E Tokanikai N Tuoakina “Te Toro Ae Kakaonimaki”!
“E a roko te bong ae a na motikaki moa iai taekaia kaaini maneaban te Atua.”—1 Betero 4:17.
1. Tera ae kunea Iesu ngke e tuoa te “toro”?
NI BENTEKOTA 33 C.E., ao e rinea te “toro” Iesu bwa e na kakatauraoa te amwarake n te tai ae riai ibukia “tabonibaina.” N 1914, ao e a tekateka Iesu i aon ana kaintokanuea bwa te Uea, ao n te tai ae waekoa imwin anne e nang tauraoi n tuoia ana “toro.” E kuneia angiia mai buakoia ana “toro” bwa a kakoauaki ni maiuia bwa a ‘kakaonimaki ma ni wanawana.’ Mangaia are e a mwiokoia bwa “mataniwin ana bwai nako.” (Mataio 24:45-47) Ma bon iai naba te toro ae buakaka, are e bon aki kakaonimaki ao e aki wanawana naba.
“Te Toro are Buakaka Arei”
2, 3. E roko maia “te toro are buakaka arei,” ao e kanga n riki?
2 E taekina taekan te toro ae buakaka Iesu n te tai naba are e a tia iai n taekina taekan “te toro ae kakaonimaki ae wanawana.” E taku: “Ngkana tao e taku i nanona te toro are buakaka arei, E kakiriaria rokona au toka; ao ngkana e a tiba batiboiia raona nako n toro, ao ngkana e amarake ma ni moi ma ake a manging; ao e a roko naba ana toka te toro arei n te bong ae e aki kariaria iai, ao n te aua ae e aki ataia, ao e na kataerea ni karawawata, ma ni motika nena i rarikiia taani mamana-te-aba: te tang ma te kangengei wii iai.” (Mataio 24:48-51) Te kibuntaeka ae “te toro are buakaka arei,” e kairi ara iango nakon ana taeka Iesu ake mai mwaina are taekan te toro ae kakaonimaki ae wanawana. Eng, te “toro are buakaka” bon tooro ake a kakaonimaki rimoa.a N te aro raa?
3 Imwain 1914 ao a bati te koraki n toro aika kakaonimaki ake a kaantaningaia bwa a na kaitiboo ma te tia Mare i karawa n te ririki anne, ma e aki koro bukin aia kaantaninga. Uaan aei n ikotaki ma bwaai tabeua ake a rikirake naba, a bati aika un ao a bwara nanoia tabeman. Tabeman mai buakoia te koraki aikai, a a “batiboiia” tariia rimoa n aia bwabwarantiko ao a reitaki ma taani “manging,” aika kaain Aaro aika aongkoa Kristian ngaiia.—Itaia 28:1-3; 32:6.
4. Tera ae e karaoia Iesu nakon te “toro are buakaka,” ao te koraki nako ake a kaotiota naba te banna anne?
4 Kristian rimoa aikai a kinaaki bwa te “toro are buakaka,” ao e katuuaia Iesu n te aro are ‘e kataereia ni karawawataia.’ N te aro raa? E na aki kubariia ao e na aki karekea nakoia te kakabwaia are te nako karawa. Ma a bon aki waekoa ni kamaunaki. A na rinanon moa te tang ma te kangengei wi n “te ro are i ao” ae bon tinanikun te ekaretia ni Kristian. (Mataio 8:12) Ni boong naba akanne, iai tabeman taani kabiraki ake a na manga kaota naba bannaia ae buakaka, n te aro are a na kinaaki bwa raon te “toro are buakaka.” E a bon tia ni katotongaki naba aia aki-kakaonimaki irouia tabeman “tiibu tabemang.” (Ioane 10:16) A na bane n rinanon te “ro are i ao” n te aro n taamnei, ana kairiribai nako Kristo.
5. Tera kaokoron aroaron te toro ae kakaonimaki ae wanawana ma te “toro are buakaka”?
5 Ma e ngae n anne, e rinanon te tutuo “te toro ae kakaonimaki ae wanawana” are titeboo naba ma are e rinanona “te toro are buakaka arei.” Ma a aki roko n te bwara nanoia ao a a manga kaetaki aroaroia. (2 I-Korinto 13:11, NW) Ai aron ae e a kakorakoraki riki tangiran Iehova ma tariia irouia. N tokina ao a a riki iai bwa “bouan te koaua ma aana” i nanon tanuani “boong aika kaitira.”—1 Timoteo 3:15; 2 Timoteo 3:1.
