E Ikotiia Ana Utu “Iehova ae ti Temanna”
‘I butingkami bwa kam na maiuakina te aro ni katiteuanaaki rinanon te taamnei.’ —I-EBETO 4:1, 3.
KO NA KANGA NI KAEKAI TITIRAKI AIKAI?
Tera bukini karaoan ana babaire te Atua?
Ti na kanga ni “maiuakina te aro ni katiteuanaaki rinanon te taamnei”?
Ti na kanga ni buokaki bwa ‘ti na iakoakoi i marenara’?
1, 2. Tera ana kantaninga Iehova ibukin te aonnaba ao te botannaomata?
TE UTU. Tera ae rio n am iango ngkana ko ongo te taeka anne? Te tangira? Te kakukurei? Te kaai ni mwakuri n uaiakina te tia ae a iaiangoia utu? Te tabo ae mano raoi ae ko ikawairake iai, ko reireiaki ao ko maroroakini baika ko iaiangoi? Ko bae n iangoi baikanne, ngkana ko kaaina te utu ae mwamwannano. Bon te tia Karika te utu Iehova. (I-Ebeto 3:14, 15) E kantaningai baike e karikii ni kabane i karawa ao i aon te aba bwa a na namakina kamanoaia, kakaonimakia i marenaia ao ai te boonnano ni koaua.
2 Imwini karaoan te bure iroun Atam ao Ewa, e aikoa riki te botannaomata bwa ana utu te Atua ae kabutaa te iuniweeti, ma e bon aki bitaki iai ana kantaninga Iehova. E na taraia raoi bwa e na kaonaki te aonnaba ae Bwaretaiti irouia kanoan Atam ao Ewa. (Karikani Bwaai 1:28; Itaia 45:18) E a tia ni katauraoi bwaai ni kabane bwa e na kakoroaki nanon te kantaninga aio. A bati naba babaire ake ti kona n atai ni bokin te Baibara ae I-Ebeto are te boto n iango iai, te katiteuanaaki. Ti na rinanoi kiibu tabeua man te boki anne ao n nora arora n inanoi ma ana kantaninga te Atua, ae katiteuanaakia ana karikibwai.
TE BABAIRE AO KARAOANA
3. Tera ana babaire te Atua are e taekinaki n I-Ebeto 1:10, ao e moanaki n ningai karaoani moan iteran te babaire anne?
3 E tuangia tibun I-Iteraera Mote ni kangai: “Iehova ae Atuara bon Iehova ae ti temanna.” (Te Tua-Kaua 6:4, BG) A boraoi ana mwakuri ao ana kantaninga Iehova. Mangaia are “ibukin te tararua ngkana a koro raoi taai aika motikaki,” e na katea “te babaire” te Atua are boni katiteuanaakia ana karikibwai ni kabane aika wanawana. (Wareka I-Ebeto 1:8-10.) E na waakinaki karaoan nanon te babaire aio n itera aika uoua. Te moan, e na katauraoaki te ekaretia are kaainaki irouia aika kabiraki i karawa, ao ni mena i aani mwaakan Iesu Kristo ni kairiri. E moanaki aei ni Bentekota 33 C.E. ngke e a ikotiia Iehova te koraki ake a na tautaeka ma Kristo i karawa. (Mwakuri 2:1-4) A tauraoi taani kabiraki n riki bwa “natin te Atua” ngkai a a tia n atongaki bwa a raoiroi ni maiuia man ana karea ni kaboomwi Kristo.—I-Rom 3:23, 24; 5:1; 8:15-17.
4, 5. Tera ae karaoaki n iteran te babaire are te kauoua?
