Kateimatoa Ana Iango Kristo I Nanomi
“Bwaina te iango ae tii te arona ma Kristo Iesu i marenami.”—I-ROM 15:5, NW.
1. E aera ngkai ti riai ni kakorakoraira ni katotonga ana iango Kristo?
“BANE mai nako Iu,” aikai ana taeka Iesu Kristo: “Reirei i Rou; ba I nimamanei ao I nanorinano; ao e na reke i roumi iai motikan rawaia tamneimi.” (Mataio 11:28, 29) E kaotaki raoi ana iango Iesu n tatangira n te kakao ae kaunganano aei. Bon akea te aomata ae ti kona ni kakairi irouna ae raoiroi riki. E ngae ngke Natin te Atua Iesu ae anganaki mwaakana mairoun te Atua ao iai naba mwaakana ni kairiri, ma e boni kaotiota naba te nanoanga ao te mwamwannano, ao e a moamoa riki nakoia ake a kainnanoa buokaia.
2. Baikara aroaron Iesu aika ti na maroroakin?
2 N te kaongora aei ao n aika uoua aika imwina, ti na maroroakina iai arora ni kona ni karikirakea ao ni kateimatoa te iango ae titeboo ma are iroun Iesu, ao ni kaotiota naba “ana iango Kristo” ni maiura. (1 I-Korinto 2:16, BK) Ti na kaatuua ngkai neneran aroaron Iesu aika nimaua aikai: nimamanneina, nanorinanona, akoina, ongeabana nakon te Atua, ninikoriana ao teimatoan ana tangira.
Karekea Reireiam Man Nimamanneini Kristo
3. (a) Tera te reirei teuana ibukin te nanorinano are e reireinia iai taan rimwina Iesu? (b) Tera aron Iesu ngke a kaotiota mamaaraia taan rimwina?
3 E kukurei n roko nako aon te aba Iesu ae kororaoi ae Natin te Atua, ao ni beku i buakoia aomata aika aki kororaoi ma ni bubure. Ma rimwi riki, a na bon tiringnga tabeman mai buakoia aomata akanne. Ma e ngae n anne, e teimatoa Iesu ni kukurei ao e taotaona nanona. (1 Betero 2:21-23) Ngkana ‘ti tarataraa raoi’ ana katoto Iesu, ti a kona ni buokaki iai ni kateimatoa kukureira ao arora n taubaang ngkana ti rotaki buaka n aia kairua ke aki kororaoia aomata. (Ebera 12:2) E kaoia taan rimwina Iesu bwa a na kaai n ‘amoa amona ma ngaia’ bwa a aonga n reireiaki irouna. (Mataio 11:29) Tera ae a kona n reiakinna iai? Te bwai teuana ae a kona n reiakinna bwa e bon nimamannei Iesu, ao e taotaona nanona nakoia taan rimwina n aki ongei aia kairua. N te tairiki are imwaini maten Iesu, e teboki waeia ana reirei, ao n te aro anne e a reireinia iai aroni bwainan te “nanorinano” n te aro are a na aki mwanuokinna. (Wareka Ioane 13:14-17.) Imwina riki, ngke a kabwaka Betero, Iakobo ao Ioane ni ‘kamarurungia’ n tantani, e atai mamaaraia Iesu ao e akoiia. E titirakinia ni kangai: “Timon, ko matu? . . . Kam na kamarurungingkami ao tataro, ba kam na aki rin n te kaririaki. E boni konamaki te tamnei, ma e mamara te iriko.”—Mareko 14:32-38.
4, 5. Ti na kanga ni buokaki ni karaoa ae riai man ana katoto Iesu ngkana ti rotaki buaka n aia kairua aomata tabemwaang?
4 Tera arora ngkana e kaiangatoa raora n onimaki temanna, e kakai un, ke e baenikai ni butimwaea te reirei mairouia unimwaane ke “te toro ae kakaonimaki ae wanawana”? (Mataio 24:45-47) Ti kona ni kantaningai ao ni kabwarai aia bure aomata aika aki kororaoi n ana aonnaba Tatan, ma ngkana ti a kaaitara ma aeka n aki kororaoi akanne mairouia tarira, ti kona n namakinna bwa e kangaanga iroura kabwaraan aia bure. Ngkana e kakai maraki nanora n aia kairua aomata tabemwaang, ti riai n titirakinira ni kangai, ‘N na kanga ni kona ni kakairi n “ana iango Kristo” n te aro ae nakoraoi riki?’ Kataia ururinga ae e aki kai maraki nanon Iesu irouia taan rimwina, e ngae naba ngkana a aki kaotiota ana iango Kristo.
