Bwaina Te Taotaonakinnano, Bwa E Aonga N Reke Te Kaniwanga Iroum!
“Aomata aika kakorakoraia ni kani karekea te kaniwanga a taotaon nanoia ni karaurau nakoni bwaai ni kabane.”—1 I-KORINTO 9:25.
1. N aron are taekinaki n I-Ebeto 4:22-24, a kanga aomata aika mirion ma mirion mwaitiia ni kaotia bwa a kani katabui maiuia nakon Iehova?
NGKANA ngkoe temanna mai buakoia Ana tia Kakoaua Iehova aika a tia ni bwabetitoaki, ao ko kaotia iai ngkanne bwa ko a tauraoi n ira te kaboo are e na reke iai te kaniwanga ae te maiu ae akea tokina. Ko kariaia iai bwa ko nang karaoa nanon Iehova. Imwain katabuan maiura nakon Iehova, ao a mwaiti i buakora aika a riai ni karaoi moa bitaki aika bati bwa e aonga ni manena ao ni butimwaeaki ara katabu iroun te Atua. Ti kakairi n ana reirei te abotoro Bauro nakoia Kristian ngke e kangai: “Kam na kitana te aomata nikawai are aromi ni maeka ngkoa, are nangi riki ni buakaka n tou mwin taiani kaibabaru aika mamana te aba . . . Karina te aomata nabangkai, are karaoaki ba aron te Atua n te raoiroi ao n te itiaki are riki man te koaua.” (I-Ebeto 4:22-24) N nanona teuana riki, imwain karaoan ara katabu nakon te Atua, ti riai moa ni katinanikui aroaroni maiura aika bubuaka ake ngkoa.
2, 3. E kanga te 1 I-Korinto 6:9-12, BK ni kaotia bwa a riai ni karaoaki bitaki aika uoua, bwa e aonga n reke akoara i matan te Atua?
2 Aroaro ake a kaakaraoaki ngkoa, ake a riai ni katinanikua taani Kakoauaa Iehova ni koaua, boni bwaai aika a kabuakakaki n ana Taeka te Atua. E taekin tabeua mai iai Bauro n ana reta nakoia I-Korinto ngke e taku: “Kam bon ataia ba a na aki ababa n Uean te Atua aomata aika a buakaka. An tai kairua: tani kamara, tan taromauri boua, tani wenenibure, mane aika a kamara ma raoia ni mane, tani iraa, tani mataai, tani manging, tani kabuakaka, tani kuribai, a na aki ababa aeka n aomata akanne n Uean te Atua.” E kaotia imwina riki bwa Kristian ake n te moan tienture, a karaoi bitaki ni maiuiia ngke a manga taku: “Bon akanne naba aroia tabeman i buakomi ngkoa.” Noria bwa e taekinaki ae aroia rimoa anne, ao e aki taekinaki ae aroia ngkai.—1 I-Korinto 6:9-11, BK.
3 E iangoia Bauro bwa e raoiroi naba karaoan bitaki riki tabeua, bwa e a manga taku: “I kona ni karaoi bai ni kabane. Ma a aki bane bai ni bongana [i bukiu].” (1 I-Korinto 6:12, BK) Mangaia are ni boong aikai, aomata aika mwaiti aika a kan riki bwa Ana tia Kakoaua Iehova, a nora riain te rawa nakon bwaai aika tao a riai ma akea bonganaia ke a aki teimaan manenaia. A kona baikai ni kana ara tai ae bati ao ni katannakoira man bwaai aika kakawaki riki.
