Iesu Kristo—Bon Te Mitinare Ae Te Kabanea Ni Kakannato
“I nako mai mai Rouna, ao E kanakomaiai.”—IOANE 7:29.
1, 2. Tera te mitinare, ao antai ae kona n atongaki bwa te Mitinare ae te kabanea ni kakannato?
TERA ae rio n am iango ngkana ko ongo te taeka ae “mitinare”? Aia iango tabeman iai, bon mitinare man Aaro ake aongkoa Kristian ngaiia, ae angiia mai buakoia a irekereke ma waaki n tautaeka ao bitineti n aaba ake a mwakuri iai. Ma ngkana temanna mai buakoia Ana Tia Kakoaua Iehova ngkoe, ko bae n iangoia mitinare aika kanakoaki iroun te Rabwata n Tautaeka bwa a na tataekina te rongorongo ae raoiroi n aaba aika kakaokoro ni katobibia te aonnaba. (Mataio 24:14) A tituaraoi ni kan anga aia tai ao korakoraia mitinare aikai nakon te mwakuri ae kakannato aei, ae buokaia aomata bwa a na kaania Iehova ae te Atua ao ni karekea aia iraorao ae kakawaki ma ngaia.—Iakobo 4:8.
2 Akea te taeka ae “mitinare” n te New World Translation of the Holy Scriptures. Ma e ngae n anne, ao e kona naba n nanonaki te taetae ni Kuriiti ae rairaki bwa “taan tataekina te rongorongo ae raoiroi” bwa “mitinare.” Bon te tia Tataekina te rongorongo ae raoiroi Iehova ae moan te kakannato, ma e aki kona n atongaki bwa te Mitinare ae te kabanea ni kakannato ibukina bwa akea ae e kanakoa nakon te tabo teuana. Ma e taku Iesu Kristo ni kaineti ma Tamana are i karawa: “I nako mai mai Rouna, ao E kanakomaiai.” (Ioane 7:29) E kaota ana tangira ae korakora Iehova ibukia kaain te aonnaba ni kanakoan Natina ae ana rikitemanna nako aon te aba. (Ioane 3:16) E kona n atongaki Iesu bwa te Mitinare ae te kabanea ni kakannato ao te Mitinare ae te kabanea n rabakau, kioina ngkai teuana mai buakon bukin rokona i aon te aba bwa e na “kaotiota te koaua.” (Ioane 18:37) E nakoraoi n arona n uarongorongoa te Tautaeka n Uea, ao ti teimatoa naba ngkai ni kakabwaiaaki man ana mwakuri ni minita. N te katoto, ti kona ni kabonganai arona n angareirei n ara mwakuri ni minita, ngkana ti mwiokoaki bwa mitinare ke ngkana ti aki.
3. Baikara titiraki aika ti na rinanoi?
3 A rio titiraki aika aron aikai ni kaineti ma mwiokoan Iesu ae te tia uarongorongoa te Tautaeka n Uea: Tera are e rinanona Iesu ni menana i aon te aba? Bukin tera bwa e uaana ana angareirei? Ao tera ae kanakoraoa ana mwakuri ni minita?
Te Nano ni Kani Beku n te Tabo Ae Boou
4-6. Baikara bitaki ake e kaaitarai Iesu ni kanakoana nako aon te aba?
4 A riai mitinare ni boong aikai ao Kristian tabeman ake a mwaing nakon taabo aika kainnanoaki riki iai taan uarongorongoa te Tautaeka n Uea, n taneiai ma aron te maiu ae a kainnano riki iai nakon are a tataneiai iai. Ti bon aki kona n iangoa te kaokoro ae korakora ni maiun Iesu i aon te aba ma are i karawa ike e mamaeka iai ma Tamana i buakoia anera aika beku iroun Iehova ma nanoia aika itiaki. (Iobi 38:7) Ai boni kaokorora te maiu i buakoia aomata aika bubure n te aonnaba ae on n te buakaka! (Mareko 7:20-23) E raoiakina naba te kaiangatoa Iesu i marenaia taan rimwina ake e rangi ni kaan ma ngaiia. (Ruka 20:46; 22:24) A bane n nakoraoi arona ni kaaitarai bwaai ni kabane ake e rinanoi ni menana i aon te aba.
5 E aki rabakau Iesu n taetae n aia taetae aomata n te aro ni kakai ma e moana reiakinana ma ngke te merimeri ngaia. Ai korakorara te bitaki aei ma arona ngkoa i karawa are e anganga te kaetieti nakoia anera! Ni menan Iesu i aon te aba, ao e kabongana te taetae teuana mai buakon “aia taetae aomata.” E bon rangi ni kaokoro ma ‘aia taetae anera.’ (1 I-Korinto 13:1) Ma ni kaineti ma kamanenan te taetae ae kamaiunano, bon akea n ai aron Iesu.—Ruka 4:22.
