Ti Buokaki N Ana Tua Te Atua

“Ai bati ra tangiran am tua i rou!”​—TAIAN ARERU 119:97.

1. Tera te iango ae taabangaki ni kaineti ma iran nanon ana tua te Atua?

IRAKIN nanon ana tua te Atua, e aikoa bati ni kakaraoaki ni boong aikai. A mwaiti aika a iangoia bwa e a kabwaranano te aantaeka nakon te mwaaka teuana ae aki kona n noraki. Ti maiu n te tai are a taku iai aomata bwa boni ngaiia aika a riai ni bairea ae koaua ao ae aki-koaua ibukiia. Ao e kangaanga naba noran te kaokoro i marenan te raoiroi ao te buakaka. (Taeka N Rabakau 17:15; Itaia 5:​20) E oti ni mwin te kakaae ae kaineti ma aia iango aomata n aaba aika a aki tautaekanaki irouia Aaro, bwa “angiia kaain Amerika, a kan rineia i bon irouia bwa tera ae eti, ae raoiroi ao ae manena.” A iangoia bwa “te Atua e kai kariaia bwaai ni kabane. A aki tangiri tuua aika matoatoa. A rawa ni kani kairaki maiuiia irouia aomata tabeman ke ni kaetaki aroaroia.” E noria te tia rabakau i aon ana waaki te natannaomata bwa ni boong aikai, “aomata nako a kaantaningaki bwa a na bon uotii aroia ni kakaaea te maiu ae raoiroi ao ae itiaki ibukiia.” E reitia n taku: “Botaki aika tauu aroia aomata a riai ni kaboraoa aia tua ma are tangiraki irouia aomata.”

2. E kanga te moan tua n te Baibara n irekereke ma te kakabwaia ao te akoaki are reke mairoun te Atua?

² Ti riai ni kamatoaa onimakinan ae ti na boni kabwaia man ana kaetieti te Atua, kioina ngkai a mwaiti aomata aika a aki nano raoi n ana tua Iehova. E raoiroi rinanoakin te rongorongo are e moan koreaki iai taekan te tua n te Baibara. Ti wareka ana taeka te Atua aikai ni Karikani Bwaai 26:5: “Aberaam . . . e kakawakina ana tei ae I tuangnga, ma au taeka, ma au kaetieti, ma au tua nako.” A kaman taekinaki taeka akanne, tabeua te tienture imwain are e anga ana Tua Iehova, nakoia ana kariki Aberaam. E kanga aron te Atua ni kakabwaiaa Aberaam ibukin ana ongotaeka nakoina ao nakon ana tua? E berita ni kangai nakoina Iehova ae te Atua: “A na bane botanaomatan aonaba ni kabaia iroun am kariki.” (Karikani Bwaai 22:18) Te ongotaeka nakon ana tua nako te Atua e irekereke ma karekean te kakabwaia ao te akoaki mairouna.

3. (a) Tera aron ana namakin te tia areru temanna ae e kaotiotia ni kaineti ma ana tua Iehova? (b) Baikara titiraki aika ti riai ni mutiakin?

³ E kaota ana namakin ae aki rangi n irekereke ma te tua, temanna te tia areru ae tao natinuean Iuta are e na riki bwa te uea, ngke e kakatonga ni kangai nakon te Atua: “Ai bati ra tangiran am tua i rou!” (Taian Areru 119:97) E aki tii taetae n arona aei ngkana e kakaii nanona, ma e boni kaota iai kani karaoan nanon te Atua ake a kaotaki n ana tua. Titeboo naba ana namakin ma Iesu Kristo, are Natin te Atua ae kororaoi, n te itera aei. E taetae ni burabetinaki bwa e taekina aei Iesu: “I kukurei ni karaoa ae Ko tangiria, Atuau; eng, e mena naba am tua i nanou.” (Taian Areru 40:8; Ebera 10:9) Tera arora iai? Ti karekea te kimwareirei man karaoan nanon te Atua? Ti kakoauaa bwa e manena ana tua Iehova ao ti kabwaia iai? Tera irekereken te ongotaeka nakon ana tua te Atua, ma ara taromauri, anuani maiura, karaoan ara motinnano, ao ara iraorao ma aomata tabemwaang? Ngkana e na reke tangiran ana tua te Atua iroura, ti riai n ataia bwa bukin tera ngkai iai te mwaaka irouna ni katei ao ni kamatoai tuua.