4. Tera ae a nanoteuana iai Kristian aika a a tia ni katabuaki ma Bauro?
4 Te katabu nakon te Atua bon te bwai ae karaoaki ma te ingaingannano, n akea te ngurengure ke ni kakeaa iangoan ae karaoan anne, e rangi ni matoatoa ma ni kangaanga. Kristian aika tia ni katabuaki, a nanoteuana ma Bauro, are e taekina aei imwin rikina bwa te tia rimwin Kristo: “I a tia ni kaki bai ni kabane i [bukin Iesu], ao I arani bai ni kabane ba mange, ba e aonga n reke Kristo irou.” (I-Biribi 3:8, BK) E kukurei n taekinna Bauro bwa e rawa nakon bwaai aika aki bati ni manena, bwa n te aro anne e na teimatoa iai ni kaakaraoa nanon te Atua.
5. Te aeka ni kabobirimwaaka raa, are e tokanikai iai Bauro, ao ti na kanga ni karaoa naba aekan anne?
5 E bwaina te taotaonakinnano Bauro ngke e ira te kabobirimwaaka n te aro n taamnei, ao n tokin te kaboo anne, e a kona n taekina iai ae kangai: “I a tia ni buaka n te buaka are raoiroi, I a tia ni biribiri, I a tia ni kawakina te onimaki. Ao i mwin ngkai ao e kamenaki i mwaiu baun te raoiroi, are E nang anganai te Uea, are te tia motiki-taeka ae raoiroi, n te bong arei; ao tiaki ti ngai, ma E nang angania naba aomata ni kabaneia aika tangira kaotina.” (2 Timoteo 4:7, 8) Te koaua bwa ti na kona naba ngaira n taekina ae titeboo ma aei? Ti kona ngkana ti bwaina te taotaonakinnano ma te onimaki, i nanon ara tai n ira te kabobirimwaaka irouia Kristian, n akea te kua ao n nanomwaaka ni karokoa ti roko n tokira.
E Kainnanoaki te Taotaonakinnano Ibukin Karaoan ae Raoiroi
6. Tera te taotaonakinnano, ao baikara itera ake uoua aika ti riai ni kaotiotia iai?
6 Taeka n Ebera ao n Erene ake a raira te taeka ae ‘taotaonakinnano’ n te Baibara, e nanonaki iai bwa iai korakoran te aomata ke ana konabwai ni kaeta arona i bon irouna. A aki toki ni kabwarabwaraa te iango ae te buubai man karaoan ae buakaka. Ma e teretere bwa bwainan te taotaonakinnano ae bati, e kainnanoaki naba ngkana ti na kabonganai rabwatara ibukin karaoan mwakuri aika raraoi. Te bwai ae a kani kaakaraoia aomata aika aki-kororaoi, bon karaoan ae kairua, mangaia are uaekaki aron ara kabokorakora. (Te Minita 7:29; 8:11) Ti riai naba ni kakorakoraira nakon karaoan ae raoiroi, ngkana ti na rawa nakon karaoan ae buakaka. Ni koauana, kaetietan ara iango nakon karaoan ae raoiroi, bon te anga ae te kabanea n raoiroi, ibukin katinanikuan te mwakuri ae buakaka.
7. (a) Tera ae ti riai n tataroia, n aron are e karaoia Tawita? (b) Kananoan ara iango i aon tera, are e na buokira ni bwaina te taotaonakinnano?
7 E teretere iai bwa e rangi ni kakawaki te taotaonakinnano, ngkana ti na kakororaoa nanon ara katabu nakon te Atua. Ti riai n tataro n aron are e karaoia Tawita: “Te Atua, Ko na karika te nano ae itiaki i nanou; ao Ko na manga karaoa te tamnei ae botumwaka i nanou.” (Taian Areru 51:10) Ti kona ni kananoi ara iango i aoni kakabwaia ake a na reke man katinanikuan mwakuri aika bure ke aika kamamaaraira n te itera n rabwata. Aikai rekenikai aika a kona n reke ngkana ti aki kararoai bwaai aikai: aorakin te rabwata ae kakaiaki, te aki-nakoraoi n te iraorao, ke te moan taai ni mate. N te itera are teuana, iangoi kakabwaia aika a na reke ngkana ti toua kawain te maiu are e tua Iehova. Ma ni koauana, ti aki riai ni mwanuokina are e kona ni mwamwanaira nanora. (Ieremia 17:9) Ti riai n nanomatoa n eki nako kariri ake a na kakerikaka nanora ni boutokai ana kaetieti Iehova.
