Karina Tangiran te Wareware ao te Ukeuke n Reirei i Nanoia Natimi

TE KAKORAKORA ae bati n reiakinaia natimi te wareware ao te ukeuke n reirei, bon teuana mai buakon aanga aika kakawaki aika kam kona ni karaoi ibukini kanakoraoan aroia natimi nakon taai aika imwaia. Ti na boni kimwareirei ni karaoani mwakuri aikai! Te bwai ae a aki kona ni mwanuokinna tabeman mani uarerekeia, bon aroia aia karo ni wawareware nakoia. E kona ni kakukurei te wareware ao ai uana naba ma mwina. E noraki riki koauana irouia ana toro te Atua, kioina ngkai ti karikirakei ara iraorao aika kaan ma Iehova rinanon te reirei n te Baibara. E taku temanna te karo ae te Kristian: “A irekereke baika rangi ni kakawaki iroura ma te wareware ao te ukeuke n reirei.”

A kona ni buokaki natimi ni karikirakei aia iraorao aika kaan ma te Atua, man aroaro aika raraoi ni kaineti ma te ukeuke n reirei. (Taian Areru 1:1-3, 6) E ngae ngke te rabakau ni wareware bon tiaki te bwai ae kainnanoaki ibukini kamaiuam, ma e kaotaki n te Baibara bwa e irekereke ma kakabwaia aika bati nakon ara onimaki. N te katoto, e taekinaki ae kangai n Te Kaotioti 1:3: “A a kukurei akana wareware ni kabaibati n te taetae ni burabeti aei ao akana ongora taekana.” Irarikin anne, manenani kaatuuan ara iango i aon te bwai ae taekinaki, boni kanoan naba te ukeuke n reirei ae kakawaki are e katerea te abotoro Bauro n ana reirei ni kairiri, ae kairaki koreana rinanon te taamnei nakon Timoteo ae kangai: “Iaiangoi baikai ao kabanea nanom iai.” Bukin tera? “Bwa e aonga n noraki rikirakem irouia aomata nako.”​—1 Timoteo 4:15.

E aki nanonaki bwa e na boni bae ni karekei kakabwaia te aomata tii man te konabwai ni wareware ao n ukeuke n reirei. A bati aika iai irouia rabakau aikai ma a kakeai manenaia, ao a kabanei riki aia tai ni katabetabeia ni baika aki rangi ni kakawaki. Ma a na kanga ngkanne kaaro ni karikirakea i nanoia natiia bwaruan te rabakau ae e na kanakoraoa maiuia?

Am Tangira ma Am Katoto

A namakinna ataei bwa a kakukurei taai n ukeuke n reirei ngkana a nora iai tangiraia ae korakora. A uringa aroia natiia aika uoman taanga aika Kristian aika Owen ao Claudia ao a kangai: “A kakariaa te tai n ukeuke n reirei natira kioina ngkai bon te tai ae okoro bwa a namakina iai kamanoaia ao mwengaraoia. A iangoia bwa bon te tai ae a nora iai tangiraia ae korakora.” E ngae ngke a tabe n rikirake naati n roko n te roro ae e a rangi ni korakora iai te kariri, ma e na bon teimatoa n rota aia iango ibukin te reirei te tangira ae a noria n tain te reirei n utu. A a riki ngkai bwa bwaiania natiia Owen ma Claudia, ao a teimatoa ni kanakoraoaki maiuia ni karinan ngkoa tangiran te wareware ao te ukeuke n reirei i nanoia.

Te bwai n ibuobuoki ae rangi n uaana ibukin te tangira bon te banna ni katoto. A bae ni kona naati n iaiangoi mwakuri aikai bwa kaanga anuani maiuia ae a tataneiai iai, ngkai a aki toki n noriia aia karo ni wawareware ao n ukeuke n reirei. Ma ko na kanga ngkoe te karo ni katea te katoto aei ngkana e kangaanga iroum te wareware? E bae ni kainnanoaki kaangaraoani baika ko moanibwai ke am iango ni kaineti ma te wareware. (I-Rom 2:21) E na rangi ni korakora rotakia natim ngkana e riki te wareware bwa te bwai ae kakawaki ni maium ni katoabong. E na teretere raoi kakawakini mwakuri aikai man taningamaraum riki ni wareware n te Baibara, ni katauraoi ibukini bobotaki, ao n am reirei n te utu.

Ngaia are a rangi ni kakawaki am tangira ma am katoto ni karinan tangiran te wareware i nanoia natimi. Ma baikara mwaneka aika uaana aika ko kona ni kaungaia iai?

Buokaia Ataei ni Karikirakea Tangiran te Wareware

Baikara mwaneka tabeua aika kakawaki n uaiakinan tiam ae karinan tangiran te wareware i nanoia natim? A riai ataei n anganganaki booki man uarerekeia. E taku unimwaanen te ekaretia ae te Kristian are e karinaki i nanona tangiran te wareware irouia ana karo: “Kariaia natimi bwa a na rabakau n taua ao ni kabongana te boki. Ngkana a karaoa aei, a na riki booki bwa kaanga raoraoia ao baika a kakawaki ni maiuia.” A a tia n riki booki aika aanaki man te Baibara n aron Learn From the Great Teacher ao Karaki Man te Baibara, bwa baika a kan uouotia ataei aika bati ao ni mamatakuakin, e ngae naba ngkana a tuai n rabakau ni wareware. Ngkana ko wareki booki aikai nakoia natimi, titeboo ma ko aki tii reireinia iai te taetaenikawai, ma ko reireinia naba iai “bwaai n taamnei,” ao “taeka aika bwain te taamnei.”​—1 I-Korinto 2:13.

