Ti Kairaki N Ana Tangira Kristo Bwa Ti Na Bwaina Naba Te Tangira

“E a kaman tangiriia raona ake a mena i aon te aba [Iesu], ao E tangiriia naba ni karokoa te toki.”​—IOANE 13:1.

1, 2. (a) Tera te bwai ae rangi n rianako iai ni kaineti ma ana tangira Iesu? (b) Baikara iteran te tangira aika kakaokoro aika ti na rinanoi n te kaongora aei?

E KATEA te katoto ae kororaoi Iesu ni kaineti ma te tangira. E kaotiotaki ana tangira ni bwaai ni kabane ake e karaoi, taetaena, aroarona, ana angareirei ao matena bwa te karea ni kaboomwi. E kaota ana tangira Iesu nakoia te koraki ake e kaitiboo ma ngaiia ao riki nakoia taan rimwina, ni karokoa tokini maiuna i aon te aba.

² E katea te aroaro ae moan te rietata Iesu nakoia taan rimwina are a riai ni kakairi iai, man ana katoto ae rianako ibukin te tangira. E kairira naba bwa ti na kaota te aeka n tangira anne nakoia taari n te ekaretia ao ai uana naba nakoia aomata nako. N te kaongora aei, ti na maroroakina iai te bwai ae a kona n reiakinna unimwaane n te ekaretia mairoun Iesu ibukini kaotan tangiraia te koraki ake a bure n ikotaki ma aika kakaiaki naba. Ti na maroroakina naba aroni kairaia Kristian man ana tangira Iesu, nakoni karaoani mwakuri aika raraoi ibukia tariia ao aomata nako n taai ake a aitara ma kangaangan te kataumwane, te kabuanibwai ao te aoraki.

3. Tera aroaron Iesu nakoni Betero, e ngae ngke e a tia ni karaoi bure aika kakaiaki?

³ N te tairiki are imwaini maten Iesu, ao e kakeaaki tenua te tai iroun ana abotoro are Betero. (Mareko 14:66-72) Ma e ngae n anne, ao n te tai are e oki iai Betero n aron are e taetae ni burabetinna Iesu, ao e boni kabwaraa naba ana bure Iesu. E anganaki Betero mwioko aika kakawaki iroun Iesu. (Ruka 22:32; Mwakuri 2:14; 8:14-17; 10:44, 45) Tera reireiara n aroaron Iesu nakoia ake a kakaiaki aia bure?

Kaotiota Ana Iango Kristo Nakoia Taani Bure

4. Tera te aroaro teuana ae kainnanoaki riki iai kaotiotan ana iango Kristo?

⁴ Mai buakon aaro aika bati ake a kainnanoa kaotiotan ana iango Kristo, iai teuana ae e kona n rangi ni karawawataa te nano, ae bon te aroaro nakoia aomata aika a kakaiaki aia bure, tao n te utu ke n te ekaretia. E kananokawaki bwa ngkai e a kaani kabaneani bongin ana waaki Tatan, e a rangi ni korakora riki iai buakakan te aroaro ni maiu ni bwainakin nanon aon te aba. A kona ni kairaraangaki ataei ao kaara n tii te arona ae te aki bwerengaki n ataa te aroaro ni maiu ae raoiroi man ae buakaka ae taabangaki n te aonnaba, ao ni kamamaaraki ana motinnano te aomata n toua te kawai ae irariki ibukin te raoiroi. N te moan tienture, iai tabeman ake a riai ni kabaneaki man te ekaretia ni Kristian, ao tabeman riki a boaaki. Bon titeboo naba ma ae e riki ni boong aikai. (1 I-Korinto 5:11-13; 1 Timoteo 5:20) Ma e ngae anne, ngkana a bwaina te tangira are e kaotiotia Kristo unimwaane ake a tabeakin aaro aikai, e a kona ni korakora iai ringan nanon te tia bure.

5. Tera aroaroni Kristo ae a riai ni kakairi iai unimwaane nakoia taani bure?

⁵ A bon riai ni kakairi n taai nako unimwaane iroun Iesu ni boutokai ana kaetieti aika raraoi Iehova. Ni karaoan aei, a kaotiota iai nimamannein Iehova, akoina ao ana tangira. Ngkana e raraoma ni koaua temanna, ngkai e ‘uruaki nanona’ ao e ‘raraoma taamneina’ ibukin ana bure, tao e a aki kangaanga ngkanne irouia unimwaane bwa a na “manga kaetia n te nano ae nimamanei.” (Taian Areru 34:18; I-Karatia 6:1) Ma tera aroia unimwaane ngkana e karitei temanna ao tii teutana nanokawakina ke bon akea?

