“I Anganingkami Te Bwai Ni Kakairi”
“Kam riai n riki ba tan reirei ngkai, ba e ababaki ami tai.”—EBERA 5:12, BK.
1. Bukin tera ngkai taeka aika koreaki n Ebera 5:12 a kona ni kaira te Kristian bwa e na raraoma?
KO RARAOMA teutana ngkai ko wareka te kibu ae aana te reirei aei, ae kairaki koreana iroun te Atua? Ngkana ngaia, ao uringnga bwa tiaki tii ngkoe n reke aei nakoim. Ngkai ti a riki bwa taan rimwin Kristo, ti ataia bwa ti bon riai n riki bwa taan angareirei. (Mataio 28:19, 20) Ti noria naba man bwaai aika riiriki ni boong aikai, bwa ti riai ni kaumakira bwa ti aonga ni mwaatai riki n angareirei, n aron ae ti kona. Ao ti ataia bwa reiakinaia aomata, e kona naba ni buokiia ni karekea te maiu! (1 Timoteo 4:16) Ngaia are ti bae n titirakinira ni kangai: ‘I karaoa ae I kaantaningaki bwa N na karaoia n arou n reiakiniia aomata? N na kangaa ni kona karaoiroa riki arou iai?’
2, 3. (a) E kanga ni kabwarabwaraa aan te reirei ae tamaroa te tia angareirei temanna? (b) Tera te bwai ni kakairi ibukira ni kaineti ma te angareirei, are e anganira Iesu?
2 A aki riai ni bwara nanora ibukin aeka n iango n raraoma aikai. Ngkana ti kaatuua iangoan te angareirei bwa e na kainnanoaki iai rabakau aika okoro, ao ti na namakinna iai ngkanne bwa e na rangi ni kangaanga karaoiroan arora n angareirei. Aan te angareirei ae tamaroa, bon tiaki rabakau aika okoro, ma bon te bwai ae rangi n rianako riki kakawakina. Nora ae koreaki n te boki teuana iroun temanna te mwaane are e a maan n angareirei: “Te reirei ae tamaroa e aki boto i aon rabakau aika okoro, taiani babaire ke bwaai aika karaoaki. . . . Nakoraoin te angareirei e boto i aon te tangira.” Ni koauana, ana iango teuaei e kaineti nakon te tia angareirei i aon te rabakau n aonnaba. Ma e ngae n anne, ngaira aika Kristian, ti na boni kona ni kamanenai naba ana iango aikai n ara angareirei aika ti kaakaraoi. N te aro raa?
3 Ara tia Angareirei ae ti katotongnga bon Iesu Kristo, are e tuangia taan rimwina ni kangai: “I anganingkami te bwai ni kakairi.” (Ioane 13:15) E kamataataa ikai ana katoto Iesu ni kaotiotan te nanorinano, ma te bwai ni kakairi are e anganira e bon irianaki n ana mwakuri ae rangi ni kakawaki ni menana i aon te aba, are bon reiakinaia aomata te rongorongo ae raoiroi ibukin ana Tautaeka n Uea te Atua. (Ruka 4:43) Ibukin aei, ngkana tao ko na rinea te taeka ae tii teuana ae e na kabwarabwaraa ana mwakuri ni minita Iesu, ko na boni bae n rinea te taeka ae “tangira,” ke ko na aki? (I-Korote 1:15; 1 Ioane 4:8) E moanibwaia tangiran Tamana ae Iehova are i karawa Iesu. (Ioane 14:31) E kaotiota te tangira Iesu n itera aika uoua n arona n angareirei. E tangira te koaua are e reiakinna nakoia aomata, ao e tangiriia naba aomata ake e reiakinia. Ti na kaatuui ara iango i aoni bwaai ni kakairi aikai ake e a tia n anganira.