6 Iangoi aaro riki tabeua ake a rangi ni kaokoro nakon Natin te Atua n rokona i aon te aba. E ngae ngke e aki ituaki Iesu n te bure mairoun Atam, ma e riki n aomata n aroia te koraki ake a na manga riki bwa “tarina” ke taan rimwina aika kabiraki rimwi riki. (Wareka Ebera 2:17, 18.) N ana kabanea n tairiki Iesu ni maiuna i aon te aba, e aki tuanga Tamana bwa e na kanakoia ‘taanga n anera aika mwaiti riki nakon tengauni ma ua taanga.’ Ma iangoia moa anera ake e anganga te kaetieti nakoia kioina ngkai boni ngaia Mikaera ae Mataniwia anera! (Mataio 26:53; Iuta 9) Eng, e karaoi kakai Iesu ni menana i aon te aba, ma a rangi n uarereke ni kabotauaki ma baike e na kona ni kakoroi bukiia i karawa.
7. Tera aroia I-Iutaia ni kaineti ma te Tua?
7 N rikin Iesu bwa “te Taeka,” imwain rokona i aon te aba, tao e riki bwa ana tia taetae te Atua are e kairiia tibun Iteraera rinanon te rereua. (Ioane 1:1; Te Otinako 23:20-23) Ma e ngae n anne, a a tia n ‘anganaki te Tua are e tuangaki te aba irouia anera ma a aki kawakinna.’ (Mwakuri 7:53; Ebera 2:2, 3) Ni koauana, a kabwaka n ataa raoi ae nanonaki n te Tua taani kairiri n te Aro n I-Iutaia n te moan tienture. N te katoto, iangoa te tua ibukin te Taabati. (Wareka Mareko 3:4-6.) A ‘katikui baika bongana riki man te Tua are te kaetitaeka raoi, te nanoanga ao te kakaonimaki’ taani koroboki ma Baritaio. (Mataio 23:23) Ma e aki roko n te bwara nanon Iesu ke n iangoia bwa e nang katoka tataekinan te koaua.
8. Bukin tera bwa e kona ni buokira Iesu?
8 Iai iroun Iesu te nano ni kani beku. E kairaki n tangiraia aomata ao nanona ae korakora ni kani buokiia. E aki roko n te kabuaa ingaingan nanona n uarongorongo. Ao ibukin kakaonimakina nakon Iehova ni menana i aon te aba, e a “riki iai ba te tia Karika te maiu are aki toki nakoia akana ira nanona ni kabaneia.” Irarikina, “E a tia ni maraki Ngaia ngke E kaririaki, ao E boni kona ni buokia akana [ai arora] akana kaririaki.”—Ebera 2:18; 5:8, 9.
Kataneiaki Raoi Bwa te Tia Reirei
9, 10. Te aeka ni kataneiai raa are e reke iroun Iesu imwain kanakoana nako aon te aba?
9 Imwain kanakoaia Kristian ni boong aikai bwa a na riki bwa mitinare, e baireaki iroun te Rabwata n Tautaeka bwa a na reireiaki. E reireiaki Iesu Kristo? Eng, ma e aki nakon kuura n reirei ibukia rabi imwain ae e riki bwa te Mesia ao e aki naba reireiaki irouia tabeman taani kairiri n te Aro, aika tanoata taekaia. (Ioane 7:15; kabotaua ma Mwakuri 22:3.) Bukin tera ngkanne bwa e rangi n tau n angareirei Iesu?
10 N aki ongeia bwa tao tera ae e a tia n reiakinna Iesu iroun tinana ae Maria ao ai tamana ae Ioteba, ma e a bon tia ni kataneiaki ibukin te mwakuri ni minita mairoun Iehova ae Nibwan te reirei ae te kabanea n rietata. E taku Iesu ni kaineti ma aei: “I aki taetae mai Rou; ma E tuangai te Tama are kanakomaiai ae N na taekinna, ao ae N na atongnga.” (Ioane 12:49) Noria bwa e anganaki te Nati te kaetieti ae tabwanin raoi ni kaineti ma te bwai ae e na reireiia iai aomata. Imwain rokona i aon te aba, ti aki nanououa bwa e kabatiaa ana tai n ongora ana kaetieti Tamana. Akea te aro ni kataneiai ae raoiroi riki nakon are e a tia n reke irouna.
11. Tera aron korakoran Iesu ni katotonga anuan Tamana nakoia aomata?
11 E rangi ni kaan ana iraorao te Nati ma Tamana man te tai are e karikaki iai. Ni maiun Iesu imwain rokona i aon te aba, ao e ataa anuan Iehova nakoia aomata man matakuakinan arona nakoia. E kaotaki ana tangira te Atua nakoia aomata ni kabane rinanon te Nati n arona n tangiriia aomata, ike e a kona iai ni kangai ibukin wanawanana ae bati: “I kukurei irouia natiia aomata.”—Taeka N Rabakau 8:22, 31.
