Kakairi Iroun Te Tia Karekeia Taan Rimwina Ae Kakannato
“Tataraingkami ba tera aromi n ongora.”—RUKA 8:18, BK.
1, 2. Bukin tera ngkai ko riai ni mutiakina aroaron Iesu n reitaki ma aomata n ana mwakuri ni minita?
E KAKORORAOA mwiokoana Iesu Kristo ae te Tia Reirei ae Kakannato ao te Tia Karekeia Taan Rimwina ngke e tuangiia taan rimwina ni kangai: “Tataraingkami ba tera aromi n ongora.” (Ruka 8:16-18, BK) E kaineti naba te boto n reirei aei nakon am mwakuri ni minita ni Kristian. Mutiakinan reirei aika kaineti ma ana kaantaninga te Atua ao maiuakinana, e na karikiko bwa te tia tataekina rongorongon te Tautaeka n Uea n te aro ae uaana. E koaua bwa ko a aki kona n ongo bwanaan Iesu ni boong aikai, ma ko kona ni wareki taekan ana mwakuri ao baike e taekini ake a kaotaki n te Baibara. Baikara baika a taekinaki iai aika kaotiota aron Iesu nakoia aomata n ana mwakuri ni minita?
2 Iesu bon te tia tataekina te rongorongo ae raoiroi ae rangi ni mwaatai ao e rianako arona n angareirei i aon te koaua man te Baibara. (Ruka 8:1; Ioane 8:28) E kainnanoaki tataekinan te rongorongo ao te angareirei ibukin karekeaia taan rimwin Iesu. Ma tabeman Kristian aika mwaatai n tataekina te rongorongo, a kunea bwa e kangaanga irouia te angareirei n te aro ae uaana. Te uarongorongo e irekereke ma kabutan te rongorongo nakoia aomata, ma te tia karekeia taan rimwin Iesu e riai naba ni karekea te reitaki ae kaan ma aomata, ngkana e na reiakiniia taekan Iehova ma ana kaantaninga. (Mataio 28:19, 20) E kona ni karaoa aei, ngkana e kakairi iroun Iesu ae te Tia Reirei ae Kakannato ao te Tia Karekeia Taan Rimwina.—Ioane 13:13.
3. E na tera aron rotakin am mwakuri ni karekeia taan rimwin Iesu ngkana ko bon kakairi irouna?
3 Ngkana ko kakairi n aron Iesu n angareirei, ko a karaoa iai ae boraoi ma ana kaungaunga te abotoro Bauro ae kangai: “Kam na nakonako ma te wanawana i mataia akana i ao, ni kamanenai raoi ami tai. A na raonaki ami taeka n te akoi, ao a na taarinaki n taari, ba kam aonga n ata te aro ae riai ba kam na kaekaia aomata ni kabaneia iai.” (I-Korote 4:5, 6) E kainnanoa te kakorakora te kakairi iroun Iesu ibukin karekeaia taan rimwina, ao e uaana riki am angareirei iai ibukina bwa e na buokiko ni ‘kaekaia aomata ni kabaneia’ n aron ae a kainnanoia.
E Kaungaia Aomata Iesu Bwa A na Kaotiota Aia Iango
4. Tera ae riai n taekinaki ni kaineti ma aroaron Iesu ae te kakauongo raoi?
4 E tataneiai ni bwaina te kakauongo raoi Iesu ma ngke e uarereke, ao ni kaungaia naba aomata bwa a na kaota aia iango. N te katoto, ngke 12 ana ririki Iesu, a kunea ana karo i buakoia taan angareirei n te tembora ngke e “ongora i rouia, ma n tititirakinia.” (Ruka 2:46) E aki nako n te tembora Iesu bwa e kani kamaamaaia taan angareirei ibukin buburan riki ana atatai. E ngae ngke e tabeki naba titiraki, ma e nako ikekei bwa e na ongoraa. Anuan Iesu ae te kakauongo raoi, boni ngaia ae karikirakea iai akoana iroun te Atua ao irouia aomata.—Ruka 2:52.
5, 6. Ti kanga n ataia bwa Iesu e kakauongo raoi n aia taeka aomata aika e reireiniia?
