Ko Boutokaa Riain Iehova N Tautaeka I Aon Bwaai Ni Kabane?
“Kam na kangai i buakoia botanaomata, E uea Iehova.”—TAIAN ARERU 96:10.
1, 2. (a) Tera te bwai ae kakawaki are e riki tao ni kaania Okitobwa 29 C.E.? (b) Tera nanon te bwai anne ibukin Iesu?
E RIKI te bwai ae kakawaki ae tuai man noraki i aon te aba tao ni kaania Okitobwa 29 C.E. E korea rongorongona te tia korea te Euangkerio ae Mataio ni kangai: “Ngke E a tia ni babetitoaki, ao E aerake naba man te ran: ao akea ba e kaukaki karawa nako Ina, ao [Ioane are te tia Bwabetito] e nora Taamnein te Atua ba E ruo n ai aron te taobe, ao E roko i aona [Iesu]; ao noria te bwana mai karawa, ae kangai, Natiu ae tangiraki Teuaei, ae I kakatonga i Rouna.” Aio teuana mai buakon baike a riki ae e koreaki rongorongona irouia taani korei Euangkerio ake aua.—Mataio 3:16, 17; Mareko 1:9-11; Ruka 3:21, 22; Ioane 1:32-34.
2 E oti ni kabwaroan te taamnei ae raoiroi i aon Iesu bwa bon te kabiraki Ngaia ae nanona te Mesia ke te Kristo. (Ioane 1:33) Imwin kariariana, ao e a roko te “kariki” are e beritanaki! E a tei i matan Ioane te tia Bwabetito, teuare e na kaikoakaki bukin waena iroun Tatan, ao e na manga kaikoaka atun teuare karoton te riribaa Iehova ma Ana tautaeka. (Karikani Bwaai 3:15) Man te tai anne, e a ataia raoi Iesu bwa e riai ni kakorakoraa ni kakoroa bukin ana kaantaninga Iehova ni kaineti ma riaina n tautaeka ao te Tautaeka n Uea.
3. E kanga ni katauraoia Iesu ibukin mwiokoana are e nang boutokaa iai riain Iehova n tautaeka i aon bwaai ni kabane?
3 Ni katauraoana nakon mwiokoana are e a tia n anganaki, “E rikaki Iesu mai Ioretan n on n te Tamnei are Raoiroi, ao E kairiraki iroun te Tamnei n te rereua.” (Ruka 4:1; Mareko 1:12) N tikun Iesu n te rereua i nanon 40 te bong, e a reke iai ana tai ni kananoa ana iango i aon te titiraki ibukin riain Iehova n tautaeka i aon bwaai ni kabane are e tabekia Tatan, ao te mwakuri naba are e na karaoia ni boutokoa riain Iehova n tautaeka. A bane n irekereke ma te titiraki anne taian karikibwai aika wanawana i karawa ao i aon te aba. Ngaia are ti riai n iaiangoa kakaonimakin Iesu ni maiuna ao n nora ae ti riai ni karaoia ibukin kaotan kani boutokaan naba riain Iehova n tautaeka i aon bwaai ni kabane.—Iobi 1:6-12; 2:2-6.
