Karikirakei Aroaro Aika A Na Buokiko Ni Karekeia Taan Rimwin Kristo
“Ma ngaia ae kam na nako ni kakiritiania botanaomata ni kabaneia.”—MATAIO 28:19.
1. Baikara rabakau ao aroaro ake a kainnanoaki irouia ana toro te Atua rimoa?
N TAAI tabetai ana toro Iehova a riai naba ni karikirakei rabakau ao aroaro, ake a na kona n ibuobuoki ni karaoan nanona. Man ana kaetieti te Atua, are a a kitana iai te kaawa are kaubwai ae Ura Aberaam ao Tara, ao anne are e bon kainnanoi aroaro ao rabakau ni kaineti ma te maeka n taian umwa n rianna. (Ebera 11:8, 9, 15) Kairaia tibun Iteraera nakon te Aba ni Berita, e kainnanoaki iai Iotua bwa e na ninikoria, e na onimakina Iehova ao e na atatai n ana tua. (Iotua 1:7-9) N aki ongea bwa aeka n rabakau raa ake a tia n reke irouia Betarera ao Ooriaba, ma a manga bon katamaroaki riki ao ni karikirakeaki iroun taamnein te Atua, bwa aonga ni kona n uataboa ao n tararua katean te umwa n rianna ae tabu ao mwakuri riki tabeua ake a irekereke mangaia.—Te Otinako 31:1-11.
2. Baikara titiraki aika ti na rinanoi aika irekereke ma te mwakuri ae karekeaia taan rimwin Kristo?
2 Tabeua te tienture imwina, e a mwiokoia taan rimwina Iesu ni kangai: “Kam na nako ni kakiritiania botanaomata ni kabaneia, . . . n reireiia ba a na kabane baike I tuangngkami n tau.” (Mataio 28:19, 20) Bon akea ngkoa aika a tia ni mwiokoaki n te aeka ni mwakuri ae rangi ni kakawaki ae ai aron aei. Baikara aroaro aika kainnanoaki n te mwakuri ae karekeaia taan rimwin Kristo? Ti na kangaa ni kona ni karikirakei aeka n aroaro aikai?
Kaotiota Tangiran te Atua ae Korakora
3. Te kaetieti ibukin karekeaia taan rimwin Kristo, e anganira ara tai ni kaotiota te aroaro raa?
3 Te maroro ma aomata ao kairaia nakon taromaurian te Atua ni koaua, e kainnanoaki bwa e na iai iroura tangiran Iehova ae korakora. A kona tibun Iteraera ni kaotiota tangiran Atuaia n aroia n ongeaba n ana tua ma nanoia ni kabane, n aia angakarea aika riai, ao ni kamoamoaa n aia anene. (Te Tua-Kaua 10:12, 13; 30:19, 20; Taian Areru 21:13; 96:1, 2; 138:5) Ngkai taani karekeia taan rimwin Kristo naba ngaira, ti riai naba n taua ana tua te Atua, ma ti riai naba ni kaotiota tangiran Iehova rinanon tataekinan taekana, ao ana kaantaninga nakoia aomata. Ti riai naba n taetae ma te aki nanokokoraki, n rinei taeka aika riai ake a na kaotiota nanora ni koaua ni kaineti ma kaantaninga ake e a tia n anganira te Atua.—1 I-Tetaronike 1:5; 1 Betero 3:15.
4. Bukin tera ngkai e rangi ni kimwareirei Iesu n reiakinaia aomata taekan Iehova?
4 Bukina bwa e rangi ni korakora tangiran Iehova iroun Iesu, e a namakina te kukurei n tataekinan ana kaantaninga te Atua, ana Tautaeka, ao te taromauri ae koaua. (Ruka 8:1; Ioane 4:23, 24, 31) Ni koauana, e taekina ae kangai Iesu: “Kanau te tou mwin ana taeka Teuare kanakomaiai, ao te katia ana makuri.” (Ioane 4:34) A bon kaineti naba ana taeka te tia areru nakon Iesu ae kangai: “I kukurei ni karaoa ae Ko tangiria, Atuau; eng, e mena naba am tua i nanou. I taekina te raoiroi n te botaki ae ababaki; norai, N na aki bonoti matanriau, Iehova, Ko ataai.”—Taian Areru 40:8, 9; Ebera 10:7-10.
5, 6. Tera te aroaro ae kakawaki ae kainnanoaki irouia taani karekeia taan rimwin Kristo?