5 E kateimatoaa arona Iesu ae te kakauongo irouia aomata imwin bwabetitoakina ao kabirakina bwa te Mesia. E aki tii kaatuua ana iango i aon ana angareirei n te aro ae e a mwaninga taekaia aomata ake a ongoraa irouna, ma e karekea naba ana tai n titirakiniia aia iango ao n ongoraa n aia kaeka. (Mataio 16:13-15) N te katoto teuana, imwin maten mwaanen Nei Mareta are Rataro, e taku Iesu nakon Mareta: “Ao ane maiu ma n onimakinai ao e na bon aki mate.” Imwina e titirakina Mareta ni kangai: “Ko ira nanon aei?” E kakauongo Iesu nakon ana kaeka Nei Mareta ae kangai: “Te Uea, I iria: I taku ba e koaua ba te Kristo Ngkoe, are Natin te Atua.” (Ioane 11:26, 27) Ai kimwareireira nanon Iesu n aron Nei Mareta ni kaotiota ana onimaki n te aro anne!
6 Ngke a manga kakeaa Iesu taan rimwina aika mwaiti, e kan ataia bwa tera aia kaantaninga iai ana abotoro. E titirakiniia ngkanne ni kangai: “Ao ngkami kam kan nako naba?” E kaeka ni kangai Timoni Betero: “Te Uea, ti na nako n antai? e mena i Roum taekan te maiu are aki toki. Ao ti kakoauako, ao ti ataiko, ba Teuare Moan te Raoiroi Ngkoe, are Natin te Atua.” (Ioane 6:66-69) Ai kimwareireira nanon Iesu n taeka akanne! Ko na boni bae naba ngkoe ni kukurei ngkana e kaotiota ana onimaki n ana taeka te aomata ae ko reirei ma ngaia n te Baibara.
E Kaotiota te Karinerine Iesu n Ana Kakauongo
7. Bukin tera bwa a bati I-Tamaria ake a onimakina Iesu?
7 Teuana riki bukina ae e mwaatai ni karekeia taan rimwina Iesu, bwa e kaotiota tabeakinaia ao karineaia aomata n ana kakauongo raoi nakoia. N te tai teuana, ao Iesu e tataekina te rongorongo nakon ainen Tamaria i rarikin ana mwanibwa Iakoba i Tukara. I nanon aia tai ni maroro ao e aki taataua moan te maroro Iesu ma e ongoraa naba n ana taeka neiei. Ngke e kakauongo Iesu nakon neiei ao e nora nanona ni kan taromauri, ao e tuangnga bwa te Atua e ukoukoriia taan taromauriia aika a taromauriia n te taamnei ao n te koaua. E kaotiota te karinerine ao tabeakinan neiei Iesu, n te aro are e a kairaki iai neiei bwa e na manga nako n tuangiia tabeman taekana, “ao a bati I-Tamaria n te kawa arei ake a ira nanona n ana taeka te aine.”—Ioane 4:5-29, 39-42.
8. E na kanga ni buokiko aroia aomata ni kani kaota aia iango ni moana te maroro ma ngaiia n am mwakuri ni minita?
8 Angiia aomata a tangiria ni kani kaotiotii aia iango ke aia koaua. N te katoto, kaain Atenai rimoa a kukurei ni kaotiota aia koaua ao n ongoraeakin baika boou. Aio are e a kaira iai te abotoro Bauro bwa e na anga ana kabwarabwara ae kakannongoraa i aon te maunga are te Areiobako n te kaawa aei. (Mwakuri 17:18-34) Ko kona naba ngkoe ni moana am maroro ma kaain te auti ngkana ko ira te mwakuri ni minita, ni kangai, “I kawariko n te bong aei bwa I kan ongoraa am iango ni kaineti ma [atun te maroro teuana].” Kakauongo raoi ngkana e kaota ana iango ao manga kaekaa, ke titiraki ni kaineti ma ana iango anne. Ngkanne, kaotia bwa tera ana taeka te Baibara ni kaineti ma te reirei anne n te aro ae akoi.