Kibono Aika Wanawana ao Aika Nanobaba
6. (a) E kanga Iesu ni kaikonaka wanawanaia te koraki n toro aika kakaonimaki? (b) Tera te rongorongo are a tataekinna Kristian aika kabiraki aika bati i mwain 1914?
6 Imwin taekinan “te toro are buakaka arei,” ao e anga kaikonaki aika uoua Iesu, ni kaotia iai bwa bukin tera ngkai a kona ni kakoauaki tabeman Kristian aika kabiraki bwa a kakaonimaki ao a wanawana, ao ake tabemwaang a aki.b E kangai kaikonakan te wanawana irouna: “Uean te Atua ai aroia tengaun te kibono, ake a anai aia bwae n oti nako ni butimwaea te tia iein. A nanobaba niman, ao a wanawana niman. Ba ngke a uoti aia bwae nake a nanobaba, ao a aki ua bwa: ma a ua bwa nake a wanawana i nanon aia atinibwa ma aia bwae.” (Mataio 25:1-4) A kauringira kibono ake tengaun taekaia Kristian ake a kabiraki imwain 1914. A a tia ni warebwaia bwa e nang boni kaoti te tia mare n taai akekei are bon taekan Iesu Kristo. Mangaia are a “oti nako” bwa a na kamauria, n aroia n ninikoria n tataekina tokin “aia bong Tientaire” are n te 1914.—Ruka 21:24.
7. A ‘matu’ n ningai Kristian aika kabiraki n te aro n taamnei, ao bukin tera?
7 E bon eti are a kaantaningaia. E bon toki aia bong Tientaire n 1914, ao imwina e a moana ana Tautaeka n Uea te Atua i aan ana kairiri Kristo Iesu. Ma e riki anne i karawa n aki noraki. A a moanna kaain te aonnaba ni karawawataki n te ‘rekenikai’ are e a kaman taekinaki rokona. (Te Kaotioti 12:10, 12) Imwina ao e a roko ngkanne te tai n tutuo. Ibukina bwa a aki mataata raoi iai Kristian aika a kabiraki, a taku n aia iango bwa “e baenikai te tia iein.” E mangaongao aia kaantaninga ao a taboribaaki irouia aomata, n te aro are e a moanna ni mwaarara aia mwakuri ao e a boni kuri n toki te uarongorongo. A katotongia kibono ake n te kaikonaki ake a taekinaki n te aro n taamnei bwa a “nimatutu ma ni matu,” n aron naba are a karaoia Kristian ake a mwaatai ake a aki-kakaonimaki imwin mateia ana abotoro Iesu.—Mataio 25:5; Te Kaotioti 11:7, 8; 12:17.
8. Tera ae karika te takarua ae kangai: “Noria, te tia iein!” ao te tai anne ibukin karaoan tera irouia Kristian aika kabiraki?
8 Ngkanne n 1919 ao iai te bwai ae riki ae akea kaantaningakina. Ti wareka ae kangai: “Ao ngke e a nukanibong, ao e takarua te aba ni kangai, Noria, te tia iein! kam na otinako ni butimaia. Ao a bane n tei rake kibono akekei, ao a kauramwakai aia bwae.” (Mataio 25:6, 7) Ma ngke ai akea te bwai ae kariaaki, ao e roko te wewete ni kautiuti! N 1918, ao e roko Iesu ae “manin te berita,” n ana tembora n taamnei Iehova bwa e na tuoa ana ekaretia te Atua ma ni kaitiakia. (Maraki 3:1) A riai Kristian aika kabiraki n nako ni kawaria n te tai arei n oon te tembora bon i aon te aba. E a boo aia tai ni kaotaa aia “oota.”—Itaia 60:1; I-Biribi 2:14, 15.
9, 10. Bukin tera ngkai iai Kristian tabeman aika “nanobaba” ao tabeman aika “wanawana” n 1919?