8. Tera reireiara ae reke man bwaai ake a riki nakoira? Kabwarabwaraa.
8 A ataia raoi angiina i buakora man te bwai are e riki nakoia, bwa te rabwata ae aki-kororaoi, e aki toki ni kakerikaka ingaingan nanora. N te katoto, iangoa aron tataekinan rongorongon te Tautaeka n Uea. E kukurei Iehova n aron ingaingan nanoia aomata ni boutokaa te mwakuri ni kakamaiu aei. (Taian Areru 110:3; Mataio 24:14) Angiina i buakora a namakinna bwa e kangaanga reken te rabakau n tataekina te rongorongo nakoia aomata. E kainnanoia bwa ti na “kaikoaka” rabwatara, ao ni “kaaunganna” n onean mwin are ti na karaoi mwakuri aika aki-kakua.—1 I-Korinto 9:16, 27; 1 I-Tetaronike 2:2.
“Nakoni Bwaai ni Kabane”?
9, 10. Tera ae e nanonaki riki ibukin bwainan ‘te taotaonakinnano ni karaurau nakoni bwaai ni kabane’?
9 Ana kauring te Baibara ibukin bwainan ‘te taotaonakinnano ni karaurau nakoni bwaai ni kabane’ e kaotaki iai bwa e bati riki ae kainnanoaki nakon tii te kerikaki man te un ao buubaira man aroaro aika bubuaka. Ti kona n namakinna bwa e a reke iroura te taotaonakinnano ni kaineti ma aaro aikai, ao ngkana ngaia anne, ao ti kona ni kakaitau iai. Ma tera aroarora riki tabeua are e aikoa bati n oti iai kainnanoakin te taotaonakinnano? Ibukin kamatataana, iangoia bwa aongkoa ti maeka n te aba ae kaubwai ao a rangi n toronibwai iai aomata. Tiaki te koaua bwa e riai n aki kabanebuakaki te mwane i aon baika aki-manena? E raoiroi irouia kaaro bwa a na reiakinia natiia bwa a na aki kabooi bwaai ni kabane ake a nori, tii ibukina bwa a kona ni kabooaki, a anaki nanoia iai, ke e kai reke boona irouia. Ni koauana, a riai kaaro ni katea te banna ni katoto i aon aaro aikai ae tamaroa ngkana a tangiria bwa e na uaana aia reirei nakoia natiia.—Ruka 10:38-42.
10 Ti kona ni kakorakoraa bwainakin te taotaonakinnano ngkana ti taneiai ni maiu ma bwaai aika tii tabeua. E kona naba ni katamaroa riki arora ni kakaitau ibukin bwaai aika iai iroura ao ni kairira bwa ti na nanoangaia te koraki ake a aikoa kona ni karekei baikai, ibukina bwa akea boona irouia. E koaua bwa te aroaro ni maiu ae riai e kauntabaa te iango ae taabangaki bwainakina n aron ae, “karaoa ae raoiroi nakon rabwatam” ke “ko tau ni karekea te kabanea n tamaroa.” Taabo ni katanoata ibukin anaakin nanoia aomata, a karikirakea nanoia aomata ni kani katoki nanoia ni bwaai aika a tangiri, ma a karaoa anne tii ibukin karekean aia raka ae bati. Te aroaro aei, e na kona n totokoa arora ni kakorakora ni kaotiota te taotaonakinnano. E taekinaki ae kangai n te maekatin man aban Eurobe teuana ae kaubwai: “Ngkana ngaia bwa taotaonan te nano nakon iango aika bubuaka e kainnanoa te kakorakora ae bati irouia te koraki ake a karawawataki n te maiu ni kainnano, e na mwaiti raa riki ngkanne kainnanoakin karaoan anne irouia te koraki ake a maeka n aaba aika kaubwai!”