E Rabakau Iesu ni Karekea te Maroro ma Aomata
9. Tera ae e karaoia Iesu imwain ae e “kabarai nanon taiani koroboki” nakon Kireoba ma raona?
9 E bon aki kona ni kabwaka Iesu n te bwai ae e na taekinna. Irarikin arona ae te kakauongo raoi, e atai naba baika a iangoi aomata, ao e ataia raoi bwa tera ae e riai n taekinna nakoia. (Mataio 9:4; 12:22-30; Ruka 9:46, 47) N te kabotau: Teutana te tai imwin kautakin Iesu, ao a rianna uoman taan rimwina mai Ierutarem nako Emmauti. “Ngke a tabe n taetaenikawai ma ni kakarabakau,” e taku te rongorongo, “ao e roko naba Iesu irouia, ao e raoniia n nakonako. Ma a kairua aia taratara ao a aki kinaa. E taku Iesu nakoia: ‘Tera ae kam tataenikawaia i aoni kawaimi?’ A tei, ao a mata n nanokawaki. E kangai temanna are arana Kireoba: ‘Tao bon ti ngkoe mai Ierutarem ae ko aki atai baika a riki iai ni bong aikai?’ E taku Iesu nakoia: ‘Ba baika ra?’” E kakauongo irouia te Tia Reirei ae Kakannato ngke a kabwarabwaraa taekan Iesu are te I-Natareta are e reireiniia aomata, e karaoi kakai, ma e a kamateaki. Ma tabeman a tataekinna bwa e a tia ni kautaki man te mate. E anganiia Iesu aia tai Kireoba ma raona bwa a na taetae. Imwina e tuangiia baika a riai n atai ngke e “kabarai nanon taiani Koroboki” nakoia.—Ruka 24:13-27, 32, BK.
10. Ko na kanga n ataa ana iango te aomata ae ko kaitiboo ma ngaia n am tai ni mwakuri ni minita ni kaineti ma te Aro?
10 Tao ko boni bae n aki ataa ana iango te aomata ni kaineti ma te Aro. Ngkana ko kan ataia raoi, ko kona n taekinna nakoina bwa ko tangiria ni kan ongoraa aia iango aomata ni kaineti ma te tataro. Ngkanne, ko kona n titirakinna ni kangai, “N am iango, bon iai ae e ongoraei tataro?” Ana kaeka te aomata e kona ni kaotia bwa tera ana iango ke tera ana Aro. Ngkana te aomata ae e taua te Aro, e kona ni manga kaota riki ana iango ke ana koaua ngkana ko a manga titirakinna ni kangai, “N am iango e bane n ongo tataro te Atua, ke iai naba ae e aki ongoraei?” Titiraki n aron aikai e kona ni karekea te uaia ni maroro. Ngkana e angaraoi, kaota ana koaua te Baibara nakoina, ao karaoia n te aro ae e na aki kaunna, ao n aki kabuakakaa ana koaua. Ngkana e rangi ni kan ongora, e na boni bae ni kukurei bwa ko na manga okiria. Ma tera arom ngkana e a tii tabeka naba te titiraki ae ko a aki kona ni kaekaa? Ko kona ni karaoa am ukeuke i aona ao manga okiria ngkana ko a tauraoi ni kaekaa ‘bukin te kaantaninga ane i nanom. Ma ko na kaekaa ma te nimamannei ao te karinerine.’—1 Betero 3:15, BK.
E Reireiniia Aika a Kan Ongoraa Iesu
11. Tera ae na buokiko ni kuneia aomata aika a kan reiakinaki?
11 Te aomata ae kororaoi ae Iesu e rabakau n ataiia ke ni kinaia raoi aomata aika a kan reiakinaki. Ma e kangaanga riki iroura bwa ti na ataiia bwa antai aika “rineaki nakon te maiu are aki toki.” (Mwakuri 13:48) E taku ana taeka Iesu nakoia ana abotoro ake e kangaanga naba irouia kinaakia aomata aika a kan reiakinaki: “Ao ngkana kam rin n te kawa ke n te maeka teuana, ao kam na titiraki iai ba antai ae raoiroi iai.” (Mataio 10:11) N aroia ana abotoro Iesu, ko riai naba n ukoukoriia aomata aika a kan ongoraa ao ni kan reiakina te koaua man te Baibara. Ko kona ni kuneia aomata aika a kan ongoraa ngkana ko bwaina te kakauongo raoi ao ni mutiakini aia kaantaninga aomata ni kabane ake ko taetae ma ngaiia.
12. Ko na kanga ni kateimatoaa buokan te aomata ae kan ongoraa?
12 Imwin kitanan te aomata ae kan ongoraa rongorongon te Tautaeka n Uea, e na raoiroi riki ngkana ko teimatoa n iaiangoia bwa baikara riki koaua man te Baibara ake e kainnanoi. Koreakin mwin rongorongon te aomata aika reke imwin marorom ma ngaia ibukin te rongorongo ae raoiroi, e na manena nakoim ngkana ko teimatoa ni buokia bwa e na maiuakina ana kaantaninga te Atua. Ni manga okiran te aomata, e rangi ni kainnanoaki bwa ko na bwaina te kakauongo raoi ngkana ko na atai raoi ana koaua, baika e iaiangoi ke anuani maiuna.
