Aroni Maten Iesu Ni Kamaiuko

N TE ririki 33 C.E n tain te Toa ae te Riao irouia I-Iutaia, e a mate iai te mwaane ae akea ana bure bwa a aonga ni maiu aomata. E a kaania ngkai 2,000 te ririki n nako. Antai te mwaane aei? Bon Iesu are te I-Natareta. Ao antai ae e kona ni kabwaia man te mwakuri ae moan te rine aei? Boni botannaomata ni kabane. Ni kibun te Baibara ae rangi n ataaki, e kakimototoa iai taekan te karea ni kamaiu aei ni kangai: “E tangiriia aomata te Atua n te aro are E anga Natina ae te rikitemanna iai, ba e aonga n aki mate ane onimakinna, ma e na reke i rouna te maiu are aki toki.”​—Ioane 3:16.

E ngae ngke a bati aika taneiai ma te kibu aei, ma a karako aika a oota raoi n nanona. A iango ni kangai: ‘Bukin tera ngkai ti kainnanoa ana karea Kristo? E kanga maten te aomata ae tii temanna aei, ni kona ni kamaiuia aomata man te bwai ae aki toki n riki ae te mate?’ E katauraoi kaekaan titiraki aikai n te aro ae mataata ao ni karaunano, te Baibara.

Aron te Mate n Taua Taekan te Botannaomata

A kakoauaa tabeman ae a karikaki aomata bwa a na maiu i nanon te tai ae kimototo n te aonnaba, a na rinanon kangaanga, a na katia ni baika kakukurei, ao imwina a na mate ao n nakon te tabo teuana ae raoiroi riki. Ni kaineti ma te iango aei, a kakoauaa naba bwa te mate bon iteran ana kaantaninga te Atua ibukia aomata. Ma e kaota bukina teuana ae kaokoro te Baibara bwa e aera ngkai a rotaki aomata n te mate. E taku: “Ai aron rokon te bure i aon te aba iroun te aomata ae ti temanna, ma rokon te mate n te bure; ao e ituia aomata ni kabaneia te mate n te aro aei, ba a bane ni bure.” (I-Rom 5:12) E kaotia te kibu aei bwa a mate aomata imwin te bure. Ma antai ngkanne “te aomata ae ti temanna” aei, ae e reke mairouna uaan te bure ae ituia ngkai te botannaomata?

E taekinna te World Book Encyclopedia bwa angiia taan rabakau a kakoauaa ae a riki aomata man nibwan te maiu ae tii teuana. E kaota raoi nibwan te maiu anne te Baibara, bwa “te aomata ae ti temanna.” Ti wareka ae kangai ni Karikani Bwaai 1:27: “Ao te Atua E karika te aomata ba katotongana, E karikia ni katotonga arona; E karikiia ba te mwane ao te aine.” Mangaia are e taekinna te Baibara bwa te moan taanga aei, bon te karikibwai ae te kabanea n tamaroa n ana karikibwai te Atua ae Moan te Mwaaka.

E kabwarabwaraki riki n rongorongoni Karikani Bwaai taekan maiun te aomata, imwin karikan te moan aomata iroun Iehova ae te Atua. E mataata man te rongorongo ae bwanin, bwa e aki taekina te mate te Atua, ma e tii taekinna bwa e na reke imwin te aki ongeaba. (Karikani Bwaai 2:16, 17) E tangiriia aomata bwa a na maiu ni kukurei n te bwaretaiti ae tikauarerei n te aonnaba ma te marurung n aki toki. E aki tangiriia bwa a na rotakibuaka n aorakin te kara ao ni mate. Ma e kanga ngkanne te mate n taua aron te botannaomata?

E kabwarabwaraki ni Karikani Bwaai mwakoro 3 aroia te moan taanga ni motikia bwa a na aki ongeaba n ana kairiri te Tia Anga te Maiu, ae Iehova ae te Atua. Ibukin anne, e a katuuaaia te Atua n aron are e a kaman tuangiia mai mwaina. E tuanga te mwaane ni kangai: “Bon te tano ngkoe, ao ko na manga okira te tano.” (Karikani Bwaai 3:19) N tokina, e a noraki koauan ana taeka te Atua, ngke a a mate naaka uoman aika aki ongeaba aikai.