E Riai Iehova ni Katei Tuua

4. Bukin tera bwa iai riain Iehova ni katei tuua?

⁴ Bon iai riain Iehova ni katei tuua i aon te iuniweeti, ibukina bwa boni ngaia te tia Karikiriki. (Te Kaotioti 4:11) E taku te burabeti ae Itaia: “Bon Iehova ara tia kariki-tua.” (Itaia 33:22) E a tia ni katei tuua aika kaineti ma waakin te iuniweeti ake a taua aroni baika a karikaki aika maiu ao aika aki-maiu. (Iobi 38:4-​38; 39:1-​12; Taian Areru 104:5-​19) Aomata aika karikaki a tauaki aroia n ana tua Iehova aika kaineti ma waakin te iuniweeti. E ngae ngke e inaaomata te aomata ni karaoa ana motinnano i bon irouna, ma e na kukurei tii ngkana e aantaeka n ana tua te Atua ibukin te aroaro ni maiu ae riai ao taromauriana.​—I-Rom 12:1; 1 I-Korinto 2:14-​16.

5. E a kanga ni koaua te reirei are n I-Karatia 6:7 ni kaineti ma ana tua te Atua?

⁵ N aron ae ti ataia, ana tua Iehova aika kaineti ma waakin te iuniweeti, a bon aki kona n uruakaki. (Ieremia 33:20, 21) E na kona n reke n te kangaanga te aomata ngkana e riaon tuan waakin te iuniweeti, n aron tuan te katikitiki. Ao ai aron naba ana tua te Atua aika kaineti ma te aroaro ni maiu ae riai, bwa a aki kona ni kamaunaki ao ni katinanikuaki ke n uruakaki n akea te rekenikai iai. A kamatoaki n akea ae e na riaona n aron naba tuan te iuniweeti, e ngae ngke e na aki waekoa n roko te rekenikai nakoia ake a riaona. “E aki konaki ni mamanaki te Atua: ba te bae e unikia te aomata, ao e na manga anaa naba uaana.”​—I-Karatia 6:7; 1 Timoteo 5:24.

Rababan Ana Tua Iehova

6. Tera aron rababan ana tua te Atua?

⁶ Ana tua te Atua ae moanibaan te raoiroi bon te Tua Mairoun Mote. (I-Rom 7:12) Imwin tabeua te tai, Iehova ae te Atua e onea mwin te Tua Mairoun Mote n “ana tua Kristo.”a (I-Karatia 6:2; 1 I-Korinto 9:21) Kioina ngkai Kristian ngaira aika a mena i aan “te tua are moan te raoiroi, are te tua n inaomata,” ti ota ngkanne bwa e aki tii katei tuua te Atua aika kaineti ma anuani maiura tabeua, tao n aron baika a riai ni kakoauaki aika iai rekerekeia ma te taromauri, ke taiani katei. Ana kaetieti a irekereke ma anuani maiura ni kabane, n ikotaki naba ma waakin te utu, te aro ni bitineti, te aroaro nakoia aomata aika tiaki aekara n aron te mwaane ma te aine, te aroaro nakoia raao ni Kristian, ao ai te taromauri ae koaua.​—Iakobo 1:25, 27.