Tangiran Ana Koaua te Atua Mangkoa
4. E kanga Iesu ni moana karikirakean tangiran ana reirei Iehova?
4 Ana iango te tia angareirei ni kaineti ma te reirei are e kabwarabwaraa, e rangi n irekereke ma nakoraoin ana mwakuri. Aron te tia angareirei n aki mutiakina raoi ana reirei, a kona n noria ao n rotaki naba iai aomata ake a reirei ma ngaia. E mutiakin raoi koaua aika rangi ni kakawaki Iesu, ake e reiakini ibukin Iehova ao Ana Tautaeka n Uea. E rangi ni korakora tangiran koaua aikai iroun Iesu. E a kamani moana karikirakean te tangira anne man te tai are e moan reireinaki iai. I nanoni maiuna ae rangi n abwabwaki i karawa, ao e noraki te Nati ae te riki-temanna aei, bwa e ingainga nanona nakon bwaai ake e reireiaki iai. E korei taeka aika kaineti ma aio Itaia 50:4, 5 ni kangai: “E anganai te Uea ae Iehova neweia akana reireiaki, ba I aonga n ata aroni buokan te aomata ae kua, ae buokana n taian taeka: E kauta taningau n te ingabong ae koraki, E kautia ba e na ongora n ai aroia akana reireiaki. E kauka taningau te Uea ae Iehova, ao I aki rarawa, ao I aki manga rairaki n rikaki.”
5, 6. (a) Tera are e riki nakon Iesu ngke e bwabetitoaki, ao tera mwina nakoina? (b) Tera te kaokoro ae ti noria i marenan Iesu ao Tatan n aroia ni kabonganai ana Taeka te Atua?
5 E teimatoa Iesu n tangira te rabakau mairoun te Atua i nanon rikirakena i aon te aba. (Ruka 2:52) Ngke e bwabetitoaki ao e rinanon te aro teuana ae bon onoti nakoina. E taekinna Ruka 3:21 bwa, “e kaukaki karawa”. E mataata n aei bwa e kona Iesu n uringa maiuna ngkoa i karawa. Imwin anne, e kabanea 40 te bong n aki-mamatam i nanon te rereua. Tao e a tia n reke irouna te kimwareirei ae korakora i nanon ana tai n iaiangoi bwaai ake e reiakinaki iai mairoun Iehova. E bon aki maan imwin aei, ao e a kataaki tangiran ana koaua te Atua irouna.
6 Ngke e a taonaki Iesu n te kua ao te baki, ao e a ukoukora ana aanga Tatan bwa e na kataia. Ai korakorara te kaokoro i marenaia natin te Atua aika uoman aikai! A uaia ni mwanewea te Baibara n Ebera, ma a rangi n kaokoro nanoia iai. E kabwaoua ana Taeka te Atua Tatan n te aro ae aki karinerine, ngke e kabonganai kiibu ibukin oin nanona. Te tia karitei aei e bon rangi ribaa ana koaua te Atua. N te itera are teuana, e mwanewei kiibu man te Baibara Iesu n irianaki ma ana tangira ae noraki, ao e kamanenaa raoi ana Taeka te Atua ngke e kaekai titiraki nako. E a kaman maiu Iesu imwain moani korean taeka aika kairaki koreaia aikai, ma e ngae n anne e boni karinei naba. Ai kakawaki ra koaua aika roko mairoun Tamana are i karawa! E tuanga Tatan Iesu bwa a rangi ni kakawaki riki taeka nako aika roko mairoun Iehova nakon te amwarake. (Mataio 4:1-11) Eng, e tangiri koaua ni kabane Iesu ake e reiakinna iai Iehova. Ma e kanga ni kaotiota te tangira anne n arona n angareirei?
Tangiran Koaua ake E Reiakinia Aomata Iai
7. Bukin tera ngke e rawa Iesu ni karioi ana reirei man oin ana iango?
7 E teimatoa ni kaotiota tangiran koaua ake e reiakinia aomata iai Iesu. Bwa n etina, e bae ni bebete irouna ae e na boni karaoa oin ana iango ngkai iai irouna te ataibwai ae bati ao te wanawana. (I-Korote 2:3) Ma e ngae n anne, e aki toki ni kakauringia aomata ake a ongora irouna ae bwaai ni kabane ake e reiakiniia, a aki nako mairouna ma boni mairoun Tamana are i karawa. (Ioane 7:16; 8:28; 12:49; 14:10) E rangi ni korakora irouna tangiran koaua aika roko mairoun te Atua, ngaia are e bon aki roko naba n te kan onoi mwiia n oin ana iango.
