E Maiu Ana Taeka Iehova

Reirei Aika Kakawaki Man te Boki ae Iobi

E MAEKA ngkoa te baatua ae Iobi n te aba ae Uti, i Arabia. A rangi ni mwaiti tibun Iteraera aika maeka i Aikubita n te tai naba anne. E ngae ngke tiaki kaain te baronga are tibun Iteraera Iobi, ma e tataromauria Iehova ae te Atua. E taku te Baibara ni kaineti ma teuaei: “Akea arona i aonaba, ba te aomata ae moan te raoiroi ao e eti arona, ao e mamaka te Atua, ao e ririba te buakaka.” (Iobi 1:8) Bon te tai aei, are a a maiu naba iai ana toro Iehova aika rangi ni kakannato are Ioteba ae natin Iakoba, ao te burabeti are Mote.

E iangoaki Mote bwa ngaia ae e korea te boki ae Iobi, ao tao e bae n ataa rongorongon Iobi n tikuna i Miria, are kaan ma te aba ae Uti, i nanon 40 te ririki. Tao e ongo taekan kabanean ririki ni maiun Iobi Mote ngke e a kaani bane abwi aia ririki I-Iteraera n tiotio nako n te rereua.a E rangi ni kan korean rongorongon Iobi, ao ibukin anne e a iangoaki te boki ae Iobi bwa te koro rongorongo ae moanibaan te raoiroi. Ma irarikin anne, e kaekai naba titiraki aika aron aikai: Bukin tera ngkai a rawawata aomata aika raoiroi? E aera Iehova ngkai e kariaia rikin te buakaka? A kona aomata aika aki kororaoi n teimatoa ni kakaonimaki nakon te Atua? E maiu ao e mwaaka ni boong aikai te rongorongo ae n te boki ae Iobi, kioina ngkai boni mwakoron Ana Taeka te Atua ae kairaki koreana naba.​—Ebera 4:12.

“KE E MAUNA TE BONG ARE I BUNG IAI”

(Iobi 1:1–3:26)

N te bongina, e a kananououaki kakaonimakin Iobi i matan te Atua, iroun Tatan. E kariaia Iehova bwa e na kataaki Iobi iroun Tatan n aaro aika kakaokoro. Ma e ngae n anne, ao e bon teimatoa naba Iobi n rawa n “taetaebuaka te Atua.”​—Iobi 2:9.

A roko raoraon Iobi aika teniman bwa a na “tang n nanoangaia.” (Iobi 2:11) A tekateka ma ngaia ao a aki taetae-nikawai ni karokoa e a taetae Iobi ni kangai: “Ke e mauna te bong are I bung iai.” (Iobi 3:3) E tangiria Iobi bwa tera ngke e riki “n ai aroia merimeri aika aki nora te oota,” ke aika bungiaki ni mate.​—Iobi 3:11, 16.

A Kaekaaki Titiraki Aika Boto i Aon te Baibara:

1:4​—A bubukamarui taian rekenibong natin Iobi? A aki. A kaokoro taeka n Ebera ibukin “bong” ao “bongi ni bung,” bwa a tannako ma nanoia. (Karikani Bwaai 40:20) N Iobi 1:4, e kabonganaki iai te taeka ae “bong” ibukin te tai ae man otin taai ni karokoa bungina. Natin Iobi aika itiman, a bobotaki n amwarake ma aia utu n te maan ae itiua te bong, teuana te tai ni katoa ririki. A katoai aia auti nako ni kaakaraoi iai aia botaki n amwarake, ao taben are e boo te botaki n ana auti katauraoan te amwarake ‘n ana bong.’

1:6; 2:1​—Antai aika kariaiakaki bwa a na kaoti i matan Iehova? Ibuakoia te koraki ake a kaoti i matan Iehova, bon iai ana Rikitemanna te Atua, ae te Taeka; anera aika kakaonimaki; ao anera aika ‘natin te Atua,’ ake a aki ongeaba, n ikotaki naba ma Tatan te Riaboro. (Ioane 1:1, 18) A a tibwa karenakoaki Tatan ao ana taimonio mai karawa, teutana te tai imwin tein Ana Tautaeka n Uea te Atua n 1914. (Te Kaotioti 12:1-​12) Ibukina bwa e kariaia Iehova kaotiia i matana, e a kaota iai ana karitei Tatan ao ana bukibuki ake e taekin, nakoia anera ni kabane.