7. Taekin ana tua te Atua tabeua aika kakawaki.

⁷ N aron anne, e taku te Baibara: “E aki reke uean te Atua irouia taani wene ni bure, ma taan taromauri boua, ma taani kimoa bun te aomata, ma mwaane aika baka ni kan aine, ao mwaane aika bo ma mwaane, ao taan ira, ma akana mataai ni kanibwaibwai, ma taan nim kamanging, ma taan taetaebuaka, ma taani babakanikawai.” (1 I-Korinto 6:9, 10) Eng, te wene ni kimoa ao te wene ni bure bon tiaki tii “te takaakaro.” Mwakuri ni wene ni bure i marenaia aomata aika titeboo aroia n aron te mwaane ma te mwaane ao te aine ma te aine, bon tiaki aroaro ni maiu aika raoiroi. A bane n urua ana tua Iehova. Ao ai uana naba ma te iraa, te kewekewe, ao te uarao. (Taian Areru 101:5; I-Korote 3:9; 1 Betero 4:15) Iakobo e kabuakakaa te kamoamoa, ao Bauro e kauringira bwa ti na kararoaira man taetae aika bubuaka ao te wi ni kamwarane. (I-Ebeto 5:4; Iakobo 4:16) Tuua aikai ni kabane boni kanoan naba ana tua te Atua ae kororaoi ibukia Kristian.​—Taian Areru 19:7.

8. (a) Tera manenan ana tua Iehova? (b) Tera raoi nanon te taeka n Ebera ae “tua”?

⁸ Kaetieti aika kakawaki aikai a kaotia bwa e rangi n nano ana tua Iehova aika kaotaki n ana Taeka. Bon tiaki tii taiani kaetieti aika a na iraki nanoia, ao akea naba imwina. Ma ana tua e aana te maiu ae raoiroi ma n uaana, ao a kanakoraoaki aroaroni maiuia aomata iai. Ana tua te Atua a kateimatoaira, a katereterea ae riai ao ae aki riai, ao a manena ibukin te reirei. (Taian Areru 119:72) Te taeka ae “tua” ae kabonganaki iroun te tia areru, e rairaki man te taeka n Ebera ae toh·rahʹ. E taku te tia rabakau temanna n te Baibara: “E reke te taeka aei man te weabe ae nanona kairia, uaiakinna, ao karokoa i moa. E . . . nanona iai, te kaetieti ibukin te aroaro ni maiu.” N ana koaua te tia areru, te tua bon te bwaintangira mairoun te Atua. Tiaki te koaua ngkanne bwa e riai karinean naba ana tua te Atua iroura, ao ni kariaia kairani maiura iai?

9, 10. (a) Bukin tera bwa ti kainnanoa te kairiri ae kona n onimakinaki raoi? (b) E na kanga n reke te maiu ae kakukurei ma n nakoraoi?

⁹ Aomata ake a karikaki i karawa ao i aon te aba, a kainnanoa te kaetieti ma te kairiri ae kona n onimakinaki raoi. E kaineti naba aei nakon Iesu ao anera tabemwaang ake a mwaaka riki nakoia aomata. (Taian Areru 8:5; Ioane 5:30; 6:38; Ebera 2:7; Te Kaotioti 22:8, 9) Ngkana aomata aika kororaoi aikai a kainnanoa ana kairiri te Atua, ao a na rangi ni kakabwaiaki riki iai aomata aika aki-kororaoi! Rongorongon aia waaki aomata ao bwaai aika a a tia n riki nakoira a kakoauaa ana taeka Ieremia aikai: “Iehova, I ata kawain te aomata ba e aki mena i nanona: tiaki ana bwai te aomata ae nakonako te kaeti eueutakina.”​—Ieremia 10:23.

¹⁰ Ti riai n onimakina te Atua ibukin kairirara ngkana ti tangira te maiu ae kakukurei ma n nakoraoi. Te Uea ae Toromon e ataia bwa e karuanikai maiuakinan ae boraoi ma kaetieti ake e kateia te aomata i bon irouna, aika aki boboto i aon ana kairiri te Atua: “Iai te kawai ae e taku te aomata ba e riai, ao tokina boni kawai aika nako n te mate.”​—Taeka N Rabakau 14:12.