5 Bon tangiran te Atua are e a kairiaa aomata aika tibwa reiakina ana koaua te Baibara, bwa a na taekina taekan Iehova ao ana tautaeka n Uea ma nanoia ni koaua, ae a anaaki nanoia tabemwaang iai bwa a na reiakina te Baibara. (Ioane 1:41) E kairira te aroaro ae kakawaki ae tangiran te Atua bwa ti na karaoa te mwakuri ae karekeaia taan rimwin Kristo. Ti bia kateimatoa te aroaro anne bwa e na maiureirei, rinanon te katoa tai ni wareware man ana taeka ao kananoan ara iango i aona.—1 Timoteo 4:6, 15; Te Kaotioti 2:4.
6 Tangiran Iehova ni koaua, ngaia are e a buoka Iesu bwa e na riki bwa te tia reirei ae e ingainga nanona. Ma tiaki tii anne bukin nakoraoin ana mwakuri bwa te tia tataekina rongorongon te tautaeka n Uea. Ma tera riki ngkanne te aroaro teuana ae e buoka Iesu bwa e na riki bwa te tia karekeia taan rimwina ae mwaatai?
Kaotiota Mwannanoaia Aomata
7, 8. E kanga aron iangoaia aomata iroun Iesu?
7 E mwannanoia aomata Iesu ao e kaota naba tabeakinaia. Imwain rikina n aomata ngke kangaa “ana tia mwakuri” te Atua ae rabakau, e bon kimwareirei naba ni baika a kukurei iai aomata. (Taeka N Rabakau 8:30, 31) Ni menan Iesu i aon te aba, e nanoangaia aomata ao e motiki rawaia ake a kawaria. (Mataio 11:28-30) E kaotiota Iesu ana tangira ao ana nanoanga Iehova, ao aei are e a katiki nanoia aomata nakon taromaurian te Atua ae tii temanna ae koaua. A kakauongo aomata ni kabaneia nakon Iesu kioina ngkai e kaotiota mwannanoaia ao tabeakinan aia konabwai.—Ruka 7:36-50; 18:15-17; 19:1-10.
8 Ngke e titiraki temanna te mwane bwa tera ae e na kona ni karaoia bwa e aonga ni karekea te maiu are e aki toki, “e taraia Iesu, ao E tangiria.” (Mareko 10:17-21) Ao ti wareka ae kangai ni kaineti ma aomata ake a reireiaki iroun Iesu i Betania: “Ao Iesu E tangira Mareta, ma tarina, ma Rataro.” (Ioane 11:1, 5) E rangi n tabeakiniia aomata Iesu n te aro are e a kaakea motirawana ibukin reiakinaia. (Mareko 6:30-34) Mwannanoaia aomata ae korakora iroun Iesu are e a karikia bwa te aomata ae te kabanea n rabakau ni katiki nanoia aomata nakon te taromauri ae koaua.
9. Tera te aroaro are e kaotiotia Bauro ngke e riki naba bwa te tia karekeia taan rimwin Kristo?
9 E korakora naba mwannanoaia aomata ake e uarongorongo nakoia te abotoro Bauro. N te katoto, e taekina ae kangai nakoia Kristian ake i Tetaronike: “Ao ai arora naba, ngkai a bati tangirami i roura, ao ti aki kan anganingkami ti ana euangkerio te Atua, ma ti kan anganingkami naba maiura, ngkai kam a riki ni bati n tangiraki i roura.” Ma imwin ana tangira ae korakora Bauro, tabeman kaain Tetaronike a ‘rairaki man aia bouannanti ao man toro iroun te Atua ae maiu.’ (1 I-Tetaronike 1:9; 2:8) Ngkana ti kaotiota raoi mwannanoaia aomata, n aron are a karaoia Bauro ao Iesu, ti kona naba n namakina te kimwareirei n noran te rongorongo ae raoiroi, bwa e rooti nanoia te koraki “ake a rineaki nakon te maiu are aki toki.”—Mwakuri 13:48.
Kaotiota te Nano ni Kan Anga Boni Ngkoe
10, 11. Bukin tera bwa e kainnanoaki te nano ni kan anga boni ngkoe ngkana ti kataia ni karekeia taan rimwin Kristo?
