Aomata Ake A Tau Ni Karekea Te Tautaeka N Uea

“Bon te kanikina baei, ae kakoauan ana moti te Atua ae te moti ae raoiroi, ba kam aonga n atongaki ba kam riai n anganaki uean te Atua.”—2 I-TETARONIKE 1:5.

1, 2. Tera ana kaantaninga te Atua ibukin te motikitaeka, ao antai ake a na motikaki taekaia?

E MENA te abotoro Bauro i Atenai tao n 50 C.E. ike e a kairaki iai bwa e na taekina ana kaotioti ae moanibaan te raoiroi, i aan aki kukureina n noran taabangakin taromaurian boua. E motika ana maroro n taeka aika a katiki nanoia taan ongora aika bekan. E taku: “E tuangia aomata ni kabaneia [te Atua] ngkai n taabo nako ba a na rairi nanoia: ba E motika te bong are E na kaeti iai taekaia kaain aonaba n te raoiroi iroun te Aomata are E rineia; are E angania aomata ni kabaneia kakoauana, ngke E kautia mai buakoia maate.”—Mwakuri 17:30, 31.

² Ai kakawakira ngkanne iaiangoan ae e a tia te Atua ni bairea te bong ni motikitaeka ibukia botannaomata! E na kairaki te bong ni motikitaeka anne iroun te aomata are e aki kaota arana Bauro n ana kabwarabwara i Atenai ma ti ataia ngaira bwa bon Iesu Kristo are e kautaki. E nanonaki te bong ni motikitaeka are iroun Iesu bwa te maiu ke te mate.

3. Bukin tera ngke e karaoa te berita ma Aberaam Iehova, ao antai aika iai mwiokoaia ae e okoro ibukin kakoroan nanona?

³ Maanin te bong ni motikitaeka anne bon 1,000 te ririki. E na kaira te waaki anne Iesu ao n riki bwa kanga te Uea n ana Tautaeka n Uea te Atua n aran Iehova, ma tiaki tii ngaia. E rineia riki tabeman Iehova mai buakoia botannaomata bwa a na uea ma Iesu i nanon te bong n motikitaeka ae maanna te ngaa te ririki. (Kabotaua ma Ruka 22:29, 30.) E kaania 4,000 te ririki n nako, ike e a kawenea iai aan te Bong ni Motikitaeka anne Iehova ni karaoan te berita ma ana toro ae kakaonimaki are Aberaam. (Wareka Karikani Bwaai 22:17, 18.) E moan waakinaki te berita anne n 1943 B.C.E. E koaua bwa e aki tabwanin raoi otan Aberaam bwa tera raoi nanon te berita arei nakoia te botannaomata. Ma e ngae n anne, ngaira ni bong aikai, ti a kona n ota ni kaetieti aika irekereke ma te berita ma Aberaam, bwa iai mwiokoaia a na kariki Aberaam ae e okoro i bukin kakoroan nanon ana kaantaninga te Atua i bukia botannaomata.

4, 5. (a) Antai te moan uaa man ana kariki Aberaam, ao tera ae e taekinna ni kaineti ma te Tautaeka n Uea? b) N ningai te tai are e kaukaki raoi iai te kaantaninga ni kaineti ma kaainakin te Tautaeka n Uea?

⁴ E riki Iesu bwa te moan uaa man ana kariki Aberaam, are e a kabiraki n te taamnei ae raoiroi ao ma n riki bwa te Mesia ke te Kristo are e beritanaki n 29 C.E. (I-Karatia. 3:16) E kabanea tenua ma te iterana riki te ririki n tataekina rongorongon te Tautaeka n Uea ae raoiroi nakoia I-Iutaia ni kabane. Imwin kaburean Ioane are te tia Bwabetito, e a kaotia Iesu bwa a kona naba tabemwaang n riki bwa kaain te Tautaeka n Uea aio ngke e kangai: ‘Mai mwin ana bong Ioane are te tia Babetito ao ni karokoa ngkai e ukoukoraki uean te Atua, ao e reke irouia akana korakora.’—Mataio 11:12.