1:7; 2:2​—E taetae Iehova nakon Tatan n akea te tia uataeka? E aki taekinaki n te Baibara aron Iehova n itoman ma anera. Ma, iai te miitara teuana are e kaoti nakon te burabeti are Mikaia, are e nora iai Iehova n taetae ma te anera. (1 Uea 22:14, 19-​23) Mangaia are, e taraa n ae e bon taetae Iehova nakon Tatan n akea te tia uataeka i marenaia.

1:21​—N te aro raa, are e na kona iai Iobi ni manga okira ‘biroton tinana’? Kioina ngkai e karaoa te aomata Iehova ae te Atua “ni bubun aontano,” e a kabonganaki ngkanne te taeka ae ‘tinana’ ikai, n te aro ni kaikonaki, ao e tei ibukin te aonnaba.​—Karikani Bwaai 2:7.

2:9​—Tao tera ana iango buun Iobi ngke e tuanga buuna bwa e na taetaebuakaa te Atua ao e na mate? Titeboo aron rawawataia Iobi ma buuna ni buan aia bwai. E bae ni maraki neiei n tarataraan buuna are e marurung ngkoa, ngke e a karawawataki n te aro ae korakora n te aoraki ae kamwara. A a tia ni mate naba natina ake e tangiriia. Tao e rangi n rawawata ni kangaanga aikai, n te aro are e a aki iaiangoa te bwai ae kakawaki ni koaua, ae te iraorao ma te Atua.

Reireiara:

1:8-​11; 2:3-5. N aron ae e kaotaki n rongorongon Iobi, te aomata ae kakaonimaki e na karaoa ma n taekina ae riai, ma irarikina, e riai naba ni bwaina te nano ae riai ni kaineti ma bukin ana beku iroun Iehova.

1:21, 22. Ngkana ti teimatoa ni kakaonimaki nakon Iehova n taai ake a angaraoi ao n taai naba aika aki anga raoi, ti a kona ni kaotia iai ngkanne bwa e kewe Tatan.​—Taeka N Rabakau 27:11.

2:9, 10. Ti riai ni katotonga Iobi n teimatoa n aki-kaingingaki n ara onimaki, e ngae naba ngkana a iangoia kaain ara utu bwa e aki kakawaki karaoan nanon te Atua iroura ke tao a karawawataira bwa ti aonga ni bita nanora ke ni bwara nanora n ara koaua.

2:13. Akea aia taeka ni kabebetenano raoraon Iobi ibukin te Atua ma ana berita, ibukina bwa a aki kakairi n aroaron te Atua n tarai bwaai.

“N NA AKI KAKI AU RAOIROI MAI ROU”!

(Iobi 4:1–31:40)

E boto aia taetae-nikawai raoraon Iobi ake teniman i aon ae e a tia Iobi ni karaoa te mwakuri ae rangi ni buakaka, mangaia ae e a katuuaeaki n te rawawata ae korakora iroun te Atua. E moan taetae Eribati, ao e taorimwiaki iroun Biretata are e taekin taeka ni kabuakaka. E a korakora riki kabuakakana iroun Toba.

E aki butimwaei aia iango raoraona Iobi aika kairua. Ibukina bwa e aki oota raoi Iobi bwa e aera te Atua ngkai e kariaia bwa e na kammarakaki, e a rikirake raraomana ibukin kani karaoiroana i bon irouna. Ma e ngae n anne, e bon tangira te Atua Iobi ao e taku: “N na aki kaki au raoiroi mai rou ni karokoa mateu.”​—Iobi 27:5.

A Kaekaaki Titiraki Aika Boto i Aon te Baibara:

7:1, BK; 14:14, BK​—Tera ae nanonaki n te “tia buaka”? E a bon rangi ni korakora rawawatan Iobi n te aro are e a iangoia bwa ai aron maiun te tia buaka maiuna. (Iobi 10:17) Kioina ngkai te tai are e kabaneaki i Tiore, ae mani maten te aomata ni karokoa kautakina, bon te tai ae ko aki kona ni birinako mai iai, e a kabotaua iai ngkanne Iobi ma te mwakuri ae akea inaaomatam iai.