Katoatai wareware ni kabaibati. Kataneiako ni wawareware ma natim ni katoabong. Ni karaoan anne, a a reirei iai kaetan atongan taeka ao e karikirakea naba irouia anuaia ae te wawareware. E kakawaki naba arom ni wareware. Bwaina te ingainga iai ao ane a na ingainga naba. Ni koauana, a na bae n tuangko natim bwa ko na okioki ni wareka te karaki anne. Karaoa ane a tangiria! Teutana te tai imwina, ao ane a na manga kan ongoraei rongorongo riki aika boou. Ma taratara raoi bwa ko na aki taumatoaa natim bwa e na wareware ma ngkoe. E katea te katoto Iesu n arona n reireinia ake a ongora irouna “ni kaineti ma are a na kona n ota iai.” (Mareko 4:33) Ngkana ko aki taumatoaia natim, ane a na ingainga naba nakon tain te wareware, ao ko na rangi ni kaan riki nakon tiam are karinan tangiran te wareware i nanoia.

Kaungaia bwa a na kaotii aia iango, ao maroroakina te baere ko warekia. Ko na rangi ni kukurei, bwa a na kona natim aika uarereke n atai taeka aika bati, n atongi, ao n ota n nanoia. Maroroakinan te baere ko warekia, e kona n rangi ni kanakoraoa rikirakena. E kabwarabwaraaki ae kangai n te boki ae kaineti ma aroni buokaia naati bwa a na riki bwa taani wareware aika mwaatai: A buokaki naati n te mamaroro “bwa a na reiakin iai taeka aika a na riai n atai ao n ota rimwi riki ngkana a wareware.” E reitaki naba ni kangai n te boki anne: “Ibukia ngkanne ataei aika rikirake aia iango ake a kataia n reireinia te wareware ao te koroboki, e rangi ni kakawaki ibukia te taetaenikawai, ngkana iai manenana . . . e a tamaroa riki.”

Kairiia natimi bwa a na wareware nakoimi, ao kaungaia bwa a na tititiraki. Tao ko kona n tabeki titiraki ao ni kaotii kaekaia aika kakaokoro. N te aro anne, a na ataia naati bwa iai reirei i nanoni booki nako ao iai baika a nanonaki n taeka ake a wareki. E rangi ni ibuobuoki riki aei ngkana e boto te bae ko warekia i aon Ana Taeka te Atua, ae te boki ae te kabanea ni manena kanoana i buakoni booki nako.​—I-Ebera 4:12.

Tai mwaninga, are e rangi ni bati baika kainnanoaki n te wareware. E kainnanoa te tai ao te kataneiai ae bati bwa ko aonga ni mwaatai.a Ngaia are taraia raoi bwa a na kaungaaki ataei aika uarereke ni karikirakea tangiran te wareware, n am taeka n akoi aika ko kamoamoaia iai. A na kaungaaki natim bwa a na tangira te wareware ngkana ko kakamoamoaia.

E Rangi ni Manena te Wareware ao ni Kakimwareirei

E na uaana te wareware ngkana ko reiakinia natim aroia n ukeuke n reirei. E irekereke te ukeuke n reirei ma reiakinan taiani koaua ao ataakin reitakia i marenaia. E kainnanoaki iai te konabwai ni babaire raoi, te ururing ao kabonganaani baike ko reiakin. Ngkana e a tia n reiakinaki te teei arona ni karaoa ana ukeuke n reirei ao ni kona n nora kakawakina, e a riki ngkanne bwa te bwai ae rangi ni manena ao ni kakimwareirei.​—Te Minita 10:10.

Kaotii baika kakawaki ni karaoan te ukeuke n reirei. Kakaraoan te Taromauri n Utu n te tairiki, warekan te kibu ni katoabong ao taai riki tabeua aika aron aikai, a kona n reke iai taai aika rangi n raraoi ibukin reiakinaia natimi bwa a na rabakau n ukeuke n reirei. Te tekateka raoi teutana te tai ao kaatuuan te iango i aon te reirei teuana, a na reiakinaki iai naati kananoan te iango, ae te bwai ae rangi ni kakawaki n te reirei. Irarikina, ko kona ni kaungaa natim te mwaane bwa e na tuangko irekereken te baere e a tibwa reiakinna ma are e a kaman ataia. E a reiakinaki iai te kabotau i marenani bwaai tabeua. E aera bwa ko aki tuanga natim te aine bwa e na taekinna ni kakimototoa n oin ana taeka te baere e a tia ni warekia? E na buokaki iai n ota n nanona ao n ururingnga. N te kauring, e nanonaki iai manga kaokani baika kakawaki aika ko a tia ni wareki, ae te anga n ibuobuoki naba ae ko kona n kaotia nakoia. A kona naba n reiakinaki naati aika uarereke bwa a na korei reirei aika uarereke n tain te ukeuke n reirei ke bobotaki n te ekaretia. Ai boni kakawakira aei ibukini kananoan aia iango! E kateimatoaaki te waaki n reirei aei bwa e na kaunga ao ni manena nakoimi ma natimi, man aanga aika bebete aikai.