⁵ E kakaongora, bwa imwain kabwarabwaran taekaia ake a tau n ‘anganaki’ te Tautaeka n Uea ae bwaini karawa, ao e taku Iesu: “E koaua ae I a tuangngkami ba e tuai ni kaoti temanna ae kakanato riki nakon Ioane are te tia Babetito i buakoia akana bungiaki irouia aine: ma ane moan te mangori n uean te Atua ao e kakanato riki nako ina.” (Mataio 11:11) Bukin tera bwa e kona n taekinaki anne? Ibukina bwa e aki kaukaki raoi te kaantaninga ni kaineti ma kaainakin ana Tautaeka n Uea te Atua nakoia ake a kakaonimaki ngkoa, ni karokoa a a ruonaki n te taamnei ae raoiroi ni Bentekota 33 C.E. N te tai anne, e a tia ni mate Ioane te tia Bwabetito.—Mwakuri 2:1-4.

A Karaoiroaki Ana Kariki Aberaam

6, 7. (a) N te aro raa, are e na riki iai ana kariki Aberaam bwa “ai aron itoini karawa”? (b) Tera te kakabwaia are e karekea Aberaam, ao tera te kakabwaia ae ai aron anne are a karekea naba ana kariki?

⁶ E tuangaki Aberaam bwa e na kamwaitaki ana kariki n “ai aron itoini karawa” ao tanon aon te bike. (Karikani Bwaai 13:16; 22:17) Are nanona bwa e kangaanga irouia aomata ake n ana tai Aberaam bwa a na ataa mwaitiia kaain te kariki aei. Ma e ngae n anne, e a tia ni kaotaki raoi mwaitin ana kariki Aberaam n taamnei. Irarikin Iesu, ao iai aika 144,000 mwaitiia.—Te Kaotioti 7:4; 14:1.

⁷ E taekina ae kangai te Baibara ibukin ana onimaki Aberaam: “E onimakina Iehova [Aberaam], Are E atonga aei ba ana raoiroi.” (Karikani Bwaai 15:5, 6) Ni koauana bon akea te aomata ae moanibaan te raoiroi. (Iakobo 3:2) Ma i bukin ana onimaki Aberaam ae rianako, e a taraaki iroun Iehova bwa moan te raoiroi ao e aranna naba bwa raoraona. (Itaia 41:8) A a tia naba ni karaoiroaki te koraki ake kanoan ana kariki Aberaam n taamnei n ikotaki naba ma Iesu, ao aio are e a karekei nakoia kakabwaia aika bati riki nakon are e karekea Aberaam.

8. Tera te kakabwaia are e kaukaki nakoia ana kariki Aberaam?

⁸ A karaoiroaki Kristian aika kabiraki kioina ngkai a onimakina ana karea ni kaboomwi Iesu. (I-Rom 3:24, 28) A kainaomataki man te bure i matan Iehova, ao ni kona ni kabiraki n te taamnei ae raoiroi ao n riki bwa natin te Atua n taamnei, ao tarin Iesu Kristo. (Ioane 1:12, 13) A riki bwa kaain te berita nabangkai ao n riki bwa te botannaomata ae boou ae “ana Iteraera te Atua.” (I-Karatia 6:16; Ruka 22:20) Bon te kakabwaia ae rangi n rine anne! Man te bwai are e karaoia te Atua anne ibukia, a aikoa kaantaningaa te maiu n aki toki i aon te aonnaba aei Kristian aika kabiraki. A kakeaa bongan te kaantaninga anne ibukin reken te kimwareirei ae e aki kona ni kabwarabwaraki ngkai a nang botaki ma Iesu n te Bong ni Motikitaeka ao n tautaeka ma ngaia i karawa.—Wareka I-Rom 8:17.