12, 13. (a) E kanga n reke reireian Iesu man matakuakinan ana mwakuri Tamana ni kaineti ma tibun Iteraera? (b) Tera aron Iesu ni kamanena kataneiakina?
12 Te kataneiai are e a tia n reke iroun te Nati e reitaki ma noran aron Tamana ni kaaitarai kangaanga tabeua ao arona n tokanikai i aoia naba. N te katoto, iangoa aron ana mwakuri Iehova ni kaineti ma tibun Iteraera aika karitei. E taku Neemia 9:28: “Ngke e reke motikan rawaia, ao a oki ni karaoa ae buakaka i matam [Iehova]: ma ngaia are Ko kitania i nanoni baiia aiaia, ao a tauu taeka i aoia: ma ngke a oki, ma n tang nako Im, ao Ko ongo mai karawa; ao Ko kabatiai kamaiuaia n ai aron am atataiaomata nako.” E kaotiota te nanoanga nakoia aomata Iesu n ana aono n aron are e a tia ni matakuakinna iroun Tamana ngke e mwakuri ma ngaia.—Ioane 5:19.
13 E maiuakina te bwai are e kataneiaki iai Iesu ni kaotiotan te nanoanga nakoia taan rimwina. N te tairiki are imwain matena, a a “kitanna, ao a biri nako” ana abotoro ni kabane ake e rangi n tangiriia. (Mataio 26:56; Ioane 13:1) E kaakeaa Kristo te abotoro Betero tenua te tai! Ma e ngae n anne, e boni kauka naba te kawai Iesu ibukia ana abotoro bwa a na okiria. E taku nakoni Betero: “I a tia n tataro i bukim ba e na aki bua am onimaki. Ao ngkana ko a manga okirai, ao ko na kamatoaia tarim.” (Ruka 22:32, BK) E a tia ni kateaki te Iteraera n taamnei i aoia “taan tuatua ma burabeti,” ao iai araia ana abotoro te Tiibutetei, ae Iesu Kristo ake 12 aika kakaonimaki i aon atibun aan nonon te Ierutarem Nabangkai. A a tia Kristian aika kabiraki ao raoia aika “tiibu tabemang,” aika katabui maiuia, n ririkirake bwa te botaki ae a waakina uarongorongoan te Tautaeka n Uea ni karokoa te bong aei. E baireaki te botaki aei i aan ana tararua te Atua ao ana kairiri Natina ae tangiraki irouna.—I-Ebeto 2:20; Ioane 10:16; Te Kaotioti 21:14.
Aron Iesu n Angareirei
14, 15. N aaro raa ake e kaokoro iai aron Iesu n angareirei ma taani koroboki ao Baritaio?
14 E kanga Iesu ni kabongana kataneiakina ngke e reiakinia taan rimwina? Ngkana ti kabotaua aron Iesu n angareirei ma are a kakaraoia mataniwin te Aro n Iutaia ao e teretere nakoira bwa e kakannato riki aron Iesu n angareirei. A “kaakeaa bongan ana tua te Atua, i bukini kamaiuan [aia] katei!” taani koroboki ma Baritaio. Ni kaitaraan anne, bon tiaki oin ana taeka Iesu baike e taekin; e aki toki n reireia aomata ana Taeka te Atua ke ana rongorongo. (Mataio 15:6, BK; Ioane 14:10) Ti riai ni karaoa naba anne.
15 Iai riki te bwai ae e rangi n okoro iai Iesu ma mataniwin Aaro. E taku Iesu ni kaineti ma taani koroboki ao Baritaio: “Kawakini baikana a tuangngkami, ao karaoi: ma tai kakairi n aia makuri; ba a tutuatua, ma a aki karaoi.” (Mataio 23:3) E boraoi aroaron Iesu ma baike e reiakinia iai aomata. Ti na rinanon te katoto ae kaota koauan aei.
16. E aera ngkai ko kona n taekinna bwa e boraoi maiun Iesu ma ana taeka ake a koreaki ni Mataio 6:19-21?
16 E kaumakiia taan rimwina Iesu bwa a na “kaiko . . . bwai nako karawa.” (Wareka Mataio 6:19-21.) E maiuakina te kauring anne Iesu? Eng, bwa e kakoauaa raoi ngke e taekina taekana ni kangai: “Iai bwangaia arobeke, ao ngaoia manin aan-nang; ma akea nen Natin te Aomata ae E na kawenea atuna iai.” (Ruka 9:58) E bebete aroaroni maiun Iesu n te aro are e aki kabatiai ana bwai. E moanibwaia tataekinan te rongorongo ae raoiroi ibukin te Tautaeka n Uea, ao e kaotiota ae nanonaki n te inaomata man raraomaeakinan baika a kaikoaki i aon te aba n anuani maiuna. E kaota raoiroin riki kaikoan bwaai nako karawa Iesu, “ike e aki kangi bwaai iai te koa ma te rara, ao a aki ururu ma n irae taan ira.” Ko toua mwin ana kauring Iesu ni kaikoi am bwai nako karawa?
