Tai Motikiia Aomata Akana E Kaboia Te Atua

“Ma ngaia ae tiaki uoman rimwi nakai, ba ti te irikona. Ma ngaia aei, ba akana E kaboia te Atua ao ke a tai motikiia aomata.”​—MATAIO 19:6.

1, 2. Bukin tera bwa e boraoi ma te Baibara ao te eti, kaantaningan ae e na bae n reke aia kangaanga taanga ni mare n taai tabetai?

IANGOIA bwa aongkoa ko nang tokara am motoka ni moana mwanangam ae abwabwaki. Ko na kaaitara ma kangaanga i aoni kawaim? Ko na taraa n nanobaba ngkana ko aki kaantaningai rikin baikai! N te katoto, tao ko kona ni kaaitara ma te karau ao te ang ae korakora, ao ko a riai ni buti ni karaurau n touaa nako kawaim ao n taratara raoi. N te taina, tao ko a kaaitara ma uruakin am intin ae riaon am rabakau, ao ko a riai ni kokoka am kaa nako rarikin te kawai, ao ni kaaea buokam. A riai baikai ni kairiko bwa ko na iangoa ae e kairua mwanangam ao ko riai ni kitana am motoka anne? Tiaki ngaia anne. Ngkana ko mwananga n te kawai ae abwabwaki, ko na bae ni kariai kangaanga ao ko na kakaae angan tokia.

² E kaineti raoi aei nakon te mare. A aki kona n tukaki rikin kangaanga, ao a taraa n nanobaba taanga ngkana a iangoia bwa a na kukukurei n taai nako ngkana a mare. E taekinaki n te Baibara n 1 I-Korinto 7:​28, bwa e na reke iroun te buu te mwaane ao te buu te aine “rawawatan te rabata.” E aera ngkai e riki aei? E mataata bwa ibukina bwa a aki kororaoi taanga ni mare, ao ti a mena naba n “tai aika kamamate.” (2 Timoteo 3:1; I-Rom 3:23) Mangaia are e ngae naba ngkana a uaia n iaiango n aron ana iango Iehova, ma a na boni kaaitara ma kangaanga naba.

3. (a) Tera aia iango aomata aika bati n taai aikai ni kaineti ma te mare? (b) Bukin tera ngkai a kakorakoraia Kristian ni kateimatoaa aia mare?

³ Ngkana a kaaitara taanga tabeman ma kangaanga n taai aikai, aia moan iango iai bon te raure. E a rangi n rikirake n rawata te buuraure n aaba aika bati. Ma Kristian ni koaua, a karauia ni karabinoi kangaanga aikai, n onean mwin are a na ienikuria te buuraure. Bukin tera? Ibukina bwa a ataa te mare bwa te bwaintangira ae moan te kakawaki mairoun Iehova. E taku Iesu ni kaineti ma taanga: “Akana E kaboia te Atua ao ke a tai motikiia aomata.” (Mataio 19:6) E koaua bwa e aki bebete maiuakinan booto n reirei ake taekin Iesu n taai nako. N te katoto, a aki toki aia koraki aomata ao tabeman riki n ikotaki naba ma taan angareirei ni kaineti ma te mare ake a aki atai ana boto n reirei te Baibara, ni kaungaia taanga ni bon oin rabakauia bwa a na maenako ke ni buuraure.a Ma Kristian, a ataia bwa e raoiroi riki manga kateimatoan kanakoraoan te mare nakon ienikurian te raure. E kakawaki bwa ti na kananomatoaira ni karaoi bwaai ni kabane n aron ae kaantaningaia Iehova, ma ti na aki tou mwin aia reirei aomata.​—Taeka N Rabakau 14:12.

Te Tokanikai i Aoni Kangaanga

4, 5. (a) Baikara kataaki aika riiriki nakoia taanga ni mare? (b) E aera ngkai a ibuobuoki booto n reirei aika n Ana Taeka te Atua nakon kangaanga aika riki n te mare?

