Te Kamaiuaki Man Ana Ao ni Katatai te Tia Kamwaneia Mannikiba

“Ba E na boni kamaiuko [Iehova] man ana ao-ni-katatai te tia kamwaneia maan [“mannikiba,” NW].”​—TAIAN ARERU 91:3.

1. Antai “te tia kamwaneia mannikiba,” ao bukin tera ngkai e kakamaaku?

A BANE ni kaaitara Kristian ni koaua ma te tia kamwane ae te aomata ae e rangi n riao wanawanana ao arona ni burebureia aomata. N Taian Areru 91:3, e kabotauaki iai ma “te tia kamwaneia mannikiba.” Antai te kairiribai aei? Man te maekatin aei ae bwain Tun 1, 1883, e kabwarabwaraki bwa bon Tatan te Riaboro. E botumwaka te kairiribai ae korakora aei ni mwamwanaia ao ni kamwaneia ana aomata Iehova kanga ai aron te tia kamwaneia mannikiba ae kataia ni kamwanea te mannikiba.

2. Bukin tera ngkai e kabotauaki Tatan ma te tia kamwaneia mannikiba?

² A tauaki mannikiba rimoa ibukin tamaroan aia anene, karan kunia aika kirimatamata, ao ibukin te amwarake ao te angakarea. Ma a bon a rangi n taratara raoi, a rangi ni kakai maaku, ao e kangaanga aron kamwaneaia. Mangaia are, n taai ake e koreaki iai te Baibara ao e aki toki te tia kamwaneia mannikiba ni kamatenikunai aroaroia ao kateia aeka ni mannikiba ake e tangiri ni kamwaneia. Ao imwina, e a iangoi naba baika e na kabonganai ni kamwaneia iai. E buokira te Baibara bwa ti na atai ana bwai ni kamwane Tatan ngkai e kabotauaki ma te tia kamwaneia mannikiba. E tirotiroira te Riaboro n tatabemanira nako. E atai aroarora ao teira ao e katauraoi ana bwai ni kamwane aika ti aki kona n nori ake e na raweira iai bwa konana. (2 Timoteo 2:26) Mwanera iroun Tatan e nanonaki iai bwa e a uruaki ara iraorao ma te Atua ao e a uotira naba nakon kamaunanakoara. Ibukin anne, e riai ngkanne bwa ti na kinai ana bwai ni kamwane nako “te tia kamwaneia mannikiba.”

3, 4. N ningai te tai are e titeboo ana bwai ni kamwane Tatan ma te raian, ao te naeta ae totoa ae tiritiri?

³ Ni katean taamnei aika teretere raoi n ara iango, ao e a kabotaua Tatan te tia Areru ma te raian te teei ao te naeta ae totoakaei ae tiritiri. (Taian Areru 91:13) E kona n ae e a bon kaitaraia naba ana aomata Iehova Tatan ni buakania kaanga ai aron te raian, rinanon taian kakaitara ke mwakuri n totoko i aan tuua man te tautaeka. (Taian Areru 94:20) Niniakia ana aomata Iehova n aron te raian, e kona naba ni katatataia ana toro te Atua tabeman. Ma n angiin te tai ao a aki tokanikai mwakuri n totoko aikai ma ai aron ae a katiteuanaki riki iai ana aomata te Atua. Ma e a kanga ngkanne Tatan ni katotonga te naeta ae totoakaei ae tiritiri ni kamwamwane?

⁴ E kabongana wanawanana ae riao te Riaboro ni moanna ni mwamwanaira ao ni kamateira n ai aroia naeta aika boitin ake a mena n taabo aika aki kona n noraki. N te aro aio are e a kona iai ni kaboitini aia iango ana aomata te Atua bwa a na aki karaoa nanon te Atua, ma ni mwamwanaia ni karaoa oin nanona ao ni kairia nakon te kabuanibwai. E kakukurei bwa ti aki babanga aron ana kunemwaan Tatan. (2 I-Korinto 2:11) Ti na rinanoi ngkai aua mai buakon bwaai ni kamwane aika kamamate ake a kamanenaki iroun “te tia kamwaneia mannikiba.”