6. Tera ae a riai n rarawa ni karaoia unimwaane n aroaroia nakoia taani bure, ao bukin tera?

⁶ Ngkana e rawa te tia bure ni butimwaea te reirei man te Baibara ke e kataia ni bukinia tabemwaang iai, tao a na nanobuaka iai unimwaane ao tabeman riki. Ibukina bwa a ataa te ruanikai ae e a tia ni karaoia te aomata anne, tao a kona ni kaririaki bwa a na taekin oin aia namakin ibukin aroaron te aomata anne ao ana mwakuri. Ma e ngae n anne, e karuanikai te un ao e aki kaotiotaki iai “ana iango Kristo.” (1 I-Korinto 2:16, BK; wareka Iakobo 1:19, 20.) E kauringia n aaro aika mataata raoi tabemwaang Iesu ake n ana tai, ma akea te tai ae e taekina iai te bwai ae e kaota iai ribaakin te aomata ke ae na kauekea te kamarakinano. (1 Betero 2:23) Ma e kukurei ni kamataataa n arona n taetaenikawai ao ana mwakuri nakoia taani bure, bwa a kona n raraoma man rairi nanoia ao ni manga karekea akoakia iroun Iehova. Ni koauana, bukin rokon Iesu nakon te aonnaba teuana ae moan te kakawaki naba bwa “e na kamaiuia tani bure.”​—1 Timoteo 1:15.

7, 8. Tera ae na kaiririia unimwaane ngkana a rinanoi kangaanga aika riai n tabeakinaki iroun te komete ni kaboowi?

⁷ E na kanga ana katoto Iesu n te itera aei n rotaki iai aroarora n iangoia te koraki ake a riai ni boaaki man reireiaki n te ekaretia? Uringnga bwa man ana babaire te Baibara ni kaineti ma tabeakinan te kangaanga iroun te komete ni kaboowi i nanon te ekaretia, e kamanoaki iai te nanai ao e kona ni kaira te tia bure ae anganaki te reirei ni kaetieti bwa e na raraoma ao n raira nanona. (2 I-Korinto 2:6-8) E rangi ni kananokawaki bwa iai tabeman aika a aki raraoma ao a riai ni kabaneaki man te ekaretia, ma e ngae n anne ao e kaunganano ataan ae a mwaiti mai buakoia aeka n aomata akanne ake a a manga okira Iehova ao ana ekaretia rimwi riki. Ngkana a bwaina te aroaro are e kaotiotia Kristo unimwaane, a a kabebetea iai kawain te aomata anne n te aro are e a manga iangoa raraomana n aroaroni maiuna ao n tokina e a manga oki. Tabeman mai buakoia taani bure ngkoa aikai, tao a na aki uringi ana reirei te Baibara ni kabane ake a anganaki irouia unimwaane n taai ake imwina riki, ma a na uringnga ae a karineaki irouia unimwaane ao a tabeakinia n aron te tangira are e kaotiotia Kristo.

⁸ Mangaia are, a riai unimwaane ni kaotiota “uaan te Tamnei,” ao ae moamoa riki bon te tangira are e kaotiotia Kristo, e ngae naba ngke a rawa ni butimwaea ana reirei te Baibara taani bure. (I-Karatia 5:22, 23) A riai n aki ienikuria kabaneakin te tia bure man te ekaretia. A riai ni kaotia unimwaane bwa a tangiriia taani bure bwa a na okira Iehova. Ai ngaia are, rimwi riki ngkana e bita nanona te tia bure n raraoma ao n raira nanona n aron ae a kakaraoia taani bure aika bati, tao ane e na rangi ni kakaitau nakon Iehova teuanne ao nakoia naba ‘bwaai n tituaraoi aika mwaane’ ake a karekea te anga ae bebete ibukini manga okiran te ekaretia irouna.​—I-Ebeto 4:8, 11, 12.