9, 10. (a) A moan kabiraki n te taamnei ae raoiroi n ningai Kristian, ao tera ae mena imwaia? (b) Tera te ibuobuoki are a karekea Kristian aika kabiraki?

⁹ E a tibwa kaukaki te kaantaninga ibukin te tautaeka ma Iesu i nanon te Bong ni Motikitaeka nakoia aomata aika kakaonimaki, ni Bentekota 33 C.E. Tao 120 mai buakoia taan rimwin Iesu ake a bwabetitoaki n te taamnei ae raoiroi ao man riki bwa Kristian aika moan kabiraki. Ma irouia, bon anne te moan mwaneka nakoia ibukin karekean te maiu i karawa. Ma n te tai arei ni karokoa ngkai, a riai ni kaotiota aia kakaonimaki nakon Iehova n aki ongei kataakia mairoun Tatan. A riai ni kakaonimaki ni karokoa mateia bwa aonga ni karekea te bau are te maiu i karawa.—Te Kaotioti 2:10.

¹⁰ Ibukin uaiakinan aei, e a katauraoa te kaungaunga ao te kaumaki ibukia Kristian aika kabiraki rinanon ana Taeka ao te ekaretia ni Kristian. N te katoto, e koroboki te abotoro Bauro nakoia Kristian ake i Tetaronike ni kangai: “Kam bon atai arora naba nako imi ni kabaneingkami ba ti kabebetei nanomi, ma ni kauungaingkami, ma n tuangngkami, kaanga n ai aron te tama ngkana e tuangia natina, ba kam na nakonako n te aro ae tau ma nanon te Atua, ae weteingkami nako nanon ueana ma neboakina.”—1 I-Tetaronike 2:11, 12.

11. Tera te koroboki are e katauraoia Iehova ibukia kaain “ana Iteraera te Atua”?

¹¹ I nanon 60 te ririki imwin moan rineakia kaain te ekaretia ni Kristian aika kabiraki, ao e a nora riaina Iehova bwa e riai ni koreaki mwin ana mwakuri Iesu i aon te aba n arona n reitaki ma Kristian aika kabiraki ao ana reirei n te moan tienture n te boki teuana. Ngaia are e a ikota te Baibara n Erene ni Kristian Iehova ma te Baibara n Ebera are e a kaman tia. E koreaki te Baibara n Ebera n te moan tai ibukin te botannaomata are te Iteraera n rabwata n te tai are a a karekea iai aia itoman ae okoro ma te Atua. E moamoa riki korean te Baibara n Erene ni Kristian ibukia kaain “ana Iteraera te Atua,” ake a kabiraki bwa tarin Kristo ao natin te Atua n taamnei. Ni koauana, e aki nanonaki n anne bwa a aikoa kona ni karekei kakabwaia aika bati man reiakinan te Baibara n Ebera, te koraki ake tiaki tibun Iteraera. N aron anne, a karekei naba kakabwaiaaia aika bati Kristian aika aki kabiraki n te taamnei ae raoiroi man te ukeuke n reirei, ao ni kaboraoan maiuia ma kaetieti ake n te Baibara n Erene ni Kristian.—Wareka 2 Timoteo 3:15-17.

12. Te kauring raa, are e anga Bauro nakoia Kristian aika kabiraki?

¹² A karaoiroaki ao ni kabiraki n te taamnei ae raoiroi Kristian ake n te moan tienture, bwa a aonga ni kona ni karekea tibwangaia i karawa. Ni kabirakiia anne, a aki kaueaki iai i aoia raoia ni Kristian aika kabiraki ni menaia i aon te aba. E teretere bwa, a tarariaoa te koaua anne Kristian tabeman ake rimoa n aroia n ukera karineaia ae aki riai i buakoia tariia n te ekaretia. Ibukin anne, e a kairaki Bauro bwa e na titiraki ni kangai: “Ngaia a toki naba nanomi? Ngaia kam a riki naba ni kaubai? Ngaia kam a riki naba ba uea? E bia koaua ba uea ngkami! Ba ngkanne ti a uea naba ma ngkami.” (1 I-Korinto 4:8, BK) Mangaia are e kauringia taan kabiraki ake n ana bong Bauro ni kangai: “Tiaki ara bwai te ueana ami onimaki, ma taani buoki ami kimareirei ngaira: ba kam tei matoa n te onimaki.”—2 I-Korinto 1:24.