Maakaia Aomata

5. Bukin tera ngkai e rangi ni mwakuri raoi te bwai ni kamwane ae “makan te aomata”?

⁵ E atai baika a tangiri aomata “te tia kamwaneia mannikiba” ae te kan tangiraki ao te kan kakukureia tabeman. A aki bangaomata Kristian nakon aia iango ao aia namakin raoia. N ataakin aei iroun te Riaboro, e a karioi tabeaiangaia bwa baikara baike a iangoi aomata ibukia. N te katoto, e kabongana te aonikatatai ae “makan te aomata” ibukin kabwakaaia ana aomata te Atua. (Taeka N Rabakau 29:25) Ibukin maakakia aomata, a a mwane ana toro Iehova iroun “te tia kamwaneia mannikiba” ngkana a reitaki ma aomata aika bubuaka ni karaoi mwakuri aika aki riai ke a a rawa ni karaoi baike a tuangaki n ana taeka te Atua.​—Etekiera 33:8; Iakobo 4:17.

6. Te katoto raa ae kabwarabwaraa bwa a na kanga roro n rikirake ni kona ni kamwaneaki iroun “te tia kamwaneia mannikiba”?

⁶ N te katoto, e kona te roro n rikirake ni bwaka ni kaririana mairouia raona n reirei ao ni moko. N te bong are e kitana iai mwengana ni kaea te reirei ao bon akea iangoan te moko irouna. Rimwi riki, e a karaoa te bwai ae karuanikai nakon marurungina ao ae aki kakukureia te Atua. (2 I-Korinto 7:1) E kanga ni kaririaki? Tao ibukina bwa e irekereke ma tabonrorona aika bubuaka aroaroia ao e maakui bwainikirinana ake a na reke nakoina. Roro n rikirake, tai kariaia “te tia kamwaneia mannikiba” bwa e na bureburei ao ni kamwaneingkami. Ngkana ko rawa ni mwane irouna bwa konana, tai kariaia tibanakom teutana man ana kaetieti te Atua! Mutiakin ana kauring te Baibara bwa e na totokoa te iraorao ae bubuaka.​—1 I-Korinto 15:33.

7. E na kanga Tatan ni karuanikaia raoiroin aia iango kaaro ni kaineti ma aia onimaki?

⁷ A karaoi tabeia ake a taekinaki n te Baibara kaaro aika kakaonimaki n aroia ni katauraoi baike a kainnanoi aia utu. (1 Timoteo 5:8) Mangaia are tian Tatan bon te kataia ni kairia Kristian bwa a na kabuai aia iango aika raraoi n te itera aei. Tao e a reke bwa kateia te aki iriri bobotaki ibukina bwa e a rangi ni korakora riki te kairoro mairoun aia tia kamwakuri ibukin karaoan mwakuri riki tabeua. A kona n ae a maaku ni bubutii motirawaia ibukin kaean iteran nako te Bwabwaro ibukin taromaurian Iehova ma taari. Kamanoakira man te aeka ni bwai ni kamwane aei bon tii ngkana ti “onimakina Iehova.” (Taeka N Rabakau 3:5, 6) N reitaki riki ma anne, e na kona ni buokira n nene n ara onimaki ngkana ti ururinga ae bon kaain ana auti Iehova ngaira are e mwiokoia i bon irouna bwa e na tararuaira. Kaaro, kam bon onimakina raoi Iehova bwa e kona ni kamanoa am utu n aro aika kakaokoro ngkana kam karaoa nanona? Ke, ko na kariaia mwanem iroun te Riaboro bwa konana ao ni kairiko bwa ko na karaoa nanona ibukin maakaia aomata? Ti kaungaaki bwa ti na iaiangoi titiraki aikai ao n tataroi.