Bukin Tangiran Ana Tua Iehova

11. Bukin tera bwa ti riai ni kan ota n ana tua te Atua?

¹¹ Ti riai ni karikirakea tangiran te kan ota raoi n ana tua Iehova. E kabwarabwaraa ingaingan nanona iai te tia areru ngke e taku: “Kaure matau, ba I aonga n taratarai bwaai ni kamimi mai nanon am tua.” (Taian Areru 119:18) Rikiraken ara atatai n taekan te Atua ma kawaina nako, e na kakorakoraa ara kakaitau ibukin te koaua man ana taeka Itaia aikai: “Bon Iehova ae Atuam Ngai, ae I reireiko arom ae ko na kabaia iai, ae I kaiririko i nanon te kawai ae riai ba ko na nakonako iai. Ko bia kaman iri nanon au tua nako!” (Itaia 48:17, 18) Bon nanon Iehova bwa a na kararoaki ana aomata man taiani kangaanga ao a na kukurei ni maiuiia, man iran nanon ana tua nako. Ti na neneri bwaai tabeua aika kakawaki aika kaotia bwa bukin tera ngkai ti riai n tangira ana tua te Atua.

12. E a kanga ana atatai Iehova ibukira ni karikia bwa te tia Katei Tua ae moan te raoiroi?

¹² Ana tua te Atua a karaoaki iroun Teuare e atai raoi arora. E atai aroaroia aomata ni kabane Iehova kioina ngkai boni ngaia ara tia Karikiriki. (Taian Areru 139:1, 2; Mwakuri 17:24-​28) Raoraora ni kaan, ara koraki, ao ara karo, a aki kona n atai raoi arora n aron ataakina iroun Iehova. E atai riki arora te Atua nakoira! Akea kabotauan rabakaun ara tia Karikiriki n atai arora n taamnei, ara namakin, ara iango ao kainnanora n te itera n rabwata. E kaota ana atatai ibukin karikara, bwaai aika ti tangiri, ao tiara, n arona n tabeakinira. E atai kabwakara Iehova ma e ataa naba aron ara konaa n uaiakina ae raoiroi. E taku te tia areru: “E atai arora ni karaoaki; E uringira ba taano ngaira.” (Taian Areru 103:14) Mangaia are ti kona n namakina te mweeraoi n taamnei ngkai ti uaiakina iran nanon ana tua, ao ni butimwaea ana kairiri.​—Taeka N Rabakau 3:19-​26.

13. Bukin tera bwa ti kona ni kakoauaa bwa e tabeakinira ni koaua Iehova?

¹³ Ana tua te Atua e karaoaki iroun Teuare e tangirira. E rangi n tabe ma teimatoan mweeraoira te Atua. Tiaki te koaua bwa e kakorakoraa n uaiakina ae raoiroi ngke e anga Natina “i bukini kamaiuaia te koraki”? (Mataio 20:28, BK) Tiaki te koaua bwa e berita Iehova bwa ‘e na aki kitanira bwa ti kawa ni kaririaki n te aro ae ti na aki kona n teimatoa iai’? (1 I-Korinto 10:13) Te Baibara e kakoauaa nakoira bwa e boni ‘mumutiakinira’ te Atua. (1 Betero 5:7) Bon akea riki ae ai aron Iehova n tatangira, n aron katauraoan kaetieti aika raraoi ibukia aomata. E ataa ae raoiroi ibukira, n ikotaki ma te bwai ae na karika kukureira ao rawawatara. E ngae ngkai ti aki-kororaoi ao ti kakaraoi kairua, ma ngkana ti uaiakina te raoiroi, ao E na kaota ana tangira rinanon kawai aika a na karekea te maiu ma taiani kakabwaia nakoira.​—Etekiera 33:11.