5 Iangoa rongorongon te abotoro Betero. Ngke e tuangaki iroun Iesu bwa e na ruo man te booti ao n nakonako nakoina i aon taari, ao e bon nakonako Betero i aon taari i nanon te tai ae uarereke. Imwina, e a nora te ang bwa e baibati ao e a moanna n iinako. E koaua bwa e rangi n un Iesu ao e taekina ae kangai nakoina: “E bon tau n riki anne nakoim! E bia riki anne bwa reireiam”? E bon aki! Ngkekei naba “ao Iesu E a arora naba baina n tauua, ao E taku nako ina, Ko aera ngkai ko nanokokoraki, ngkoe ae e karako am onimaki?” (Mataio 14:28-31) Ngkana tao iai te tai ae ti aitara iai ma te tari ae taraa n akea ana onimaki, ti kona ngaira ni kakairi iroun Iesu ni kaenakoa baira n te aro ni kaikonaki, ni buoka te tari ae kainnanoa kakorakoraan riki ana onimaki? Ni koauana, anne te reirei ae teretere raoi n aron Iesu n nimamannei nakoni Betero.
6. Tera ana reirei Iesu nakoia ana abotoro ni kaineti ma te kani kakannato?
6 E irekereke naba Betero n aia kauntaeka abotoro ae teimatoa n riiriki ibukini kakaaean ae kakannato riki i buakoia. A tangiria Iakobo ao Ioane bwa e na tekateka temanna i angaatain Iesu ao temanna i angamaingina, n ana Tautaeka n Uea. A rangi n un iai Betero ao abotoro ake tabeman riki ngke a ongo aei. E ataia Iesu bwa a bae ni karekea te nano ni kaiangatoa aei man te katei are a kaikawaaki iai. E weteiia bwa a na kawaria ao e taku: “Kam ataia ba a mataniwiia Tientaire aia uea, ao a tauu naba aroia ake moaia. Tiaki aromi aei: ma ane kani kakanato i buakomi ao ke e riki ba ami toro ao ane kan riki ni moami ao e na riki ba ami kaaunga.” N te tai naba anne, e katuruturua oin ana katoto Iesu ngke e kangai: “N ai aron naba Natin te Aomata ngkae E aki nako mai ba E na tau-toronia aomata, ma E roko ba E na toro irouia aomata, ao ba E na anga maiuna ba unoraia aomata aika bati.”—Mataio 20:20-28.
7. Ti na kanga ngaira n tatabemanira nako ni boutokaa te katiteuanaaki i nanon te ekaretia?
7 Iaiangoan nanorinanon Iesu aei, e kona ni buokira bwa ti na iangoira bwa ti “mangori riki” i buakoia tarira n te onimaki. (Ruka 9:46-48) E boutokaa te katiteuanaaki karaoan aei. N aron te karo n te utu ae bubura, e tangiriia Iehova natina bwa a na ‘kaai ni maeka ma te boonnano,’ ao n itangitangiri. (Taian Areru 133:1) E tataro Iesu nakon Tamana bwa a na bane ni katiteuanaaki Kristian ni koaua bwa e aonga n ‘ataia te aba ae e kanakomaiakaki iroun Tamana, ao E tangiriia, n ai arona ngkai E tangira naba Natina.’ (Ioane 17:23) Ai ngaia are, ti kai kinaaki bwa taan rimwini Kristo ngaira man arora ni katiteuanaaki. Ti riai n iaiangoi aki kororaoia aomata n aron iaiangoakia naba irouni Kristo, bwa e aonga n reke te aeka ni katiteuanaaki anne. E kabwarai buure Iesu ao e angareirei bwa a na kabwaraaki naba ara bure, tii ngkana ti kakabwarai buure.—Wareka Mataio 6:14, 15.