Te Bwai ni Kamwane ae te Mataai ni Kani Bwaibwai

8. N te aro raa, ae kona iai Tatan ni karirira n tangiran te mataai ni kanibwaibwai?

⁸ E kabongana naba te mataai ni kani bwaibwai Tatan ni kamwaneira iai. Bitineti n te aonnaba aei a kaungaa te aeka ni kareke mwane ae rangi ni baitii ma e boto i aon te kanibwaibwai ae e na kona naba ni mwamwanaia ana aomata te Atua. N tabetai, ao a kaungaki ni kangai tabeman: “Mwakuri korakora. Ngkana e reke nakoam ae bubura ao ae ko mweeraoi iai, ko a kona ngkanne n aoriko ao ni kukurei n te maiu aei. Ko kona naba ni bwaiania.” A kona n bwaina te aki-wanawana n aron aei kaain te ekaretia tabeman ake a kamanena aia iraorao ma tariia n te ekaretia bwa kabatiaan kaubwaia. Karaua raoi iangoi bukin taekinan taeka akanne. E aki ngkanne titeboo ma ana iango te aomata are n ana kaikonaki Iesu are e kaubwai ae e ‘ro nanona’?​—Ruka 12:16-​21.

9. Bukin tera ngkai a kona ni kamwaneaki n tangiran bwaikorakin te maiu aei Kristian?

⁹ Bon Tatan ngkai ae kaira te waaki ae buakaka aei n te aro are e kauekea i nanoia aomata mataiakinan bwaikoraki. E kona te nano anne n rooti buaka maiuia Kristian, ni karibwaan ana taeka te Atua ao ni karikia bwa e na “aki uaa.” (Mareko 4:19) Ma e kaungaira te Baibara bwa a na rau nanora ni kanara ao karabaara. (1 Timoteo 6:8) Ma e ngae n anne ao a mwaiti ake a mwane iroun “te tia kamwaneia mannikiba” ibukina bwa aki maiuakina te taeka n reirei anne ni maiuia. E kona te nano ni kainikatonga ni kairiia tabeman bwa a na kakairi n te aeka ni maiu ae bwabwainaki irouia angiia aomata? Ao tera arora n tatabemanira nako? Te koaua bwa tangiran baika a bati e na kona ni kamwinibwaia taromaurian te Atua ni koaua iroura? (Akai 1:2-8) E kananokawaki bwa n taai ake e kangaanga iai reken te maiu ao a a tia tabeman ni kariaia buan aia onimaki ibukin kateimatoan aroaron maiuia are a tataneiai iai. E kakukureia nanon “te tia kamwaneia mannikiba” te aroaro ae te mataai ni kani bwaibwai!

Te Bwai ni Kamwane ae te Kakibotu ae Aki Riai

10. Te aeka n tutuo raa ae a riai ni karaoia Kristian i bon irouia?

¹⁰ Teuana riki ana bwai ni kamwane “te tia kamwaneia mannikiba” bon uruan aia konaa aomata n ataa ae buakaka ao ae raoiroi. Titeboo naba ma are e riki i Totom ao Komora ae e a rooti buaka angiin botaki ao bitineti ibukin karaoan te kakibotu. A kaotaki naba n ribootin te rongorongo i aon te terewitin ao ni maekatin tiritiri ao baika a na katoki nanoia n tangiran te wene ni bure ae rangi ni kamatauningaa te aba. Angiin baika a kakaoti ni bwaai ni kamataku aikai a kamaabubua aron aia konaa aomata “n ata te raoiroi ma te buakaka.” (Ebera 5:14) Uringa ana taeka Iehova rinanon ana burabeti are Itaia are kangai: “A na reke kaiia akana atonga te buakaka ba te raoiroi, ao te raoiroi ba te buakaka!” (Itaia 5:20) E a tia “te tia kamwaneia mannkikiba,” n rota buaka am iango n te aro ae ko a aki atai bwai ni kakukurei aika a karuanikai? Te bwai ae kakawaki bon tuoara i bon iroura.​—2 I-Korinto 13:5.