14. Tera te kaokoro ae kakawaki i marenan ana tua te Atua ao aia iango aomata?

¹⁴ A rau nanora ngkai e aki-bibitaki ana tua te Atua. N taai aika kamangaongao aikai, Iehova e a riki bwa te bwaa ae matoatoa, ae teimatoa n aki totoki. (Taian Areru 90:2) E taekina aei i bon ibukina: “I aki bibitaki Ngai ae Iehova.” (Maraki 3:6) A bon kona n onimakinaki raoi ana kaetieti te Atua ake a koreaki n te Baibara, ma aia iango aomata a bibitaki n taai nako. (Iakobo 1:17) N te katoto, i nanon ririki aika bati, taan rabakau n te iango, a a tia ni kaungaa aron kairaia ataei n te aro ni kamona, ma iai tabeman aika a manga bita aia iango iai ao n taekinna bwa e kairua aia iango anne. Kaetieti ma reirei aika bwainaki irouia kaain te aonnaba ni kaineti ma aei, a bibitaki nako naba, ao kaanga a a irira naba ukin te ang. Ma e aki bibitaki ana Taeka Iehova. E teimatoa ana reirei te Baibara ibukin kairaia ataei ma te tangira, i nanon tienture aika mwaiti. E korea aei te abotoro Bauro: “Taama, kam na tai kaunia natimi: ma kam na kaikawaiia i nanon te kataereaki n reireiaki ma te tuatuangaki aroia aika riai i matan te Uea.” (I-Ebeto 6:4) Ai karaunano ra ataakin ae ti kona n onimakini ana kaetieti Iehova ngkai a aki-bibitaki!

Kakabwaiaia ake A Taua Ana Tua te Atua

15, 16. (a) Tera ae na riki ngkana ti maiuakina ana kaetieti Iehova? (b) E na kanga ana tua te Atua n riki bwa te bwai ni kairiri ae raoiroi ibukin te mare?

¹⁵ E taku te Atua rinanon ana burabeti are Itaia: “Te taeka ae I atongnga e na . . . karaoa kanoani muiokoana.” (Itaia 55:11, BK) N aron naba anne, ngkana ti kabanei korakorara ni maiuakina ana kaetieti te Atua ake a kuneaki n ana Taeka, a na nakoraoi maiura, ti na kakaraoa ae raoiroi, ao ti na kukukurei.

¹⁶ Iangoa aron raoiroin ana tua te Atua ibukin kateimatoan te mare. E korea aei Bauro: “E na karineaki te mare irouia aomata ni kabaneia, ao e na aki kamwara te ne ni wene: ba E nang kabuakakaia taani wene ni bure ao taani wene ni kimoa te Atua.” (Ebera 13:4) A riai n i karinerine raao ni mare ao n tangiriia naba i bon irouia: “Kam na bane n tangiriia bumi, te mwane e na tangira buna n ai arona n tangiria boni ngaia; ao te aine e na karinea buna.” (I-Ebeto 5:33) Te aeka n tangira ae kainnanoaki, e kabwarabwaraki raoi n te 1 I-Korinto 13:4-8: “E taotaona nanona te tangira, e atataiaomata; e aki babakantang te tangira; e aki kamoamoa te tangira, e aki kainikatonga, e aki karaoa ae aki riai. E aki ukoukori ana bwai, e aki kakaiun, e aki mutiakina te karawawataki. E aki kimareirei n te buakaka, ma e kimareirei n te koaua. E taotaona nanona nakoni bwaai ni kabane, e onimakini bwaai ni kabane, e kaantaningai bwaai ni kabane, e nanomwaka nakoni bwaai ni kabane. E bon aki bwaka te tangira.” E na bon aki uruaki te mare ngkana e bwainaki te aeka n tangira aei.