8. Tera reireiara man aia katoto ana toro te Atua ake a a tia ni beku irouna i nanon ririki aika bati?
8 A kona naba n reke reireiara aika rangi ni bati ngkana ti kakairi n aia onimaki ake a a tia ni kabanei ririki aika mwaiti ni katotonga Kristo. N aron Iesu, a aki toki ana toro te Atua aikai ni kaotiota aia atataiaomata ni kaineti ma aki kororaoia tabemwaang. A a tia n reiakinna bwa kaotiotan te nanoanga are e kaotiotia Kristo, e aki tii buokira bwa ti na “buokiia akana aki korakora, ni mamaaraia,” ma e boutokaa naba te katiteuanaaki. I rarikin anne, a kaungaaki iai kaain te ekaretia ni kabane bwa a na kaotiota ana iango Kristo. A tangiriia tariia bwa a na kaotiota te aeka n aroaro are e kaotiotia Kristo ao ni karekei uaaia aika titeboo ma aikai, n aron are e tangiria naba te abotoro Bauro bwa e na reke irouia Kristian ake i Rom ngke e kangai: “Ao te Atua are e karekea te nanomwaaka ma te kabebete E na anganingkami te iango ae tii te arona ma Kristo Iesu, bwa kam aonga n nanoteuana ni karaoiroa iai te Atua, are Taman ara Uea are Iesu Kristo.” (I-Rom 15:1, 5, 6, NW) Eng, e reke kamoamoaan Iehova n ara taromauri ae katiteuanaaki.
9. E aera ngkai ti kainnanoa te taamnei ae raoiroi ngkana ti na kakairi n ana katoto Iesu?
9 E kairekerekea te “nanorinano” Iesu ma te nimamannei, ae boni kanoan naba uaan te taamnei ae raoiroi are mairoun te Atua. Ai ngaia are, n ikotaki ma ara ukeuke n reirei ibukin ana katoto Iesu, ti kainnanoa naba te taamnei ae raoiroi are mairoun Iehova, bwa ti aonga ni kona ni kakairi n ana katoto Iesu anne n te aro ae riai. Ti riai n tataro ni bubutii te taamnei ae raoiroi are mairoun te Atua ao ni kakorakoraira ni karikirakei uaana aika “te tangira, te kimareirei, te rau, te taotaonaki n nano, te atataiaomata [ae te “akoi,” NW], te raoiroi, te kakaonimaki, te nimamanei, te tau-baang.” (I-Karatia 5:22, 23) Ti na boni kakukureia Tamara are i karawa ae Iehova ngkana ti toua mwin te bwai ni kakairi ibukin te nanorinano ao te nimamannei ae e katauraoia ibukira Iesu.
E Kaotiota te Akoi Iesu Nakoia Aomata Nako
10. E kanga ni kaotiota te akoi Iesu?
10 Te akoi boni kanoan naba uaan te taamnei ae raoiroi. E katoa tai Iesu n akoia aomata nako. A kunea aomata ni kabane ake a ukoukora Iesu bwa e “mwaneia n akoiia.” (Wareka Ruka 9:11.) Tera reireiara man te akoi are e kaotiotia Iesu? E atataiaomata, e mwamwannano, e nanoanga ao e tituaraoi te aomata ae akoi. Bon anne anuan Iesu. E nanoangaia aomata “ba a rawawata, ao a mae nako, n ai aroia tiibu aika akea te tia kawakinia.”—Mataio 9:35, 36.
11, 12. (a) Kabwarabwaraa ana katoto Iesu ngke e karaoa te mwakuri n nanoanga. (b) Tera reireiam man te katoto ae maroroakinaki ikai?
11 E aki tii nanokawaki Iesu ao n nanoangaia, ma e karaoa ae e kona ni karaoia ni buokiia aomata. Iangoa te bwai teuana are e riki. I nanon 12 te ririki ao e karawawataaki te aine temanna n te aoraki ae te nraraa. E ataia neiei bwa ibukin aorakina aei ao i aan te Tua Rinanoni Mote, e baareka ma ane e ringnga naba. (Nakoaia Ibonga 15:25-27) Ma e ngae n anne, e a kairaki neiei man aroaron Iesu ni kaotiota te akoi ao ni baike e a tia ni karaoi nakoia aomata, bwa e na kakoauaa raoi ae e kona ni katoka aorakina Iesu. E boni kona ni karaoia ni mwaakana ao iai nanona ni kani karaoia. E okioki neiei ni kangai i nanona: “Ngkana tao I ringa naba ti kunnikaina, ao I a maiu.” E kakorakoraa neiei bwa e na ninikoria ao n tokina e bon ringa ninirana. N te tai naba anne, e a ataia neiei bwa e a toki aorakina.
12 E namakinna Iesu bwa iai ae e ringnga ao e taratara nako bwa e kan ataia bwa antai. Tao e bae ni maaku neiei bwa e na bae ni boaaki ngkai e a tia n urua te Tua, ai ngaia are e bwaka ao e ruru irarikin waen Iesu ao e a tuangnga te koaua ni kabane. E boaa te aine ae maiu ni kainnano ao n rawawata aei Iesu? E bon aki kona ni karaoa anne! Ma e karaua nanona ao e taku: “Natiu, e kamaiuko am onimaki; naako ma te rau.” (Mareko 5:25-34) Ai korakorara bebeten nanon neiei ngke e ongo taeka aika raonaki n te akoi!
