E Tangira Te Kaetitaeka Ae Riai Iehova

“Ngai ae Iehova, I tangira te kaeti-taeka ae riai.”​—ITAIA 61:8.

1, 2. (a) Tera ae nanonaki n taeka aika “kaeti-taeka ae riai” ao “ribuaka”?(b) Tera ae taekinaki n te Baibara ibukin Iehova ao aroarona ae te kaetitaeka ae riai?

E KABWARABWARAKI te taeka ae kaetitaeka ae riai, bwa ‘te anua ae akea te inanonano iai, bwainan te eti ao kakaraoan ae boraoi ma te aroaro ae riai.’ E irekereke te ribuaka ma te inanonano, te buakaka, te kairiribai, ao karawawataia ni karaoan ae aki eti.

² Tao 3,500 te ririki n nako, e korea ae kangai Mote ni kaineti ma te tia Tautaeka i aoni Bwaai ni Kabane, ae Iehova: “Bon te kaeti-taeka ae riai ana aro ni kabane: Bon te Atua ae kakaonimaki ae akea ana buakaka.” (Te Tua-Kaua 32:4) Tao itua te tienture imwin anne, ao e a kaira Itaia taamnein te Atua bwa e na korei taeka aikai: “Ngai ae Iehova, I tangira te kaeti-taeka ae riai.” (Itaia 61:8) Ao imwina e taku Bauro n te moan tienture: “Tao e babakanikawai te Atua? E bon aki!” (I-Rom 9:14, BK) E taku Betero n te tienture naba anne: “E bon aki nanonano [te Atua] n taraakin aroia aomata; ma e tangiraki i Rouna ane makua, ma ni karaoa te raoiroi, i buakoia botanaomata ni kabaneia.” (Mwakuri 10:34, 35) Eng, “E tangira te kaeti-taeka Iehova.”​—Taian Areru 37:28; Maraki 3:6.

E a Taabangaki te Ribuaka

3. E moan riki maia te ribuaka i aon te aba?

³ E a aki taabangaki te anua ae te kaetitaeka ae riai, ni boong aikai. Ti kona n ribuakaki irouia aomata nako, n ara tabo ni mwakuri, n te reirei, ni kawaraia aomata aika iai mwaakaia, n aanga riki tabeua, ao n ara utu naba. Ni koauana, tiaki ara moantai aei ni kaaitara ma ribuaka aikai. A riki baikai nakoia botannaomata ma ngke a karitei ara moani karo ao n riki bwa taan urui tuua, ike a a kaungaki iai iroun te anera are te tia karitei are e a riki bwa Tatan te Riaboro. Anne bon te mwakuri n ribuaka mairouia Atam, Ewa ao Tatan, ngke a a kamanena te bwaintangira ae moan te tamaroa mairoun Iehova n te aro ae aki riai, ae inaomataia n rinea ae a na karaoia. Ibukin anne, a a riki karawawata aika korakora ao te mate nakoia botannaomata ni kabane.​—Karikani Bwaai 3:1-6; I-Rom 5:12; Ebera 2:14.

4. Maanra te ribuaka n riki bwa anuaia botannaomata?

⁴ E a riki te ribuaka bwa anuaia botannaomata i nanon 6,000 te ririki mai imwin te karitei are i Eten. E kaantaningaki rikin aei ibukina bwa Tatan bon atuan te aonnaba. (2 I-Korinto 4:4, BK) Bon te tia kewe ngaia ao taman te kewe, te tia uarao ao te tia kaitaraa Iehova. (Ioane 8:44) E katoatai ni karaoi ribuaka aika rangi ni korakora. N te katoto, n itera tabeua, ibukin ana karirii Tatan ae buakaka imwain te Ieka are n ana bong Noa, e noria te Atua bwa ‘a abwabwaki aia buakaka aomata i aonnaba, ao tii te buakaka nako naba iangoan aia taeka nanoia.’ (Karikani Bwaai 6:5) E taabangaki te anua anne n ana tai Iesu. E taku: “E tau te bong ma tabeiangana,” ae nanonaki iai kangaanga aika karawawata n aron te ribuaka. (Mataio 6:34, BK) E eti ana taeka te Baibara ngke e kangai: “A bane ni ngirangira nako ma n ariri ni maraki ni karokoa te bong aei.”​—I-Rom 8:22.