4 Te kauoua, a na katauraoaki te koraki ake a na maekana te aonnaba ae Bwaretaiti i aan te Tautaeka n Uea iroun te Mesia ae Kristo. A na moani kaaina te kurubu aei “te koraki ae uanao.” (Te Kaotioti 7:9, 13-17; 21:1-5) A na bane ni katiteuanaaki birion ma birion aomata ake a kautaki ma kaain te koraki ae uanao, ni waakin te Tautaeka ae Maanna Tenga te Ririki. (Te Kaotioti 20:12, 13) Iangoa aroni kaotiotan te katiteuanaaki n tain te mangauti! A na manga rinanon te kabanea ni kataaki “bwain aon te aba,” n tokin tenga te ririki. A na riki bwa “natin te Atua” i aon te aba, te koraki ake a kaotiota te kakaonimaki.—I-Rom 8:21; Te Kaotioti 20:7, 8.
5 E a waakinaki ngkai karaoan ana babaire te Atua akana uoua akanne ae te maiu i karawa ao i aon te aba. Ma ti na kanga ngaira n tatabemanira nako n inanoi ngkai, ma ana babaire te Atua?
“MAIUAKINA TE ARO NI KATITEUANAAKI RINANON TE TAAMNEI”
6. Tera ae taekinaki n te Baibara ibukin aroia Kristian n iraorao i marenaia?
6 E taekinaki n te Baibara bwa a riai ni bobotaki Kristian. (1 I-Korinto 14:23; I-Ebera 10:24, 25) E kainnanoaki ae bati riki nakon ae tii karekean te tai ni bobotaki n tabetai n te tabo ae tii teuana, n aron ae e kakaraoaki irouia aomata ake a nanako n te mwakete ke n taabo n takaakaro. E bati riki ae nanonaki ni karekean te boonnano ni koaua nakon anne. Ti kona ni karekea te katiteuanaaki anne ni maiuakinan ana kaetieti Iehova, ao ni kariaia kairakira n te taamnei ae raoiroi mairoun te Atua.
7. Tera ae nanonaki n ae ti na “maiuakina te aro ni katiteuanaaki rinanon te taamnei”?
7 E ngae ngke e a tia Iehova n taekinia taani kabiraki ake a raoiroi bwa natina, ao tiibu tabemwaang aika raoiroi bwa raoraona man ana karea ni kaboomwi Kristo, ma a bon riiriki naba itabarara i marenara ma tabeman, ngkai ti teimatoa ni maiu n te waaki ae ngkai i aon te aba. (I-Rom 5:9; Iakobo 2:23) Ma ngkana e riki anne, akea riaini butimwaean ana reirei ni kairiri te Atua ae “taotaona nanomi i marenami n te tangira.” E na kanga n reke te katiteuanaaki ma raora n onimaki? Ti riai ni karikirakea “te nanorinano n taai nako ao . . . te nimamannei.” Irarikin anne, e kaumakira Bauro bwa ti na kakorakoraira ni “maiuakina te aro ni katiteuanaaki rinanon te taamnei n te bwai ni kabaebae are te raoi.” (Wareka I-Ebeto 4:1-3.) E irekereke butimwaean te reirei ni kairiri aei ma te nanoraoi ni kairakira n taamnein te Atua, ao ni kariaia bwa e na kariki uaana i nanora. E kona te uaa anne n raoiakina te itabarara i marenaia aomata nako, ma ni kaitaraa ana mwakuri te rabwata are e kona ni karika te iraraure n taai nako.
8. N te aro raa ae e karika te iraraure ana mwakuri nako te rabwata?
8 Nora aron “ana mwakuri te rabwata” ni karekea te iraraure. (Wareka I-Karatia 5:19-21.) E kona te aomata ae wene ni bure n raurenako ma te ekaretia ao Iehova, ao e kona te wene ni kimoa ni karaureia ataei mairouia aia karo n te aro ae ribuaka, ao raao ni mare ake a aki karaoa te bure mairouia buuia ni mare. E kona bwainan te kamwara n rota ana itoman te aomata ma te Atua ao te koraki ake a tangiria. E riai n ataia te aomata are e na kataia ni kanimwi bwaai aika uoua bwa a riai n itiaki mataniwini baikanne bwa a aonga n nim raoi. Karaoan te mwakuri n aki bwerengaki boni kaotan raoi aki karinean ana tua te Atua aika raraoi. A kona ana mwakuri nako te rabwata ni karaureia aomata i boni marenaia ao te Atua naba. Bon akea boraoin te aroaro anne ma aroaron Iehova.