11. Bukin tera bwa e kakabwaia riki taotaonakin nanora man kabooan bwaai aika aki rangi ni manena, ma tera ae e kangaanga iai karaoan aei?
11 Ngkana iai ara kangaanga ni kaineti ma kinaakin ae tera ae ti tangiria ao tera ae ti boni kainnanoia, ao e na kona n ibuobuoki nakoira katean kaetieti tabeua ibukira aika a na tukira man karaoan ae aki-riai. N te katoto, ngkana ti tangiria ni kauarerekea tangiran te boobwai ae aki-riai, ti kona ni kamatoai nanora bwa ti na aki bobwai n te taarau ke ti na aki uota te mwane ae bati ngkana ti bobwai. Uringnga bwa e taku Bauro bwa ‘tangiran te Atua ma te nano ae rau’ e ‘karekea aron te aomata.’ E kamataataa n taku: “Ba akea uotara ngke ti roko i aon te aba, ao e na akea naba uotara ngkana ti a kitanna. Ma ngaia ae ngkana a reke karara ma karabaara, ao a riai n rau naba nanora iai.” (1 Timoteo 6:6-8, BK) A rauaki nanora n aei? Reiakinan karekean te maiu ae bebete, ae akea te nano ni kani karawatai bwaai aika aki-manena iai, are e reke man te nano ni kanibwaibwai, e kainnanoa te nanomwaaka ao te taotaonakinnano. Mangaia are e manena te reirei aei nakoira.
12, 13. (a) Baikara aanga aika e kainnanoaki iai te taotaonakinnano n tain bobotaki ni Kristian? (b) Baikara aanga tabeua ake ti kainnanoa iai karikirakean te taotaonakinnano?
12 Irakin bobotaki ni Kristian, ruunga, ao bwabwaro aika bubura, a kona naba ni kainnanoiko bwa ko na kaotiota te taotaonakinnano. N te katoto, e riai bwainan te aroaro anne bwa a aonga n aki wareware nako ara iango n tain te botaki. (Taeka N Rabakau 1:5) E kona ni kainnanoaki te taotaonakinnano ngkana ti na aki kaunia tabemwaang rinanon te wirikiriki nakoia ake a mena i rarikira, n onean mwin are ti na kakauongo raoi nakon te tia kabwarabwara. Bibitakin ara babaire bwa ti aonga n roko raoi i aon te tai, e kona naba ni kainnanoa te taotaonakinnano. I rarikina naba, e kona ni kainnanoaki te taotaonakinnano ibukin karekean te tai ni katauraoi imwain te botaki, ao ibukin naba taekinan am kaeka n tain te botaki.
13 Bwainan te taotaonakinnano nakon bwaai aika uarereke, e kona ni karababaa ara konabwai ni karaoa anne nakon baika bubura riki. (Ruka 16:10) Mangaia are ai raoiroi ra reiakinara i bon iroura warekan ana Taeka te Atua ao booki ake a kabwarabwaraa te Baibara ni katoa tai, ao neneran ma kananoan ara iango i aon baike ti reiakin! Ai wanawana ra ngaira ngkana ti taotaon nanora nakon karekean mwakuri, iraorao, aroaro ao mwaan aika aki-raraoi, ma ni kona naba ni karau taeka nakon waaki aika anaa te tai ae kakawaki man ara beku iroun te Atua! Katabetabeara n ana mwakuri Iehova, bon te bwai ni kamanomano ae raoiroi ni kaaitarai bwaai ake a na kona ni kararoaira man te baretaiti n taamnei ae mena irouia kaain ana botaki Iehova ae katobibia te aonnaba.
Ikawai Rinanon te Taotaonakinnano
14. (a) A na kanga ataei n reiakina te taotaonakinnano? (b) Baikara kakabwaia aika a kona n reke ngkana a moantaai n reiakina aei ataei?
