‘Karaoa Aei Bwa Kanuringau’

1, 2. Tera are a kona n iangoia abotoro imwain te tai ni mwananga nako Ierutarem?

‘NGKAI ai akea naang, ti a kona n nora namwakaina bwa ai tii te iterana. N te tairiki are mai imwaina, a a bae n tia n nora moani kaotin raneanean namwakaina taan tantani i Ierutarem. Ngke a ongo aei kaain te Tanirim, a a taekinna bwa e a moanaki te namwakaina ae boou ae Nitian. Imwin anne, a karaoaki kanikina aika taian ai ke a a kabutaa te rongorongo aei taani karoko rongorongo ao a bon ongo naba abotoro. Ni koauana, e tangiria Iesu ni bakatetea Ierutarem bwa e aonga n roko ikekei imwain te Toa ae te Riao.’

² Ti kona ni katautaui aeka n iango akanne bwa a uringnga tabeman ana abotoro Iesu i Berea (n iteran te karaanga ae te Ioretan) n ana kabanea ni mwananga nako Ierutarem. (Mataio 19:1; 20:17, 29; Mareko 10:1, 32, 46) Imwini kamatoaan moani bongin aia namwakaina kaain te baronga ae Iuta ae Nitian, e na karaoaki ngkanne te Toa ae te Riao 13 te bong imwini bungintaai n Nitian 14.

3. Bukin tera bwa a mutiakina bongin te Toa ae te Riao Kristian?

³ E boraoi te bong are e na karaoaki iai Ana Katairiki te Uea ma bongin te Toa ae te Riao ae Eberi 14, 2014 imwini bungintaai. Anne bon te bong ae okoro ibukia Kristian ni koaua ao aika a mutiakinna. Bukin tera? Ibukin te bwai ae ti warekia n 1 I-Korinto 11:23-25 ae kangai: “N te tairiki are e nang kamwaneaki iai te Uea are Iesu, ao e anaa te bwerena ao imwin ana katituaraoi ao e oteia ma n taku: ‘E tei te baei ibukin rabwatau ae katauaki ibukimi. Kakaraoa aei bwa kanuringau.’ E karaoa naba aekan anne ni kaineti ma te mwangko.”

4. (a) Baikara titiraki aika kona n rio ibukin te Kauring? (b) E kanga ni baireaki bongin te Kauring ni katoa ririki? (Nora te bwaoki ae “Te Kauring 2014.”)

⁴ Akea te nanououa bwa ko na bon roko n te botaki anne, are e tuangia taan rimwina Iesu bwa a riai ni kauringnga ni katoa ririki. Ma imwain te tai anne, titirakiniko ni kangai: ‘Tera arou ae riai ni kaineti ma katauraoau ibukin te tairiki anne? Baikara banna ni kauring aika a na kamanenaaki? Tera ae na karaoaki n te tairiki anne? Ao tera manenan te botaki ma banna ni kauring akanne ibukiu?’

BANNA NI KAURING

5. Baikara bwaai ake e tangiri Iesu bwa a na katauraoaki ibukin ana kabanea n tai ni karaoa te Toa ae te Riao ma ana abotoro?

⁵ Ngke e tuangia abotoro Iesu bwa a na katauraoa te ruu teuana ibukini kanakin amwaraken te Toa ae te Riao, e aki taekina iai te katamaroa ae riao ma n oneani mwin anne, e bon tangira tii te ruu ae tau, e itiaki ao e mwaawa ibukina ma ana abotoro. (Wareka Mareko 14:12-16.) A na katauraoi bwaai tabeua ibukin te amwarake n ikotaki naba ma te bwerena ae aki karikaki ao te wain ae uraura. Imwini kanakin amwaraken te Toa ae te Riao, e a kaatuua ana iango Iesu i aoni banna ni kauring akana uoua akanne.

6. (a) Tera are taekinna Iesu ibukin te bwerena imwini kanakin te Toa ae te Riao? (b) Te aeka ni bwerena raa ae kamanenaaki n te Kauring?

⁶ E mena naba ikanne te abotoro Mataio ao e korea ae kangai imwina riki: “E anaa te bwerena Iesu ma n tataro ni katituaraoi, ao e oteia, ao e taku nakoia taan rimwina ngke e angania: ‘Kam na anaia ni kanna.’” (Mataio 26:26) Bon te “berena” ae aki karikaki are e kamanenaaki n te Toa ae te Riao. (Te Otinako 12:8, BG; Te Tua-Kaua 16:3) E karaoaki te bwerena n te burawa man te uita ao te ran, n akea te iiti ke renganana n aron te taoro. E aki kona n riki ibukina bwa akea te iiti. E na boni mmani, e mwau ao e maekeke n te aro ae e kakai mwaoto nakoni mwakorokoro aika uarereke. Ni boong aikai, a a kona unimwaane n te ekaretia ni butiia temanna imwain te Kauring, bwa e na karaoa te aeka ni bwerena anne man te burawa ao te ran, ao ni kamwaia n te baan ae oeranaki teutana. (Ngkana akea te burawa man te uita, e kona ni karaoaki man te burawa ae reke man te raiti, te bare, te koon ke te uita ae titeboo ma anne.)