Ma e ngae n anne, e aki tii rotiia te moan taanga te kangaanga aei. Ibukin aki ongeabaia, a uruana te kaantaninga ae te maiu ni kororaoi are a na kakabwaiaki iai natiia. E kairekerekeia ake a tuai bungiaki Iehova n ana moani kaantaninga, ngke e tuanga Atam ma Nei Ewa ni kangai: “Kam na bati ni kariki, ao kam na kabatiaingkami, ao kaona aonaba, ao kataea ana kai; ae tau aroia ikani marawa, ma manin aan-nang, ma maan aika maiu aika kawakawa i aontano ni kabaneia.” (Karikani Bwaai 1:28) A na bon tabe ni kaona te aonnaba aia utu aomata, ao a na akea tiani kukureia ni maiuia bwa a nang aki manga mate. Ma e kabooia nako “te aomata ae ti temanna” ae aia bakatibu ae Atam, nakon te tautoronaki n te bure ao te mate ae aki kona n tuukaki rikina. E korea ae kangai te abotoro Bauro, ae temanna naba kanoan te moan aomata aei: “Ana bwai te rabata ngai, ae I kaboaki ba ana toro te bure.”​—I-Rom 7:14.

N aroia aomata aika urui korobanna aika rangi ni bobuaka, ao ai aron naba ana bure Atam ae e uruana ana karikibwai te Atua ae moan te raoiroi, ae te botannaomata. A kariki natin Atam, imwina tibuia, ao ai arona nako naba ni karokoa ngkai. A bungiaki te roro ae boou, a ikawairake, ao ni manga kariki ao imwina a mate. Bukin tera ngkai a bane ni mate? Ibukina bwa a bane n riki mairoun Atam. E taku te Baibara: “A mate aomata aika bati n ana bure ae ti temanna.” (I-Rom 5:15) Te aoraki, te kara, kani kakaraoan ae bure ao te mate, boni baika a kananokawaki aika riki imwin ana mwakuri ni bangaomata Atam nakoia ana utu. Boni kaain naba te utu anne ngaira ni kabane.

N ana reta te abotoro Bauro nakoia Kristian ake i Rom, e kabwarabwaraa iai kananoangaia aomata aika aki kororaoi, n reitaki naba ma boni ngaia, ao te kabokorakora ae kammaraki ae a karaoia ni kaitaraa mwin te bure. E taku: “Te aomata ae e kai nanou ngai! Ai antai ae na kamaiuai man rabatan te mate aei?” Aei te titiraki ae kakawaki ao e taraa ni kangaanga te ota iai. Antai ae e na kamaiua Bauro ao tabemwaang aika kainnanoa kamaiuaia man te tautoronaki n te bure ao te mate? E kaekaa anne Bauro ni kangai: “I katituaraoa te Atua iroun Iesu Kristo are ara Uea!” (I-Rom 7:14-25) Eng, e a tia ni baireia ara tia Karikiriki bwa e na kamaiuira Natina ae Iesu Kristo.

Taben Iesu n Ana Babaire te Atua Ibukin Kamaiuaia te Botannaomata

E kabwarabwaraa tabena Iesu ibukin kamaiuaia te botannaomata man tautoronakia n te bure. E taku: “Ai aron naba Natin te aomata ngkae . . . E roko ba . . . E na anga maiuna ba unoraia aomata aika bati.” (Mataio 20:28) E kanga maiun Iesu n riki bwa te kaboomwi? Ti kanga ni kakabwaiaki mani matena?

E kabwarabwaraki Iesu n te Baibara bwa e “aki bure” ao e “raure ma aomata aika buakaka.” E kororaoi ongeaban Iesu n Ana Tua te Atua, i nanoni maiuna. (Ebera 4:15; 7:26) Mangaia are maten Iesu, tiaki mwin te bure ao te aki ongeaba n aron are riki iroun Atam. (Etekiera 18:4) Ni koauana, e butimwaea matena Iesu ae bon aki riai n riki nakoina, ibukin kakororaoan nanon Tamana ni kaineti ma kamaiuaia te botannaomata man te bure ao te mate. N aron ae e a tia n taekinaki mai eta, e kukurei n roko Iesu bwa e “na anga maiuna” bwa te kaboomwi. Ibukin ana tangira Iesu ae akea kabotauana ma ngkoa, e kukurei ni “katonga te mate i bukia aomata ni kabaneia.”​—Ebera 2:9.

E boraoi raoi maiun Iesu are kareanna ma maiun Atam are e kabuaa ngke e bure. Tera ae e karekea maten Iesu? E butimwaeaki te karea anne iroun Iehova bwa “booni kamaiuaia aomata ni kabaneia.” (1 Timoteo 2:6, BK) Ni koauana, e kamanena maiun Iesu ae kareanaki te Atua, ni manga kabooa ke ni kamaiua iai te botannaomata man tautoronakia n te bure ao te mate.