14 Akea kaantaningan te merimeri bwa e na taotaonakinnano. Te boki ae uarereke are e koreaki irouia taan rabakau ni kaineti ma aroaroia ataei aika uarereke, e kabwarabwaraa ae kangai: “E aki riki i bon irouna te taotaonakinnano, ke e a karina naba n riki. Merimeri ao ataei aika uarereke a kainnanoa aia kairiri aia karo ao aia boutoka ibukin karikirakean te taotaonakinnano. . . . Ngkana a tabeakina kairaia ataei n te itera aei kaaro, ao e na rikirake te taotaonakinnano irouia natiia i nanon ririki ake a kaaea aia kuura n reirei iai.” Te kakaae are e karaoaki ni kaineti ma ataei aika aua aia ririki, e oti iai bwa te koraki ake a a tia n reiakinaki aron te taotaonakinnano “a bae n rikirake bwa ataei aika kai kairaki, a momoaomata, a ingainga ni kaaitarai kangaanga, a onimakinna bwa a kona ni karaoi mwakuri tabeua ao a riki bwa rooro-n-rikirake aika kona n onimakinaki raoi.” Te koraki ake a tuai n rabakau iai, “a namakina riki te maroaa, a kai bwara nanoia, ao a karitei naba. A taonaki n te rawawata ao a birinako man katabeaia ae a kaantaningaki bwa a na kaaitarai.” E teretere bwa ngkana e kan riki te ataei bwa te ikawai ae kai kairaki, ao e riai n reireinna bwainan te taotaonakinnano.
15. Tera ae e kaotaki man akean te taotaonakinnano, are e rangi ni kaokoro ma te tia are e koreaki n te Baibara?
15 N aron naba anne, ngkana ti kan riki bwa Kristian aika ikawai, ti riai n reiakina kaotiotan te taotaonakinnano. Ngkana ti aki kaotiota te aroaro aei, ao ai aron ae ti merimeri n te itera n taamnei. E kaungaira te Baibara bwa ti “na iango ni ikawai.” (1 I-Korinto 14:20, BK) Tiara bwa ti na karokoira “ni kabaneira n te onimaki ae ti teuana, ma atakin Natin te Atua naba, n riki ba te aomata ae ikawai, ao tiara ba onrakeni Kristo.” Bukin tera? “Ba ti aonga n aki manga ataei, ni katiotioaki, ma ni kakamwaeieiaki nako n te angi nako ae te reirei nako, ni mamanaki irouia aomata, ma ni kairaki n te nanowanawana, nakon te kamwaneaki are te burebureaki.” (I-Ebeto 4:13, 14) E teretere ngkanne bwa reiakinan te taotaonakinnano, e kakawaki ibukin arora n taamnei.
Karikirakea te Taotaonakinnano
16. E a kanga Iehova ni katauraoa te buoka?
16 Ti kainnanoa ana ibuobuoki te Atua ae e tatauraoi n taai nako, ibukin karikirakean te taotaonakinnano. Ana Taeka te Atua, ai aron te kiraati ae tamaroa, are e kaotia bwa tera ae ti riai ni bitia ni maiura, ao e katauraoi reirei n ibuobuoki ibukin karaoan anne. (Iakobo 1:22-25) Te botaki n itaritari ae tatangira, e tatauraoi n anga ana ibuobuoki naba. Unimwaane aika Kristian a kaota te atataiaomata n anga te ibuobuoki. E anganga ma te akoi taamneina Iehova ngkana ti butiia n te tataro. (Ruka 11:13; I-Rom 8:26) Mangaia are ti riai ni kukurei ni kabonganai raoi reirei aika katauraoaki aikai. Reirei aika mena n te bwaoki ae mena n te iteraniba 31, a kona n ibuobuoki naba iai.