8. Tera aron Iesu ni katea te banna ni kakairi n aron onimakinan ana Taeka te Atua, ngke e moana ana mwakuri ni minita?
8 E waekoa ni katea te banna ni kakairi Iesu ngke e moana ana mwakuri ni minita. Iangoia bwa e kanga arona ngke e moani katanoataa nakoia ana aomata te Atua, ae bon te Mesia ngaia are e a kaman beritanaki. Te koaua bwa e a bon nako naba n tei i mataia aomata aika mwaiti ma ni katanoataa nakoia ae boni ngaia te Kristo, ao imwina e a karaoi naba kakai aika anainano bwa e aonga ni kakoauaki te bwai are e taekinna? E bon aki. E bon nako n te mwaneaba ike a katoa tai ni wareware iai man te Baibara, ana aomata te Atua. Ikanne are e a wareka iai ana taetae ni burabeti Itaia 61:1, 2 ni kanenea bwanana ao e kabwarabwarai bwa bon taekana, baikekei. (Ruka 4:16-22) E buokaki naba n ana kakai aika bati ake e karaoi bwa e na oti raoi iai, bwa e boni boutokaaki iroun Iehova. E teimatoa n onimakina ana Taeka te Atua n taai nako, n ana angareirei.
9. E kanga Iesu ni kaotiota tangiran ana Taeka te Atua n aroarona nakoia Baritaio?
9 Ngke e kaaitaraki Iesu irouia taani kairiribai man Aaro, e bon aki kamanena rabakauna n te aro are a na konaaki aomata akekei iai, e ngae ngkai e bebete irouna bwa e na konaia ngke arona bwa tain te kaboo. Ma n onean mwin anne, e kariaia ana Taeka te Atua bwa e na kakeweia aomata akekei. Uringa te katoto teuana ngke a kabuakakaia taan rimwin Iesu Baritaio, ma ni bukinia bwa a karaoa ae aki riai ni karaoaki n te Taabati, ngke a kiniki amwi n uita ma ni kang ngke a rinukan te nne n aroka. E kaekaia Iesu ni kangai: “Kam aki wareka are e karaoia Tawita ngke e baki, ngaia ma uake raona?” (Mataio 12:1-5 BK) E koaua, bwa tao a a bon tia aomata ake a kamoamoaiia akekei ni wareka te rongorongo are e kairaki koreana iroun te taamnei, n te 1 Tamuera 21:1-6. Ma ngkana tao a a tia, ao e taraa n ae a aki ota n te reirei are e rangi ni kakawaki are i nanona. Ma e ngae n anne, e a tia ni karaoi bwaai aika bati riki Iesu irarikin warekan te rongorongo aei. E a tia n iaiangoia ao e maiuakinna ma ni butimwaei reirei aika reke ma iai. E tangiri booto-n-reirei ake e kaotiotii Iehova ni kiibu akanne. Ngaia are e kamanena te rongorongo anne n ikotaki naba ma te katoto n te Tua mairoun Mote, bwa e aonga ni kaota iai ae nanonaki n te Tua. Aron Iesu ni kakaonimaki n tangira ana Taeka te Atua, e kairia bwa e na kaota bukin ana koaua nakoia mataniwin Aaro aika a kataia ni kaibibita nanon ana Taeka te Atua, bwa a aonga ni kabwaia iai ke a karabaa i aan mangaongaon te katei n aomata.
10. E kanga Iesu ni kakoroi bukin taetae ni burabeti ni kaineti ma raoiroin ana angareirei?
10 Tangiran te koaua are e reiakinia aomata iai Iesu, e aki kona ni kariaia bwa e na reiakini bwaai aika a na tii kamatenikunaaki, ke n angareirei n te aro ae kabotu, ke n te aro ae aki-anainano. Taetae ni burabeti aika kairaki koreaia iroun te taamnei a kaotia bwa ngkana e taetae te Mesia ao e na ‘kakateke kanoani wiina’ rinanon kabonganan “taeka aika raraoi.” (Taian Areru 45:2, BK; Karikani Bwaai 49:21) E kakoroi bukin taetae ni burabeti akanne Iesu n arona n taekin reirei aika kakannongora ma ni kai uringaki, ao ni kamanenai “taeka n akoi” i nanon ana tai n reiakinia aomata taekan koaua ake e rangi n tangiri. (Ruka 4:22) Akea te nanououa bwa e oti ingaingana n aron taraakina, ao matana a kaota te nano ni kan angareirei. Ai kakukurei ra te ongora irouna ao ai rerei ra te bwai ni kakairi are ti na toua mwina, ngkana ti taetae ma aomata tabemwaang i aoni bwaai aika ti a tia n reiakin!