9. Baika titiraki aika ti na tuoira iai bwa ti “maiuakina te aro ni katiteuanaaki rinanon te taamnei n te bwai ni kabaebae are te raoi,” ke ti aki?
9 Ngaia are ti riai n titirakinira n tatabemanira ni kangai: ‘Tera aron ingaingau ni “maiuakina te aro ni katiteuanaaki rinanon te taamnei n te bwai ni kabaebae are te raoi”? Tera arou ngkana a riki au kangaanga? N na taekini au kangaanga i mataia raoraou aika bati bwa I aonga ni boutokaaki irouia raoraou tabeman? I kantaningaia unimwaane bwa a na raoiakina au kangaanga n oneani mwin are N na boni kakorakoraai n ukera te rau? I taua raroau mairouia ake tao iai unia irou bwa a aonga n aki uringa te bwai are a un iai?’ Ti karaoa ae boraoi ma ana kantaninga Iehova ae ikotakini bwaai nako i nanon te Kristo, ngkana ti kakaraoi aekan aroaro akanne?
10, 11. (a) Tera kakawakini karekean te rau i marenara ma tarira? (b) Baikara mwakuri aika ti na karikirakea iai te rau ao te mweraoi ni bwaai n taamnei?
10 E taku Iesu: “Ngkana ko uota am karea nakon te baonikarea, ao ko uringa ae iai tangin nanon tarim iroum, ao katuka am karea i matan te baonikarea ao naako moa raoiakina tarim, ao aanga am karea ngkana ko oki. Bareiko ni kaetii bwaai.” (Mataio 5: 23-25) E korea ae kangai Iakobo: “E na unikaki koraan uaan te raoiroi n te raoi, ibukia te koraki ake taani karekea te raoi.” (Iakobo 3:17, 18) Ngaia are ti aki kona ni kateimatoa te aroaro ae raoiroi n akean te rau.
11 N te katoto, e katautauaki bwa n aaba ake e korakora iai te buaka, iai 35 te katebubua aaba aika a kona n ribanaaki irouia kaaina ngke arona bwa a aki tabeaianga ni boom ake a taunaki iai. Ma ibukin rebwen boom ake i aona, a a kitanaki aaba akanne irouia taan ununiki, e a kangaanga rekeni mwakuri ni kaawa akana uarereke, ao karekean amwarake ni kaawa ake a bubura. Ai arona naba bwa e kona n totonako rikirakera ni bwaai n taamnei ngkana iai itabararaara ma tarira ike e a kona n uruana te rau. Ma ngkana ti waekoa ni kabwarai buure ao ni karaoi mwakuri aika raraoi ibukia tabemwaang, ti a kona ni karikirakei iai aroaro aika karika te mweraoi ni koaua.
12. A na kanga unimwaane ni buokira ni karekea te katiteuanaaki?
12 Irarikin anne, a kona “mwaane ake a a riki bwa bwaai n tituaraoi” n riki bwa taan ibuobuoki ibukini karekean te katiteuanaaki. A rangi n ibuobuoki nakoira bwa ti na “karekea te katiteuanaaki n te onimaki.” (I-Ebeto 4:8, 13) Ngkana a mwakuri ma ngaira unimwaane n ara beku ibukin Iehova ao n anga reirei ni kairiri ake a boto man Ana Taeka te Atua, a a buokira iai bwa ti na karikirakea bwainan aroaro aika boou. (I-Ebeto 4:22-24) Ngkana a anga aia reirei ni kairiri unimwaane, uringnga bwa e kamanenaia Iehova bwa a na katauraoiko nakon te maiu n te waaki ae boou i aon te aba i aan ana tautaeka Natina. Unimwaane, kam kataia ni kaetiia tabemwaang mani uaiakinan anne iroumi?—I-Karatia 6:1.