Bwainan te Tangira Are E Kaotiotia Kristo n Tain te Toki

9. Taekina ana katoto Iesu ni kaotiotan tangiraia taan rimwina n te aro ae manena.

⁹ E koreaki iroun Ruka ana katoto ae rianako Iesu ibukin ana mwakuri n tangira n te aro ae manena. E ataia Iesu bwa imwin tabeua te tai ao a na ninia te kaawa are e nang kamaunaaki ae Ierutarem ana tautia Rom, n otabwaninia n tuka birinakoia kaaina. E kauringia taan rimwina Iesu ma te tangira ni kangai: “Ngkana kam nora Ierutarem ba e otabaniniaki irouia taanga ni buaka, ao kam na ataia iai ba e a kaan uruana.” Tera ae a riai ni karaoia? E moantaai Iesu n anga kaetieti aika rangi ni mataata ibukin te bwai ae a riai ni karaoia ni kangai: “Ao akana mena i Iutaia ao ke a biri nako ni maunga; ao akana mena i nukan Ierutarem ao ke a oti nako; ao akana mena n nukamotu ao ke a tai rin n te kawa. Ba boong ni kareke kai aikai, ba a na bane n roko baike a koreaki.” (Ruka 21:20-22) Imwin otabwaninian Ierutarem irouia ana taanga ni buaka Rom n 66 C.E., a a tou mwini kaetieti aikai aomata ake a ongeaba.

10, 11. Ti na kanga ni buokaki ni katauraoira imwain te ‘rawawata ae bati’ n iaiangoani birinakoia Kristian rimoa mai Ierutarem?

¹⁰ N aia tai Kristian ni birinako mai Ierutarem, a riai ni bwaina te tangira are e kaotiotia Kristo i marenaia, n aron are e tangiriia naba iai Kristo. Ni koauana, a riai n tibwai aia bwai ake irouia i marenaia. Ma iai riki kakoroani bukin ana taetae ni burabeti Iesu, nakon ae tii kamaunanakoan te kaawa ni kawai anne. E taetae ni burabeti ni kangai: “Ane e na bati te rawawata iai, ae akea arona ma ngke a moa ni karikaki aonaba, ao bon akea arona naba rimwi.” (Mataio 24:17, 18, 21) Tao ti kona naba ngaira n aitara ma kangaanga ao akean ara bwai ake ti kainnanoi ni maiura imwain ao n tain naba te ‘rawawata ae bati’ ae imwaira. Ti na boni buokaki n nanomwaaka iai ngkana iai iroura ana iango Kristo.

¹¹ Ti riai ni kakairi n ana katoto Iesu ni kaotiota te tangira ae aki bangaomata imwain ao n tain naba te rawawata ae bati anne. Ni kaineti ma aei, e reirei ni kangai Bauro: “Ti na bane ni kakukureiia raora i bukin aia raoiroi, ba a aonga ni kateimatoaki iai. Ba E aki kakukureia naba Kristo [“i bon irouna,” NW] . . . Ao te Atua are e riki mai Rouna taotaonan te nano ma kabebetean te nano E na anganingkami te nanona te nano ae ti teuana n ai aroni Kristo Iesu.”​—I-Rom 15:2, 3, 5.

12. Te aeka n tangira raa ae ti riai ni karikirakea ngkai, ao bukin tera?

¹² N aron naba anne, e kaumakia Kristian Betero are e a tia ni butimwaea ana tangira Iesu, bwa a na karikirakea “tangiraia taari ae e aki mamanaki te aba iai” ao ni kaotiota ‘irirakin nanon te koaua.’ A riai Kristian ni ‘kakorakoraia n itangitangiri n te nano ae itiaki.’ (1 Betero 1:22) Ni boong aikai, ti kainnanoa ae bati riki nakon are ti a tia ni kakaraoia rimoa ni karikirakei aeka n aroaro ake e kaotiotii Kristo. E tabe ngkai n rikirake riki karawawataakia ana aomata te Atua ni kabane. Akea ae riai n onimakina mwakoron te waaki ae ngkai, n aron are e kateretereaki raoi ni mangaongaon te waaki ni bitineti ae tibwa riki ibukini kerikaakini manenan te mwane. (Wareka 1 Ioane 2:15-17.) Ma n oneani mwin anne, ti riai ni kaanira riki ma Iehova ao tarira ao ni karikirakei ara iraorao aika kaan i nanon te ekaretia, kioina ngkai e a uakaan tokin te waaki ae ngkai. E anga te reirei ni kaetieti ae kangai Bauro: “Kam na i tangitangiri n aia i tangitangiri taari; kam na biri rimoa n i karinerine.” (I-Rom 12:10) Ao Betero e a manga katuruturua riki ni kangai: “Te bwai ae moan te riai ae te kabatiai ami i-tangitangiri; ba e rabuni buure aika uanao te tangira.”​—1 Betero 4:8.