5. E aera ngkai e a korakora riki te ribuaka n taai aikai nakon are rimoa?

⁵ Mangaia are, a a riki baika bubuaka imwin te ribuaka ae moan te korakora ni moa man karikaia aomata ni karokoa ngkai. Ao ngkai, e a rangi ni buakaka riki te aroaro anne nakon are mai imwaina. Bukin tera? Ibukina bwa e a roko te waaki i aon te aba ae ngkai ni “boong aika kaitira” i nanon tatabebwi te ririki aika bati, ike a a noraki iai “tai aika kamamate” ngkai e a kaan te toki. E taetae ni burabetinaki n te Baibara bwa n taai aikai, ao a na riki aomata bwa “taan tangiriia i bon i rouia, n taani kani manemane, taani kamoamoaia, taani kainikatonga, taan taetaebuaka te Atua, . . . taani bangaomata, taan aki itiaki, taani babakaine, taani kainamatoa, taani winanti, taan aki tauu bangiia, taan tiritiri, taan riba te raoiroi, taani kamwanea te aba, taan tautau aroia, [ao] taan nanorietata.” (2 Timoteo 3:1-5) A kairiri anua aika bubuaka aikai nakon te ribuaka n aekana nako.

6, 7. Tera te ribuaka ae rangi ni korakora ae a a tia ni karawawataki iai te botannaomata n taai aikai?

⁶ E a tia n rangi ni korakora te ribuaka i nanon tebubua te ririki n nako, n te aro ae tuai man noraki ma rimoa. Teuana bukina, bwa a a tia n rotaki aomata ni buaka aika bati i nanon ririki aikai. N te katoto, a katautaua taani korei rongorongon rimoa tabeman bwa n te Kauoua ni Buaka are Kabutaa Aonnaba, ao mwaitiia aomata ake a mate tao 50 nakon 60 te mirion, are angiia maiai tiaki tautia, ma boni mwaane, aine ao ataei aika akea aia bure. Ni moa man tokin te buaka anne, ao a a manga mate iai mirion ma mirion riki ibukin itabarara aika kakaokoro, are angiia maiai bon tiaki naba tautia. E kaungai ribuaka Tatan ibukin unna ngkai e ataia bwa n te tai ae e a kaan, ao e nang mauna iroun Iehova. E kangai te taetae ni burabeti ae n te Baibara: “E ruo te riaboro nako imi, ao e bati n unun, ngkae e ataia ba a kani bane ana bong.”​—Te Kaotioti 12:12.

⁷ E nakon ae tao te tirion te taraa ae kabaneaki ibukin boon bwaai ni buaka ni katoa ririki ni katobibia te aonnaba. A aki tau maiuia mirion ma mirion aomata, mangaia are iangoa te kabwaia ae kona n reke ngke arona bwa e kabonganaki te mwane anne ni kabane ibukin kaaean te raoi. Tao teuana te birion aomata aika aki tau kanaia, ao ake tabeman a a tiraua kanaia. Ni kaineti ma te tia koro rongorongo n te Botaki ni Botannaomata, e taekinna bwa a mate ataei aika tao nimaua te mirion mwaitiia ibukin te baki ni katoa ririki. Ai ribuakara te aro aei! Iangoia naba ataei ake akea aia bure aika mwaiti, ake a mate ibukini kabwakaaia. E katautauaki te mwaiti ae kakaokoro bwa 40 nakon 60 te mirion ni katobibia te aonnaba ni katoa ririki! Ai aki akora te ribuaka aei!

