Iobi Bon Te Mwaane Ae Nanomwaaka Ma N Raoiroi

“Ko a tia n iangoa aron au toro are Iobi ke ko tuai? ba bon akea arona i aonaba, ba te aomata ae moan te raoiroi ao e eti arona, ao e mamaka te Atua, ao e ririba te buakaka?”​—IOBI 1:8.

1, 2. (a) Baikara kabuanibwai ake a karina n riki nakon Iobi? (b) Kabwarabwaraa maiun Iobi imwain rikin kabuanibwai nakoina.

IAI NGKOA te mwaane ae e taraa n reke irouna bwaai ni kabane, bwa e kaubwai, e kakannato, e marurung raoi, ao e maiu ni kukurei ana utu. Imwina, e a bwakaraki ni kabuanibwai aika tenua ake a karina n riki, teuana imwin teuana. E karina ni bua kaubwaina ni kabane. Imwin anne, a a mate natina ni kabane n te angibuaka ae karina n roko. N te tai ae waekoa imwina, e a taonaki n te aoraki ae kakaiaki ike e a buta iai rabwatana ni kaboa aika rangi ni kammaraki. Tao ko boni kinaa te mwaane aei bwa Iobi, are e karakinaki rongorongona ni bokin te Baibara ae ingoanaki n arana.​—Iobi, mwakoro 1 ao 2.

² E ikenrawa teuaei ao e taku: “Bia arou ngkai are n namakaina ake ngkoa.” (Iobi 3:3; 29:2) Antai ae e na aki uringi ana bong ake rimoa aika raraoi, ngkana e a kaaitara ma te kabuanibwai? Moan te eti aroaron Iobi, ao e taraa ni kamanoaki man te tekebuaka. E karineaki ao n ukoukoraki ana reirei irouia aomata aika kakannato. (Iobi 29:5-11) E kaubwai, ma e bwaina te iango ae riai ni kaineti ma te mwane. (Iobi 31:24, 25, 28) E buokiia aine aika a a tia ni mate buuia ke ataei aika akea tamaia n te bwai are a kainnanoia. (Iobi 29:12-16) Ao e teimatoa ni kakaonimaki nakoni buuna.​—Iobi 31:1, 9, 11.

3. Tera ana iango Iehova ibukin Iobi?

³ Akea kabuakakan Iobi ni maiuna ibukina bwa e taromauria te Atua. E taku Iehova: “Akea arona i aonaba, ba te aomata ae moan te raoiroi ao e eti arona, ao e mamaka te Atua, ao e ririba te buakaka.” (Iobi 1:1, 8) Ma e ngae ngke e kakaonimaki Iobi, ma e bon uruaki naba mwengaraoina ni kabuanibwai. A a bua ana bwai ni kabane ake e karekei imwin ana mwakuri, ao e a tuoaki ana kakaonimaki n te maraki, te rawawata ao te bwarannano.

4. Bukin tera ngkai e na reke buokara n iaiangoan kataakin Iobi?

⁴ Ni koauana, tiaki tii Iobi mai buakoia ana toro te Atua, ae e a tia n taonaki n te karawawata. A mwaiti Kristian ni boong aikai aika a kai oota ni baike e a tia n aitara ma ngaai Iobi. Ibukin aei, ti riai n iangoi titiraki aika uoua aikai: Ti na kanga ni buokaki man ururingan kataaki ake a riki nakon Iobi, ngkana ti a kaaitara ma te kabuanibwai? Ti na kanga n reireiaki mai iai bwa ti na kabatiaa riki nanoangaeaia aika rawawata?

Te Titiraki ao te Kataaki Aika Irekereke ma te Kakaonimaki ao Kaakaraoan te Eti

5. Ni kaineti ma ana bukibuki Tatan, e aera ngke e beku Iobi iroun Iehova?

⁵ Moan te kaokoro rongorongon Iobi. E a tia te Riaboro ni kananououaa aron raoiroin nanon Iobi ni kaineti ma ana beku iroun te Atua, n akea ataakina iroun Iobi. Ngke a botaki i karawa natin te Atua, ao e a kairi aia iango Iehova nakon aroaron Iobi aika raraoi, ao e kaeka Tatan ni kangai: “Tiaki ko a tia ni karaoa te o n otabwaninia, ma ana auti, ma ana bwai ni kabane, ni kabuta?” Mangaia are, e bukina Iobi Tatan bwa e kakaonimaki ibukini kakabwaiana​—ao ai uana naba ma ana toro te Atua ake tabeman riki. E taku Tatan nakon Iehova: “Arora baim ngkai, ao ring ana bwai ni kabane, ao e na taetaebuakaiko i matam.”​—Iobi 1:8-11.