Aroaro Aika Karekea Taatangiran Iesu Irouia Aomata
17. Baikara aroaro ake e a rianako iai Iesu i buakoia taan tataekina te rongorongo ae raoiroi?
17 Baikara aroaron Iesu ake e a rianako iai i buakoia taan tataekina te rongorongo ae raoiroi? Teuana, bon aroarona nakoia aomata ake e buokiia. Tabeua mai buakon aroaron Iehova aika raraoi ake e kakairi iai Iesu bon te nanorinano, te tangira ao te nanoanga. Taraia bwa a kanga ni burimauniaki aomata aika bati nakon Iesu man anua aikai.
18. E aera ngkai e kona n taekinaki Iesu bwa e nanorinano?
18 Ibukina bwa e a tia ni butimwaea mwiokoana bwa e na roko nako aon te aba Iesu, e a “kaki kanoana ae neboakina, ao E arona aron te toro, ao E riki n ai aron te aomata.” (I-Biribi 2:7) Bon te mwakuri n nanorinano anne. Irarikina, e aki iangoia Iesu bwa a mangori aomata. Akea irouna iangoan ae kangai, ‘I roko mai karawa mangaia are kam riai n ongora irou.’ E kaokoro Iesu ma aomata ake a atongia bwa mesia ngaiia, bwa bon taani kewe ngaiia. E aki kabutaanako taekan nakoana ae te Mesia ni koaua ngaia. N tabetai, e tuangia aomata bwa a na aki kaotia bwa antai ngaia ke baike e karaoi. (Mataio 12:15-21) E tangiria Iesu bwa e na boto karaoan aia motinnano aomata ni baike a matakuakin, ngkana a na kakairi irouna. Ai kakabwaiakira taan rimwina ngkai e aki kaantaningaia aia Uea bwa a na katotongia anera aika kororaoi ake e taneiai ni bobotaki ma ngaiia i karawa!
19, 20. E kanga ni kairaki Iesu bwa e na buokia aomata man ana tangira ao ana nanoanga?
19 E kaotiota naba te tangira Iesu Kristo, ae bon aroaron Tamana are i karawa ae moan te kakawaki. (1 Ioane 4:8) E reireiia taan ongora irouna ibukina bwa e tangiriia. N te katoto, iangoa ana namakin ibukin te tia tautaeka temanna ae e ataei riki. (Wareka Mareko 10:17-22.) E “tangiria” Iesu ao e kani buokia, ma e aki kani kitana kaubwaina teuaei ao n riki bwa te tia rimwina.
20 Teuana mai buakon aroaron Iesu ae tatangiraki iai, bon te nanoanga. A boni karawawataaki ni kangaanga te koraki ake a butimwaai ana reirei Iesu n aroia naba aomata ni kabane aika aki kororaoi. Kioina ngkai e ataa aei Iesu, e a reireiia ibukina bwa e nanokawaki n noran aroia ao e nanoangaia. Ibukin kabwarabwarana: N te taina, ao a a rangi n tabetabe Iesu ma ana abotoro n te aro are e a aki reke aia tai n amwarake. Ma tera aron Iesu ngke e noriia aomata aika bati n ikoikotaki? “E nanoangaiia, ba ai aroia tiibu aika akea aia tia kawakinia: ao E reireiia baika bati.” (Mareko 6:34) E nora kananoangan aroaroia aomata n ana aono Iesu ngaia are e a kabanea korakorana n reireiia ao ni karaoi kakai ibukin kakabwaiaaia. A anaaki nanoia tabeman n aroarona aika raraoi, a kairaki n ana taeka ao a a riki bwa taan rimwina.
21. Tera ae ti na rinanona n te kaongora ae imwina?
21 E rangi ni bati riki ae ti kona n reiakinna ibukin ana mwakuri ni minita Iesu i aon te aba, n aron are e na kaotaki n te kaongora ae imwina. N aaro raa riki aika ti kona iai ni kakairi iroun Iesu Kristo, ae te Mitinare ae te kabanea ni kakannato?
Ko na Kanga ni Kaeka?
• Tera ae kataneiaki iai Iesu imwain rokona i aon te aba?
• E kanga ni kakannato riki aron Iesu n angareirei nakoia taani koroboki ao Baritaio?
• Baikara aroaro ake a a taatangira iai Iesu aomata?
[Taamnei n iteraniba 17]
Tera aron Iesu n reireiia aomata aika bati?