“KAM NA IAKOAKOI I MARENAMI”
13. Tera ae na riki ngkana ti aki mutiakina te reirei ni kairiri n I-Ebeto 4:25-32?
13 E kaotaki n I-Ebeto 4:25-29 aroaro ake ti riai n rarawa nako iai. E nanonaki naba iai te kewe, te kakaiun, te taningaroti, ao ai taekinan taeka aika akea maneia n oneani mwin taeka aika raraoi ma ni kaungaunga. Ngkana iai ae kabwaka ni mutiakina te reirei ni kairiri aei, e a karawawataa te taamnei ae raoiroi mairoun te Atua ngkai bon te mwaaka are e karikirakea te katiteuanaaki. (I-Ebeto 4:30) Ibukini karekean te rau ao te katiteuanaaki, ti riai n toua mwin are e koreia Bauro ae kangai: “Kam na kaaki te riribai ae korakora ma te marakinnano ma te un ma te takakaa ma te tinaraa, n ikotaki ma te buakaka ni kabanea. Ma kam na iakoakoi i marenami, n atataiaomata ao n tauraoi n ikabwarabure n aron naba te Atua ngke e tauraoi ni kabwarai ami bure rinanoni Kristo.”—I-Ebeto 4:31, 32.
14. (a) Tera ae nanonaki n taeka aika “kam na iakoakoi”? (b) Tera ae na buokira ni kaotiota te akoi?
14 E nanonaki n taeka aika “kam na iakoakoi,” bwa ti aki kaotiota te akoi n taai nako, ngaia are ti riai n reireinira kaotiotana. Ai riaira ngkanne kataneiakira n iaiangoa tabeakinaia tabeman nakon tabeakinara moa! (I-Biribi 2:4) Tao e kona n riki iaiangoan te bae ti na taekinna bwa te bwai ni kangare ke te bwai ae ti taraa ni wanawana iai, ma ti kaotiota te akoi iai? Ngkana ti moantaai n iaiangoa anne, e na buokira ni bwaina te “iakoakoi.”
BWAINA TE TANGIRA AO TE KARINERINE N TE UTU
15. A kanga ni buokaki buu mwaane ni kakairi iroun te Kristo n I-Ebeto 5:28?
15 E kabotauaki n te Baibara ana iraorao te Kristo nakon te ekaretia ma ana iraorao te buu te mwaane nakoni buuna. E riai ni buokaki n aei te buu te mwaane n ataa aron te kairiri, te tangira ao ai te tararua are e riai ni karaoia, n ikotaki naba ma te aantaeka are e riai ni kaotiotia te buu te aine —n aia mare. (I-Ebeto 5:22-33) E korea ae kangai Bauro: “N aron aei, a riai naba buumwaane n tangiriia buuia n aron tangiran oin rabwataia.” Tera ae e nanonna ngke e kangai n “aron” aei? (I-Ebeto 5:28) Ti buokaki n ana taeka ake mai mwaina bwa ti na ataa aron “naba te Kristo ngkai e tangira te ekaretia ao e anga boni ngaia ibukina, . . . [ao] ni kaitiakia n te ran rinanon te taeka.” Ni koauana, e riai n rabakau te buu te mwaane ni kanuaia ana utu ni bwaai n taamnei, ngkana e na kaboraoa ana mwakuri ma ana kantaninga Iehova ibukini ikoikotani bwaai ni kabane i nanon te Kristo.