Kamatataan te Titiraki Ibukin Riain Iehova n Tautaeka
4. Tera ae karaoia Tatan are e a katereaki iai te titiraki ibukin riain Iehova n tautaeka i aon bwaai ni kabane?
4 Ni koauana, akea mai buakon baika a a tibwa tia n taekinaki ae raba mairoun Tatan. E waekoa naba ngkekei ni moana buakanakin ana moan “kariki” ana “aine” te Atua. (Karikani Bwaai 3:15) E kariria Iesu Tatan tenua te tai, bwa e na kaira Iesu n iangoa karaoan ae na karekea iai kabwaiana, n onean mwin are e na karaoa nanon Tamana. Bon te katenua ni kariri ae moamoa riki are e a kamatataaki iai te titiraki ibukin riain Iehova n tautaeka. E kamoaa Tatan ni kaoti “aaba ni kabane ma tamaroaia,” ngke e kangai nakon Iesu: “I anganiko baikai ni kabane ngkana Ko katorobubua ni bobaraki n taromauriai.” N ataan raoi ae e tautaeka te Riaboro i aon “aaba ni kabane,” e kaotia Iesu bwa e tei ibukin riain Iehova n tautaeka ngke e kaekaa ni kangai: “Naako akuu, Tatan; ba e koreaki ae kangai, Ko na taromauria Iehova ae Atuam, ao ko na toro i Rouna n ti Ngaia.”—Mataio 4:8-10.
5. Tera te mwioko ae kangaanga karaoana ae e riai ni kakoroa nanona Iesu?
5 E kaotiotia Iesu ni maiuna bwa moan te kakawaki irouna boutokaan riain Iehova n tautaeka. E ataia raoi Iesu bwa e riai n teimatoa ni kakaonimaki ni karokoa matena iroun Tatan, n aron are e taetae ni burabetinaki bwa e na kaikoakaki bukin waen ana “kariki” te aine, bwa e aonga ni kakoauaki riain te Atua n tautaeka. (Mataio 16:21; 17:12) E riai naba ni kaotiota te koaua ni kaineti ma Ana Tautaeka n Uea te Atua, bwa bon te bwai ni mwakuri are e anganaki mwaakana iroun Iehova bwa e na taua taekan te tia karitei ae Tatan, ao ni kaoka te rau ao te kaetieti raoi nakoia ana karikibwai ni kabane. (Mataio 6:9, 10) Tera ae karaoia Iesu ibukin kakoroan nanon te mwioko ae kangaanga karaoana aei?
“E a Kaan Uean te Atua”
6. E kanga Iesu ni kaotia bwa rinanon te Tautaeka n Uea, ao te Atua e nang “uru ana makuri nako te riaboro”?
6 Ni moanakin ana mwakuri, “ao Iesu E nako Kariraia n taekina ana euangkerio te Atua, ao E taku, E a koro raoi taina, ao e a kaan uean te Atua.” (Mareko 1:14, 15) E a manga taku: “I riai ba N na kaota rongorongon uean te Atua, ae raoiroi, nakoni kaawa nako: ba ngaia are I kanakomaiakaki iai.” (Ruka 4:18-21, 43) E mwananga ni kabutaa te aba Iesu n “reirei, ma ni kaota rongorongon uean te Atua, ae raoiroi.” (Ruka 8:1) E karaoi naba kakai aika bati Iesu, n aron kaamwarakeaia aomata aika bati, katokan angibuaka, te katoki aoraki ao kautaia maate. Ni karaoan kakai aika bati aikai, e a kaotia iai Iesu bwa e kona te Atua ni kaoki mwin urubwai ao karawawata ake a riki man te karitei are i Eten, n te aro are e nang “uru ana makuri nako te riaboro.”—1 Ioane 3:8.
7. Tera are e reireinia taan rimwina Iesu bwa a na karaoia, ao tera mwina?
7 E botiia taan rimwina Iesu aika kakaonimaki ao e reireinia te mwakuri aei, bwa a aonga n tataekina euangkerion te Tautaeka n Uea nakon ae e kona ni karaoaki. N te moantai, e mwiokoia abotoro aika 12 ao e “kanakoia ba a na taekina uean te Atua.” (Ruka 9:1, 2) Imwina, e a manga kanakoia riki 70 bwa a na tataekina te rongorongo ni kangai: “E a kaaningkami uean te Atua.” (Ruka 10:1, 8, 9) N okia taan rimwin Kristo aikai ao a kaongoraea Iesu nakoraoin aia tai n tataekina te Tautaeka n Uea, ao e kaekaia ni kangai: “I nora Tatan ba e bwaka mai karawa n ai aroni koron te ba.”—Ruka 10:17, 18.