13. (a) Tera kaokoron aroaron Iesu ma Baritaio? (b) Tera aron Iesu nakoia ataei?
13 E kaokoro Kristo ma Baritaio aika matoatoa nanoia bwa e tuai mani kabongana mwaakana ni kairiri ni karawawataia riki iai aomata. (Mataio 23:4) Ni kaitaraan anne, e akoi ao e taotaona nanona n reireinia aomata nako kawain Iehova. Bon te rao ni koaua Iesu ae teimatoa ni mwannanoia taan rimwina ao n akoiia. (Taeka N Rabakau 17:17; Ioane 15:11-15) A bon namakinna ataei bwa a mwengaraoi irarikin Iesu, ao ai bon aron naba ana namakin Iesu. E aki kariaia tabetabena bwa e na tuka kawarana irouia ataei. N te tai teuana, a kakairi taan rimwina irouia mataniwi n Aaro ake i rarikia, n iaiangoi aroni kakawakia i bon irouia, ao a kataia ni tukia aomata bwa a na aki uotiia aia ataei nakon Iesu bwa e na ringia. E aki kukurei Iesu irouia taan rimwina ngke a karaoa aei ao e tuangia ni kangai: “Kanakomaiia ataei akana uarereke nako Iu, ao tai tukiia: ba bon aia bwai uean te Atua.” Imwin anne, a riki bwa bwaai ni katoto ataei aika uarereke iroun Iesu ibukin reireiaia taan rimwina te reirei ae kakawaki ao e taku: “E koaua ae I a tuangngkami, ba ane aki taua bukin uean te Atua n ai aron te teei ae uarereke, ao e na bon aki rin iai.”—Mareko 10:13-15.
14. Baikara kakabwaia aika a reke nakoia ataei imwin te mwakuri n tangira ni koaua nakoia?
14 Karaua iangoa ngkai aron aia namakin tabeman mai buakoia ataei akekei n ririki ake imwina riki ngkana a a ikawai, bwa ane a na uringa ngkoa aron Iesu Kristo ngke ‘e bwabwakoiia ao ni kakabwaiaia.’ (Mareko 10:16) Ni boong aikai, a na bon ururing rikaaki ma te kukurei naba ataei aika a kakabwaiaaki man akoaia irouia unimwaane, ao tabeman riki ake a a tia ni kaotiota tabeakinaia ma nanoia ni koaua n te aro ae itiaki. Ma ae kakawaki riki bwa ataei ake e reke nakoia te aeka ni mwamwannano ni koaua anne n te ekaretia, a ataia man uarerekeia ae e mena taamnein Iehova i aoia ana aomata.
Kaota te Akoi n te Aonnaba ae Ribuaka
15. E aera bwa ti na aki mimi bwa e a karako kaotiotan te akoi ni boong aikai?
15 A bati aomata ni boong aikai aika a namakinna bwa e a aki kona n reke aia tai ni kaota te akoi nakoia tabemwaang. Ibukin anne, a a katoa bong ana aomata Iehova n aitara ma nanon te aonnaba n te tabo n reirei, te tabo ni mwakuri, n aia tai ni mwamwananga ao n te mwakuri ni minita. Tao a kona ni bwara nanora n aaro n ribuaka aikai, ma ti aki riai ni mimi iai. E kaira Bauro Iehova rinanon taamneina bwa e na kamani kauringira, ae te maiu ni “boong aika kaitira” aika kamamate aikai, a nang aitara iai Kristian ni koaua ma te koraki ake “taan tangiriia i bon i rouia . . . taani bangaomata.”—2 Timoteo 3:1-3.
16. Ti na kanga ni boutokaa maiuakinan te akoi are e kaotiotia Kristo i nanon te ekaretia?
16 N te itera are teuana, e kakukurei te aroaro ae kaotiotaki i buakoia Kristian ni koaua i nanon te ekaretia, ae boni kaitaraan raoi ae n te aonnaba ae ribuaka. Ngkana ti katotonga Iesu ngaira n tatabemanira nako, ti na uataboa iai namakinan te aroaro ae itiaki. Ti na kanga ni kona ni karaoa aei? Ni moanakin aei, a bati aika a kainnanoa ara ibuobuoki ao ara kaungaunga n te ekaretia, ngkai a taonaki n aoraki ke karawawata riki tabeua aika kangaanga. Ni “boong aika kaitira” aikai, ao a na rikirake kangaanga n aron akanne, ma tiaki n ae ai tibwa rikia aei. A taonaki Kristian n aeka ni kangaanga naba aikai n taai ake e koreaki iai te Baibara. Ni kaineti ma anne, a rangi ni manena mwakuri n ibuobuoki ngkai, n aroni manenaia naba nakoia Kristian ake a maiu n taai ake rimoa. N te katoto, e kaumakiia Kristian Bauro ni kangai: “Kabebeteia akana a kai toki nanoia, kam na buokiia akana mamara, kam na taotaon nanomi nakoia aomata ni kabaneia.” (1 I-Tetaronike 5:14) E irekereke n aei maiuakinan aroaroni Kristo ae te akoi.