13-15. A kanga tabeman taari mwaane ni bwaina te tangira are e kaotiotia Kristo imwin rikini kabuanibwai aika karina?

¹³ A kinaaki Ana Tia Kakoaua Iehova ni katobibia te aonnaba ni bwainan te tangira are e kaotiotia Kristo. Iangoiia taani Kakoaua ake a anganano n ibuobuoki imwin angibuaka ao ukeukennanti ake a urui taabo aika bati n te United States mai maiaki n 2005. E raka i aon 20,000 aomata ake a a tia n anganano bwa a na ibuobuoki ibukin ringan nanoia n ana katoto Iesu, ao a bati ake a kitani mwengaia ake a mweraoi iai ao aia mwakuri ni kareketianti ake a a matoa iai, ibukini buokaia tariia aika karawawataaki.

¹⁴ E roko te angibuaka n te aono teuana are e riki iai te oonia ae rietana 10 te mita, ao ibukin anne e a rabuna nako te aba n te abwaki ae 80 te kiromita. Ngke e a ikinako taari, ao a bane n uruaki teuana katenimwakoron auti ao kateitei tabeua riki imwin te oonia ae rangi ni korakora anne. A roko taani Kakoaua aika anganano man aaba tabeua nakon te tabo aei, ni kabonganai rabakauia bwa a na ibuobuoki, ao n uotii aia bwai ni mwakuri ma bwaai ni kateitei ao a kukurei ni karaoi aeka ni mwakuri nako ake a kainnanoaki. Iai naba aine uoman aika Kristian ao bon taari raoi ake a a tia ni mate buuia ake a boboti aia bwai nakon te kaa ae bubura tewaana ao a buti n te raroa ae 3,000 te kiromita ibukin nanoia naba ni kan ibuobuoki. E teimatoa n tiku n te aono anne temanna mai buakoia taari ake Kristian akekei, n ibuobuoki ma te komete ibukin te mwakuri n ibuobuoki n tain te kabuanibwai anne, ao e beku naba bwa te regular bwaiania.

¹⁵ A a tia ni manga kateaki ao n onobwaiaki aia auti taani Kakoaua ao tabeman riki aika raka i aon 5,600 mwaitiia n te aono anne. Tera aia namakin taani Kakoaua n te aono anne n norani bwainakin te tangira ae kamimi nakoia? Iai temanna te tari te aine are e bua naba mwengana ao e a mwaing nakon te auti ae uarereke ae kona n uouotaki i aon te kaa ae raran taubukina ao e uruaki te ai n umum naba iai. A katea ana auti neiei taari aikai ae bon tau ao e mwengaraoi iai. E tei neiei i matan ana auti ae kateaki raoi ao e tang ibukin nanona n rangi ni kakaitau nakon Iehova ao nakoia taari n te onimaki. N itera tabeua riki, a teimatoa taani Kakoaua tabemwaang ni maeka n tabo aika aki teimaan i nanon teuana te ririki ke e nako riki, e ngae ngke a a kaman tia ni kateaki aia auti aika boou. Bukin tera? Bwa a aonga n anganako mwengaia ake a boou nakoia taan ibuobuoki ake a roko. Ai raoiroira te katoto ae kaotiotan ana iango Kristo!

Kaotiotan Aroaroni Kristo Nakoia Akana Aoraki

16, 17. Aaro raa aika ti kona ni kaotiota iai ana iango Kristo nakoia akana aoraki?

¹⁶ Bon tii tabeman mai buakora aika a a tia n aitara ma te kabuanibwai ae karina n riki ae rangi ni kakaiaki. Ma a a tia aomata ni kabane n aitara ma te aoraki, tao bon aorakia ke kaain aia utu. E riki ana iango Iesu nakoia akana aoraki bwa te katoto ibukira. E kairaki n ana tangira bwa e na nanoangaiia. Ngke a roko aomata aika bati n nikiriia aia aoraki irouna, ao “E kabaneia akana aoraki ni kamaiuia.”​—Mataio 8:16; 14:14.

¹⁷ Ni boong aikai, ai akea irouia Kristian mwaakan Iesu ni kakamaiu ae kamimi, ma a bon nanoangaia aoraki n aron naba Iesu. E kanga ni kaotiotaki anne? Teuana te bwai ni kakoaua n aei, bon aroia unimwaane ni kaotiota ana iango Kristo ni bairean te mwakuri n ibuobuoki nakoia akana aoraki n te ekaretia, ao n taraia raoi bwa e na karaoaki te ibuobuoki anne. Ni karaoan te mwakuri anne, a toua iai mwin te boto n reirei ae taekinaki ni Mataio 25:39, 40.a (Warekia.)