11. Tera te kauring ae e anga te maekatin aei ni kaineti ma taamnei aika bati mwakoroia?

¹¹ E kaania 25 te ririki n nako, ao e anga ana kauring ae mwamwannano Te Taua-n-Tantani nakoia taan taromauria te Atua ni koaua ni kaineti ma taamnei aika mwaiti mwakoroia.a Ni kaineti ma rotakin ana iango te aomata ni matakuakinan taamnei aika mwaiti mwakoroia e taekina ae kangai: “Ukoukoran raom ae ko tangiria e a kabonganaki ibukin kariaiakan aroaro aika aki riai. N aron aei, e taekina ae kangai nakon raoraona temanna te teinaine ae bikoukou ma e tuai ni mareaki: ‘I bon tangira Victor. I aki kona ni muti iai. . . . E rangi ni kakawaki riki irou ae e a reke natiu ma ngaia!’ Man tangin katangitang aika maraara ao ni karau nano ao e a kangaanga iai iangoan te bwai are e karaoia neiei bwa e buakaka. Ko kona naba ngkoe n tangira Victor. Iai naba iroum nanoangaan te aine arei. Ko ‘kukurei ni matakuakin aia mwakuri aika buakaka.’ E taekina ae kangai te aine temanna i mwin okin ana iango i mwin matakuakinan aeka n taamnei aikai: ‘E kamimi bwa ko kona ni kariaia te bwai ae ko ataia bwa e bure. Ti ataia ae te wene ni bure bon te bwai ae aki riai. . . . Ma n au iango ao ai bon ngai neierei.’”

12. Baikara bwaai ake a kamataataa raoi riain te kauring ni kaineti ma kamataku ake n te TV?

¹² Ma ngke a a boretiaki kaongora akanne, ao e tabe n rikirake ni mwaiti taian kamataku ake a kauekea tangiran te nano ni kammaira i nanoia aomata. N taabo aika a mwaiti, a kanakoaki i aon te eea aeka ni kamataku aikai i nanon 24 te aoa. A aki toki mwaane, aine ao roro n rikirake aika mwaiti ni kaibei aia iango ao nanoia n aeka ni kakibotu aikai. Ma ngaira ti aki riai ni mwamwanaira i bon iroura n iango aika kairua. E rangi ni kairua iangoakin ae kakibotu aika kammaira a aki karuanikai riki matakuakinaia nakon are e bon noraki raoi n ara aonnaba aio. E na kona te Kristian n rineia bwa e na kakukureiaki irouia aekan aomata aika e aki kona n iangoia bwa e na kaoia nakon ana auti?

13, 14. A kanga tabeman ni kaota aron buokaia man reirei ni kauring ni kaineti ma te TV?

¹³ A mwaiti ake a tia ni buokaki man mutiakinan reirei ni kauring ake e katauraoi “te toro ae kakaonimaki ae wanawana.” (Mataio 24:45-47) Mai mwin warekan te reirei ae rangi ni mataata are e boto i aon te Baibara, ao a a tia ni koroboki tabeman ni kaota aron rotakin maiuia iai.b E kaota ana kangaanga temanna te aine ni kangai: “I tautoronaki i nanon te 13 te ririki n tangiran taamnei aika mwaiti mwakoroia. I iangoia bwa I bon kamanoaki naba man kakaaean bobotaki ni Kristian ao n iriran te mwakuri n uarongorongo n tabetai. Ma I a mwanetaati n ana reirei te taamnei ae bati mwakorona aei are ngkana e bwainikiriniko buum ke ngkana ko a namakina ae ko a aki tangiraki, e a uki ngkanne karaoan te wene ni bure ao e na bon bukintaeka iai kaainnabam. Ao ngke I a rotaki n aeka ‘namakin’ aikai ao I a karaoa te bwai ae bure aei ao man bure i matan Iehova ao nakon naba kainnabau.” E kabaneaki man te ekaretia te aine aei. Ma ngke e a manga reke te nano ae raoiroi irouna, e raraoma, ao e a manga kaokaki. E a kakorakoraa neiei Te reirei ni kauring ni kaineti ma taamnei aika mwaiti mwakoroia, bwa e na rawa ni kakukureia ni baika e ribai Iehova.​—Amota 5:14, 15.