⁴ Te koaua bwa e kainnanoaki rinanoan raoi katokan kangaangan te mare ni kabane man te tai teuana nakon teuana. N angiin te tai, e irekereke n anne karabinoan raoi kauntaban iango aika uarereke. Ma ni maare tabeua, a kona ni bati kataaki aika kakaiaki ake a kona n urua te iraorao. N tabetai, ko riai ni bubutii buokam mairoun unimwaanen te ekaretia ae iai buuna, ae mwaatai riki. Ma tiaki nanona bwa ngkai a riki baikai ao e a aki nakoraoi am mare. A tii katuruturuaki iai kakawakin nimtan ana boto n reirei te Baibara ni kakaaean tokin kangaanga.

⁵ Ngkai Iehova te tia Karikia reeti n aomata ni kabane ao Ngaia naba are e moan Karika te mare, nanona ngkanne bwa e atai riki baika ti kainnanoi ibukin kanakoraoan ara itoman n te maiu n taanga, nakoia aomata ni kabane. E kangai te titiraki iai: Ti na kakauongo nakon te reirei ae n ana Taeka ao n toua mwina, ke ti na aki? Ti na kakabwaiaki ngkana ti karaoa aei. E taku Iehova nakoia ana aomata ake rimoa: “Ko bia kaman iri nanon au tua nako! ao ai aron te karanga raun nanom iai, ao ai aron naoni marawa am raoiroi.” (Itaia 48:18) E kanakoraoa te mare nimtan ana reirei te Baibara. Ti na rinanon moa te reirei mai iai ibukia buumwaane.

“Mwaane, Kam na Tangiriia Bumi”

6. Tera ana reirei te Baibara ibukia buumwaane?

⁶ Iai i nanon ana reta te abotoro Bauro nakoia kaain Ebeto, reirei aika mataata ni kaineti ma buumwaane aika kangai: “Mwaane, kam na tangiriia [“teimatoa n tangiria,” NW] bumi, n ai aron naba Kristo ngke E tangira te ekaretia, ao E anga boni Ngaia, i bukina; Ao e riai naba ba a na tangiriia buia mwaane n ai aroia n tangiri oin rabataia. Ane tangira buna ao e tangiria naba boni ngaia: ba bon akea temanna ae riba rabatana; ma e tongaia ma n akoia, n ai aron naba Kristo ngkae E akoa te ekaretia; Ao ngkami nako, kam na bane n tangiriia bumi, te mwane e na tangira buna n ai arona n tangiria boni ngaia.”​—I-Ebeto 5:25, 28, 29, 33.

7. (a) Tera ae riai n riki bwa aan te mare ni Kristian, ae kakawaki? (b) A kanga n teimatoa n tangiriia buuia buumwaane?

⁷ E aki taekin kangaanga ni kabane aika kona n riki i marenaia taanga Bauro. Ma e kaota aron kaetan kangaanga nako n te mare, ngke e a katereterea iai kakawakin te tangira ibukin aan aia mare Kristian ni kabane. Ni koauana, e kaokiokaki taekan te tangira wanua te tai ni kiibu akana i eta. Noria naba, bwa e tuangia buumwaane Bauro ni kangai: “Mwaane, kam na teimatoa n tangiriia bumi.” Akea te nanououa, bwa e ataia Bauro ae e kai reke tangiran temanna ma e kangaanga kateimatoan tangirana. Ao aei ae rangi n nonoraki i nanon “boong aika kaitira,” ike a a bati iai ake a a “tangiriia i bon i rouia” ao “taani kainamatoa.” (2 Timoteo 3:1-3) A urui maare aika bati aeka n aroaro aikai ni boong aikai, ma e aki kariaia te buu te mwaane ae tatangira bwa e na tautaekana ana iango ao ana mwakuri, aroaron te aonnaba ae te bangaaomata.​—I-Rom 12:2.

Ko na Kanga ni Katauraoi Baika E Kainnanoi te Buu te Aine?

8, 9. E na kanga ni katauraoi bwaai ibukin buuna te buu te mwaane ae te Kristian?