10 Iai irouia taani karekeia taan rimwin Kristo aika mwaatai, te nano ni kan anga boni ngaia. A aki iaiangoa kabatiaan te kaubwai bwa te kabanea ni kakawaki. Ni koauana, e taku Iesu nakoia taan rimwina: “Ai roko maki ra akana kaubwai n uean te Atua!” A rangi ni mimi ana abotoro n ongo aei ma e a manga reitia riki ni kangai Iesu: “Ataei, ai kanganga ra te rin n uean te Atua irouia akana onimakin aia bwai nako! E kai rin riki te kamero ni bangabangan te neiran, nakon ane kaubwai ngkana e kan rin n uean te Atua.” (Mareko 10:23-25) E taekina aron te maiu ae bebete Iesu nakoia taan rimwina, n te aro bwa a aonga ni kona ni kaatuui aia iango i aon karekeia taan rimwina. (Mataio 6:22-24, 33) Bukin tera ngkai te nano ni kan anga boni ngkoe, e buokira n te mwakuri ni karekeia taan rimwin Kristo?
11 E kainnanoa te kakorakora ae bati reiakinaia aomata baike e tua Iesu. E aki toki ni kakorakoraa te Kristian ae tangiria ni karekeia taan rimwin Kristo, ni karaoa ana reirei n te Baibara ma aomata ake a kan ongora ni katoa wiiki. A tia tabeman taan uarongorongoa te Tautaeka n Uea aika mwakuri ni kareke tianti, ni bita aia tai man ae a kabwanina aia tai nakon ae te itera n tai, bwa aonga ni kona ni kabatiaa riki aia tai ni mwakuri ni kakaia aomata aika a raoiroi nanoia. A mwaiti Kristian ake a tia n reiakina te taetae teuana, bwa a aonga ni kona n uarongorongo nakoia aomata ake a maeka n aia tabo aika kaokoro aia reeti. Tabeman riki taan karekeia taan rimwin Kristo, a tia ni kitan mwengaia nakon taabo ke aaba tabeua ibukin uataboan te mwakuri n tai. (Mataio 9:37, 38) Bwaai aikai ni kabane a kainnanoa te nano ni kan anga boni ngkoe. Ma e kainnanoaki riki bwa ko na riki bwa te tia karekeia taan rimwin Kristo ae mwaatai.
Taotaona Nanom ma Tai Kabane Tai
12, 13. Bukin tera bwa e rangi ni kakawaki te taotaonakinnano ni karekeaia taan rimwin Kristo?
12 Te taotaonakinnano bon teuana naba te aroaro ae kona ni buokira ni karekeia taan rimwin Kristo. E riai ni waekoa n taekinaki te rongorongo ae raoiroi, ma karekeaia taan rimwin Kristo e aki toki ni kabanea te tai ae bati, ao e kainnanoa naba te taotaonakinnano. (1 I-Korinto 7:29) E taotaona naba nanona Iesu nakon ai tarina are Iakobo. E ngae ngke e bon ota raoi Iakobo n aron ana mwakuri Iesu n uarongorongo, ma bon iai naba te bwai ae e tautaua waekoan rikirakena bwa te tia rimwin Kristo. (Ioane 7:5) N te tai ae e aki maan ma imwin maten Kristo ni karokoa Bentekota 33 C.E., ao e a kakoauaki man kiibu tabeua man te Baibara bwa e a bon riki bwa te tia rimwin Kristo Iakobo, ike e katautauaki iai bwa e botaki n tataro ma tinana ao tarina, ao abotoro. (Mwakuri 1:13, 14) E tabe n rikirake ana onimaki Iakobo, ao rimwi riki e a taui mwioko aika mwaitikurikuri n te ekaretia.—Mwakuri 15:13; 1 I-Korinto 15:7.
13 N aroia taan ununiki, Kristian naba a karikirakei baika a rangi n iremwe aron bwebwerakeia, n aron te ota n ana taeka te Atua, tangiran Iehova ao te aroaro ni maiu ni Kristian. Baikai ni kabane a kainnanoa te taotaonakinnano. E korea ae kangai Iakobo: “Ma ngaia aei, taari, kam na taotaon nanomi ni karokoa te Uea. Noria, e kaantaninga uaan aontano ae te uaa ae kakawaki te tia ribana, ao e taotaona nanona n taningaia ni karoko boong ake e anganaki iai te moa ni karau ma te karau ae rimwi. Ao ngkami kam na taotaon naba nanomi; kam na kateimatoai nanomi: ba e a kaan rokon te Uea.” (Iakobo 5:7, 8) E kaungaia taani kakoaua Iakobo, bwa a na ‘taotaon nanoia ni karokoa rokon ana bong te Uea.’ N aron Iesu ngkana iai bwaai tabeua aika a aki rangi n ota iai taan rimwina, e a manga kamataatai ke ni kabwarabwarai raoi ma te taotaonakinnano. (Mataio 13:10-23; Ruka 19:11; 21:7; Mwakuri 1:6-8) Ngkai e a roko ana bong te Uea, e kainnanoaki naba te aeka n taotaonakinnano anne ngkai ti kakorakoraira ni karekeia taan rimwin Kristo. A kainnanoa te kairiri taan rimwin Iesu ni boong aikai, ae e irianaki ma te taotaonakinnano.—Ioane 14:9.