17, 18. Baikara aaro tabeua ake ti kona ni katotonga iai aron Iesu n akoi?
17 Iai tabeia Kristian bwa a na ‘akoakoiia tariia,’ n aron are e karaoia naba Iesu nakoia, rinanoni kaotiotan ara tangira ni koaua nakoia te koraki ake ti a tia ni kinaia i nanon ririki aika bati ao te koraki ake ti tuai naba ni kaitiboo ma ngaiia mai imwaina. (3 Ioane 5-8) Kioina ngkai e biririmoa Iesu ni kaotiota nanoangaaia aomata, ti riai naba ngaira n riki bwa bwaai ni kaungaunga nakoia aomata nako.—Itaia 32:2; Mataio 11:28-30.
18 Ti kona ni kaotiota te akoi ngaira n tatabemanira nako ngkana ti karaoi bwaai tabeua ni kaotiotani mwannanoani mweraoia aomata ao n ota naba n aia kangaanga. Kakaaei aanga ao kamwawaa am tai ibukini karaoan aei ao tabeakinia raoi. Ti aki riai n tii nanoangaia ma ti riai ni kakorakoraira ni buokiia naba! “Kam na i tangitangiri n aia i tangitangiri taari,” aio ana kaumaki Bauro, ao e a manga reitia ni kangai: “Kam na biri rimoa n i karinerine.” (I-Rom 12:10) E nanonaki n aei touani mwin ana katoto Kristo, n tangiriia aomata nako, ni kaotiotan te atataiaomata ao te akoi ao n reireinira bwa ti na kaotiota “te tangira ae aki mamana te aba.” (2 I-Korinto 6:6) E kabwarabwaraa Bauro te tangira ae aekan ana tangira Kristo n te aro aei: “E taotaona nanona te tangira, e atataiaomata [ae te akoi]; e aki babakantang te tangira; e aki kamoamoa te tangira, e aki kainikatonga, e aki karaoa ae aki riai.” (1 I-Korinto 13:4) N oneani mwin are ti na kaiboa unra irouia tarira ma mwaanera, ti bia mutiakina te kaumaki aei: “E bia noraki i buakomi te akoi, te nanoanga, te kabarabure, ba e a tia naba ni kabarai ami bure te Atua i nanoni Kristo.”—I-Ebeto 4:32, BK.
19. Baikara uaa aika raraoi mani kaotiotan te akoi are e kaotiotia Kristo?
19 Arora ni kakorakoraira ni karikirakea te akoi are e kaotiotia Kristo n taai nako, ao ni baika a riki nakoira ni kabane, ti na taia iai uaana ae ti a rangi ni manena i matan te Atua. E na boni kona ni kairiri taamnein Iehova i nanon te ekaretia ni kaotiotii uaa aika raraoi rinanon te taamnei. I rarikin anne, ngkana ti tou mwin ana katoto Iesu ao ni buokiia aomata nako bwa a na karaoa naba anne, ngkanne arora n taromauri ae kakukurei ao ni katiteuanaaki, e na boni kakimwareireia te Atua. Ai ngaia are, ti bia teimatoa ni kekeiaki ni kaotiota aron Iesu ae te nimamannei ao te akoi n aroarora nakoia aomata nako.
Ko Kona ni Kabwarabwaraa?
• E kanga ni kaotia Iesu bwa e “nimamannei ao [e] nanorinano”?
• E kanga Iesu ni kaotiota te akoi?
• Baikara aaro tabeua ake ti kaotiota iai te nimamannei ao te akoi are e kaotiotia Kristo i buakoia aomata aika aki kororaoi
[Taamnei n iteraniba 10]
Ngkana e mamaara ana onimaki tarira temanna n aroni Betero, ti na kukurei n arora baira ni buokia?
[Taamnei n iteraniba 13]
Ko na kanga ni kona n ibuobuoki bwa e aonga n riki te ekaretia bwa te tabo ae kaotiotaki iai te akoi?