7:9, 10; 10:21; 16:22​—Te koaua bwa man taeka aikai, e oti iai bwa e aki kakoauaa te manga-uti Iobi? Taeka aikai bon ibukin boong ake imwain Iobi. Ma tera ngkanne are e nanonna? Tao ana iango teuana, bwa ngkana e mate, ao e na aki ngkanne noraki irouia raoraona. N tarataraana irouia ngkanne, e nang aki okira ana auti ao n aki naba karekea riki ana atatai ni karokoa rokon ana tai te Atua are e a tia n namatia. E kona naba n nanonna Iobi bwa akea temanna ae kona n oki mai Tiore i bon irouna. E teretere raoi n Iobi 14:13-​15 bwa e kaantaningaa te manga-uti Iobi ni boong ake imwaina.

10:10​—E kanga Iehova n ‘nurakina Iobi n ai aron te rannimamma ao ni kabwaninna n ai aron te rannimamma ae bwanin’? Aio bon te kario ni kaikonaki ibukin kabwarabwaraan aron moan rikin Iobi i nanon biroton tinana.

19:20​—Tera nanon ana taeka Iobi ae, “I a kuri mara kanga ma kunni wiu”? N taekinan ae e a kuri mara kanga ma kunin te bwai ae taraana akea kunna, e kona n nanonna iai Iobi bwa ai aron are e rawea maiuna ma a bua angiin ana bwai.

Reireiara:

4:7, 8; 8:5, 6; 11:13-​15. E aki riai bwa ti na waekoa n iangoa te aomata temanna ae karawawataki bwa e a anaa uaan ana mwakuri ao e aki akoaki iroun te Atua.

4:18, 19; 22:2, 3. E riai ni boto ara reirei man ana Taeka te Atua, ao tiaki man oin ara iango.​—2 Timoteo 3:16.

10:1. E kamatakiaki Iobi n te karawawataki, mangaia are e a aki iangoi riki aaro tabeua ake a kona ni karika rawawatana. Ti aki riai n un ngkana ti rinanon te karawawataki, ao riki ngkai e mataata iroura bwa rawawatara anne e irekereke ma kaekaan bukibuki aika kakawaki.

14:7, 13-15; 19:25; 33:24. E kona ni kateimatoaira kaantaningan te manga-uti, ngkana ti aitara ma kataaki ake e kona ni karekei nakoira Tatan.

16:5; 19:2. A riai ni kaungaaki ao ni kakorakoraki aomata n ara taeka nako, ao n aki-kaunaki iai.​—Taeka N Rabakau 18:21.

22:5-7. Akea manen te reirei ae boto i aon te kabuakaka ae aki koaua ao ni kauruakinano.

27:2; 30:20, 21. E aki kainnanoaki te kororaoi ni kateimatoan te kakaonimaki. E kairua tiriburean te Atua iroun Iobi.

27:5. Bon tii Iobi ae kona ni motinnanoia bwa e na aki-kakaonimaki, ibukina bwa e boto te kakaonimaki i aon tangiran te Atua. Mangaia are, ti riai ni karikirakea tangiran Iehova ae korakora iroura.

28:1-28. E atai nnen kaubwain te aba te aomata. Ngkai e ukoukori, e a kairaki iai ni wanawanana nakoni kawai ake i aan te aba, ike e a aki kona n noraki iai iroun te mannikiba ae te tia kamwamwane are e kona n nora ae raroa. Ma e ngae n anne, ao te wanawana are mairoun te Atua, e riki man maakan Iehova.

29:12-15. Ti riai ni karababaa nako ara atataiaomata nakoia ake a kainnanoa buokaia.

31:1, 9-28. E katea te banna ni katoto ibukira Iobi, n arona n rarawa nakon te kaitaataan, te wene ni bure, karaoan ae aki-eti, te aki nanoanga nakoia aomata nako, te mataai ni kanibwaibwai, ao taromaurian boua.

“I RARAOMA I NANONI BUBUN TE TANO MA TE MANNANG”

(Iobi 32:1–42:17)

E a tia ni kakauongo ma te taotaonakinnano Eriu ae e ataei riki, n te kauntaeka are e boo. Ao e ninikoria ni kaota nanona. E kaeta Iobi ma naake teniman ake a kammaraka nanona.

Ni banen ana taeka Eriu, ao e a kaeka Iehova rinanon te ukeukennanti. E aki kabwarabwaraa bukin karawawatan Iobi. Man tabekan titiraki tabeua, e a reke iai ana tai Teuare Moan te Mwaaka ni kaota mwaakana ae kamimi ao wanawanana ae bati nakon Iobi. E kakoauaa Iobi bwa e a tia n taetae ao e aki ataa are e taekinna, ao e taku: “I ribaai, ao I raraoma i nanoni bubun te tano ma te mannang.” (Iobi 42:6) E a kakabwaiaki ana kakaonimaki Iobi ngke e a bane kataakina.