18. A kanga taari aine uoman ni kaota te tangira ni koaua nakon tariia n te onimaki, ao tera mwina?

¹⁸ Ni koauana, tiaki nanona bwa e tii kona ni karaoa ae raoiroi te aomata ngkana e riki bwa te unimwaane. Iangoa rongorongon Nei Charlene ae 44 ana ririki, are e reke irouna te kaentia ao e tuangaki bwa ai tii tebwina riki ana bong ni maiu. Ngke a nora te bwai ae e kainnanoia neiei taari aine n te ekaretia aika uoman ae Sharon ma Nicolette, ao rawawatan aron tararuaana irouni buuna are e rangi n tangiria, a anga ngaiia bwa a na kabwanina aia tai ni buoka neiei i nanon ana kabanea ni bong aikai. A raka nako ana kabanea ni bong neiei nakon onoua te wiki, ma a bon teimatoa naba taari aine aikai ni kaota aia tangira nakon Charlene ni karokoa tokini maiuna. E taku Sharon: “Moan te kauruakinano ngkana ko ataia bwa e a aki kona ni marurung temanna. Ma e ngae n anne, e kakorakoraira Iehova. Man te bwai ae riki aei, ti a bane n rikirake n rangi ni kaaniaki ma Iehova ao i marenara naba.” E manga taku buun Charlene: “N na bon uringia taari aika uoman aika rangi n tangiraki aikai n taai nako, n aia mwakuri n akoi ao aia boutoka are a a tia ni buokira iai. I nanoni kabaneani kataakira aei, ao a a tia ni kabebetea nanon raou ae kakaonimaki ae Charlene n aroaroia aika itiaki ao aia iango aika raraoi, ao a anganai naba te raunnano ao buokau ae I rangi ni kainnanoia. N na bon rangi ni kakaitau nakoia n aki toki. E a kakorakoraaki onimakinan Iehova irou ao tangiran naba ara botaki n itaritari ni katobibia te aonnaba man aroia n anga ngaiia.”

19, 20. (a) Baikara iteran ana iango Kristo aika nimaua ake ti a tia ni maroroakini? (b) Tera ae ko motinnanoia bwa ko na karaoia?

¹⁹ Ni kaongora aika tenua aikai, ti a tia ni maroroakini nimaua iteran ana iango Iesu ao arora ni kona ni kakairi n arona n iaiango ao ni mwakuri. Ti bia bwaina te ‘nimamannei ao te nanorinano’ n aron Iesu. (Mataio 11:29) Ti bia botumwaaka naba n akoiia aomata nako, e ngae naba ngkana e a rangi ni kai noraki aki kororaoia ao mamaaraia. Ti bia kaninikoriaira n ongeaba nakon ana kaetieti Iehova ni kabane, e ngae naba ngkana ti aitara ma kataaki.

²⁰ Ao te kabanea ni bwai, ti bia bwaina te tangira are e kaotiotia Kristo nakoia tarira ni kabane, n aron naba are e kakaraoia “ni karokoa te toki.” Ti kinaaki raoi man te aeka n tangira anne bwa taan rimwin Iesu ni koaua ngaira. (Ioane 13:1, 34, 35) Eng, ti riai ni ‘kateimatoa aia itangitangiri taari.’ (Ebera 13:1) Tai tabwarabwara! Motinnanoia bwa ko na kabongana maium ibukin neboan Iehova ao ni buokiia aomata nako! E na boni kakabwaiaa am kakorakora ma nanom ni koaua Iehova.

[Kabwarabwara ae nano]

Ko Kona ni Kabwarabwaraa?

• A kanga unimwaane ni kaotiota ana iango Kristo nakoia akana bure?

• E aera ngkai moan te kakawaki bwa ti na kakairi n aron ana tangira Kristo n tain te toki ae ngkai?

• Ti na kanga ni kaotiota ana iango Kristo nakoia akana aoraki?

[Taamnei n iteraniba 20]

A tangiria unimwaane bwa a na okira Iehova taani bure

[Taamnei n iteraniba 21]

A kanga Kristian ake a kitana Ierutarem ni kaotiota ana iango Kristo?

[Taamnei n iteraniba 23]

A kinaaki Ana Tia Kakoaua Iehova ibukini maiuakinan te tangira are e kaotiotia Kristo