7. Te aeka ni wain raa are e taekinna Iesu, ao te aekakira ae kona ni kamanenaaki ibukin te Kauring ni boong aikai?

⁷ E reitia ni kangai Mataio: “E a manga anaa te mwangko [Iesu] ao ngke e a tia n tataro ni katituaraoi nakon te Atua, ao e angania ao e taku: ‘Moi iai, ngkami ni kabane.’” (Mataio 26:27, 28) Te bwai are e taua Iesu bon te mwangko ni wain ae uraura. (Bon tiaki ranin te kureebe ae boou bwa e a rangi ni maan imwin tain taiakin te kureebe.) E aki moanaki te amwarake man ­nimakin te wain i aon Aikubita, ma e ngae n anne, e bon aki taekinna Iesu bwa e kairua nimakina n te Toa ae te Riao. E boni kamanena naba te wain teutana n Ana Katairiki te Uea. Mangaia are a katauraoa te wain Kristian ibukin te Kauring. Kioina ngkai akea riain renganan raraan Iesu ae kakawaki ma te bwai teuana, te wain ngkanne ae kamanenaaki bon tiaki are e a tia n renganaki n te arekooro ke rengarenga riki tabeua. E riai ni kamanenaaki te wain ae uraura ae akea renganana n aron te wain ae karaoaki n te mwenga ke te wain ae kabooakinako n aron te Beaujolais, te Burgundy, ke te Chianti.

BAIKA KAIKONAKAKI NI BANNA NI KAURING

8. Bukin tera bwa a mutiakina te bwai ae kaikonakaki n te bwerena ao te wain Kristian?

⁸ E kamataataa te abotoro Bauro bwa a riai Kristian n teimatoa ni kakaraoa Ana Katairiki te Uea ao tiaki tii abotoro. E korea ae kangai nakoia raona n onimaki i Korinto: “Bwa baike I tuangingkami, boni baike I karekei mairoun te Uea . . . are Iesu, ao e anaa te bwerena.ao imwin ana katituaraoi ao e oteia ma n taku: ‘E tei te baei ibukin rabwatau ae katauaki ibukimi. Kakaraoa aei bwa kanuringau.’” (1 I-Korinto 11:23, 24) Ni kaineti ma anne, a kakaraoa te botaki ae okoro aei ni katoa ririki mangkekei ni karokoa ngkai Kristian ao aomata ake a mutiakina kakawakin te bwai ae kaikonakaki n te bwerena ma te wain.

9. Tera te iango ae kairua ae a kakoauaa tabeman ibukin te bwerena are e kamanena Iesu?

⁹ A taekinna taani kakaaei taromauri tabeman bwa e bon nanona raoi rabwatana Iesu ngke e taekina ae kangai: ‘Aio bon rabwatau’ ai ngaia are a a kakoauaa bwa e riki te kariki n te aro ni kakai bwa rabwatana raoi. Ma boni kaitaraan raoi te koaua anne.a E boni mena rabwatan Iesu i mataia abotoro ake a kakaonimaki, ao ai uana naba ma te bwerena are a nang katoongnga. E mataata bwa e aki toki Iesu ni kamanenai kabotau n aron aikai.​—Ioane 2:19-21; 4:13, 14; 10:7; 15:1.

10. E tei ibukin tera te bwerena are kamanenaaki n Ana Katairiki te Uea?

¹⁰ Te bwerena are a kona n noria abotoro ao a nang katoongnga n te tai ae waekoa, e boni kaikonakaki iai rabwatan Iesu. Rabwatana raa? N te tai teuana, a namakinna ana toro te Atua bwa kioina ngke e otea te bwerena Iesu ma akea riina ae mwaoto, a a iangoia ngkanne bwa e kaikonakaki te bwerena nakon “rabwatan te Kristo” are aia ekaretia taani kabiraki. (I-Ebeto 4:12; I-Rom 12:4, 5; 1 I-Korinto 10:16, 17; 12:27) Ma imwin tabeua te tai, e a ataaki imwin iaiangoana ao man te Baibara bwa e bon tei te bwerena ibukin rabwatan Iesu n aomata are e a tia ni kareanna ibukira. E “maraki Kristo n rabwatana” ao e bon tauraki naba. Mangaia are n Ana Katairiki te Uea, e tei te bwerena ibukin rabwatan Iesu ae “uouotii ara bure.”​—1 Betero 2:21-24; 4:1; Ioane 19:33-36; I-Ebera 10:5-7.