A Kaekaaki Titiraki Aika Boto i Aon te Baibara:

32:1-3​—E roko n ningai Eriu? Kioina ngkai e ongoraai taetae-nikawai ni kabane Eriu, nanona ngkanne bwa tao e a tia n tekateka n te tabo ae uakaan, ike e a kona ni kakauongo mai iai tabeua te tai imwain taetaen Iobi, n urua aia kainabwabu raoraona ake teniman, ae maanna itiua te bong.​—Iobi 3:1, 2.

34:7​—E kanga n riki Iobi n aron te mwaane “ae nima te taetae ni kakaniko ba kanga te ran”? N ana tai ni karawawataki Iobi, e iangoia bwa boni ngaia are e bwainingareaki irouia naake teniman ake a kawaria, e ngae ngke a boni kabuakakaa te Atua. (Iobi 42:7) Mangaia are, titeboo iai ma te aomata ae e kukurei ni moi n te ran.

Reireiara:

32:8, 9. Tiaki nanona bwa ngkana e a ikawai te aomata ao e a wanawana riki. E kainnanoaki te atatai n ana Taeka te Atua ao ana kairiri te taamnei are raoiroi ibukin karekean te wanawana.

34:36. E kakoauaki kakaonimakira man ‘katakira ni karokoa te toki’ n te aro teuana ke teuana.

35:2. E kakauongo raoi Eriu ao e katerea oin te bukibuki i mwain taetaena. (Iobi 10:7; 16:7; 34:5) Imwain are a na anga te reirei unimwaanen te ekaretia, a riai moa n ongora raoi, ni karekei raoi taiani koaua ao n oota raoi n te bwai are e riki.​—Taeka N Rabakau 18:13.

37:14; 38:1–39:30. Iaiangoan ana mwakuri Iehova aika kamimi, ao tataekinan mwaakana ao wanawanana, e karikirakea nanorinanora ao e buokira naba bwa ti na nora kakawakin riki riaina n tautaeka i aoni bwaai ni kabane, nakon tabeakinan nanora.​—Mataio 6:9, 10.

40:1-4. Ngkana e roko iroura te kani ngurengure nakon Teuare Moan te Mwaaka, ti riai ni ‘kaaki baira i aoni wira.’

40:15–41:34. Tera aron korakoran Beemota (te ibobatemati) ao Ribaietan (te korokorotaire)! Ti kainnanoa kakorakorakira mairoun te tia Kariki maan aika korakora aikai, ngkana ti kan nanomwaaka ni beku ibukin te Atua.​—I-Biribi 4:13.

42:1-6. E buokaki Iobi bwa e na “nora naba te Atua” ke te koaua ibukina, rinanon ongorana nakon ana Taeka Iehova ao kauringana kaotiotan mwaakana. (Iobi 19:26) E a kaetaki ana iango man aei. Ngkana a kaetaki aroarora man te Baibara, ti riai n ingainga ni kan atai ara kairua ao ni kaetii.

Karikirakea ‘Nanomwaakan Iobi’

E teretere raoi n te boki ae Iobi, bwa tiaki te Atua ae karika te rawawata nakoia aomata, ma bon Tatan. Kariaiakan waakinakon te buakaka i aon te aba iroun te Atua, e karekea ara tai are ti na kona iai n anga ara kaeka bwa ti tei iia ni kaineti ma te bukibuki ibukin riain Iehova n tautaeka ao aron kakaonimakira.

N aron Iobi, a na bane ni kataaki te koraki ake a tangira Iehova. E kananomatoaira rongorongon Iobi bwa ti boni kona n nanomwaaka. E kauringira naba bwa a na aki teimatoa ara kangaanga bwa a kai toki. E taekinaki ae kangai n Iakobo 5:11, BK: “Kam a tia n ongo taekani Iobi ma arona n nanomaka: ao kam nora arona iroun te Uea n tokina.” E kakabwaiaa Iobi Iehova ibukin teimatoana ni kakaonimaki. (Iobi 42:10-​17) Ai raoiroi ra te kaantaninga ae kamenaki i mwaira, ae te maiu n aki toki n te aonnaba ae baretaiti! Mangaia are, ti bia katotonga Iobi n teimatoa ni kakaonimaki.​—Ebera 11:6.

[Kabwarabwara ae nano]

[Taamnei n iteraniba 32]

Tera reireiara man nanomwaakan Iobi?