9 Ma taninga moa! Bwa iai tabeman ataeinaine aika iai aia kangaanga n te kaikonaki aei. E reitia ni kangai Iesu: “Ao a taku nake a nanobaba nakoia nake a wanawana, Kamai teutana n ami bwa, ba a kani mate ara bwae.” (Mataio 25:8) E aki kona n anganako ootana te taura ngkana akea bwaana. Mangaia are, bwaan te taura e kauringira ana Taeka te Atua ae koaua ao taamneina ae raoiroi, are e kakorakoraia taan taromauri ni koaua bwa a na kaotiota te oota. (Taian Areru 119:130; Taniera 5:14) Imwain 1919, Kristian aika kabiraki aika wanawana a kakorakoraia ni kakaaea nanon te Atua ibukia, e ngae ngke iai mamaaran rabwataia. Ma ngke e roko te wewete bwa a nang tibwaa te oota, ao a tauraoi nako iai.—2 Timoteo 4:2; Ebera 10:24, 25.
10 Ma bon iai naba taani kabiraki aika a aki tauraoi ni karaoa aia karea ke ni kakorakoraia, e ngae ngke a bon tangiria naba ni kani mena i rarikin te tia Mare. Mangaia are ngke e a boo te tai ni kakorakora ibukin tataekinan te rongorongo ae raoiroi, ao a aikoa tauraoi nako iai. (Mataio 24:14) A kataia naba ni kawaeremwea aia mwakuri raoia ake tabeman ake a ingainga nanoia, ngke a butiia teutana aia bwaa. N ana kaikonaki Iesu, tera aia kaeka kibono ake a wanawana? A taku: “Tao e aki tau nako imi ao nako ira: ma kam na nakoia taani kabo bwa ni kabo ami bwa.” (Mataio 25:9) N aron naba anne, Kristian aika kabiraki aika kakaonimaki n 1919 a rawa ni karaoa te bwai teuana are e na kauarerekea oin korakoraia ni kaotiota te oota. Mangaia are a a tokanikai n tuoakia.
11. Tera ae riki nakoia kibono ake a nanobaba?
11 E motikia Iesu ni kangai: “Ao ngke a nako kibono ake a nanobaba ni kaboa te bwa, ao e roko te tia iein; ao a rini ma ngaia n te baka nake a tauraoi aia bwai: ao e a bonotaki naba te mataroa. Ao rimwi a roko kibono ake raoia, ao a kangai, Te Uea, te Uea, ko na kaukia nako ira. Ao e kaekaia ni kangai, E koaua ae I a tuangngkami ba I aki kinaingkami.” (Mataio 25:10-12) Eng, iai tabeman aika a aki tauraoi n rokon te tia Mare. Mangaia are a a kabwaka n tain tuoakia ao a aikoa kona ni kaea te botaki ni mare i karawa. Ai kananokawaki ra!
Te Kaikonaki ni Kaineti ma Taian Tarena
12. (a) Tera are e kabongana Iesu ngke e kaikonaka taekan te kakaonimaki? (b) Antai te mwaane are e “nako”?
12 Imwin ana kaikonaki Iesu ibukin te wanawana, ao e a manga reitia nako ngkanne ni kaikonaka taekan te kakaonimaki. E taku: “Ai aron te aomata temanna ae kan nako n te aba teuana, ao e weteiia ana toro n angania ana bwai nako. Ao e angan temanna nimaua te tarena, ao temanna uoua, ao temanna teuana; e angania nako n ai aron rabakauia; ao e a nako naba.” (Mataio 25:14, 15) Te mwaane are n te kaikonaki bon taekana, are e “nako” ngke e waerake ngkoa nako karawa n 33 C.E. Ma imwain waeraken Iesu ao e kaburei moa “ana bwai nako” nakoia ana reirei ake a kakaonimaki. N te aro raa?
13. E kanga Iesu ni katauraoa te mwakuri ae raababa nako riki, ao e kanga ni mwiokoia ana “toro” bwa a na karikirakea?
13 I nanon ana tai ni karaoa ana mwakuri ni minita Iesu i aon te aba, ao e a moana iai katauraoan te mwakuri ae raababa nako riki ibukin tataekinan euangkerion Uean te Atua ni kabutaa te aba ae Iteraera. (Mataio 9:35-38) Imwain ae e “nako,” ao e a onimakinia ana reirei ake a kakaonimaki bwa a na tararuaa te mwakuri arei, ao e taku: “Ma ngaia ae kam na nako ni kakiritiania botanaomata ni kabaneia, ni babetitoiia nako nanon aran te Tama ma te Nati ma te Tamnei are Raoiroi; n reireiia ba a na kabane baike I tuangngkami n tauu.” (Mataio 28:18-20) Ni kaineti ma taeka aikai ao e mwioko Iesu nakoia ana “toro” bwa a na karikirakea te mwakuri aei ni karokoa okina, ao “e angania nako n ai aron rabakauia.”