¹⁴ E kangai temanna te tia wareware are e rotaki naba maiuna: “I tang ngke I wareka te kaongora aei ngke I a kunea ae e a aki bane nanou nakon Iehova. I a tia ni berita ma Atuau bwa N nang aki manga tautoronaki n aeka ni birim aika ananau ake a mwaiti mwakoroia aikai.” Imwin kaotiotan te kakaitau ni kaineti ma te kaongora aei, e kaota aron tautoronakina te aine ae te Kristian ni korean ae kangai: “I iango bwa e na tera aron rotakin au iraorao ma Iehova. N na kanga ni karikia taan kamataku n taamnei aikai bwa raoraou ao n na kanga naba n riki bwa raoraon Iehova?” Ngkana ngaia bwa a a tia kamataku n te TV n urui naano i nanon 25 te ririki n nako, e na tera ngkanne buakakana n taai aikai? (2 Timoteo 3:13) Ti riai n taratarai raoi ana bwai ni kamwane Tatan ae bwaai ni kakibotu n aroia nako, n aron kamataku man te TV aika mwaiti mwakoroia, takaakaro aika tiritiri ke tao katangitang ao te mwaie man te viteo aika kamwara.

Te Bwai ni Kamwane ae te Itabarara

15. A kanga ni mwane tabeman bwa konan te Riaboro?

¹⁵ E kabongana te bwai ni kamwane Tatan ae te itabarara bwa e na karika te iraraure i marenaia ana aomata Iehova. N aki ongei mwiokoara aika kakawaki n te ekaretia ti bon kona naba ni mwane iroun Tatan. Tabeman a a tia n reke bwa konan te Riaboro ngke a kariaia te itabarara bwa e na uruana te rau ma te boonnano ao mweeraoin te onimaki ake e katauraoi Iehova.​—Taian Areru 133:1-3.

16. E kanga Tatan ni kakorakora n urana te bonnano i marenara?

¹⁶ Inanon te Moan Buaka Are Kabutaa Aonnaba, ao e kataia Tatan ni kamauna ana botaki Iehova mai aon te aba ni kaitaraia ni buakania ma e bon aki tokanikai. (Te Kaotioti 11:7-13) Man te tai anne ni karokoa ngkai ao e a kakorakora riki ni kataia n uruana ara bonnano. Ngkana ti kariaia te itabarara i marenara bwa e na urua ara bonnano, ai aron ae ti a kariaia ngkanne reken ana tabo “te tia kamwaneia mannikiba” i nanora. Ti bon totokoa naba iai reken te taamnei ae raoiroi i nanon maiura ao n te ekaretia naba. E na rangi ni kukurei Tatan ngkana e riki anne ibukina bwa e na rangi n rotaki buaka ara mwakuri n uarongorongo ngkana akea te rau ao te bonnano n te ekaretia.​—I-Ebeto 4:27, 30-32.