13. Tera ae na buokiko bwa ko na ataa ana namakin te aomata ni kaineti ma te Baibara?
13 Ko na kanga ni kaungaia aomata bwa a na kaotii aia namakin ni kaineti ma Ana Taeka te Atua? N taabo tabeua, e uaana riki ngkana ko titiraki ni kangai, “Ko a tia ni kunea bwa e kangaanga te ota i aon te Baibara?” Kaekaan te titiraki anne iroun te aomata e kona ni kaotia bwa e karinea te Baibara ke e aki. Te anga riki teuana, bon man warekan te kibu teuana ao n titiraki ni kangai “Tera am iango n te kibu aei?” N aron Iesu, ko kona naba ni kanakoraoa riki am mwakuri ni minita ngkana ko kakabonganai titiraki aika riai. Ma e ngae n anne, e kakawaki te iango raoi ngkana ko na tabeki titiraki.
E Kabonganai Titiraki Iesu n te Aro ae Uaana
14. Ko na kanga ni kaotia bwa ko mwannanoi aia koaua aomata n aki kabonganaan titiraki aika a na kamaamaaea te aomata?
14 Kaota mwannanoan aia iango ke aia koaua aomata n aki kamaamaaia. Kakairi raoi iroun Iesu ae e aki kabonganai titiraki aika kauniia aomata, ma e kabonganai titiraki aika kauka te iango. E riki naba Iesu bwa te tia kakauongo ae akoi ae karaui ao ni kabebetei nanoia aomata aika raoiroi. (Mataio 11:28) A aki maama aomata nako ni kawara Iesu bwa a na kaotii tabeaiangaia nakoina. (Mareko 1:40; 5:35, 36; 10:13, 17, 46, 47) Ngkana iai naba aika a aki maamaa ni kaotii aia iango nakoim ibukin te Baibara ao ana reirei, ko aki riai n tabeki titiraki aika rangi ni bati aika a na kauniia.
15, 16. Ko na kanga ni kairiia aomata bwa ko na maroro ma ngaiia n taekan te Aro?
15 Irarikin kabonganaan titiraki n te aro ae uaana, ko kona ni kauekea te kani maroro iroun te aomata ngkana ko taekina te bwai teuana ae kakannongoraa, ao n ongoraa ana kaeka. N te katoto, E tuanga Nikotemo Iesu ni kangai: “Ngkana e aki manga bungiaki te aomata, ao e aki kona n nora uean te Atua.” (Ioane 3:3) A rangi ni kakannongoraa taeka aikai iroun Nikotemo n te aro are e a kairia iai bwa e na manga kaekaa riki Iesu ao n ongoraa irouna. (Ioane 3:4-20) N aron anne, ko kona naba ngkoe ni kauekea te kani maroro irouia aomata.
16 Ni boong aikai, a mwaiti aomata n aaba tabeua n aron Aberika, Eurobe Mainiku ao Amerika Maiaki aika e kakannongoraa irouia te maroro ni kaineti ma Aaro aika boou aika tabe n rikirake ngkai. N taabo n aron aikai ko kona ni moana am maroro ni kangai: “I tabeaianga ngkai a rangi ni mwaiti Aaro. Ma iai au kaantaninga bwa n te tai teuana a nang bane aomata ni katiteuanaki n te taromauri ae koaua. E kakukurei aei iroum?” Taekinan am koaua aika kamimi ma ni kamaiu, e kona ni kaira te aomata bwa e na kaota ana iango ke ana koaua. E kakai kaekaa naba te titiraki te aomata ngkana ko kabonganai titiraki aika tiaki tii teuana kaekaaia. (Mataio 17:25) Ngkana e a tia ni kaeka te aomata, manga kaota te kibu teuana ke uoua man te Baibara aika a boutokaa kaekaan te titiraki anne. (Itaia 11:9; Tebania 3:9) Te kakauongo raoi ao mutiakinan ana kaeka te aomata, e kona ni buokiko n ataia bwa tera ae ko na manga maroroakinna ma ngaia ngkana ko a manga okiria.