6. Tera te titiraki ae kakawaki are e tabekia ngkoa Tatan?

⁶ E kakawaki te titiraki aei. E kananououaa aron Iehova n tautaeka i aoni bwaai ni kabane Tatan. Te koaua bwa e konaa te Atua n tautaekana te iuniweeti rinanon te tangira? Ke e na tokanikai te bangaaomata, n aron are e taekinna Tatan? E kariaia Iehova bwa e na karaoa te tutuo nakon Iobi te Riaboro, ao e aki nanououa n aron ana kakaonimaki ao kakaraoan te eti iroun Iobi. Mangaia are, e a kariki kangaanga Tatan nakon Iobi, teuana imwin teuana n te tai ae waekoa. Ngke e a konaaki Tatan n ana moani kakatai nakon Iobi, e a karawawataa Iobi n te aoraki ae kammaraki. E taku te Riaboro: “Te kun boona te kun, eng, ane e na kabane ana bwai te aomata n anga ba booni maiuna.”​—Iobi 2:4.

7. Baikara kataaki aika a rotiia ana toro te Atua ni boong aikai, aika ai aron ake a rota Iobi rimoa?

⁷ E ngae ngkana a aki korakora karawawataia Kristian ni boong aikai n aron Iobi, ma a bon taonaki ni karawawata aika kakaokoro nako. A mwaiti naba ake a kaaitara ma te bwainikirinaki ao kangaanga n aia utu. Tabeman a kaitaraa ma aki taun te kataumwane ke te aoraki ae kakaiaki. A a tia naba tabeman ni kabuai maiuiia ibukin aia onimaki. Ni koauana, ti riai n aki bukina Tatan ibukin rikini kangaanga ni kabane aika ti karawawataki iai. N etina, a kona n riki kangaanga tabeua nakoira man ara kairua ke ti boni bungiaki ma ngaia. (I-Karatia 6:7) Ti bane naba n rotaki buaka n urubwain te kara ao kabuanibwai n aron angibuaka aika karina n riki. E kamatataaki n te Baibara bwa n te tai aei moa, e aki kamanoia ana toro Iehova man karawawata aikai n taiani kakai.​—Te Minita 9:11.

8. Tera ae e kona ni kataia ni karaoia Tatan ni kaineti ma kangaanga aika ti karawawataki iai?

⁸ E ngae n anne, ma e kona ni kabonganai kangaanga aika ti taonaki iai Tatan ni kataia ni kakerikaka iai ara onimaki. E taekinna te abotoro Bauro bwa e karawawataki n ‘te bwai ni kateketeke n irikona, are ana anera Tatan,’ are e teimatoa n ‘ororeia.’ (2 I-Korinto 12:7) Ngkana tao te kangaanga ni kaineti ma te rabwata n aron aki-noraabara raoi, ke te bwai teuana riki, ma e ataia Bauro bwa e kona ni kabongana te kangaanga anne Tatan ni kakerikaka iai kimwareireina ao kakaonimakina. (Taeka N Rabakau 24:10) Ni boong aikai, tao e kona naba Tatan ni kairiia kaain te utu, raao n reirei, ke taian tautaeka aika tuamatoa bwa a na bwainikirinia ana toro te Atua n aaro tabeua.

9. E aera ngkai ti aki rangi ni mimi n rikin te rawawata ao te bwainikirinaki?

⁹ Ti na kanga ni kona n tokanikai i aoni kangaanga aikai? Bon rinanon iaiangoan karawawata aikai bwa ara tai ni kaotia ae akea bitakin tangiran Iehova ao arora ni kakaonimaki nakoina ngkai boni ngaia te tia tautaeka i aoni bwaai ni kabane, e ngae ngkana ti kaaitara ma kangaanga. (Iakobo 1:2-4) Ngkana tao tera ae e karika rawawatara, ma e na buokira ataakin ae e kakawaki te kakaonimaki nakon te Atua, n teimatoa n taromauria n te aro ae riai. E korea ae kangai te abotoro Betero nakoia Kristian: “Ngkami aika kam tangiraki, kam na tai mimi n te bwai ni kamaraki ae nang kataingkami, ngke kaanga e ituingkami te bwai teuana ae kamimi.” (1 Betero 4:12) Ao Bauro e kabwarabwaraa ni kangai: “Ane a na bane ni bwainikirinaki naba akana kani kabane aia bongi ni maiu n tangiran te Atua i nanoni Kristo Iesu.” (2 Timoteo 3:12) E teimatoa ngkai Tatan ni kananououaa kakaonimakia taani Kakoaua ibukin Iehova, n aron are e karaoia naba nakon Iobi. Ni koauana, e taekinaki n te Baibara bwa e a tia Tatan ni kabatiai riki buakanakia ana aomata te Atua i nanoni boong aika kaitira aikai.​—Te Kaotioti 12:9, 17.

