Tera Aron Kakawakin te Kakaitiaki?

TE KAKAITIAKI e kona n nanoni bwaai aika kaokoro nakoia aomata aika a kakaokoro nako. N te katoto, ngkana e tuangaki te tei ae uarereke ae te mwaane iroun tinana bwa e na teboka baina ao ubuna, tao e kona n tii iangoa kamwaimwani baina ma wiina n te ran. Ma e ataa riki ae e kainnanoaki iai tinana. Ao e manga kairia nakoni nnen te ran ao e teboka baina ma ubuna n te tobu, e ngae ngkana e rawa iai te nati aei!

E koaua bwa a kakaokoro nako taiani kaetieti ibukin te kakaitiaki ni katobibia te aonnaba, ao aomata a kakaokoro naba aia iango iai. N taai ake ngkoa, tararuan raoi ana otabwanin te kuura n reirei n aaba aika mwaiti, e a kataneiaia ataeina bwa a na bwabwaina te kakaitiaki. Ni boong aikai, a kona ni mangeange taabo n reirei, n te aro are e a katotonga te bwariko ni maange, ao tiaki aia tabo n takaakaro ao ni kamarurung ataein te reirei. Ao tera aron nanon taian auti n reirei? E taku Darren, ae te tia kaitiaki n te kauarinan n reirei teuana i Aotiteria: “A kona n noraki naba maange i nanon auti n reirei.” Tabeman ataein te reirei a iangoia bwa ngkana iai aika a tuangia ni kangai: “Rikoa te maange,” ke “Kaitiakia,” e nanonaki iai bwa a katuuaeaki. E riki te kangaanga aei ibukina bwa tabeman taan anga reirei a kabongana te mwakuri ni kaitiaki bwa aia aanga ni katuaeia ataei.

N te itera are teuana, ikawai a aki bati ni kaotiota te banna ni katoto ibukin te kakaitiaki n anuani maiuia ao n aia waaki ni bitineti. N te katoto, a mwaiti ana tabo te botannaomata n taiani kawa aika a mangeange ao a aki kan tara. Taabo ni mwakuri aika bubura a kona ni kabarekaa te otabwanin. Tiaki waaki ni bitineti aika a karika baarekan te otabwanin, ma bon aomata aika a kabarekaa. Tao oin rikin baarekan te otabwanin ao kangaanga aika nako mai iai bon korakoran te matai ni kanibwaibwai. Ma aroia aomata n aki itiaki n anuani maiuia, e irekereke naba iai. E boutokoa te iango aei te tarekita ngkoa n te Kaomwanuareta i Aotiteria ngke e taku: “Kaetieti ibukin kateimatoan te mauri iroun te botannaomata a boto i aon kawakinan te itiaki irouia aomata n tatabemania nako.”

Bon iai naba aika a teimatoa n taku bwa te kakaitiaki e bon nakon nanon te aomata, ao akea aia bwai aomata iai. E koaua anne?

Moan te kakawaki te kakaitiaki ni kaineti ma te amwarake, ae ti kabooa n te mwakete, ke ni kanna n te kirabu n amwarake, ke tao ni kanna ni mwengan raoraora temanna. E rangi ni kakawaki bwainan te kakaitiaki irouia aomata ake a kakaraoa te amwarake, ke ake a touatinna. Baai aika baareka, tao baia taan touati ke baia ake a amwarake iai, a kona ni kariki aoraki aika mwaiti. Tera aron taian oo-n-aoraki, ake taabo aika a riai ni kabonganaki riki iai te kakaitiaki? E ribootinaki n te nuutibeba ae The New England Journal of Medicine bwa taokita ma neeti ake a aki teboki baia, tao e kona ni buoka kabwarabwaran ae e aera bwa aoraki aika a mena n taian oo-n-aoraki, a manga ituaki riki n aoraki aika boon bwainnaorakiaia e kona n roko n tebwina te birion te tara n te ririki. E bon riai kakaantaningan ae ti na aki kaaorakaki n aia aki kakaitiaki aomata tabemwaang.

Bon te bure ae rawawata naba ngkana te aomata e kabarekaa ara ran ni moi ni bon nanona ke ngkana tiaki nanona. Ao e karuanikai te ririanna i aon te bike are a bati iai kai-n-iti ma wiia aika raea, ake a a tia ni kamanenaki irouia taani kabonganai taian drug. Ma ae kakawaki riki bon te titiraki nakoira n tatabemanira nako ae kangai: Ti kakaitiaki ni mwengara?

E titiraki ni kangai Suellen Hoy n ana boki ae Chasing Dirt: “Ti teimatoa n itiaki n arora are ngkoa?” E a manga kaekaa i bon irouna n taku: “Tao, ti aki.” E bukina bitakin aia iango aomata ni kaineti ma bwaai aika kakawaki irouia bwa ngaia oin raoi reken te aki-kakaitiaki. Ngkai a aki bati n titiku ni mwengaia aomata, a kona ni kabooa temanna bwa e na kaitiaka mwengaia ibukiia. Ma ngaia are kateimatoan te itiaki e a manga aki rangi ni kakawaki irouia aomata n tatabemania nako. E taku te mwaane temanna: “I aki kakaitiaka te roki n tebotebo ma I bon tebokai, ao e ngae ngke e aki ititiaki mwengau, ma I bon itiaki.”

Ma te kakaitiaki e bon aki tii nanona te itiaki n taraakin tinanikun te aomata, ma bon te aroaro ni maiu ae irekereke ma marurungin te aomata n anuani maiuna ni kabane. Bon te aro ae rota te iango ao te nano ae e irekereke ma te aroaro ni maiu ae riai, ao te taromauri. Ti na noria bwa tera nanon anne.