17. Tera te kaunganano are e anganira Taeka N Rabakau 24:16?
17 Ai karaunano ra ataakin ae a kakawaki ara kakorakora i matan Iehova ngkana ti keiakinira ni kakukureia! E riai aei ni kairira bwa ti na teimatoa n uaiakina riki bwainan te taotaonakinnano. N aki ongeia bwa iraua te tai ae ti tatatata iai, ma ti aki riai ni kabwarai nanora ni kaineti ma ara kakorakora. “Itiua bwakan te aomata ae raoiroi, ma e a manga tei rake.” (Taeka N Rabakau 24:16) Ni katoai taai ake ti tokanikai ni kakukureia iai nanon Iehova, ti riai ngkanne ni kimwareirei iai. Ti kona ni kakoauaa bwa e kukurei iroura Iehova. E taku te tia Kakoaua temanna bwa imwain katabuan maiuna nakon Iehova, ao ni katoai taai ake e tokanikai iai n totokoa te moko ibukin teuana te wiki, ao ai aron ae e karekea bon oin kaniwangana rinanon kabooan te bwai ae manena riki ma te mwane are e a tia ni kakawakinna imwin taonan nanona man te moko.
18. (a) Tera ae irekereke ma ara kabokorakora ibukin te taotaonakinnano? (b) Tera te karaunano ae e a tia ni katauraoia Iehova?
18 Ae kakawaki riki, ti riai n uringnga bwa te taotaonakinnano, e irekereke ma te iango ao te namakin. Ti kona n nora aei man ana taeka Iesu aikai: “Ane tarataraa te aine ba e na kaitaataan nako ina, ao e a tia ni wene ni bure ma ngaia i nanona.” (Mataio 5:28; Iakobo 1:14, 15) Ane e a tia n reiakina arona n taona nanona ma ana namakin nako, e na kunea ngkanne bwa e bebete riki tauan rabwatana ni kabane. Mangaia are ti bia kakorakorai ara iango ibukin kararoan tiaki tii karaoan ae kairua, ma iaiangoana naba. Ngkana a wai iango aika bubuaka, waekoa ni kanakoi ngkekei naba. Ti kona ni birinako man te kariri rinanon kabotoan ara taratara i aon Iesu, ao te tataro. (1 Timoteo 6:11; 2 Timoteo 2:22; Ebera 4:15, 16) Ngkai ti karaoa ara kabanea n raoiroi, ti na kakairi ngkanne n te reirei ae reke man Taian Areru 55:22, BK: “Angani [Iehova] rawawatam, ao e na buokiko, e aki kariaia te aomata ae e raoiroi ba e na konaaki.”
Ko Uringnga?
• Aaro raa aika uoua ake ti riai ni bwaina te taotaonakinnano iai?
• Tera ae e nanonaki ni kaotiotan ‘te taotaonakinnano ni karaurau nakoni bwaai ni kabane’?
• Baikara iango aika manena ibukin karikirakean te taotaonakinnano, ake ko nori n te reirei aei?
• E bwebwerake mai ia te taotaonakinnano?
[Te bwaoki/Taamnei n iteraniba 31]
Aron Kakorakoran te Taotaonakinnano
• Kaotiotia naba ni bwaai aika uarereke
• Kananoa iangoan kakabwaia aika reke mai iai ngkai ao nakon taai aika a na roko naba
• Onean mwin are e katabua te Atua, nakon baika e tangiri
• Katinanikui iango aika bubuaka n te tai ae waekoa
• Kaonrakea am iango ni bwaai n taamnei aika kateimatoaa te aba
• Butimwaea te buoka mairouia raao ni Kristian aika ikawai riki
• Kararoai waaki ake a na karika kaririakim
• Tataroakina ana ibuobuoki te Atua n taai ake ko kaaitara iai ma te kaririaki
[Taamnei n iteraniba 29]
Te taotaonakinnano e kairira bwa ti na karaoa ae raoiroi