14. Bukin tera ngkai a aki kaantaningaki tooro ni kabane bwa e na titeboo mwaitin aia tai ni mwakuri?
14 Te taeka are te anganako ni kaineti ma mwaitin rabakaun te aomata, e kateretereaki iai bwa a aki bane n titeboo aroia Kristian n te moan tienture ke aia konabwai. Tabeman n aron Bauro ao Timoteo, a inaaomata ni karekei aia tai aika bati ibukin tataekinan te rongorongo ke te angareirei. Aroia tabeman e kona ni kauarerekea inaaomataia ni mwakuri. N aroia tabeman Kristian bon tooro, ao tabeman a nimwaoraki, ao a a kara ke iai tabeia n aia utu. E koaua bwa a aki uki nakoia taan rimwin Kristo ni kabane mwakuri nako i nanon te ekaretia. Iai aine aika kabiraki ao tabeman mwaane aika kabiraki aika a aki anganga aia kabwarabwara n te ekaretia. (1 I-Korinto 14:34; 1 Timoteo 3:1; Iakobo 3:1) N aki ongeia bwa tera aroaroia, ma a bane ni mwiokoaki taan rimwin Kristo ni kabane aika kabiraki aika mwaane ma aine bwa a na karikirakei aroia ni kabonganai raoi mwaawan aia tai n te mwakuri ni minita ni Kristian. A karaoa naba anne raoia n rimwin Kristo aika boou ni boong aikai.
Moanakin Tain te Tutuo!
15, 16. (a) N ningai te tai n tuoi mwin taian kekeiaki? (b) Baikara mwioko aika boou ibukin ‘karaoan te karikirake’ ake a anganaki te koraki ake a kakaonimaki?
15 E reitinako te kaikonaki ni kangai: “Ao imwini boong aika bati ao e roko aia uea tooro akekei, ao e kaeti ana bwai ma ngaiia.” (Mataio 25:19) N 1914 ae te tai ae e a rangi ni maan imwin 33 C.E. ao e a moana ueana Kristo Iesu. Tenua ao te iterana te ririki imwina n 1918, ao e a roko n ana tembora n taamnei te Atua ike e a kakoroa iai bukin ana taeka Betero are e kangai: “E a roko te bong ae a na motikaki moa iai taekaia kaaini maneaban te Atua.” (1 Betero 4:17; Maraki 3:1) E a roko te tai n tuoi mwin taian kekeiaki.
16 Tera ae a karaoia tooro ake tarin Iesu ake a kabiraki, ma ana “tarena” te Uea? E bati ae a rangi ni mwakuri korakora i nanon ririki ake man 33 C.E. ni karokoa 1914, n ana mwakuri ni ‘karikirake’ Iesu. (Mataio 25:16) A a tia naba ni kaotiota korakoran nanoia ni kani mwakuri ibukin te Toka n tain te moani buaka n te aonnaba. Ngkai a a bon tau n anganaki tooro aika kakaonimaki aikai, te mwioko ae boou ibukin karaoan ‘te karikirake.’ E a roko te tai are e nang toki iai te waaki ae ngkai. E nang tataekinaki te rongorongo ae raoiroi ni kabuta te aonnaba. E a roko tain “uaan te aba n taiaki.” (Te Kaotioti 14:6, 7, 14-16) A nang ataaki ngkanne bwa antai te koraki ake a aranaki bwa uita ao a nang ikoikotaki naba “te koraki ae uanao” ake tiibu tabemwaang.—Te Kaotioti 7:9; Mataio 13:24-30.
17. A kanga Kristian aika kakaonimaki aika kabiraki n ‘rin i nanoni kimwareirein aia toka’?
17 E bon rangi ni kakimwareirei te tai n tai. (Taian Areru 126:6) E botau ngkanne ma are n 1919, are ngke e a mwiokoia tarina Iesu aika kakaonimaki ake a a tia ni kabiraki, bwa e na raka riki tabeia, ngke e kangai: “Ko kakaonimaki nakoni baika karako, N na karaoiko ba mataniwini baika bati: ko na rin i nanoni kimareirein am uea.” (Mataio 25:21, 23) Ma e a moamoa riki kimwareirein te Toka are boou n ana kaintokanuea n Uean te Atua are e a bon riaon ara konaa iangoana. (Taian Areru 45:1, 2, 6, 7) A rinanon naba te kimwareirei anne te koraki n toro ake a kakaonimaki n aroia n tei ibukin te Uea, ao ni karakaa riki ana bwai i aon te aba. (2 I-Korinto 5:20) E noraki kimwareireiia n ana taetae ni burabeti Itaia 61:10: “N na bati ni kimareirei iroun Iehova, e na kakatonga tamneiu iroun Atuau; ngkae E kunnikaiai ni kunnikai aika bwain te maiu.”