8. Tera ae kateretereaki ni maiun Iesu?
8 E kabanea korakorana Iesu ike e a kamanenai iai taai aika a angaraoi ni kabane ibukin tataekinan te Tautaeka n Uea. E mwakuri n taai nako n te ngaina ao te bong, ao ni kakeaa naba bongan toronibwaina. E taku: “Iai bwangaia arobeke, ao ngaoia manin aan-nang; ma akea nen Natin te Aomata ae E na kawenea atuna iai.” (Ruka 9:58; Mareko 6:31; Ioane 4:31-34) Teutana te tai imwain maten Iesu, ao e bon ninikoria naba n taetae i matan Bontio Birato ni kangai: “I roko i aon te aba, ba N na kaotiota te koaua.” (Ioane 18:37, BK) E kaotiotia Iesu ni maiuna ni kabane bwa e aki roko tii ibukin rikina bwa te tia reirei ae kakannato, te tia karaoi kakai, ke te tia kamaiu ae e na anga maiuna. Ma e roko ibukin boutokaan karaoan nanon te Atua, ao ni kaotiota koauan ae e kona te Atua ni kakoroi baika e tangiri rinanon te Tautaeka n Uea.—Ioane 14:6.
“E a Tia”!
9. E a kanga n tokanikai Tatan ni kaikoakan bukin waen ana “kariki” ana aine te Atua?
9 Akea kukurein te tia Kairiribai are Tatan te Riaboro ni bwaai ni kabane ake e karaoi Iesu ni kaineti ma te Tautaeka n Uea. E okioki Tatan ni kataia n tiringa te “kariki” are mairoun ana aine te Atua, rinanon iteran ana “kariki” aika i aon te aba aika tautaeka ao Aaro. E a bon maamatanaki naba Iesu iroun Tatan ma raona, ni moa man bungiana ni karokoa matena. N tokina, n 33 C.E. ni Maati ke Eberi, e a roko te tai are e nang kamwaneaki iai Iesu nakon te Kairiribai bwa e na kaikoaka bukin waena. (Mataio 20:18, 19; Ruka 18:31-33) E kamatataaki n rongorongo aika n Euangkerio aroia aomata ni kairarangaki iroun Tatan bwa a na kabuakakaa Iesu nakon te mate are e maraki iai i aon te kai ni kammaraki, ni moa mairoun Iuta Itekariota ni karokoa te mataniwi n ibonga, tarukaio, Baritaio ao kaain Rom.—Mwakuri 2:22, 23.
10. Tera te bwai ae moan te kakawaki are e a tia ni kakororaoia Iesu ni matena i aon te kai ni kammaraki?
10 Tera ae tei n am iango ngkana ko iangoa Iesu ngke e tauraki i aon te kai ni kammaraki n te aro n iowawa, ao ni kainnanona ma marakina ni karokoa matena? Tao ko kona n uringa ana karea ni kaboomwi Iesu are e anga ibukia aomata aika bure. (Mataio 20:28; Ioane 15:13) Tao ko mimi n ana tangira Iehova ae moan te bati are e kaotia ni katauraoan te karea anne. (Ioane 3:16) Tao e kona n titeboo am namakin ma te mataniwi n te taanga ni buaka n Rom are e a kairaki bwa e na kangai: “Bon te koaua ba Natin te Atua Teuaei.” (Mataio 27:54) A bane n eti iango aikai. N te itera teuana, tao ko kona n uring ana kabanea n taeka Iesu n tinena i aon te kai ni kammaraki ngke e kangai: “E a tia”! (Ioane 19:30) Tera ae e a tia ni kakororaoaki? E ngae ngkai e a tia Iesu ni kakororaoi baika bati ni maiuna ao ni matena, ma e koaua bukin raoi rokona n te aonnaba bwa e na kaeta te titiraki ibukin riain Iehova n tautaeka i aon bwaai ni kabane? E aki ngkoa taetae ni burabetinaki bwa bon te “kariki” are na kammarakaki ni kataakina ae kakaiaki mairoun Tatan, bwa e aonga ni kaitiaka kabuakakan aran te Atua ae Iehova? (Itaia 53:3-7) Bon uota aika rawawata, ma e kakoroi bukia ni kabane Iesu. Ai raoiroira kakororaoan te mwakuri aei!