14. E ngae ngkana ti taotaona nanora, ti na kanga ni kabongana raoi ara tai n te aro ae wanawana n ai aroia taan karekeia taan rimwin Iesu?
14 E ngae ngkana ti bwaina te taotaonakinnano, ma ana taeka te Atua, e aki kariki uaa i nanoia angiia aomata ake ti waakina ara reirei ma ngaiia n te Baibara. (Mataio 13:18-23) Imwin kabanean te korakora ae bati ibukin buokaia aomata aikai, ti bon wanawana riki ngkana ti aki kabanea ara tai ma aeka n aomata aikai ma ti nako ni kakaia riki aika e kakawaki irouia ana koaua te Baibara. (Te Minita 3:1, 6) Ni koauana, aomata aika e korakora irouia karinean te Baibara, a na kainnanoa naba te ibuobuoki ae bati ibukin bitakin aia iango, aroaroia, ao baika a moanibwai ni maiuia. Mangaia ae ti taotaon nanora n ai aron Iesu ngke e taotaona nanona nakoia taan rimwina, ake e kangaanga irouia karikirakean te iango ae eti.—Mareko 9:33-37; 10:35-45.
Karikirakea te Rabakau n Angareirei
15, 16. Bukin tera bwa e rangi ni kakawaki te reirei n te aro ae bebete ao te katauraoi raoi, ngkana ti mwakuri ni karekeia taan rimwin Kristo?
15 Tangiran te Atua, mwannanoaia aomata, te nano ni kan anga boni ngkoe, ao te taotaonakinnano bon aroaro aika rangi ni kakawaki ni kaineti ma karekeaia taan rimwin Kristo. E kainnanoaki katamaroaan riki rabakaura n anga reirei, bwa a aonga ni buokira ni kona ni kabwarabwarai reirei tabeua n te aro ae mataata ao ae bebete. N te katoto a mwaiti baike e taekin te Tia Reirei ae Kakannato ae Iesu Kristo, aika rangi ni uaana, kioina ngkai a rangi ni kai ota. Tao ko na n uringa ana taeka Iesu ae kangai: “Ma kam na kaiko ami bwai nako karawa.” “Tai angania kamea te bwai ae tabu.” “Ma e kaotaki ba e raoiroi te ataibwai n uaana.” “Angani Kaitara akana ana bwai Kaitara; ao angan te Atua akana ana bwai te Atua.” (Mataio 6:20; 7:6; 11:19; 22:21) Ma e aki tii taekin taeka aika kimototo Iesu, ma e reirei naba n te aro ae mataata ao ni kabwarabwarai raoi bwaai tabeua, n taai ake a kainnanoaki iai karaoan anne. Ko na kanga ni kona ni katotonga aron tein ana aanga reirei Iesu?
16 Te katauraoi raoi boni ngaia te bwai ae rangi ni kakawaki ae kona buokiko bwa ko na angareirei n te aro ae bebete ao ni mataata. E kona n rangi n reeanau ana maroro te tia uarongorongo ae e aki katauraoi raoi. E a kona n aki katereterei raoi baika kakawaki ibukin ana taeka ake a rangi n reeanau, n arona n taekin iai baika bati ake bon otana i aon te reirei teuana. Ni kaitaraan anne, te tia uarongorongo ae katauraoi raoi e iaiangoa aron te aomata are e maroro ma ngaia, e iangoa moa te boto n reirei, ao e kaoti raoi tii baike a kainnanoaki. (Taeka N Rabakau 15:28; 1 I-Korinto 2:1, 2) E iaiangoia bwa mwaitira are e a tia n ataia te aomata are e reirei ma ngaia, ao baikara baika kakawaki ake a riai ni kateretereaki n tain te reirei. Tao e kona te tia uarongorongo n atai baika bati aika kaunganano ni kaineti ma te boto n reirei teuana, ma e na mataata riki te maroro ngkana e rinerinei raoi rongorongo ake a na kamataata raoi te reirei anne.