18. Bukin tera ngkai iai aika a aki bwaati n tain tuoakia, ao tera mwina?
18 E kananokawaki bwa iai aika a aki bwaati n tain tuoakia. Ti wareka ae kangai: “E roko teuare anganaki teuana te tarena, ao e taku, Te Uea, I ataiko ba te aomata ae ko tiritiri ngkoe, ae ko tai ike ko aki ununiki iai, ao ko ikoikoti ike ko aki kamrara iai: ao I maku, ao I nako ni karaba am tarena i aantano: noria, ane i roum am bwai.” (Mataio 25:24, 25) N aron naba anne, iai tabeman Kristian aika kabiraki ake a aki roko n te karaoa te ‘karikirake.’ Imwain 1914 ao a aki ingainga ni kan tibwaa aia kaantaninga nakoia aomata nako, ao a aki naba kani moana karaoana n 1919. E kanga Iesu ni kaeka aia waaki ni kamatauninga? E katoki kakabwaiaia ni kabane ao a a teweaki “nako nanon te ro are i ao: te tang ma te kangengei wii iai.” —Mataio 25:28, 30.
E Waaki Nako te Tutuo
19. N te aro raa ae e waakinako iai te tutuo, ao tera ae a kakorakoraia ni karaoia Kristian aika kabiraki?
19 Angiia aomata ake a na riki bwa tooro ake tarin Kristo aika kabiraki n tain te toki, a bon tuai ni mwakuri ibukin Iehova ngke e a moana ana tutuo Iesu n 1918. Nanona ngkanne bwa e aki kona n reke tuoakia? Tiaki ngaia anne. E a tibwa moanaki te tutuo man 1918 nakon 1919, ngke a a tokanikai kaain te toro ae kakaonimaki ae wanawana n tuoakia. E waaki nako tuoakia Kristian ake a kabiraki n tatabemania nako ni karokoa kamatoakia bwa a a tau iai. (Te Kaotioti 7:1-3) Ataakin aei irouia tarin nako Kristo aika kabiraki, e kakorakoraia bwa a na teimatoa ni karaoa te ‘karikirake’ ma te kakaonimaki. A kakorakoraia naba ni kawanawanaia n aroia ni kabatiaa aia bwaa, bwa e aonga n otamwaaka te taura. A ataia naba bwa ngkana a roko n tokin maiuia n tatabemania nako ma te kakaonimaki, ao e na butimwaiia Iesu ni mwengana i karawa.—Mataio 24:13; Ioane 14:2-4; 1 I-Korinto 15:50, 51.
20. (a) Tera ae a kakorakoraia ni karaoia ni boong aikai tiibu tabemwaang? (b) Tera ae a ataia raoi Kristian aika kabiraki?
20 A katotongia naba tariia ake a kabiraki te koraki ae uanao ake tiibu tabemwaang. A ataia ae aia atatai i aon ana kaantaninga te Atua e na kabatiai naba tabeia. (Etekiera 3:17-21) Ma a bon teimatoa naba ni kabatiai aia bwaa rinanon te reirei ao kaean bobotakin te ekaretia, n te ibuobuoki ae reke man ana Taeka Iehova ao taamneina ae raoiroi. A kaotamwakaa aia taura, n aroia n ira te mwakuri n uarongorongo ao n angareirei, n te aro are a a karaoa iai te mwakuri ‘ni karikirake’ ma tariia ake a kabiraki. Ma Kristian aika kabiraki a ataia raoi bwa mwiokon te tarena e mena i nanon baia. A riai n anga taekan aroia nakon kawaakan ana bwai te Uea aika mena i aon te aba. E ngae ngke a karako mwaitiia, ma a aki kona n anga nako tabeia nakoia kaain te koraki ae uanao. Ibukin iaiangoan aei, a teimatoa kaain “te toro ae kakaonimaki ae wanawana,” ni kairiri ni kaineti ma tararuakin ana karikirake te Uea, ao a kakaaitau n aia boutoka kaain te koraki ae uanao ae nako mai nanoia. Kaain te koraki ae uanao a ataa tabeia taria ake taani kabiraki ao a namakina te kakabwaia ni mwakuriia i aan aia tararua.