⁸ Ngkana ngkoe te buu te mwaane ae te Kristian, ko na kanga n rarawa nakon aaro ni bangaaomata, ao ni kaotiota tangiran raoi buum? N ana taeka Bauro nakoia kaain Ebeto ake a taekinaki mai moa, ao e kaotii iai baika uoua ake ko riai ni karaoi, ae karekean baika e kainnanoi ao kawakinana raoi n ai aron kawakinan rabwatam. Ko na kanga ni karekei baika e kainnanoi buum? Te anga teuana bon karekean bwaai ibukin kamarurungan rabwatana. E korea ae kangai Bauro nakon Timoteo: “Ngkana e aki katauraoi baika riai te aomata i bukia ana koraki, ao ai moa ra riki i bukin oin ana utu, ao e kakewea te onimaki, ao e buakaka riki nakon ae aki onimaki.”​—1 Timoteo 5:8.

⁹ Ma e bati riki ae riai ni karaoaki nakon tii katauraoan te amwarake, te kunnikai ao te mweenga. Bukin tera? Ibukina bwa e kona ni kakaonimaki te buu te mwaane ni karerekei baika e kainnanoi buuna ibukin marurungin rabwatana ao e kabwaka n anganna raunnanona n te maiu n taanga ao ni baika a kakukureia te Atua. E kakawaki tabeakinan baika e kainnanoi. A mwaiti mwaane aika Kristian aika bati katabeaia n te ekaretia. Ma tiaki nanona bwa ibukin rawatan taben te buu te mwaane n te ekaretia, ao e a kona iai ni kakeaa bongan mwiokoana mairoun te Atua ae atun te utu ngaia. (1 Timoteo 3:5, 12) E taekinaki aei naba i nanon ririki aika nako n te maekatin ni kangai: “E taekinaki n te Baibara, bwa ‘e moanaki kawakinaia tiibu man te mweenga.’ E kona ni kabuaa nakoana te unimwaane ngkana e aki tabeakina ana utu.”b E teretere bwa e rangi ni kakawaki katauraoan bwaai ni kabane aika e kainnanoi buum n te itera n rabwata, ao ae moamoa riki, baika a kakukureia te Atua.

Tera ae Nanonaki ni Kawakinan te Buu te Aine?

10. E na kanga te buu te mwaane ni kawakina raoi buuna?

¹⁰ Ni kawakinan buum, ko tararuaia raoi ibukina bwa ko tangiria. A bati aanga aika ko kona ni karaoa aei iai. Te moan, kabanea am tai n te mwaiti ae riai ma raom ni mare. Ngkana ko kakeaa bongan te itera aei, e nang kekerikaki ngkanne tangiram iroun buum. Uringnga naba, bwa tao mwaitin te tai ae ko kabanea ma ngaia ao aron tabeakinana ae ko taku bwa e riai, e kona ni kaokoro ma are e taku neierei bwa e kainnanoia. Tiaki nanona bwa ko a tii tataekinna naba ae ko kawakina raoi buum. E katuruturuaki ikai, bwa boni buum ae e na namakina kawakinana ao n namakina raun nanona ni baika e kainnanoi, ma tiaki n ae e na tii taekinaki mairoun te buu te mwaane. E korea ae kangai Bauro: “Ke e na aki ukoukora ana bwai te aomata i bon i bukina, ma e na ukoukora ae e na kabaia iai raona.” (1 I-Korinto 10:24) Ngkana te buu te mwaane ngkoe ae ko tatangira, ko bae ni kani kakoauaa raoi bwa baikara bwaai ake e kainnanoi buum.​—I-Biribi 2:4.

11. E na kanga n rotakibuaka ana iraorao te buu te mwaane ma te Atua ao te ekaretia, n arona nakoni buuna?

¹¹ Te anga riki teuana ae ko kona ni kaota kawakinan buum iai, bon man akoana, n am taetae ni kawai ao am mwakuri. (Taeka N Rabakau 12:18) E korea ae kangai Bauro nakoia kaain Korote: “Mwaane, kam na tangiriia bumi, ao kam na tai unun nako ia.” (I-Korote 3:19) Ni kaineti ma te boki teuana, e kona n rairaki ana taeka Bauro akana rimwi riki n te aro ae ota te aba iai ni kangai, “tai karaoa buum bwa am toro” ke “tai kaaunganna.” Te buu te mwaane ae kabongana mwaakana n te aro ae iowawa tao i mataia aomata ke ngkana tii ngaia ma buuna, e kaotia iai bwa e aki kawakina raoi buuna. E kona n rotakibuaka ana iraorao ma te Atua, man iowawana nakon buuna. E korea ae kangai te abotoro Betero nakoia buumwaane: “Kam na tekateka naba ma bumi ma te nanowanawana, n anga te karineaki nakon te aine ba kaanga te mangko ae mamara riki, ao ngkai kam nang uaia n anganaki ma ngaiia te akoi ae te maiu; ba a aonga n aki tutukaki ami tataro.”c​—1 Betero 3:7.