11. Tera ae na karaoia Iesu ni kakoroan bukin te taetae ni burabeti are i Eten?
11 Ibukin kakaonimakin Iesu, e a manga kautaki tiaki n rabwatana n aomata ma n “tamneina.” (1 I-Korinto 15:45; 1 Betero 3:18) E berita Iehova nakon Natina ae e a tia n neboaki ni kangai: “Tekateka i angaataiu, ni katiaai moa ba N na karaoiia taan ribaiko ba neni katokani waem.” (Taian Areru 110:1) E nanonaki n te taeka ae “taan ribaiko,” mataniwia taani kakeru ae Tatan ao ana “kariki” ni kabane. Ma nakoan Iesu Kristo ae te Uea n te Tautaeka n Uea iroun te Mesia, e nang kaira iai te waaki ni kamaunaia taani karitei i karawa ao i aon te aba. (Te Kaotioti 12:7-9; 19:11-16; 20:1-3, 10) Ngkanne e na kakoroaki bukin te taetae ni burabeti ae ni Karikani Bwaai 3:15 ao ai uana naba ma kanoan te tataro are e reireia ngkoa taan rimwina Iesu ae kangai: “E na roko ueam. E na tauaki am taeka i aonaba, n ai aron tauana i karawa.”—Mataio 6:10; I-Biribi 2:8-11.
Te Banna ni Kakairi
12, 13. (a) Tera aron butimwaean te rongorongo ae raoiroi ibukin te Tautaeka n Uea ni boong aikai? (b) Tera ae ti riai n iangoia ngkana ti kan tou mwin mwanekan Kristo?
12 E a tabe n tataekinaki te rongorongo ae raoiroi ibukin te Tautaeka n Uea ni boong aikai n aaba aika bati, n aron are e taetae ni burabetinna Iesu. (Mataio 24:14) Ibukin anne, a a tia mirion ma mirion aomata ni katabui maiuia nakon te Atua. A ingainga nanoia nakon kakabwaia ake e na uotii te Tautaeka n Uea. A kariariaa te maiu n aki toki, te rau ao te mweeraoi i aon te aba ae baretaiti, ao a kimwareirei n tuangia aomata nako aia kaantaninga ae raoiroi aei. (Taian Areru 37:11; 2 Betero 3:13) Ngkoe naba, temanna mai buakoia taan tataekina rongorongon te Tautaeka n Uea aikai? Ngkana ngaia anne, ko riai ni kamoamoaki. Ma iai te bwai riki teuana ae ti riai n iangoia n tatabemanira nako.
13 E korea ae kangai te abotoro Betero: “E kamarakaki naba Kristo i bukimi, ao E katuka te aro ae kam na kakairi iai, ba kam na tou mwini mwanekana.” (1 Betero 2:21) Noria, bwa n te kibu aei ao Betero e aki taekina ingaingan nanon Iesu n tataekina te rongorongo ke mwaataina n angareirei, ma e taekina kammarakana. Boni Betero are e nora raoi korakoran tauraoin nanon Iesu nakon te karawawataki, bwa e aonga n aantaeka nakon ana tautaeka Iehova ao ni kaotia bwa te tia kewe Tatan. N aaro raa, ae ti kona iai n tou mwin mwanekan Iesu? Ti riai n titirakinira ni kangai: ‘Tera aron korakoran nanou ni kani karawawataaki ibukin boutokaan ao karinean ana tautaeka Iehova? I kaotia n aroarou ao ingaingau n au mwakuri ni minita bwa I boutokaa riain Iehova n tautaeka ao tii ngaia te bwai ae kakawaki irou i buakon bwaai ni kabane?’—I-Korote 3:17.