Te Iango ao te Reirei ae Kairua

10. Tera te kangaanga teuana ae rota Iobi?

¹⁰ Iai te kangaanga teuana ae rota Iobi ae ti aki riai n aitara ma ngaia. E aki ataia bwa e aera ngke a a taonna karawawata aikai. E kairua Iobi ngke e iangoia bwa ni kaineti ma ana kangaanga, ao e bon [tia n] “anga Iehova, ao E a manga [tia n] uoti nako.” (Iobi 1:21) Tao e kataia Tatan n angan Iobi te iango ae bon te Atua ae karikii karawawatana.

11. Kabwarabwaraa aron Iobi ni kaineti ma ana kangaanga.

¹¹ E a rikirake ni bwara nanon Iobi, ma e bon rawa naba n taetaebuakaa te Atua ngke e kaumakia buuna. (Iobi 2:9, 10) E taku: ‘A taraa ni kabwaia riki nakoiu aomata aika buakaka.’ (Iobi 21:7-9) Tao e a bon tia naba ni mimi man taku: ‘Bukin tera bwa e katuuaaeai te Atua?’ Iai naba taai ake e a tangiria iai ni mate. E taku Iobi: “Ko bia karabaai i Tiore, ko bia karabaai ni katia moa unim, ko bia motika bukin au bong, ma n uringai rimwi!”​—Iobi 14:13.

12, 13. Tera aron rotakin Iobi n aia taeka raoraona ake teniman?

¹² Iai raoraon Iobi aika teniman ake a kawaria bwa aongkoa a na “tang n nanoangaia ma ni kabebetea nanona.” (Iobi 2:11) Ma e noraki bwa a riki bwa ‘taani motika nanoangana aika kabotu.’ (Iobi 16:2) Tao e kona ni kakabwaiaki Iobi mairouia raoraona ake e kona ni bunrii rawawatana nakoia. Ma a aki, bwa a a kabatiaa riki rawawatan ana iango Iobi ao ni kakorakoraa bwaran nanona.​—Iobi 19:2; 26:2.

¹³ E eti naba iangoan ae tao e a tia Iobi ni bon titirakinna ni kangai: ‘E aera ngkai I a boni matanaki naba? Tera ae I a tia ni karaoia n te aro are e a riai iai karawawatau?’ A anganna raona akekei kaeka aika a bane ni kairua. A kakoauaa naba bwa e karawawataki Iobi ibukin ana bure ae kakaiaki. E titiraki Eribati ni kangai: “Antai ae mate ngke e tuai ni bure?” “Aio aroaron ae I a tia n noria, ba akana baraua te buakaka, ma n unika te iowawa, ao a anai naba uaaia.”​—Iobi 4:7, 8.

14. Bukin tera bwa ti aki riai n iangoia bwa e riki te karawawataki imwin te aroaro ae bure?

¹⁴ Te koaua, bwa a kona n riki kangaanga ngkana ti ununiki nakon te rabwata ao tiaki nakoni baika a kakukureia te Atua. (I-Karatia 6:7, 8) Ma n te waaki ae ngkai, e kona n riki te kangaanga n aki ongeia bwa tera aroarora. Irarikin anne, akea koauan ae a kamanoaki aomata aika raoiroi ma ni kangaanga ni kabane. E karawawataki Iesu Kristo, are e “aki bure, ae itiaki, ae raure ma aomata aika buakaka,” n te mate ae kammaraki i aon te kai ni kammaraki, ao e kamateaki naba ibukin ana koaua te abotoro are Iakobo. (Ebera 7:26; Mwakuri 12:1, 2) A kaira Iobi aia iango Eribati ma raona ake uoman ake a bure, bwa e na tei ibukin aroarona ae raoiroi ao ni kamatoaa raoiroina. Ma wimatoaia raona akekei ngke a taku bwa e bon riai ni karawawataki Iobi ibukin ana bure, tao ngaia ae e kairia bwa e na iaiangoa ana kaeti-taeka ae riai te Atua n te aro ae kairua.​—Iobi 34:5; 35:2.