12. Tera ae kona n reiakinna te buu te mwaane ae te Kristian, man aron Iesu n tararuaa te ekaretia ni Kristian?

¹² Tai iangoia bwa e na teimatoa tangiram iroun buum n akea am mwakuri ae ko na karaoia. Karaua nanona ni kateimatoan am tangira nakoina. E katea te katoto Iesu ibukia buumwaane aika Kristian, n arona nakon te ekaretia ni Kristian. E nimamannei, e akoi ao e kabwarai buure, e ngae naba ngkana a okioki taan rimwina ni kaotiotii aroaro aika karuanikai. Mangaia are e eti ngke e kangai Iesu nakoia aomata: “Bane mai nako Iu, . . . ba I nimamanei ao I nanorinano; ao e na reke i roumi iai motikan rawaia tamneimi.” (Mataio 11:28, 29) Ni katotongan Iesu, e riai te buu te mwaane ae te Kristian ni karaoa ae karaoia Iesu nakon te ekaretia, nakoni buuna. E na bon riki te mwaane ae kaotiota tangiran buuna n ana taeka ao n ana mwakuri, bwa nibwan te kakukurei ni koaua nakoni buuna.

Buuaine Aika Maiuakin Ana Boto n Reirei te Baibara

13. Baikara booto n reirei aika n te Baibara aika kona ni buokaki iai buuaine?

¹³ Iai naba booto n reirei n te Baibara aika kona ni buokaki iai buuaine. E taekinaki ae kangai n I-Ebeto 5:22-24, 33: “Ainenuma, kam na iriri nanoia bumi, n ai aron te ira nanon te Uea. Ba atun te aine te mwane, n ai aron naba Kristo ngkai atun te ekaretia, are rabatana, ao boni Ngaia ana Tia Kamaiu. Ma aron te ekaretia ngkae e ira nanoni Kristo, ao ai aroia naba ainenuma ba a na iri nanoia buia ni bwaai ni kabane. . . . te aine e na karinea buna.”

14. Bukin tera bwa a aki kamangoraki aine n ana boto n reirei te Baibara ae te aantaeka?

¹⁴ Nora katuruturuan te aantaeka ao te karinerine iroun Bauro. E kauringaki te buu te aine bwa e na aantaeka iroun buuna. E boraoi aei ma ana babaire te Atua. A bane n aantaeka bwaai ni kabane aika karikaki i karawa ao i aon te aba nakon temanna. E aantaeka naba Iesu iroun Iehova ae te Atua. (1 I-Korinto 11:3) E na bebete iroun te buu te aine n teimatoa n aantaeka nakoni buuna ae kaakaraoa ana kairiri n te aro ae riai.

15. Baikara reirei tabeua ibukia buuaine aika mena n te Baibara?

¹⁵ E taekinna naba Bauro bwa e riai te buu te aine ni “karinea buuna.” E riai te buu te aine ae te Kristian ni kaotiota te “nano ae nimamanei ae rau,” ao e na aki kauntaeka nakoni buuna ke n uota oin nanona. (1 Betero 3:4) E mwakuri korakora ibukia ana utu te buu te aine ae kaakaraoa nanon te Atua, ao e karinea buuna. (Tito 2:4, 5) E na kakorakoraa n tataekina buuna bwa e raoiroi ao n aki karaoa te bwai teuana ae na kairiia aomata bwa a na aki karinea iai buuna. E na kakorakoraa naba ni buokia bwa a na nakoraoi ana babaire.​—Taeka N Rabakau 14:1.