17. Ti na kanga ni buokia aomata bwa a na rabakau n iango i aon te Baibara?
17 E buokia naba aomata Iesu bwa a na rabakau n iango, n onean mwin are e a bon angania naba ae bon te koaua. N te katoto, n te taina ao e titirakina Timon ni kangai: “Tera nanom, Timon? A anganganaki uean aonaba aia mane ma te angabwai mairouia antai? mairouia natiia, ke mairouia akana tiaki natiia?” (Mataio 17:25) Ti kona n namakina te kimwareirei ae bati man kabwarabwaran te Baibara. Ma e riai bwa ti na aki taua atiin te maroro ma ti na kariaia te aomata are ti reirei ma ngaia bwa e na kaota raoi nanona, ke ni kabwarabwarai baike a rinanoaki n tain te reirei man te Baibara. Ti riai n aki karawawataia aomata n taian titiraki aika mwaiti. Ma n onean mwin anne, ti kona ni buokiia bwa a na butimwaei reirei aika kakawaki man te Baibara ake a mwaneweaki ni booki ake aanaki n te Baibara, ngkana ti kabongana te rabakau, kabotau aika rokoraoi, ao titiraki aika kamwakura te iango.
18. Tera ae irekereke ma karikirakean te “rabakau n reirei”?
18 E taekinaki n te Baibara aron te “rabakau n reirei.” (2 Timoteo 4:2, NW; Tito 1:9, NW) Te rabakau n reirei e kainnanoa ae bati riki nakon ae tii buokaia aomata bwa a na kona ni kamatenanoi koaua. Ti riai ni kataia ni buokia ake ti reirei ma ngaia bwa a na ataa okoron ae koaua ao ae kewe, ae raoiroi ma ae buakaka, ao te wanawana ma te nanobaba. Ngkana ti karaoa aei ao ni kakorakoraira ni karikirakea i nanon te aomata tangiran Iehova, e na kona ngkanne n nora riaina n ongeaba Nakoina.
Uataboa Karekeaia Taan Rimwin Kristo ma te Ingaingannano
19. A na kanga Kristian ni kabaneia n ibuobuoki ni karekeaia taan rimwin Kristo?
19 Te ekaretia ni Kristian bon te botaki ibukin karekeaia taan rimwin Kristo. Ngkana e a riki temanna ae boou bwa te tia rimwin Kristo, te Tia Kakoauaa Iehova are boo ma te aomata aei ao ni buokia n reiakina ana reirei te Baibara, bon tiaki tii ngaia ae e na namakina te kimwareirei. Ngkana tao a botaki aomata i aon te kakae bwa a na kakaaea te tei ae bua, bon tii temanna mai buakoia ae e na kona ni kunea. Ma ngkana e a manga kaitiboo te tei anne ma ana karo, a na bane ni kimwareirei naba taan kakaae. (Ruka 15:6, 7) N aron naba anne, a kaai n ibuobuoki kaain te ekaretia ni kabane ni karekeaia taan rimwin Kristo. Kristian ni kabaneia a bane naba n uataboa kakaaeaia te koraki ake a na riki bwa taan rimwin Kristo. Rokoia Kristian ni kabaneia iroun te aomata are e a tibwa moana kaakaean taian botaki n taabo n taromauri, e na kona ni karikirakea riki tangiran te taromauri ae koaua irouna. (1 I-Korinto 14:24, 25) Mangaia are, a rangi ni kimwareirei Kristian ni kabaneia n noraia taan rimwin Kristo aika boou aika irabubua tenga mwaitiia ni katoa ririki.
20. Tera ae ko riai ni karaoia ngkana ko tangiria n reireia tabemwaang ana koaua te Baibara?
20 A a mwaiti Kristian aika kakaonimaki ake a kukurei n reiakiniia aomata taekan Iehova ao te taromauri ni koaua. Ma e bon kona naba n aki koro nanon anne, n aki ongea aia kakorakora ae bati. Ngkana arom naba anne, teimatoa kakorakoraa tangiran Iehova, mwannanoia aomata, anga boni ngkoe, kaotiota te taotaonakinnano ao ukoukora karikirakean rabakaum n anga reirei. Ma ae kakawaki riki, tataroakina am kaantaninga ae ko kan reiakina taekan te koaua. (Te Minita 11:1) Kakaaea raun nanom n ataakin ae bwaai ni kabane ake ko karaoi ibukin Iehova, a boutokaa naba te mwakuri ibukin karekeaia taan rimwin Kristo ae kaotiota mimitongin Iehova.
• Bukin tera bwa te mwakuri ni karekeia taan rimwin Kristo e kona ni kataaki iai aron tangiran Iehova iroura?
• Baikara aroaro ake a kainnanoaki ni kaineti ma karekeaia taan rimwin Kristo?
• Tera ae irekereke ma te “rabakau n reirei”?