8. E na kanga n roko te kaetitaeka ae riai i aoia botannaomata?

⁸ E aki kona n reke irouia taan tautaeka i aon te aba katokan kangaanga aika korakora aika karawawataki iai botannaomata ni boong aikai, ao e aki kona naba ni kanakoraoa te aro aei aia kakorakora aomata. E taetae ni burabetinna Ana Taeka te Atua, bwa n taai aikai ao “aomata aika a buakaka, aika tani kewe, a na rikirake ni buakaka: a na mamanaia aomata ma ni mamanaia i boni irouia.” (2 Timoteo 3:13, BK) E a rangi n taabangaki te ribuaka i aoni maiura n te aro are a aikoa kona ni katokia aomata. Bon tii Atuan te kaetitaeka ae riai ae konaa. Tii ngaia ae kona ni kamauna Tatan, taimonio ao aomata aika buakaka.​—Ieremia 10:23, 24.

Te Raraoma ae Riai

9, 10. E aera ngke e bwara nanon Ataba?

⁹ A mimi naba tabeman taani korea te Baibara rimoa ngkai e aki kaman raoiakina aia waaki aomata te Atua ao ni karokoa te kaetitaeka ae riai ao te eti. Iangoa te katoto ae taekan temanna te mwaane n taai ake e koreaki iai te Baibara. E kaotaki te ara ae Ataba n atun te areru 73, ike a a taekina iai tibun Rewi ae te tia katangitang ae kakannato n ana tai te Uea ae Tawita ke taani katangitang n te auti are bon te karo iai Ataba. A korei taiani boota ni katangitangi aika bati Ataba ma ana bakatibu, ao a kakabonganaki n te tataro n aia tabo botannaomata. Ma n te taina, e a bwara nanon te tia korea te areru aei n arona n taromauri. E noria aomata aika buakaka bwa a kaubwai, a taraa ni kukurei ni maiuia ao akea rekeni kaia imwin aia mwakuri aika bubuaka.

¹⁰ Ti wareka ae kangai: “I bakantang irouia tani kainikatonga ngke I nora tekeraoia tani ioawa. Ba akea te tabeaianga irouia, a marurung ma ni maiu raoi. A aki rawawata n ai aroia aomata nako, a aki tekebuaka n ai aroia tabeman.” (Taian Areru 73:2-8, BK) Ma imwin tabeua te tai, ao e a ataia te tia korea te Baibara aei, bwa e kairua ana iango. (Taian Areru 73:15, 16) E kataia ni kaeta ana iango teuaei, ma e a aki kona n ota raoi bwa e aera ngkai a kona aomata aika buakaka n taraaki bwa a aki tekebuaka ni karaoan ae buakaka, ao aomata aika kakaraoa ae raoiroi a aki toki ni kaaitara ma te rawawata.

11. Tera are e a tibwa oota iai te tia areru ae Ataba?

¹¹ Ma te mwaane are e kakaonimaki rimoa, e ataa te bwai ae a na kaaitara ma ngaia aomata aika buakaka, n aron, are e na boni kaeti bwaai ni kabane Iehova. (Taian Areru 73:17-​19) E korea ae kangai Tawita: “Kaantaninga Iehova, ma ni kawakina ana aro, ao E na neboiko ba ko aonga n abana te aba: Ngkana a teweaki nako akana buakaka, ao ko na noria.”​—Taian Areru 37:9, 11, 34.

12. (a) Tera ana kaantaninga Iehova ni kaineti ma te buakaka ao te ribuaka? (b) Tera am iango n aron katokan te kangaanga ibukin te ribuaka anne?

¹² Ni koauana, bon ana kaantaninga Iehova bwa e na kamaunaa te buakaka ao iriana ae te ribuaka mai aon te aba n ana tai are e a tia n namatia. Anne te bwai ae a riai ni katoatai ni kakauringia iai Kristian aika kakaonimaki. A na bane ni kamaunaki iroun Iehova, te koraki ake a rawa ni karaoa nanona, ao e na kakabwaiaia te koraki ake a kaboraoi maiuia ma nanona. “E taratarai aroia aomata. E kaninganinga ane e raoiroi ma ane e buakaka, e riribaa te tia tiritiri, e kabaka te ai ma te burinton i aoia akana a buakaka, bon tibangaia te ang ae e kabuebue. E eti Iawe ao e tangira te eti.”​—Taian Areru 11:4-7, BK.