16. Tera ae na riki ngkana a kakororaoa mwiokoaia man te Baibara kaaro ni mwengaia?
16 A riai kaaro n ururingnga are iai tabeia ibukia natiia mairoun Iehova. Ma e kananokawaki bwa a bati ake a “aki tatangira” ni boong aikai. (2 Timoteo 3:1, 3) A rangi ni mwaiti kaaro ake a katinanikui tabeia n te aro are a urui aroia natiia ao a a rotaki n te nanokawaki. Ma a kauringaki kaaro aika Kristian irouni Bauro ni kangai: “Kam na tai kaunia natimi, ma kam na kaikawaiia i nanon ana reirei ni kaetieti Iehova, ao kaboraoi aia iango ma ana iango.” (I-Ebeto 6:4) Tiaki boni man te utu, are a na moani karekea iai te tangira ao te kairiri ataei? A a tia kaaro ake a kamanenai reirei akanne n tokanikai n reiakinia natiia ana kaetieti Iehova. Ngkana ti karika mwengara bwa nnen te tangira are akea bwabwainan te un iai, te karekekai ao ai te taetae ae kananomaraki, ti a reireinia iai natira baika a rangi ni kakawaki n aroia ni kaotiota te tangira ao karinean te mwaaka ni kairiri. Ni karaoan aio, ti a katauraoia iai natira nakon ana waaki ae boou te Atua i aon te aba.
17. Tera ae kainnanoaki bwa ti aonga ni kaitaraa te Riaboro?
17 Ti riai n ataia bwa teuare e moan urua te rau ae taabangaki n te iuniweeti bon te Riaboro, ao e kananomwakaa ni kaaitarai ara kakorakora ni kani karaoa nanon te Atua. Ti aki nanokokoraki bwa bon anne ae kantaningaia Tatan bwa e na karikirakeaki te buuraure, ngkai a bati taanga aika tekateka n aki mare ao kariaiakan te iein i marenan te mwaane ma te mwaane ke te aine ma te aine. Ma ti aki riai ni kakairi n aroaro akana a bwabwainaki akanne n taai aikai. Boni Kristo ara banna ni katoto. (I-Ebeto 4:17-21) Ngaia are ti kaungaaki bwa ti na karin ara “bwai ni buaka nako ake mairoun te Atua” bwa ti aonga n tokanikai ni kaitaraa te Riaboro ma ana taimonio.—Wareka I-Ebeto 6:10-13.
“TEIMATOA N NAKONAKO N TE TANGIRA”
18. Tera kiingini katiteuanaakira ni Kristian?
18 Te tangira boni kiingin raoi katiteuanaakira ni Kristian. Ti kakorakoraira ni “maiuakina te aro ni katiteuanaaki rinanon te taamnei n te bwai ni kabaebae are te raoi,” ngkana a on nanora n tangiran “tii temanna te Uea,” “tii temanna te Atua” ao n itangitangiri i marenara. (I-Ebeto 4:3-6) E tataro naba ibukin te tangira aio Iesu ni kangai: “I bubutii tiaki tii ibukia naakai, ma ibukia naba te koraki ake a onimakinai n aia taeka, bwa a aonga n riki n teuana, n arom Tamau ae ko katiteuanaaki ma ngai, ao I katiteuanaaki ma ngkoe, ao a na katiteuanaaki naba ma ngaira . . . Ao I a tia ni kaotiota aram nakoia ao N na boni manga kaotia, bwa e aonga ni mena i nanoia te tangira are ko tangirai iai, ao N na katiteuanaaki ma ngaiia.”—Ioane 17:20, 21, 26.
19. Tera ae ko motinnanoia bwa ko na karaoia?
19 Ngkana ti namakina te nano ni kaiangatoa ibukin aki kororaoira, e bia kairira te tangira bwa ti na tataro n aron te tia areru ni kangai: “Katiteuana nanou ba e na maka aram.” (Taian Areru 86:11, BG) Ti bia motinnanoia bwa ti na rarawa nakon ana kakorakora te Riaboro ni kani karaureira ma Tamara ae tatangira ao ai te koraki ake e tangiriia. Mwakuri korakora ao “riiki bwa taani katotonga aron te Atua, ngkai naati aika tangiraki ngkami, ao kam na teimatoa n nakonako n te tangira” n ami utu, n ami mwakuri ni minita ao ai n te ekaretia.—I-Ebeto 5:1, 2.
[Taamnei n iteraniba 29]
E kitana ana karea n te baonikarea ao e nako n raoiakina tarina
[Taamnei n iteraniba 31]
Kaaro, reireinia natimi kaotiotan te karinerine