21. Tera te kaungaunga ae e kaineti nakoia Kristian ni kabane ake imwain 1919 ni karokoa ara bong aikai?
21 Mangaia are e ngae ngke a kaotaira kaikonaki aika uoua aikai ni bwaai aika riki n 1919 ke tao n taai akanne, ma a manena naba nakoia Kristian ni koaua ni kabane ni boong aikai. Ni kaineti ma aei, ao ana kaungaunga Iesu are e anga n tokin ana kaikonaki i aoia kibono ake tengaun, e manena bon ibukia Kristian aika kabiraki imwain 1919, ma e bon teimatoa naba ni manena nakoia Kristian n tatabemania nako. Ti bia bane n taua ana taeka Iesu i nanora are e kangai: “Ma ngaia ae kam na kamarurungingkami, ba kam aki ata te bong arei ma te aua arei.”—Mataio 25:13.
[Kabwarabwara ae nano]
a N aron naba anne imwin mateia abotoro, ao a kaoti “kameanti aika tiritiri” bon mai buakoia unimwaane aika Kristian aika kabiraki.—Mwakuri 20:29, 30.
b Ibukin kabwarabwaran riki ana kaikonaki Iesu, nora te boki ae te Worldwide Security Under the “Prince of Peace,” ae boretiaki irouia Ana tia Kakoaua Iehova, ni mwakoro aika 5 ao 6.
Ko Kona ni Kabwarabwaraa?
• E tuoiia n ningai taan rimwina Iesu, ao tera are e kunea?
• Bukin tera ngkai a a manga katotonga nanon “te toro are buakaka arei” tabeman Kristian aika kabiraki?
• Ti na kanga ni kaotiotira bwa ti wanawana n te aro n taamnei?
• Ti na kanga ni katotongia tarin Iesu ake a kabiraki ake a kakaonimaki, ni kateimatoaa karaoan ‘te karikirake’?
[Te Bwaoki n te iteraniba 26]
E NA ROKO N NINGAI IESU?
Ni Mataio mwakorona 24 ao 25, ao e taekinna iai Iesu bwa e “roko” n aaro aika kakaokoro. E aki kainnanoa bibitakin arona n “roko.” Ma e nanonaki n “rokona” bwa e nang tabeakinia aomata ke taan rimwina, n taai nako ibukin te motikitaeka. Mangaia are e “roko” n 1914 bwa e na moana rikina bwa te Uea n ana kaintokanuea. (Mataio 16:28; 17:1; Mwakuri 1:11) N 1918 e “roko” bwa manin te berita ao e na moana motikan taekaia te koraki ake a taku bwa a toro iroun Iehova. (Maraki 3:1-3; 1 Betero 4:17) N Aremaketon, ao e na “roko” bwa e na motiki taekaia ana kairiribai Iehova.—Te Kaotioti 19:11-16.
Rokona ae taekinaki ni Mataio 24:29-44 ao 25:31-46 e na riki n “te rawawata are korakora.” (Te Kaotioti 7:14) N te itera teuana, e bati n tataekinaki naba taekan te roko, ni Mataio 24:45 nakon 25:30 are e irekereke ma motikan taekaia taan rimwina aika mwaatai man 1918 rake. E taraa n aki raoiroi bwa e na taekinaki n te katoto ae kangai: Ngkana e a “roko” Iesu n tain te rawawata ae korakora, ao a nang anganaki iai kaniwangaia te toro ae kakaonimaki, a nang motikaki iai taekaia kibono ake a nanobaba, ao e nang motikaki naba taekan te toro are e aaurikiriki, are e karabaa ngkoa ana tarena ana Toka. Ngkana ngaia bwa e boni koaua anne, ao e kona n nanonaki iai bwa e na boni bati te koraki ake a kabiraki aika a na kuneaki n aki-kakaonimaki n te tai anne, ao a na bon oneaki mwiia. Ma e ngae n anne, e katereterea Te Kaotioti 7:3 bwa a na bane n tia ni ‘kanikinaeaki’ n aki toki ana toro Kristo ake a kabiraki imwain te rawawata ae korakora.
[Taamnei n iteraniba 24]
Akea te kakabwaia ae reke iroun te “toro ae buakaka” n 1919
[Taamnei n iteraniba 25]
A tauraoi kibono ake a wanawana n rokon te tia mare