Te Kaetitaeka ae Riai n te Waaki ae Boou i Aon te Aba

13, 14. Bukin tera bwa e nang noraki te raoiroi ao te kaetitaeka ae riai n te waaki ae boou i aon te aba?

¹³ Ngkana e a urua te waaki ae ngkai ae ribuaka Iehova ae mena i aani mwaakan Tatan, E nang karokoa iai ngkanne te waaki ae boou i aon te aba ae kamimi. E na tautaekanaki te waaki aei n Ana Tautaeka n Uea te Atua, are e reireinia ngkoa Iesu taan rimwina bwa a na tataroia. E na ruamwiaki te buakaka ma te ribuaka, n te raoiroi ao te kaetitaeka ae riai ao e nang kaekaki raoi iai te tataro are: “E na roko ueam. E na tauaki am taeka i aonaba, n ai aron tauana i karawa.”​—Mataio 6:10.

¹⁴ E kaongoira te Baibara te aeka n tautaeka ae ti kaantaningaia, ae a kariariaa ngkai aomata ni kabane aika raoiroi nanoia. E nang kakoroaki raoi nanon Taian Areru 145:16 ae kangai: “Ko kaurea baim [Iehova ae te Atua], ao Ko kabaneia akana maiu ni kanuaiia n te bwai ae a tangiria.” Irarikin anne, ao e kangai Itaia 32:1: “Noria, ane e na uea [Kristo Iesu i karawa] ma ni kaetiraoi taeka te uea, ao a na tau-taeka tooka [taan tei ibukin Kristo i aon te aba] ni motiki raoi taeka.” Ni kaineti ma te Uea ae Iesu Kristo, e taetae ni burabetinaki n Itaia 9:7 ae kangai: “Akea tokini karakan ueana ma te rau, i aon ana kaintokanuea Tawita, ao i aon ueana, ni kateia, ma ni kateimatoa n te motiki-taeka ae eti ma te raoiroi mai mwin aei ao n aki toki. E na karaoa aei korakoran nanon Iehova Tabaota.” Ko iangoia bwa ko na mena i aan te tautaeka ae kaetitaeka n te riai?

15. Tera ae e na karaoia Iehova ibukin te botannaomata n te waaki ae boou i aon te aba?

¹⁵ Akea bukina ae ti na manga taekin iai taeka akana n Te Minita 4:1, n ana waaki te Atua ae boou i aon te aba aikai: “I oki ao I nori bwaai ni karawawatan te aba ni kabane aika karaoaki i aan taai: ao noria, rannimataia aika karawawataki, ao akea te tia kabebetei nanoia i rouia; ao iai te korakora irouia ake a karawawataia, ma akea naba te tia kabebetei nanoia i rouia.” E koaua bwa ibukin aki kororaoin ara iango, e a kangaanga iai iangoan aron tikauarerein te waaki ae boou i aon te aba ae raoiroi anne. E nang akea te buakaka, n onean mwin anne, e na kakaraoaki te raoiroi ni katoa bong. Eng, e nang kaeti kairua ni kabane Iehova, n te aro ae ti aki kona ni kaantaningaia. Ai etira ngkanne kairan te abotoro Betero iroun taamnein Iehova ae te Atua ni korean ae kangai: “N ai aron ana taeka n akoi, ti kaantaningai karawa nabangkai ma aonaba nabangkai, ake e mena iai te raoiroi”!​—2 Betero 3:13.

