kanakomaiai.” (Ioane 4:34) E kateimatoaki Iesu ni karaoan nanon Tamana, e nuai iai, e karauaki nanona ao e kabebeteaki iai, kaanga n aron te amwarake. Te koaua bwa katotongan maiun Iesu ni kateimatoaa moanibwaian nanon te Atua, e na karekea te maiu ae akea manena ao n aki karaunano?
18. Baikara kakabwaia aika reke man kaungakiia naati bwa a na kabwanina aia tai ni beku iroun te Atua?
18 Ngkana a kaungaia natiia kaaro nakon te mwakuri ni kabwanina aia tai ni beku ibukin te Atua, ao ane a na kaai ni kakabwaiaki iai. Temanna te karo, e kaungaia natina mwaane aika bwebwee man uarerekeia bwa a na uaiakina te tia ae kabwaninan aia tai n te mwakuri ni minita. A riki bwa bwaiania bwebwe aikai, imwin banen aia reirei. E taku te karo aei n ururingan te kimwareirei are e a reke irouna imwin aia mwakuri natina: “A tuai ma ni karawawatai nanora natira aikai. Ti kimarimari n taku bwa ‘boni bwaai n akoi mairoun Iehova naati’ aikai.” (Taian Areru 127:3) Ao a na kanga naati ni kakabwaiaki man uaiakinan reken te mwakuri ni kabwanina aia tai iai? E taku te tina ae niman natina: “E a tia te mwakuri ni bwaiania ni buokiia ni kabane natiu bwa a na karikirakea te iraorao ae kaan ma Iehova, ao e a tia ni kanakoraoi aroia n aia ukeuke n reirei i bon irouia, e a tia ni buokiia bwa a na kamanena raoi aia tai, ao e a tia naba ni buokiia ni karimoai bwaai n taamnei i nanoni maiuiia. E ngae ngke a kabane ni karaoi bitaki tabeua nakoni maiuiia, ma akea temanna irouia ae e uringaaba imwin rineakin te kawai are a a tia n toua.”
19. Baikara babaire aika a riai n iangoia raoi rooro-n-rikirake ibukin taai aika a na roko?
19 Rooro-n-rikirake, tera ami babaire nakon taai aika a na roko? Ko ukoukora rakan rabakaum n te mwakuri teuana? Ke ko a uaiakina reken te mwakuri ni kabwanina am tai ni beku iroun te Atua? E kaungaunga ni kangai Bauro: “Kam na taratarai raoi aromi n nakonako, n ai aroia akana ataibwai, ao tiaki n ai aroia akana bangabwai; ao kam na kabo ami tai ni kawakin, ngkai a bubuaka boong aikai.” E a manga taku riki: “Ma ngaia ae kam na tai baba, ma kam na ata ae tangiraki iroun te Uea [Iehova] ba e na karaoaki.”—I-Ebeto 5:15-17.
Bwaina te Kakaonimaki
20, 21. E kakaonimaki Iesu n te aro raa, ao tera arora ni kakairi n ana kakaonimaki?
20 Te nakonako n aron Iesu e nanonna naba bwa ti na kakaonimaki n ai arona. E taku te Baibara ni kaineti ma ana kakaonimaki Iesu: “Bon oin ana bai te aro n Atua ma e aki kamatoa nanona n taua boraoina ma te Atua. Ma e kaki oin arona, ao e arona aron te toro ma n riki ba ai aroia aomata. Akea okoron taraana ma te aomata. E karinanoa ao e ongotaeka n ua te mate ae te mate n te kaibangaki [“kai-ni-kammaraki,” NW].” E kakaonimaki Iesu ni boutokaa riain Iehova n tautaeka rinanon kakoroan bukin ana kaantaninga te Atua ibukina. E teimatoa n ongotaeka ni karokoa matena ni kammarakaki i aon te kai-ni-kammaraki. Ti riai n “nanona te nano aei” ao ni kakaonimaki ni kakoroa bukin nanon te Atua.—I-Biribi 2:5-8, BK.
21 E kakaonimaki Iesu nakoia ana abotoro aika kakaonimaki. N aki ongea kabwakaia ao aki-kororaoia, ma e bon tangiriia Iesu “ni karokoa te toki.” (Ioane 13:1) N aron naba anne, ti aki riai ni kariaia aki-kororaoia tarira bwa e na kairira nakon kabuakakakiia.
Kakairi n Ana Banna ni Katoto Iesu
22, 23. Baikara kakabwaia aika reke man te kakairi raoi n ana katoto Iesu ake e katei?
22 Ni koauana, ngkai ngaira aomata aika aki-kororaoi, ti aki kona ni kororaoi n arora n tou mwin mwanekan Teuare ara banna ni katoto. Ma ti kona ni kakorakoraira ni kataia n tou mwin mwanekana. Ngkana ti na karaoa anne, e riai bwa ti na ota ao n aantaeka n aron Kristo ni kairiri, ao ni karaoa nanon ana katoto.
23 E karekei kakabwaia aika bati, te kakairi iroun Kristo. E na manena riki maiura iai ao ni karaunano naba, ibukina bwa ti karimoaa nanon te Atua nakon oin nanora. (Ioane 5:30; 6:38) E karekea mataniwin nanora ae raoiroi. Ti a riki iai bwa te bwai ni katoto. E kaoia ni kabane aomata Iesu ake a karawawataki bwa a na kawaria ao ni karekea kabebetean nanoia. (Mataio 11:28-30) Ngkana ti kakairi n ana katoto Iesu, ti kona naba ni kabebeteia tabemwaang man ara itamwaomwao ma ngaiia. Mangaia are, ti bia teimatoa n nakonako n aron Iesu.
Ko Uringnga?
• E a kanga Kristo ni kairiia taan rimwina ni boong aikai?
• A kanga unimwaanen te ekaretia ni kakairi n aron Kristo ni kabongana mwaakana are e anganna te Atua?
• Ti kanga ni kakairi n ana katoto Iesu ni kaineti ma kabwakaia tabemwaang?
• A na kanga rooro-n-rikirake ni karimoaa te Tautaeka n Uea?
[Taamnei n iteraniba 19]
A buokira unimwaanen te ekaretia ni kakairi n ana waaki ni kairiri Kristo
[Taamnei n iteraniba 20]
Rooro-n-rikirake, baikara ami babaire aika kam karaoi ibukin te maiu ni Kristian ae nakoraoi?