14, 15. (a) Tera aron Iesu ni kaineti ma iango aika kairua ao baika a kan anganna, ao bukin tera? (b) Tera te titiraki ae ti riai n ururingnga? (Taekin naba kanoan te bwaoki ae e atunaki n “Tei n Ana Itera Iehova.”)
14 Ti aitara ma kataaki ao karaoan ara motinnano aika uarereke ke aika bubura ni katoabong. Ti na kanga ni bairei arora ni kaitaraa aei? N te katoto, tera arora ngkana ti kaaitara ma te kataaki ae kona n ruanikai iai aroarora ni Kristian? Tera ana kaeka Iesu ngke e tuangnga Betero bwa e riai n tararuaa raoi maiuna man te kabuanibwai? E taku: ‘Nako akuu, Tatan! Tiaki aron nanon te Atua nanom, ma ai aron nanoia aomata.’ (Mataio 16:21-23) Ke tao tera arora ngkana ti anganaki ara tai ibukin karekean kaubwaira ke nakoara ae bubura riki are e na rotaki buaka iai arora ni beku ibukin Iehova, ti kakairi n aron are e karaoia Iesu? E kawaekoaa Iesu ni kararoaa ngke e ataia bwa a “a kan roko n taua ni kauea” te koraki ake a nori kakai ake e karaoi.—Ioane 6:15.
15 E aera ngke e kakorakoraa Iesu n rawa nakon aaro aikai ao tabeua riki? Ibukina ngke e ataia raoi bwa iai te bae kakawaki riki nakoni kamanoana ke mweeroina. E kani karaoa nanon Tamana ao ni boutokaa riain Iehova n tautaeka n aki ongei baika a na riki nakoina. (Mataio 26:50-54) Ngaia are ngkana ti aki kamataataira raoi n te titiraki ibukin riain Iehova n tautaeka n aron are e mataata iai Iesu, ti a kona iai ni kabwaka man karaoan ae eti. E aera ngkai e riki aei? Ibukina bwa ti kai mwane n ana bwai n nanowanawana Tatan are mataniwin karaoan ae bure bwa e na taraa n tangiraki, n aron are e kariria iai Ewa.—2 I-Korinto 11:14; 1 Timoteo 2:14.
16. Tera tiara ae kakawaki ngkana ti buokia aomata nako?
16 Ti kakorakoraira n ara mwakuri ni minita n taetae nakoia aomata ibukin baika a tabeaianga iai ao ni kaotii ana kaeka te Baibara iai. Aio te anga ae uaana riki ibukin kauekean nanoia ni kan reiakina te Baibara. Ma n tokina, tiara bon tiaki tii buokaia aomata bwa a na ataa ana taeka te Baibara ke tuangakia kakabwaia aika e na uotii Ana Tautaeka n Uea te Atua. Ma ti riai ni buokiia bwa a na ota raoi n te titiraki ibukin riain Iehova n tautaeka i aon bwaai ni kabane. A kukurei aomata akanne n riki bwa Kristian ni koaua ao n tabeki aia “kai ni kammaraki” ma ni karawawataaki ibukin boutokaan te Tautaeka n Uea? (Mareko 8:34, NW) A kukurei n airi ma te koraki ake a korakora nanoia ni boutokaa riain Iehova n tautaeka i aon bwaai ni kabane ao ni kaotia bwa te tia kewe ao te tia uarao Tatan? (Taeka N Rabakau 27:11) Ti kakabwaiaki ngkai ti bon buokira ao aomata riki tabeman bwa a na boutokaa riain Iehova n tautaeka.—1 Timoteo 4:16.