16. N te aro raa, ae e a tia iai ni karaoaki “karawa nabangkai” ao ni katauraoaki te “aonaba nabangkai” ni boong aikai?

¹⁶ Eng, e a kaman kateaki “karawa nabangkai,” ae ana Tautaeka te Atua i karawa i nanoni bain Kristo. Te koraki ake a na riki bwa aan te “aonaba nabangkai,” bon te botannaomata ae boou aika raraoi nanoia, ake a a ikoikotaki i nanoni boong aika kaitira. E a tia ni kaainaki irouia aomata aika tao itua te mirion man aaba aika tao 235 aika mena n ekaretia aika tao 100,000 mwaitiia. A a tia aomata aikai n reiakina kawain Iehova aika raoiroi ma n eti, ao ibukin anne, e a reke irouia te katiteuanaki ae boto i aon te tangira ni Kristian, ni katobibia te aonnaba. E aki toki ni katanoataki n rongorongon aonnaba taekan katiteuanakia, ae riaon ae a a tia n rinanona Tatan ma ana aomata. Te aeka n tangira ao te katiteuanaki anne, boni kanikinaean te tai ae kakukurei ae nang roko n ana waaki te Atua ae boou, ae e nang tautaekanaki n te raoiroi ao te kaetitaeka ae riai.​—Itaia 2:2-4; Ioane 13:34, 35; I-Korote 3:14.

E na Aki Tokanikai Ana Buaka Tatan

17. E aera ngkai e na aki tokanikai Tatan n ana kaitira ni buaka nakoia ana aomata Iehova?

¹⁷ E na waekoa Tatan ma ana aomata n ekiia nako taan taromauria Iehova ibukin iangoan kamaunaia. (Etekiera 38:14-​23) E na kakoroaki iai nanon are e taekinna Iesu are “e na bati te rawawata iai, ae akea arona ma ngke a moa ni karikaki aonaba, ao bon akea arona naba rimwi.” (Mataio 24:21) E na tokanikai ana buaka Tatan? E na aki. E karaui nanora Ana Taeka te Atua ni kangai: “E tangira te kaeti-taeka Iehova, ao E aki kitania ana aomata aika itiaki. A kakawakinaki n aki toki: Ma a na teweaki nako aia kariki akana buakaka. A na abana te aba akana raoiroi, ao a na mamaeka iai n aki toki.”​—Taian Areru 37:28, 29.

18. (a) Tera ae na karaoia te Atua nakon Tatan, ni kaineti ma buakanaia Ana aomata irouna ae e a kaan roko? (b) E aera ngkai ko na kakabwaiaki ngkana ko ururinga te rongorongo ae kaineti ma tokanikain te kaetitaeka ae riai ae e aanaki n te Baibara?

¹⁸ Bon te kaitira ni kamatauninga ana buaka Tatan ma ana aomata aika mwaiti kurikuri, nakoia ana toro Iehova. E taetae ni burabeti Iehova rinanon Tekaria ni kangai: ‘Ane e ringingkami ao e ringa naba nanoni matau.’ (Tekaria 2:8, NW) Titeboo ma e koteaki nanoni matan Iehova. E na waekoa naba ngkekei ni kamaunaia taan iowawa. Bon aomata aika rangi n itangitangiri ana toro Iehova, a katiteuanaki, a rau ao a rangi n ongeaba nakon tuan te aba. Ngaia are buakanaia n te aro ae aki riai bon te ribuaka. E na aki kariaia aei, Teuare e korakora “tangiran te kaeti-taeka” irouna. E na karekea kamaunakia n aki toki te koraki ake a ribaiia ana aomata, ngkana e a tokanikai te kaetitaeka ae riai, ao a na kamaiuaki te koraki ake a taromauria te Atua ni koaua n tii ngaia. Ai kamimira aaro aika kakukurei aika mena imwaira!​—Taeka N Rabakau 2:21, 22.

Tera Am Kaeka?

• E aera ngkai e a rangi n taabangaki te ribuaka?

• E na kanga Iehova ni katoki kangaanga aika riki man te ribuaka i aon te aba?

• Tera ae e anaaki riki iai nanom n te kaongora aei ni kaineti ma tokanikain te kaetitaeka ae riai?

[Taamnei n iteraniba 9]

E rangi ni korakora kakaraoan te buakaka imwain te Ieka, ao ai uana naba ni “boong aika kaitira”

[Taamnei n iteraniba 10]

E nang oneaki mwin te buakaka n te kaetitaeka ae riai ao te raoiroi n ana waaki te Atua ae boou i aon te aba