E Kakauongo Naba Iesu Irouia Ataei
17. Tera ae kaotia bwa e tabeakiniia naba ataei Iesu?
17 E aki tabeakiniia tii ikawai Iesu, ma e tabeakiniia naba ataei. E ataa aia tatakaakaro ataei ao baike a aki toki n tataekin. N taai tabetai e weteiia ataei bwa a na kawaria. (Ruka 7:31, 32; 18:15-17) A mwaiti naba ataei ake a mena i buakoia aomata aika bati n ongoraa iroun Iesu. E mutiakinia ataeinimwaane Iesu ngke a tatakarua ni kamoamoa te Mesia, ao e kaotia bwa e a boni kaman taetae ni burabetinaki anne n te Baibara. (Mataio 14:21; 15:38; 21:15, 16) A mwaiti naba ataei ni boong aikai aika a tabe n riki bwa taan rimwin Iesu. Ko na kanga ngkanne ni buokiia?
18, 19. Ko na kanga ni buoka natim bwa e na rikirake ni maiuakina te onimaki?
18 Ngkana ko na buoka natim bwa e na rikirake ni maiuakina te onimaki, ko riai ni kakauongo nakoina. Ko kainnanoa ataakin ae baikara baika e iaiangoi aika aki boraoi ma ana kaantaninga Iehova. N aki ongea bwa tera ae e taekinna natim, ma e raoiroi bwa ko na kaekaa moa n taekina te bwai ae na kaungaa nanona. Ngkanne, ko kona ni buoka natim n ataa ana iango te Atua ni kaineti ma bwaai tabeua, ni kabonganaan kiibu aika riai.
19 E ibuobuoki tabekan titiraki bwa ko aonga n atai aia iango ataei, ma ataei naba a aki tangiria bwa e na kabatiaaki titiraki nakoia n ai aroia ikawai. N onean mwin ae ko karawawataa natim bwa e na kaekai am titiraki aika matoatoa, e aera bwa ko aki karakina arom nakoina? Ni kaineti ma te bwai ae kam maroroakinna, ko kona n taekinna bwa ko aki toki n namakina ae aron naba anne, ao ni kabwarabwaraa bwa bukin tera. Ngkanne ko kona n titiraki ni kangai, “Ko namakina naba ae aron aei?” Man ana kaeka natim, e a kona ngkanne iai ni waakinaki te maroro i aon kiibu man te Baibara aika ibuobuoki ao ni kaunganano.
Teimatoa Kakairi Iroun te Tia Karekeia Taan Rimwina ae Kakannato
20, 21. Bukin tera ngkai ko riai ni bwaina te kakauongo raoi n am mwakuri ni karekeia taan rimwin Iesu?
20 N aki ongeia bwa ko maroroakina te bwai teuana ma natim ke te aomata temanna, e rangi ni kakawaki bwainan te kakauongo raoi. Bon kaotiotan raoi te tangira. Ngkana ko kakauongo, ko kaotia iai bwa ko nanorinano, ao e kaotiotaki naba iai karinean ao tabeakinan are e taetae. Ma te kakauongo raoi e kainnanoaki iai mutiakinan te bwai ae taekinna te aomata.
21 Ngkana ko karaoa am mwakuri ni minita ni Kristian, teimatoa ni kakauongo raoi irouia aomata. Mutiakinan raoi baike a taekin e na buokiko n ataia raoi bwa baikara koaua man te Baibara aika a na rangi n anainano riki nakoia. Kakorakorako ngkanne ni buokiia man arom ni kabonganai ana anga aika kakaokoro Iesu n reireiniia aomata. Ngkana ko karaoa anne, ko na kakabwaiaki iai bwa e na reke iroum te kimwareirei ao te raunnano, ibukina bwa ko kakairi iroun te Tia Karekeia Taan Rimwina ae Kakannato.
Tera Am Kaeka?
• E kanga Iesu ni kaungaia aomata bwa a na kaotii aia iango?
• Bukin tera bwa e kakauongo raoi Iesu irouia aomata ake e reireiniia?
• Ko na kanga ni kabonganai titiraki n am mwakuri ni minita?
• Tera ae ko kona ni karaoia ni buokiia ataei bwa a na riki bwa taan rimwin Iesu?
[Taamnei n iteraniba 6]
Kakauongo raoi n am tai n tataekina te rongorongo
[Taamnei n iteraniba 8]
Ti kakairi iroun Iesu ngkana ti buokiia ataei bwa a na riki bwa taan rimwina