16. Tera ae a kona n reiakinna buuaine aika Kristian man aia katoto Tara ao Rebeka?

¹⁶ Reken te nano ae nimamannei ao n rau iroun te aine ae te Kristian, e aki nanonaki iai bwa akea ana iango ke a aki kakawaki ana iango. Aine aika kaakaraoa nanon te Atua rimoa, n aron Tara ao Rebeka, a kaotii naba nanoia ibukin bwaai tabeua, ao e kaotaki n te Baibara bwa e kariaia aia mwakuri aine aikai Iehova. (Karikani Bwaai 21:8-12; 27:46–28:4) A kona naba ni kaotii aia iango buuaine aika Kristian. Ma a riai ni karaoa aei ma te karinerine, ao tiaki n te bwanaa ae kamangoria aomata. Ane a na noria bwa e na kakukurei riki aia taetae ni kawai ao n iranaki irouia buuia.

Kakoroan Nanon Am Berita

17, 18. Baikara aanga tabeua ake a na kairiia buumwaane ao buuaine, bwa a na rarawa nakon ana kariri Tatan n uruakan te katiteuanaki n te mare?

¹⁷ Te mare bon te reitaki ni karokoa tokin maium. Ngaia are, a riai taanga ni kamatoai nanoia bwa a na kanakoraoa aia mare. E kona n rikirake te kangaanga ae uarereke nakon ae kakaiaki, man te aki uaia ni mamaroro. N angiin te tai, a aki bati ni mamaroro taanga ngkana iai te kangaanga ae e a moanna n riki, ao a a mangao iai. A kataia tabeman raao ni mare ni kakaaea angan tokin aia iraorao ma buuia, tao ni moanakin aia iraorao i tinanikun aia mare. E kauring ni kangai Iesu: “Ane tarataraa te aine ba e na kaitaataan nako ina, ao e a tia ni wene ni bure ma ngaia i nanona.”​—Mataio 5:28.

¹⁸ E reireinia Kristian ni kabane te abotoro Bauro, n ikotaki naba ma Kristian aika taanga ni kangai: “Kam na un, ao tai bure iai: e na tai bungi taai i aon unimi: ao kam na tai angan te riaboro te tabo teuana.” (I-Ebeto 4:26, 27) E kataia Tatan are karoton ara kairiribai ni karekea ana tai rinanon baika a aki boraoi n iango iai Kristian. Tai kariaia bwa e na tokanikai! Ngkana a riki kangaanga, ukoukora ae taekinna te Baibara ibukin ana iango Iehova ni baikai, ni kabonganan booki aika a aanaki n te Baibara. Maroroakina te baene kam aki boraoi iai ma te nimamannei ao nanomi ni koaua. Kaeta te kairua ngkana iai te kaokoro i marenan baika ko karaoi ao baika ko ataia bwa e tangiria Iehova. (Iakobo 1:22-25) Ni kaineti ngkanne ma ami mare, kakorakoraingkami n iangoa ae kam na uaia n teimatoa n nakonako ma te Atua n aron ae kaantaningaki ibukia taanga, ao tai kariaia temanna ke te bwai teuana bwa e na karaureia akana a kaboaki iroun te Atua!​—Mika 6:8.

[Kabwarabwara ae nano]

Ko Uringnga?

• E aera ngkai a kona naba ni kaaitara ma kangaanga taanga ni Kristian?

• E na kanga te buu te mwaane ni katauraoi bwaai ibukin buuna ao ni kaota kawakinan raoi neienne?

• Tera ae kona ni karaoia te buu te aine ibukin kaotan korakoran karinean buuna?

• E na kanga te buu te mwaane ao te buu te aine ni kateimatoaa mwiokoaia ae irekereke ma anuan maiuiia ni kabane?

[Taamnei n iteraniba 24]

E riai te buu te mwaane n tararuaa raoi buuna tiaki tii ni bwaai n rabwata ma ni bwaai aika kakukureia te Atua naba

[Taamnei n iteraniba 25]

Nibwan te kakukurei nakon buuna, te mwaane ae kawakina raoi buuna

[Taamnei n iteraniba 27]

A kaota ae a iangoia buuaine aika Kristian ma te karinerine