Buokara Ngkana Ti Karawawataki

15. Te aeka n iango raa, ae kona ni buokira n taai ake ti karawawataki iai?

¹⁵ Iai reireiara ae reke man karakin Iobi? E kona n taraa n aki-eti ae ti na taonaki n te rawawatannano, te aoraki, ke te bwainikirinaki. E taraa naba n ae a kamanoaki ma ni kangaanga aikai tabeman aomata. (Taian Areru 73:3-12) N taai tabetai ti riai n titirakinira ni kangai: ‘Te koaua bwa au tangira e kairai bwa N na toro iroun te Atua, n aki ongeia bwa tera ae riki nakoiu? I ingainga n angan Iehova ‘te kaeka nakon ane kakanikoa?’ (Taeka N Rabakau 27:11; Mataio 22:37) Ti aki riai ni kariaia taeka aika kairua mairouia aomata tabeman ni kananououaa tauraoin Tamara are i karawa ni kani buokira. E taku temanna te Kristian ae kakaonimaki are e karawawataki ngkoa n te aoraki i nanon ririki aika bati: “I ataia bwa N na riai ni butimwaea te bwai ae e kariaia Iehova. I ataia bwa e na bon anganai te korakora ae I kainnanoia. Bon anne ae e a tia ni kakaraoia nakoiu.”

16. A kanga ni buokaki te koraki aika karawawataki n Ana Taeka te Atua?

¹⁶ Ni kaineti ma ana kunemwaan nako Tatan, ti a ota riki nakon Iobi. “Ti aki babanga n aron ana kuneman,” ke ana aanga aika bubuaka. (2 I-Korinto 2:11) Irarikin anne, a rangi ni mwaiti bwaai n ibuobuoki aika manena ake ti kona n iaiangoi. Ti nori naba rongorongoia mwaane ma aine aika kakaonimaki, ake a nanomwaaka i aan aeka ni kangaanga aika bati n te Baibara. E korea ae kangai te abotoro Bauro, are e kaaitara ma karoton te karawawataki mai buakoia Kristian: “Bwaai ni kabane ake a koreaki ngkoa ao a koreaki i bukin reireiara, ba ti na karekea te kaantaninga n taotaonan te nano ma te nano ae kabebeteaki n te Baibara.” (I-Rom 15:4) Iai te tia Kakoaua temanna i Eurobe are e kabureaki ibukin ana onimaki n te kauoua ni buaka n te aonnaba are e anganako baunana i nanon tenibong tii ibukin te Baibara. E taku teuaei: “Ai batira te kakabwaia man te kaibibiti anne! E ngae ngke I baki, ma e a reke irou te amwarake n taamnei are kakorakorai ao ai uana naba ma raou ni kataaki ake tabeman riki, i nanon taai aika kangaanga akekei. I kawakina te Baibara anne ni karokoa te bong aei.”

17. Baikara bwaai n ibuobuoki mairoun te Atua aika ti kona n nanomwaaka iai?

¹⁷ Irarikin te kabebetenano ae reke man te Baibara, iai naba iroura bwaai n ibuobuoki ibukin te reirei n te Baibara, aika mwaiti, ake a anganira te kairiri ae manena ibukin kaaitaran kangaanga. Ngkana ko nenera te Watch Tower Publications Index, ko boni bae n nora rongorongon temanna raom ni Kristian iai, are e a tia n rinanon te kangaanga ane ko rinanona. (1 Betero 5:9) Tao e na rangi n ibuobuoki naba maroroakinan am kangaanga ma unimwaanen te ekaretia aika nanoanga, ke Kristian akana ikawai n te onimaki. Ma ae kakawaki riki, ko kona n onimakina buokam mairoun Iehova ao taamneina ae raoiroi, rinanon te tataro. E kanga n rawa Bauro n ‘oreana’ iroun Tatan? Rinanon ataakin are e riai n onimakina mwaakan te Atua. (2 I-Korinto 12:9, 10) E korea ae kangai Bauro: “I boni konai bwaai ni kabane ni karaoi iroun Teuare kakorakoraai.”​—I-Biribi 4:13.