11, 12. (a) Tera are e taekinna Iesu ibukin te wain? (b) E tei ibukin tera te wain are e kamanenaaki n Ana Katairiki te Uea?

¹¹ Ti buokaki n anne bwa ti na ota n te baere e taekinna Iesu ibukin te wain. Ti wareka ae kangai: “E karaoa naba aekan anne ni kaineti ma te mwangko, ao e taku ngke e a tia n amwarake: ‘E tei te mwangko aei ibukin te berita ae boou ae aanaki n raraau.’” (1 I-Korinto 11:25) A bati Baibara aika a kamanenai taeka aika titeboo ma ana rairai Robert Young aikai: “Te mwangko aei bon te berita ae boou i nanon raraau.” E koaua bwa te mwangko are ni bain Iesu bon te berita ae boou? Tiaki ngaia anne. E nanonaki n te taeka ae “mwangko,” te bwai are i nanona ae te wain. Tera are taekinna Iesu bwa e tei ke e kaikonakaki n te wain? Bon raraana ae kawawaeaki.

¹² Ti nori naba ana taeka Iesu aikai n ana Euangkerio Mareko: “E tei te baei ibukin raraau ae ‘raraan te berita,’ ae e na kawawaeaki ibukia aika bati.” (Mareko 14:24) Eng, e “kawawaeaki [raraan Iesu] ibukia aika bati ibukini kabwaraani buure.” (Mataio 26:28) Ai ngaia are e tonuraoi te wain ngkai e tei ibukin raraan raoi Iesu. Ao rinanon te raraa anne, ti a kona ni karekea “kabwaraan ara bure” man te karea ni kaboomwi.​—Wareka I-Ebeto 1:7.

KARAOANI KANURINGANI MATENI KRISTO

13. Kabwarabwaraa aroni bukamaruani Kauringani mateni Kristo ni katoa ririki.

¹³ Tera ae ko kona ni kantaningaia ngkana ko airi ma Ana Tia Kakoaua Iehova nakon te Kauring n am moantai? E na bae n anainano ikoikotakia kaaina ni kabane, itiakin te tabo ao mwengaraoia n tekateka ma ni kukurei n te botaki. A kona n noraki bwaai ni katamaroa uee aika bon tau, ma tiaki bwaai ni katamaroa aika rangi ni bati ao e na aki taraaki bwa kaanga te tabo ni botaki ni kakukurei ae bubura. E na anga te kabwarabwara ae mataata ao ni manena ae boto i aon te Baibara ibukin Ana Katairiki te Uea unimwaanen te ekaretia. E na buokiia aomata ni kabane bwa a na kakaitau ibukin te bwai ae e a tia ni karaoia Kristo ibukira. E boni mate bwa te kaboomwi bwa ti aonga ni kona ni maiu. (Wareka I-Rom 5:8-10.) A na kabwarabwaraaki kantaninga ibukia Kristian aika kaokoro aika uoua man te Baibara iroun te tia kabwarabwara.

14. Baikara kantaninga aika a na maroroakinaki n te kabwarabwara ibukin te Kauring?

¹⁴ Te kantaninga teuana bon te uea ma Kristo i karawa, are e na reke irouia taan rimwini Kristo aika karako mwaitiia, n aroia abotoro aika kakaonimaki. (Ruka 12:32; 22:19, 20; Te Kaotioti 14:1) Te kantaninga are teuana, bon ibukia angiia Kristian aika kakaonimaki ni koaua ni beku ibukin te Atua n ara tai aikai. A kantaningaa te maiu n aki toki n te aonnaba n te bwaretaiti are e na manga kaokaki. Ngkanne e nang kakororaoaki nanon te Atua n te aonnaba n aron are i karawa, are a a kaman tataroia Kristian. (Mataio 6:10) Iai naba n te Baibara kauring aika kakukurei ni kaineti ma baika a na kona n rinanoi aika akea tokia.​—Itaia 11:6-9; 35:5, 6; 65:21-23.

15, 16. Tera ae karaoaki ma te bwerena n tain Ana Katairiki te Uea?