17. Tera ae e na kona ni buokia naake iai te itabarara i marenaia bwa aonga ni kona n raoiakinaki?

¹⁷ Tera ae ko kona ni karaoia ngkana iai itabararam ma raom ni Kristian? E koaua bwa a kakaokoro katoto nako. Ma ngkai iai bukin rikiraken kangaanga, ngkanne e na bon akea bukin ae a na aki kona n raoiakinaki itabarara. (Mataio 5:23, 24; 18:15-17) A rangi n tamaroa taeka n reirei ake n Ana Taeka te Atua ae kairaki koreana iroun te taamnei. E bon aki kona ni bwaka ana boto n reirei te Baibara ngkana ti karaoi ni maiura. A na bon rangi n uaa!

18. Bukin tera ngkai katotongan Iehova e na kona ni buokira ni kanakoraoa ara itabarara?

¹⁸ E “kani kabara buure,” Iehova ao e boni “kakabarai.” (Taian Areru 86:5; 130:4, BK) Ngkana ti kakairi iroun Iehova ti a katerea iai ngkanne bwa natina ngaira. (I-Ebeto 5:1) Bon taani bure ngaira ao ti rangi ni kainnanoa ana kabwara bure Iehova. Ngaia are ti riai n taratara raoi bwa ti na aki rawa ni kabwarai aia bure raora. Ti kona n riki bwa kanga ai aron teuare n ana kaikonaki Iesu are e rawa ni kabwara ana taarau raona n toro ae uarereke riki nakon ana taarau are e a tia ni kamauna ana toka. Ngke e kaongoaki aei te toka, e taua te toro are e aki kani kabwara ana bure raona n toro ao ni kaki n te karabuti. E motika ana kaikonaki Iesu ni kangai: “Ao ai aron naba are E na karaoia nako imi Tamau are i karawa ngkana kam aki kabara aia bure tarimi mai nanomi.” (Mataio 18:21-35) Kananoan ara iango i aon te kabotau anne ao iaiangoan ae ai iraua ngkai ana tai Iehova n tia ni kabwarai ara bure, e na kona ni buokira ni kona ni kanakoraoa te itabarara i marenara ma tarira!​—Taian Areru 19:14.

Kawakinaki n “te Tabo ae Raba ae Ana Tabo Teuare Moan te Rietata”

19, 20. Tera aron taraakin ana “tabo ae raba” Iehova ao “nuuna” iroura n taai aika karuanikai aikai?

¹⁹ Ti maeka i nanon taai aika karuanikai. E na bon kamaunaira Tatan ni kabaneira ngkana ti aki karekea ana tangira Iehova ibukin kamanoara. Mangaia are ngkana ti aki tangira mwanera iroun “te tia kamwaneia mannikiba,” ti riai n teimatoa ni mena n te tabo ae kaikonakaki ibukin kamaiuara, ae, “memena n te tabo ae raba ae ana tabo Teuare Moan te Rietata,” ao ane e onimakinna “e na mamaeka n nun Teuare Moan te Mwaka.”​—Taian Areru 91:1.

²⁰ Ti bia tarai ana kauring Iehova ao ana kaetieti bwa kanga kamanoara, ao tiaki kanga tauan inaomatara. Ti kaaitara ngaira aikai ni kabaneira ma te tia kamwane ae e rangi n rabakau riki nakoia aomata. Ti bon aki kona ni birinako man kamwaneakira ngkana akea ana ibuobuoki ae tatangira Iehova. (Taian Areru 124:7, 8) Mangaia are ti na tataro bwa e na kamaiuira Iehova man ana bwai ni kamwane “te tia kamwaneia mannikiba”!​—Mataio 6:13.

[Kabwarabwara ae nano]

Ko Uringnga?

• Bukin tera ngkai “makan te aomata” bon te aonikatatai ae kamamate?

• E kanga te Riaboro ni kabongana te bwai ni kamwane ae te mataai ni kanibwaibwai?

• E kanga Tatan ni kabongana te bwai ni kamwane ae te waaki ni kakibotu ae aki riai ni kamwaneia iai tabeman?

• Tera te bwai ni kamwane ae kabongana te Riaboro n uruana iai katiteuanakira?