18. A na kanga raao ni Kristian n anga te kaungaunga ae kakawaki?

¹⁸ Mangaia are e bon tauraoi te buoka, ao tai tabwara n ukeria. E taku Taeka N Rabakau: “Ngkana ko nimamate ni bongin te rawawata, ao e karako korakoram.” (Taeka N Rabakau 24:10) N aron ae e kona ni bwaka te auti ngkana e kanaki kaina n te man, ao ai aron naba te bwarannano bwa e kona ni kakerikaka kakaonimakin te Kristian. E katauraoa boutokara Iehova rinanoia raora n toro, bwa ti aonga ni kona n totokoa te kangaanga aei. E kaoti te anera nakon Iesu ni kakorakoraa n te tairiki are e katikaki iai. (Ruka 22:43) Ngke e mwananga Bauro n nako Rom ngke te bure ngaia, e “katituaraoa te Atua, ao e kabebetea nanona” ngke e kaitiboo ma taari n ana kaawa ni bobwai Abbia ao Auti n Iruwa aika Tenua. (Mwakuri 28:15) E teimatoa te tia Kakoaua i Tiaman ae te ataeinnaine n ururinga te ibuobuoki are e karaoaki nakoina n rokona n taabo ni kaikain i Ravensbrück ngke bon te roro-n-rikirake ngaia ae raraoma. E taku: “E waekoa ni kawarai raou ni Kristian temanna ao e butimwaeai ma te tangira. E kawakinai naba temanna riki te tari te aine, ao e riki bwa ai aron tinau n te onimaki.”

“Kakaonimaki ni Karokoa Matem”

19. Tera are e buoka Iobi n rawa nakon ana mwakuri nako Tatan?

¹⁹ E taekinaki Iobi iroun Iehova bwa te mwaane ae “teimatoa naba raoiroina.” (Iobi 2:3) E ngae ngke e taonaki n te bwarannano ao n aki ota raoi bwa e aera ngkai e karawawataki, ma e bon aki bita naba nanona ni kaineti ma te bukibuki ibukin kakawakin te kakaonimaki. E rawa ni kakeaa aroarona ae raoiroi are e a tia ni maiuakinna. E kamatoaa ana taeka ni kangai: “N na aki kaki au raoiroi mai rou ni karokoa mateu.”​—Iobi 27:5.

20. Bukin tera ngkai e kakawaki te nanomwaaka?

²⁰ Ngkana a matoatoa nanora n aron naba anne, ti na buokaki iai n teimatoa ni kakaonimaki i aan aaro ni kabane, n aron te kataaki, te karitei, ke te rawawata. E taku Iesu nakoia kaain te ekaretia i Temurena: “Tai makui baika ko nangi maraki iai: noria, e nang kakia tabemang mai buakomi te riaboro i nanon te auti ni kaikain, ba kam aonga ni kataki [te kangaanga, te rawawatannano ke te karawawataki] iai; ao tengaun ami bong n rawawata iai. Ko na kakaonimaki ni karokoa matem, ao N na anganiko te bau are te maiu.”​—Te Kaotioti 2:10.

21, 22. Te atatai raa, ae ti kona ni kabebeteaki iai ngkana ti nanomwaaka i aan te karawawataki?

²¹ E bae ni kataaki nanomwaakara ao kakaonimakira n te waaki ae ngkai ae e tautaekanaki iroun Tatan. Ma e karaunanora Iesu, bwa ngkai ti kaatuua iaiangoani baika a na riki n taai aika a na roko, akea ngkanne bukina ae ti riai ni maaku iai. Te bwai ae moan te kakawaki, bwa ti na kaotira bwa ti kakaonimaki. E taku Bauro, ‘E kai toki rawawatara.’ Ma “e karaka rake te mimitong,” ke te kaniwanga ae beritanna Iehova nakoira. (2 I-Korinto 4:17, 18) A rangi ni kimototo rawawatan Iobi ngkana e kabotauaki ma ririki aika mwaiti ake e kukukurei iai imwain ao imwin kataakina.​—Iobi 42:16.

²² Ma iai naba taai i nanoni maiura ike e a taraa ni waaki nako iai kataakira ao ti a aki kona ni kaaitarai karawawatara. N te kaongora ae imwina, ao ti na maroroakina iai aron rongorongon Iobi ni kona n anganira reirei aika mwaiti riki ni kaineti ma te nanomwaaka. Ti na nori naba iai aanga ni kaineti ma kakorakoraia aomata ake a taonaki n te rawawata.

Tera Am Kaeka?

• Tera te titiraki ae kakawaki ni kaineti ma kakaraoan te eti iroun Iobi, are e tabekia Tatan?

• Bukin tera bwa ti aki riai ni kubanako n te karawawataki?

• E kanga Iehova ni buokira n nanomwaaka?

[Taamnei n iteraniba 15]

Ti na buokaki n nanomwaaka, man te ukeuke n reirei, te maroro ma Kristian aika ikawai n te onimaki, ao ni bunran nanora n te tataro