Kabwaninan Raoi te Ware Are E a Kaman Taekinaki

13. E kanga n waakinaki rineaia taani kabiraki i mwin 33 C.E.?

¹³ A aki bane n rineaki Kristian aika kabiraki ake 144,000 n te moan tienture. Ma e waakinako rineakiia man aia bong abotoro ma e a kabaenikaiaki te rinerine anne i nanon tienture aika mwaiti ake imwina. Ma, e bon reitinako naba ni karokoa ara bong aikai. (Mataio 28:20) N taraana, a waekoa n riki bwaai tabeua imwin te tai are e moana iai ueana Iesu n te 1914.

14, 15. Tera ae e a tia n riki n tai aikai ni kaineti ma rineaia taani kabiraki?

¹⁴ Te moanibwai, e kaitiaka karawa Iesu ngke e a kamaunanakoa betin nako te karitei nakon ana tautaeka te Atua. (Wareka Te Kaotioti 12:10, 12.) Imwina e a kabotoa ana iango n ikotakiia kaain te nikira ake taan ababa n ana Tautaeka n Uea i karawa bwa e aonga ni koro te mwaiti are 144,000. E teretere, bwa e a kaan tia te mwakuri anne n 1930 tabun, ao a mwaiti mai buakoia te koraki ake a butimwaea te mwakuri n uarongorongo aika a aki kaantaningaa te nako karawa. E aki kaota te kakoaua te taamnei ae raoiroi nakoia bwa ngaiia natin te Atua. (Kabotaua ma I-Rom 8:16.) Ma a araniia bwa “tiibu tabemang,” ake a na karekea te kaantaninga ae te maiu n aki toki i aon te aonnaba ae te bwaretaiti. (Ioane 10:16) Mangaia are, i mwin 1935, e a moanna ni kabotoaki te mwakuri n uarongorongo i aon ikotakiia “te koraki ae uanao,” ake te koraki ake e noria te abotoro Ioane n te miitara ake a kamaiuaki mai buakon “te rawawata are korakora.”—Te Kaotioti 7:9, 10, 14.

¹⁵ Ma e ngae n anne, ni moa man ririki ake man 1930 tabun ni karokoa ngkai, iai ake a a tibwa manga rineaki ibukin kaantaningan te maiu i karawa. Bukin tera? N tabetai, e kona n ae a onei mwia te koraki ake a a tia ngkoa n rineaki ake a aikoa teimatoa ni kakaonimaki. (Kabotaua ma Te Kaotioti 3:16.) E taekiniia naba Bauro raona ake a a manga kitana te onimaki. (I-Biribi 3:17-19) Antai ngkanne aika e na weteia Iehova bwa a na riki bwa taan bonomwi? Ni koauana, e a bon nakoina anne. Ma e ngae n anne, ti bon kona naba ni katautaua bwa e na bon bae n aki rineia te koraki aika boou ake a a tibwa rairaki nakon te onimaki. Ma tao e na kona riki n rineia aomata aika titeboo aroaroia ma taan rimwin Iesu ake e taetae nakoia ngke e moani karaoa Kauringan matena, ake a a tia ni kakoaua aia onimaki.a—Ruka 22:28.