17. Baikara kakabwaia aika a kona n reke ngkana ti maiuakina ana kaetieti Iehova ni kaineti ma kabonganan te manging?

¹⁷ Teuana naba te kakoaua ibukin manenan ana kaetieti Iehova, bon man arona ni kabuakakaa te koro ni manging. E ribaa naba ‘nimakin te wain ae bati.’ (1 Timoteo 3:3, 8; I-Rom 13:13) A mwaiti aika a rawa nakon ana kaetieti te Atua n te itera aei, ao a rotakibuaka n aoraki ake a reke ke e a buakaka riki iai aroia ibukin kabatiaan te manging. Tabeman a a tia n reke irouia te mwaan are a tii mooi ibukin “kabebetean rawawatan nanoia,” ibukina bwa a katinanikua ana reirei te Baibara. A mwaiti kangaanga aika reke man te aki-taubaang n te manging, n aron te aki-karinerine, rikiraken te aki-rau ke te maenako n te utu, bakataean te mwane, ao ai buan te mwakuri. (Taeka N Rabakau 23:19-​21, 29-​35) Tiaki te koaua bwa a kamanoira ana kaetieti Iehova ni kaineti ma kabonganan te manging?

18. A manena ana tua te Atua ni kaineti ma te mwane? Kabwarabwaraa.

¹⁸ A manena naba ana kaetieti te Atua ni kaineti ma te mwane. E kaumakia Kristian te Baibara bwa a na kakaonimaki ma n tataningamarau ni mwakuri. (Ruka 16:10; I-Ebeto 4:28; I-Korote 3:23) Ibukin iran nanon te reirei aei, ao a mwaiti Kristian aika a a tia ni karikirakeaki n aia mwakuri, ke a kateimatoaki iai ngkana a kamotirawaki tabeman. Kakabwaia aika irekereke ma te mwane, a kona n reke ngkana e rawa te aomata nakon aroaro aika aki-riai ao e aki katikaki naba nanona nakon te takakaro ma te mwane, te moko, ao kabonganan taian drug n te aro ae aki riai. Akea te nanououa bwa ko na kona n iangoi riki katoto tabeua man ana kaetieti te Atua aika manena ibukin kabonganan te mwane.

19, 20. E aera ngkai e raoiroi riki butimwaean ao iran nanon ana tua te Atua?

¹⁹ A kai betinako aomata aika aki–kororaoi man ana tua ao ana kaetieti te Atua. Iangoa aroia tibun Iteraera n te Maunga are Tinai. E tuangia ni kangai te Atua: “Ngkana tao kam boni kan ongo bwanau, ma ni kawakina au berita, ao kam na riki iai ba bon au aomata mai buakoia botanaomata ni kabaneia.” A kaeka ni kangai: “Ti na tou mwin ana taeka Iehova ni kabane.” Ma a bon rineia ni maiuiia bwa a na kaitaraa are a a tia ni beritanna!​ (Te Otinako 19:5, 8; Taian Areru 106:12-​43) Ti na aki karaoa anne, ma ti na butimwaei ma ni boutokoi ana kaetieti te Atua.

²⁰ Reken te rabakau ao te kukurei boni man te reitaki ma ana tua Iehova ae akea n ai arona, are e a tia ni katauraoia ibukin kairiran maiura. (Taian Areru 19:7-​11)Ti riai naba n ataa kakawakin ao manenan ana reirei te Atua, ngkana e na nakoraoi karaoan anne iroura. E na maroroakinaki aio n te kaongora are imwina.

[Kabwarabwara ae nano]

Ko Uringnga?

• E aera bwa ti na onimakinna ae a na kona ni buokira ana tua te Atua?

• Tera bukina ngkai ti riai n tangira ana tua Iehova?

• A ibuobuoki n te aro raa ana tua te Atua?

[Taamnei n iteraniba 21]

E bati ni kakabwaiaki Aberaam ibukin ana ongotaeka nakon ana tua Iehova

[Taamnei n iteraniba 23]

Te tabeaianga n te maiu ae rangi n tabetabe aei, e katikia nako aomata aika mwaiti man ana tua te Atua

[Taamnei n iteraniba 25]

Ana tua te Atua, e teimatoa ao e aki bibitaki n aron te biikan