11. Bukin tera bwa konabwain Iesu n angareirei e aki kairia nakon te kainikatonga ao te nanorieta?
11 E koaua bwa korakoran rabakaun Iesu ibukin ana koaua te Atua ao arona ni kabonganai taeka aika anainano, e kairia bwa e na kainikatonga ao n nanorieta? Anne ae aki toki n riiriki irouia taan angareirei aika aomata. Uringnga bwa e wanawana Iesu n arona ni kakaotiota maakan te Atua. Te aeka n rabakau anne e aki kona ni kariaia te nanorieta, bwa “e mena te rabakau irouia akana nanorinano.” (Taeka N Rabakau 11:2) Bon iai riki te bwai are e tuka Iesu bwa e na aki kamoamoa ke ni kainikatonga.
E Tangiriia Aomata Iesu ake E Reiakiniia
12. Tera aron Iesu ni kaotia bwa e aki tangiriia taan rimwina bwa a na maakua?
12 E teimatoa n oti ana tangira Iesu ae nano ibukia aomata, n ana angareirei. Akea te tai ae e a tia ni kakamaakuia aomata iai n ana angareirei, n aron are a karaoia aomata aika nanorieta. (Te Minita 8:9) N te taina ao e a taonaki Betero n te maaku ao te miroaroa imwin norakin ana kakai Iesu teuana, ngaia are e a bwaka i rarikin bubuaniwaen Iesu. Ma e aki tangiriia taan rimwina Iesu bwa a na maakua. E taetae ma te bwanaa n akoi ni kangai, “Tai maku,” ao imwina e tuanga Betero taekan te mwakuri ae kaunganano, are kakiritianakia botannaomata are boni ngaia naba temanna ae e na buoka karaoana. (Ruka 5:8-10) Iesu e tangiriia taan rimwina bwa a na kairaki ni bon nanoia n tangira te koaua ae kakawaki ibukin te Atua, ao tiaki man kakamaakaia mairoun aia tia reirei.
13, 14. Tera ana anga Iesu ni kaotiota te atataiaomata nakoia aomata?
13 Ana tangira Iesu ibukia aomata ake e reiakiniia, e nonoraki n arona ni kaotiota te atataiaomata nakoia. “E noriia te koraki, ao e nanoangaia, ba a rawawata ma ni kananoanga n ai aroia tibu aika akea te tia kawakinia.” (Mataio 9:36, BK) E namakinna bwa a kananoanga ao e namakina te kani buokiia.
14 Nora naba aron Iesu ni kaota te atataiaomata n te tai teuana. Ngke e roko irouna te aine ae e nrara i buakoia aomata aika mwaiti ma n ringa katamaroaan kunnikaina, ao e rangi ni kamimi bwa e a rina naba n toki aorakina ni bon te tai naba arei. E namakina otinakon mwaakana Iesu, ma e aki noria bwa antai are e a toki aorakina iai. Mangaia are e a waekoa ni kakaaea bwa antai te aine anne. Bukin tera? E aki karaoa aei Iesu bwa e na waimataa te aine aei kioina ngkai e a tia n urua aia Tua taani koroboki ao Baritaio, are boni ngaia te bwai ae e maaku iai te aine aei, ma e taku nakoina: “Natiu, e kamaiuko am onimaki; naako ma te rau, ao ko na kamaiuaki man aorakim.” (Mareko 5:25-34) Tarai ana taeka aika kaota te atataiaomata. E kabonganaa Mareko ikai te taeka ae e kona n nanona “kataereaki,” n ai aron te kai ni kataere ae e kakamanenaki ibukin kammarakan te aomata n ae riaon ae riai. Mangaia are, e kaotia Iesu bwa e ataia ae e a tia ni karawawataaki neiei n aorakina aei, tao ni marakin rabwatana ae korakora ma rawawatan ana iango iai. E bon namakina naba rawawatan neiei.
15, 16. Tera are e karaoia Iesu n ana mwakuri ni minita, ae oti iai arona bwa e taraa raoiroia aomata?