E okioki te Baibara n taekina te mwakuri n tangira ae korakora aei, mairoun te tia Karika te botannaomata. E kauringia Kristian Bauro bwa a “kaboaki n te bwai ae kakawaki.” (1 I-Korinto 6:20; 7:23) E koreia Betero, bwa e aki kabonganai koora ke tirewa te Atua, ma e kabongana raraan Natina ibukini kamaiuaia Kristian man te maiu ae tauaki taekana n te mate. (1 Betero 1:18, 19) E baireia Iehova, bwa a na kamaiuaki aomata man tokiia are te mate n aki toki, n ana karea ni kaboomwi Kristo.

Ko na Kakabwaiaki n Ana Karea Kristo?

E korea ae kangai te abotoro Ioane ni kaineti ma kakabwaia aika bati man ana kaboomwi Kristo: “[Iesu Kristo] boni Ngaia te kareanraoi ni kabara ara bure, ao tiaki ti ara bure, ma aia bure naba kaain aonaba ni kabaneia.” (1 Ioane 2:2) Eng, e tauraoi ibukia te botannaomata nako, ana kaboomwi Kristo. E nanonna ngkanne, bwa a a boni bane naba aomata ni kabwaia man te kaboomwi ae rangi ni kakawaki aei? E aki. Uringnga bwa n te kaongora are imwaina, e taekiniia taani kamaiu ake a kamaiuia taani keniken ake a bae, ngke a karuoa rikaaki nakoia te oo teuana. A riai te koraki ake a bae akekei n rin n te oo arei. N aron naba anne, te koraki ake a kani kabwaia man ana karea ni kaboomwi Kristo, a aki riai n tataningai kakabwaia mairoun te Atua. A riai ni karaoa te mwakuri.

Tera te mwakuri ae tangiria te Atua? E tuangira Ioane 3:36 ni kangai: “Ane onimakina te Nati ao e reke i rouna te maiu are aki toki; ao ane aki ira nanon te Nati ao e na aki nora te maiu, ma e memena unin te Atua i aona.” E tangirira te Atua bwa ti na onimakina ana karea Kristo. Ma iai riki irarikin anne. ‘Aio te aro ae ti ataira iai bwa ti bon ataa [Iesu], ngkai ti tauu ana tua nako.’ (1 Ioane 2:3) E mataata ngkanne, bwa kingin kamaiuara man te bure ao te mate, bon onimakinan ana kaboomwi Kristo, ao te ongeaba n ana tua.

Te anga teuana ae kakawaki ibukini kaotan onimakinan ana karea Iesu, ngkana ti kaota ara kakaitau ni karaoani kauringan matena, n aron are e tua. E karaoa te amwarake ni kaikonaki Iesu ma ana abotoro aika kakaonimaki, imwain matena, ao e tuangiia ni kangai: “Kam na karaoa aei ba kanuringau.” (Ruka 22:19) E kakawaki irouia Ana Tia Kakoaua Iehova aia iraorao ma Natin te Atua, ao a ongeaba n te tua aei. N te ririki aei, e na karaoaki Kanuringan maten Iesu Kristo n te Kaonobong, Maati 22, imwin bungintaai. Ti rangi ni kukurei ni kaoko bwa ko na ira te botaki ae okoro aei, bwa ko aonga ni kaota ongeabam n te bwai are e tua Iesu. A na tuangko Ana Tia Kakoaua Iehova akana n am tabo, te tai ao te tabo are e na karaoaki iai. N tain te Kauring aei, ko nang reireiaki riki iai baika ko riai ni karaoi, bwa e aonga ni kainaomatako ana kaboomwi Kristo man uaan ana bure Atam.

Ni boong aikai, a karako aomata aika kakaitau ibukin ana karea ae rangi ni kakawaki aia tia Karikiriki ao Natina ae kamaiuaia man te kamaunaki. Te koraki ake a onimakinna, a namakinna bwa ngaia nibwan te kukurei irouia. E koroboki te abotoro Betero ni kaineti ma raona ni Kristian ni kangai: ‘Kam onimakina naba Iesu, ao kam kimwareirei n te kakatonga ae aki konaki n atongaki, ae neboaki: ao e reke iroumi mwin ami onimaki, ae maiun taamneimi.’ (1 Betero 1:8, 9) Karikirakean tangiran Iesu Kristo ao onimakinan ana karea ni kaboomwi, e kona ni karekea te kimwareirei ni maium ngkai, ao kaantaningan kamaiuam man te bure ao te mate.