Rikin te Atua Bwa te “Bwanin ae Kororaoi Nakoia Aomata ni Kabaneia”
17, 18. Tera te tai ae raoiroi ae ti kona ni kariariaa ngkana ti kaotiota boutokaan riain Iehova n tautaeka i aon bwaai ni kabane?
17 Ngkai ti kabanei korakorara ni kaotia man aroarora ao n ara mwakuri ni minita bwa ti boutokaa riain Iehova n tautaeka, ti a kona ngkanne ni kariariaa ana tai Iesu Kristo are “e nang angan te Atua are te Tama ueana.” N ningai te tai anne? E kabwarabwaraa ni kangai te abotoro Bauro: “Ngkana E a tia ni kamauna te nakoa n uea ni kabanea, ma te tau-taeka ni kabanea ma te tau-aro. Ba E riai ba E na uea, ni karokoa te bong are a na bane iai ni kakiaki ana kairiribai i aani waena. . . . E na kakiaki naba iai te Nati i aan Teuare kabane bwaai ni kaki i aana, be E aonga n riki te Atua ba te Banin ae kororaoi nakoia aomata ni kabaneia.”—1 I-Korinto 15:24, 25, 28.
18 Ai raoiroira te tai are e nang riki iai te Atua bwa “te Banin ae kororaoi nakoia aomata ni kabaneia”! E a tia iai ngkanne te Tautaeka ni kakororaoi mwiokoana. A a tia naba ni kamaunaki taani karitei nakon riain Iehova n tautaeka i aon bwaai ni kabane. E a manga oki te rau ao te babaire raoi ni kabutaa te iuniweeti. E taekinna te tia areru bwa a na bane n anene baika a karikaki ni kabane: “Angan Iehova te neboaki are riai nakon arana . . . Kam na kangai i buakoia botanaomata, E uea Iehova.”—Taian Areru 96:8, 10.
Ko Kona ni Kaeka?
• E kanga Iesu n teimatoa ni moanibwaia iaiangoan riain te Atua n tautaeka i aon bwaai ni kabane?
• Tera are e moanibwaia kakororaoana Iesu n ana mwakuri ni minita ao ni matena?
• N aaro raa, aika ti kona iai n tou mwin mwanekan Iesu ni kaotan ae ti tei ibukin riain Iehova n tautaeka i aon bwaai ni kabane?
[Te Bwaoki/Taamnei n iteraniba 15]
TEI N ANA ITERA IEHOVA
N aroia taari mwaane aika mwaiti i Korea ao n taabo riki tabeua, a ataia bwa ngkana a kaaitara Kristian ma kataaki aika kakaiaki, ao a na rangi ni buokaki riki ngkana a mataata raoi bwa e aera ngkai a a riiriki kangaanga aikai nakoia.
E taku temanna Ana Tia Kakoaua Iehova are e kabureaki n te Soviet Union rimoa: “Te bwai ae buokira ni kananomwaakaira, bon te mataata raoi ni kaineti ma te titiraki are e tabekaki ngkoa i Eten ibukin riain te Atua n tautaeka i aon bwaai ni kabane. . . . Ti ataia ae ti anganaki ara tai n tei ibukin ana tautaeka Iehova. . . . Ti kakorakoraki man aei ao ni buokaki bwa ti na teimatoa ni kakaonimaki.”
E kabwarabwaraa te bwai are e buokia temanna riki te tia Kakoaua ao raona ni Kakoaua ni menaia n taabo ni kaikain ake a karawawataaki iai aomata ni kangai: “E boutokaira Iehova. E teimatoa n nene ara onimaki n aki ongei kangaangan baike ti kaaitarai. Ti aki toki n ikaungakaunga ma iango aika kakukurei n aron iaiangoan ae ti a tia n tei n ana itera Iehova ni kaineti ma riaina n tautaeka i aon bwaai ni kabane.”