15 E kaota naba tangiraia aomata Iesu n arona n taratarai naba raoiroia. Iangoia bwa tera ae riki ngke e kaitiboo ma Natanaera, are e a manga bon riki bwa te abotoro imwina riki. “E nora Natanaera Iesu ngke e nako Ina, ao E taekinna ni kangai, Noria, bon te Iteraera ni koaua, ae akea te uarao i rouna!” Bon te bwai ae kamimi, bwa e a kaman nora nanon Natanaera Iesu ngaia are e a kona n atai ana iango. Ni bon arona, e aki kororaoi Natanaera. E karaoi naba kairua n ai arora ni kabane. N etina, ngke e ongo taekan Iesu, ao e taekin taeka aika rawawata ni kangai: “E kona n riki te bwai ae raoiroi mai Natareta?” (Ioane 1:45-51) Ma, mai buakon bwaai ni kabane ake a kona n taekinaki ibukin Natanaera, ao Iesu e rinea te bwai teuana are e na kaatuuaki riki iai kamoamoaan aron Natanaera ni kakaonimaki.
16 N aron naba anne, ngke e roko te aobitia man te taanga ni buaka ae te Tientaire ae kaain Rom, ni butiia Iesu bwa e na katoka aorakin te toro ae e a maan ana tai ni weneakina aorakina, ao Iesu e ataia ae e a bon tia naba ni karaoi kairua te tautia anne. E ataaki bwa te aobitia n te taanga ni buaka ni boong akekei, e a bon tia ni karaoi mwakuri n iowawa, ni katutuu raraa, ao n taromauri n te aro ae aki eti. Ma e ngae n anne, e kaatuua riki iangoan te bwai ae raoiroi Iesu, n aron ana onimaki te tautia arei are e rangi n ataaki. (Mataio 8:5-13) Imwina riki, ngke e kataetaea te tia bure Iesu are e tine n te kai i rarikina, e bon aki boaia ibukin ana kakeru n taai ake a nako, ma e kaungaa n te kaantaninga ibukin taai aika a na roko. (Ruka 23:43) E ataia raoi Iesu bwa kaatuuan taraakin buakakaia tabeman, e na karika te bwarannano nakoia. Akea te nanououa bwa aroarona n ukoukora raoiroia aomata e kaungai nanoia bwa a na keiaki riki ni karaoiroa aroaroia.
Te Ingainga ni Kani Beku Ibukia Aomata
17, 18. Ngke e butimwaea mwiokoana ae e na roko i aon te aba, e a kanga Iesu ni kaota ingaingana ni kani beku ibukia aomata?
17 Te bwai ni kakoaua naba teuana n aron ana tangira Iesu ibukia aomata ake e reiakinia, bon ingaingan nanona ni kani beku ibukiia. I nanoni maiuna ngkoa i karawa, e a kaman kukukurei Natin te Atua irouia aomata. (Taeka N Rabakau 8:30, 31) Ngkai boni ngaia te “Taeka,” ke ana tia taetae Iehova, e boni bati ana tai n reitaki ma aomata. (Ioane 1:1) Ma ibukin kakororaoan rokona i aon te aba bwa e na reiakinia naba aomata te aro ae eti, “E kaki kanoana ae neboakina, ao E arona aron te toro.” (I-Biribi 2:7; 2 I-Korinto 8:9) Ngke e mena i aon te aba Iesu, ao e aki kaantaningaia bwa a na toro irouna aomata ma ni mwakuri ibukina. Ma n onean mwin anne e taekina ae kangai: “Natin te aomata, ae e aki roko ba e na karekeia ana tabonibai, ma e roko ba e na tabonibai, ao e na anga maiuna i bukini kamaiuaia te koraki.” (Mataio 20:28, BK) E kakoroi bukin taeka akanne ni kabane Iesu.
18 E nanorinano Iesu n tabeakin kainnanoia ake e reiakinia, n anga boni ngaia ibukiia. E nakonako ni kabutaa te Aba ni Berita i nanon te raroa ae bubua ma bubua te maire ibukin reiakinaia aomata, ma ana kaantaninga bwa e na kona n roko irouia aomata aika mwaiti. E teimatoa n nanorinano ao ni momoaaomata, tiaki n aroia Baritaio ma taani koroboki ake a kamoamoa. Aomata aika bwakuaku, tautia, rooia, aine, ataei, raarikin, aoraki, ao ai aomata aika katinanikuaki i aon abaia, a bane n aki maaku ni kawaria ma te ingaingannano. E ngae ngke e kororaoi Iesu, ma ngkai e a riki n aomata, e a kona ni kaaitara ma te kua ao te baki. E ngae ngkana e taonna te kua ke e kainnanoa te motirawa ke te tai ae rau bwa e na tataro iai, ma e karimoaa moa kainnanoia aomata nakoni kainnanona.—Mareko 1:35-39.