¹⁵ N raabanen te maroro anne, e na kaotia te tia kabwarabwara bwa e a roko te tai ae e nang waakinaki iai te bwai are e tuangia ana abotoro Iesu bwa a na karaoia. N aron ae taekinaki mai moa riki, bon uoua banna ni kauring aika a na kamanenaaki bwa te bwerena ae aki karikaki ao te wain ae uraura. A bae n toka baikai i aon te taibora irarikin te tia kabwarabwara. E na kaira te iango nakon te rongorongo n te Baibara ae kabwarabwaraa te bwai are e taekinna Iesu ao ni karaoia n te botaki aei. N te katoto, ti wareka ae kangai n ana rongorongo Mataio: “E anaa te bwerena Iesu ma n tataro ni katituaraoi, ao e oteia, ao e taku nakoia taan rimwina ngke e angania: ‘Kam na anaia ni kanna. E tei te baei ibukin rabwatau.’” (Mataio 26:26) E bon otea te bwerena ae aki karikaki nakoni mwakorokoro aika uarereke Iesu bwa e aonga ni kabutia nakoia abotoro tabeman ake a mena n iterana ake uoua. Ane ko na nora te bwerena ae aki karikaki ae oteaki nakoni mwakorokoro tabeua i aon raurau aika a na kabutaki n tain te botaki n Eberi 14.

¹⁶ A na kamanenaaki raurau aika tau mwaitiia bwa e aonga ni kabutaki nakoia aomata ni kabane ake a roko i nanon te tai are e a tia ni katauaki. E na aki karaoaki aei ao n irianaki ma te katei. E na karaoaki te tataro ae kimototo ao imwina a kabutaki raurau n te aro ae baireaki raoi ao n aron ae kakaraoaki n ara aono. Tao a na katoonga te bwerena tabeman (ke bon akea,) ngkai bon anne ae riiriki n angiin ekaretia ngke e kabutaki te bwerena n te botaki aei n 2013.

17. E kanga n touaki mwin ana kairiri Iesu ni kaineti ma te wain n tain te Kauring?

¹⁷ Imwina, ti na manga kaatuua ara iango i aon te bwai ae reitia Mataio ni kabwarabwaraa aei: E “anaa te mwangko [Iesu] ao ngke e a tia n tataro ni katituaraoi nakon te Atua, ao e angania ao e taku: ‘Moi iai, ngkami ni kabane bwa e tei te baei ibukin raraau ae “raraan te berita,” ae e na kawawaeaki ibukia aika bati ibukini kabwaraani buure.’” (Mataio 26:27, 28) N touani mwin te aro anne, e na manga karaoaki riki te tataro ao imwina a na kabutaki “mwangko” ni wain aika uraura nakoia aika bane n roko.

18. E aera bwa e teimatoa ni kakawaki te roko n tain te Kauring e ngae naba ngkana a katoong banna ni kauring tabeman ke bon akea?

¹⁸ A bwaina te karinerine angiia aika a roko n aroia n aki katoong banna ni kauring ngkana a kabutaki, ibukina bwa e taekinna Iesu bwa tii te koraki ake a na uea ma ngaia n ana Tautaeka n Uea i karawa aika a na katoong. (Wareka Ruka 22:28-30; 2 Timoteo 4:18) A na bane aomata aika roko n riki bwa taani mataku aika karinerine. Ma e ngae n anne, e kakawaki irakin Ana Katairiki te Uea bwa kam kaotia iai bwa e rangi ni kakawaki ana angakarea Iesu. N tain te Kauring, a a kona n iaiangoi kakabwaia aika a kona ni karekei aika boto i aon ana karea ni kaboomwi Iesu. E na reke irouia te kantaninga ae a na mena i buakoia “te koraki ae uanao” aika a na kamaiuaki n rokon “te rawawata ae korakora.” Bon taan taromauri te koraki akanne ake a a tia n “teboki aia kamwarai ao ni kamainainai n raraan te Tiibutetei.”​—Te Kaotioti 7:9, 14-17.

19. Tera ae ko kona ni karaoia bwa ko aonga n tauraoi ao ni kakabwaiaaki man Ana Katairiki te Uea?

¹⁹ A katauraoia Ana Tia Kakoaua Iehova ni katobibia te aonnaba ibukin te botaki ae okoro aei. Ni wiki ake imwain aei, ti na uataboa kaoaia aomata aika bati n aron ara kona bwa a na ira te botaki aei. Irarikin anne, ni boong ake imwain te Kauring, angiina mai buakora a na wareki rongorongoni baike e karaoi Iesu n te Baibara ao baike a riki n 33 C.E. Ti na bae n tia ni bairei raoi arora bwa ti aonga ni kakoauaa raoi bwa ti na iri. E raoiroi te roko imwain anaakin te moan anene ao te tataro bwa ti aonga ni kona ni butimwaeia iruwa ao n ongora nakon te kaetieti ni kabane. Ti na bane ni kakabwaiaaki ngaira kaain te ekaretia ao iruwa, ngkana ti irira te tia kabwarabwara ni wareware man ara Baibara ngkana a taekinaki reirei. Ma te bwai ae moan te kakawaki riki n rokora n te Kauring, ti a kaota iai nanora ni kakaitau ibukin ana angakarea Iesu ao ongeabara naba nakon ana kaetieti aei: ­“Kakaraoa aei bwa kanuringau.”​—1 I-Korinto 11:24.