Katauraoi taabo aika kaungaa te ukeuke n reirei. E kona ni bebete riki kananoan te iango n te tabo ae kaukiang ma n ota raoi, e rau ao ni kamwengaraoi. Ni koauana, e rangi ni kakawaki aroia kaaro n iaiangoa te ukeuke n reirei. E taku te tina temanna: “E rangi ni kakawaki bwa ko na katoatai ao n teimatoa ni kamwawaa am tai ibukin te wareware ao te ukeuke n reirei. Bwa karaoan aei, e buokiia natim bwa a na bwaina naba te babaire raoi. A atai iai baika a riai ni kakororaoi imwain taia aika riai.” A bati kaaro aika a aki kariaia karaoani mwakuri riki tabeua n tain te ukeuke n reirei. E taku te tia rabakau temanna bwa aio te anga ae te kabanea ni korakora te ibuobuoki iai n reiakinaia naati aroaroia ae riai ni kaineti ma te ukeuke n reirei.

Katuruturua bonganan te ukeuke n reirei. Te kabanea ni bwai, buokiia natimi bwa a na atai kakabwaia man aroia ni maiuakini baike a a tia n reiakin. Kamanenaani baike a tia n reiakin, e kaota te kantaninga ni koaua ibukin te ukeuke n reirei. E kakoauaa te tari te mwaane temanna ngke e kangai: “Ngkana I aki kunea te bwai ae manena ae I kona ni maiuakinna man te bwai are I ukeuke n reirei iai, ao I kabokorakora ma karaoana. Ma ngkana I kona ni maiuakinna, ao e a riki bwa te bwai ae I kan ota iai.” A na kona ni mutiakina te ukeuke n reirei rooro n rikirake ngkana a ataia ae bon aei te anga ae a kona iai ni karekei tiaia aika kakawaki. A na moanna ni karekea tangiran te ukeuke n reirei n aron tangiran te wareware irouia.

Te Kaniwanga ae te Kabanea n Tamaroa

A na aki tau iteranibaan te kaongora aei ngkana a bane ni karinanaki raoi kakabwaia aika kona n riki mani karinan tangiran te wareware i nanoia natimi. Aikai tabeua kakabwaia irarikin te raunnano ni koaua ae reke man te wareware ao te ukeuke n reirei, nakoraoin te reirei, te mwakuri, te reitaki i marenaia aomata, ataakin te waaki n te aonnaba ae ti maeka iai ao karekean te itoman ae korakora iai te tangira i marenaia kaaro ma naati.

Ma ae kakawaki riki i buakon aikai, e kona tangiran te ukeuke n reirei ni buokiia natimi n riki bwa aomata aika mamaaka te Atua. Bon te bwai ae rangi ni kakawaki tangiran te ukeuke n reirei ibukini kaukan aia iango ao nanoia bwa a na ota raoi “n raababan ao n abwakin ao n rietan ao n nanon” ana koaua te Baibara. (I-Ebeto 3:18) Ni koauana, a rangi ni bati baika riai n reiakinia iai natiia kaaro aika Kristian. Ngkana a kabanea aia tai kaaro ibukia natiia ma n tabeakinia ao ni karaoa ae riai ibukini moanakini maiuia aika nakoraoi, n tokina a na kantaningaia natiia bwa a na motinnanoia ae a na riki bwa taan taromauria Iehova. Reiakinaia natim anuaia ae raoiroi ni kaineti ma te ukeuke n reirei, e na karekea nakoia kateimatoaan aia onimaki ao karikirakean aia iraorao ae kaan ma te Atua. Mangaia are, tataromwaaka n ukera kakabwaiaam mairoun Iehova ngkai ko kakorakorako ni karina tangiran te wareware ao te ukeuke n reirei i nanoia natim.​—Taeka N Rabakau 22:6.

[Kabwarabwara ae nano]

[Te Bwaoki/​Taamnei n iteraniba 21]

Te Wareware . . .

• Angangania booki

• Wareware ni kabaibati

• Kaungaia bwa a na kaotii aia iango

• Maroroakina te baere ko warekia

• Kairiia natimi bwa a na wareware nakoimi

• Kaungaia natimi bwa a na tititiraki

Te Ukeuke n Reirei . . .

• A riai kaaro ni katea te katoto ae raoiroi

• Kataneiaia natimi baikai:

○ kananoan te iango

○ te kabotau i marenani bwaai tabeua

○ taekinna ni kakimototoa

○ te kauring

○ korei reirei aika uarereke

• Katauraoi taabo aika a kaungaa te ukeuke n reirei

• Katuruturua bonganan te ukeuke n reirei