16. Tera bukina ae ti riai ni kakaitau iai ni kaineti ma taani kabiraki ao tera ae ti kona ni kakoauaa raoi?

¹⁶ Ma e taraa n ae tiaki taan onomwi ni kabane te koraki ake a tia n rineaki man te 1930 tabun ibukin kaantaningan te nako karawa. E mataata bwa e a tia Iehova ni bairea raoi bwa a na mena i buakora Kristian aika kabiraki i nanon kabanean bongin te waaki ae ngkai ni karokoa kamaunan, “Baburon ae Kakanato.”b (Te Kaotioti 17:5) Ao ti kakoauaa raoi bwa e na bon koro mwaitiia te koraki ake 144,000 n te tai are e a tia ni baireia Iehova ao a nang bane n uea n te Tautaeka n Uea. Ti kona naba ni kakoauaa te Taetae ni burabeti are e na tabe n rikirake te koraki ae uanao ao n riki bwa te botaki ae teimatoa ni kakaonimaki. N te tai ae e a kaan roko ngkai, ao a na “nako mai buakon te rawawata are korakora,” are e na rota ana waaki Tatan i aon te aonnaba, ao a na rin n ana waaki te Atua ae boou i aon te aonnaba ma te kimwareirei.

E a Kaan Bobonga Raoi Ana Tautaeka te Atua ae Bwaini Karawa!

17. Tera ae e a tia n riki nakoia Kristian aika kabiraki ake a teimatoa ni kakaonimaki ni karokoa mateia, ni kaineti ma 1 I-Tetaronike 4:15-17 ao Te Kaotioti 6:9-11?

¹⁷ Man 33 C.E., ngaa ma ngaa Kristian aika kabiraki ake a tia ni kaota aia onimaki ae nene ao ni kakaonimaki n nanomwaaka ni karokoa mateia. A a tia n iangoaki bwa a tau ibukin te Tautaeka n Uea, ao n taraana a tia ni karekea kaniwangaia are e waakinaki man te tai are e moanaki iai uean Iesu i karawa.—Wareka 1 I-Tetaronike 4:15-17; Te Kaotioti 6:9-11.

18. (a) Tera ae a kakoauaa raoi taani kabiraki aika teimatoa ni maiu? (b) Tera aron aia iango tiibu tabemwaang ni kaineti ma tariia aika Kristian aika kabiraki?

¹⁸ A bon kakoauaa raoi te koraki ake a kabiraki aika i aon te aba bwa ngkana a teimatoa ni kakaonimaki, ao a na bon karekea kaniwangaia i karawa. Ngkana a iaiangoa aia onimaki tariia aika kabiraki tiibu tabemwaang aika mirion ma mirion, ao a boraoi n iango ma ana taeka te abotoro Bauro, ibukia taari ake a kabiraki i Tetaronike aika kangai: “Ti kamoamoaira i bukimi i buakoia ana ekaretia te Atua, i bukin nanomwakami ma ami onimaki ni bainikirinami ni kabane ma rawawatami aika kam taon nanomi nako iai. Ao bon te kanikina baei, ae kakoauan ana moti te Atua ae te moti ae raoiroi, ba kam aonga n atongaki ba kam riai n anganaki uean te Atua, are kam bainikirinaki i bukina.” (2 I-Tetaronike 1:3-5) N aki ongeia bwa n ningai te tai are e na mate iai te kabanea n aomata mai buakoia taani kabiraki, ma ai bon anne te tai are e na tabwanin raoi iai kaain ana Tautaeka n Uea te Atua i karawa. Anne are e na karika te kimwareirei i karawa ao i aon te aba!

[Kabwarabwara ae nano]

Ko Kona ni Kabwarabwaraa?

• Tera are e kaotia te Atua nakon Aberaam ae iai irekerekena ma te Bong ni Motikitaeka?

• Bukin tera bwa e karaoiroaki Aberaam?

• Tera ae reke nakoia ana kariki Aberaam mai imwin karaoiroakia?

• Tera ae kakoaua Kristian ni kabane?

[Taamnei n iteraniba 23]

E moana rineaia kanoan riki ana kariki Aberaam Iehova teuana riki ni Bentekota 33 C.E.