19. E kanga Iesu ni kaota te banna ni kakairi ni kaineti ma te nanorinano, te taotaonakinnano, ao te akoi, nakoia taan rimwina?
19 E ingainga nanon Iesu ni kani beku ibukia taan rimwina. E kaota aei n arona n reiakiniia ma te akoi ao te taotaonakinnano. Ngkana a waeremwe ni karekea otaia i aon reirei tabeua aika rangi ni kakawaki, e aki bwara nanona iai, ao e aki naba un ke n takutakuia. Ma, e teimatoa ni kakaaea ana aanga are a na kona n oota iai. N te katoto teuana, iangoia bwa iraua mwaitin aia tai taan rimwin Kristo ni kauntaeka bwa antai riki ae kakannato ibuakoia. A okioki ni kauntaeka ni karokoa te tairiki are imwain raoi motikan taekan Iesu, ma e kunei aanga aika boou Iesu n aron reiakinaia bwa a na bwaabwaina te nanorinano i marenaia n tatabemania nako. Ni kaineti ma te aro n nanorinano aei, ao ni bwaai ni kabane ake e karaoi, e bon eti iai Iesu ngke e kangai: “I anganingkami te bwai ni kakairi.”—Ioane 13:5-15; Mataio 20:25; Mareko 9:34-37.
20. Tera ana kawai Iesu n angareirei ae e kaotaki iai kaokorona ma Baritaio, ao bukin tera ngkai e uaana?
20 Taraia bwa Iesu e aki tii tuangia taan rimwina bwa tera ae a na kakairi iai, ma e bon “angania te bwai ni kakairi.” E reireinia rinanon karaoan banna ni katoto. E aki taetae nakoia n ai aron te aomata ae rine, ae e iangoia bwa tiaki ngaia are e riai ni karaoi bwaai ake e tuangia, ma a bon riai ngaiia ni karaoi. Anne bon aroia Baritaio. “A tutuatua, ma a aki karaoi,” aei taekaia iroun Iesu. (Mataio 23:3) E kaota nanon ana reirei Iesu ma te nanorinano nakoia aomata ake e reiakinia, n arona ni maiuakini ao ni kakaraoi. Mangaia are ngke e kaungaia taan rimwina bwa a na kabebetei maiuia n akea iai tangiran te kanibwaibwai, e a bon ota raoi are e nanonna. A nora koauan ana taeka aikai: “Iai bangaia arobeke, iai ngaoia mannikiba; ma akea ana tabo Natin te aomata ike e na wene iai ni motirawa.” (Mataio 8:20, BK) E beku ibukia taan rimwina Iesu ngke e nanorinano n anganiia te banna ni kakairi.
21. Tera ae e na maroroakinaki n te kaongora ae imwin aei?
21 E rangi ni mataata bwa Iesu bon te tia angareirei ae te kabanea ni kakannato ae e a tia ni mena i aon te aba! Tangiran te reirei are e reiakinia aomata iai ao bon tangiraia aomata, e a teretere raoi nakoia te koraki ake a raraoi nanoia ake a noria ao n ongora irouna. Ai bon aron naba mataatana nakoia aomata aika ibuakora ngkai aika a reirei taekan te banna ni kakairi aei. Ma, ti na kanga ni kona n toua mwin ana banna ni katoto ae kororaoi Kristo? Te kaongora are imwin aei, e na maroroakina te titiraki anne.
Ko na Kanga ni Kaeka?
• Tera aan te angareirei ae raoiroi, ao antai ae e kaotiotia?
• Baikara ana aanga Iesu ni kaotiota ana tangira ibukin koaua ake e reiakinia iai aomata?
• E kanga Iesu ni kaota tangiraia aomata ake e reiakinia?
• Baikara katoto aika a kaota ingaingan nanon Iesu ni kani beku ibukia aomata ake e reiakinia?
[Taamnei n iteraniba 20]
E kanga Iesu ni kaotia bwa e tangiri booto n reirei aika kuneaki n ana Taeka te Atua?